محمدرضا مقدسیان 161 نوشته

دندان مار فیلمی به ظاهر مربوط به گذشته است اما به شکلی کمیک و همزمان تلخ این روزها همچنان بوی تازگی می‌دهد. فیلم «دندان مار» یکی از مهم‌ترین فیلم‌های کارنامه کیمیایی در سال‌های دهه 60 خورشیدی است. اثری محصول سال ۱۳۶۸ که موفقیت‌های داخلی و بین‌المللی قابل توجهی برای او به همراه داشت. اما توجه مجدد به…

فیلم مغزهای کوچک زنگ زده را می‌توان یکی از منسجم، پخته و البته سینمایی‌ترین آثار هومن سیدی دانست. اثری که در مجموع وجوه سینمایی از فیلمنامه و کارگردانی گرفته تا انتخاب و اجرای بازیگران و تصویربرداری و موسیقی و… کیفیتی قابل اعتنا در سینمای نوین ایران را نمایندگی می‌کند. یکی از مولفه‌های قابل بررسی…

فیلم ارتفاع پست هم اسم و هم رسمش اعتراضی و انتقادی است. فیلمی هشداردهنده و نگران ایران زمین در سال‌های ابتدایی دهه 80 خورشیدی. فیلمی در مورد مردمان ایران زمین که عاصی و خشمگینند اما همچنان دل در گروه میهن خودشان دارند. فیلمی در مورد رفتارهای غلط صاحبان مسند و قدرت، سوءمدیریت‌ها و کج‌کاری‌ها و…

کنعان فرهادی‌وار‌ترین فیلم کارنامه کاری مانی حقیقی است، اما نماینده آثار شاخص اصغر فرهادی نیست. مجموع آثار مانی حقیقی همواره مایه‌های از تلخی و شوخ طبعی توامان و البته برجسته و درشت و مستقیم گویی را یدک می‌کشیده است. از «کارگران مشغول کارند» تا «پذیرایی ساده» و «خوک» و «اژدها وارد می‌شود» همگی…

فیلم سیزده نماد دوران پیش از اوج هومن سیدی است. دوران پیش از مغزهای کوچک زنگ زده. مراد از دوران اوج چیست؟ آیا صحبت از ساختن شاهکار سینمایی در میان است؟ خیر. منظور رسیدن هومن سیدی به مرحله ساخت بهترین فیلمش تا به امروز است. نکته مدنظر آن است که سیدی در سیزده همچنان در تلاش است تا جهان مطلوب خودش را…

نوشتن در مورد مهرجویی کار دشواری است. از یکسو یادمان نمی‌رود که او یکی از پایه گذاران سینمای مدرن ایران است و بسیاری از لذت‌های سینمایی ما به واسطه تماشای آثار مهم او همچون «گاو»، «آقای هالو»، «دایره مینا»، «اجاره‌ نشین‌ها»، «پری»، «لیلا»، «هامون» و حتی «مهمان مامان» رقم خورده است. از سوی دیگر به…

مسئله وحید جلیلوند در فیلم بدون تاریخ بدون امضا نه صرفا مسئله اخلاق و قضاوت و درست را از غلط تشخیص دادن، بلکه مسئله توجه به جزئی‌ترین رفتارها، ساده‌ترین انسان‌ها، کمرنگ‌ترین گره‌ها و ناپیدا‌ترین تصمیم‌ها است. کوچکترین‌ها و ناپیدا‌ترین‌ها و جزئی‌ترین‌هایی که توجه نکردن به آن‌ها موجبات تراژدی‌ها و حق…

سعادت آباد حکایت بی‌سعادتی و خوشی‌های قلابی بخشی از جامعه به ظاهر مرفه امروز ایرانی است. فیلم به شکلی صریح و عریان و البته تا حدی نمادین و استعاری اعتراضی شدید و غلیظ است به شکل و شمایل شکل دهی به زیست مثلا مدرن در جامعه ایرانی. شکلی از زندگی‌ها، رفتارها و روابط قلابی و دروغین با عنوان جعلی زندگی…

سریال پرنده سیاه؛ جنایی هیجان‌‌انگیز سریال پرنده سیاه متعلق به جریانی است که دیوید فینچر سال‌هاست پرچم‌دار آن تلقی می‌شود. نمونه متعالی‌تر آنچه در ۶ قسمت سریال «پرنده سیاه» به مخاطب عرضه می‌شود را دست کم در سریال «شکارچیان ذهن» دیده‌ایم. اما چرا این نوشته با این مقایسه شروع شد؟ به چند دلیل واضح.…

اطلاعات فیلم جرم های آینده اهمیت و اتصال مبنایی میان شیوه روایت‌گری و بدن انسان، همیشه محور اساسی آثار دیوید کراننبرگ بوده است. این قاعده در اثر متاخر او یعنی جنایت‌های آینده هم جاری است. کراننبرگ از بیان عریان و بعضا خشن رفتارهای خشنونت‌آمیز بدنی ابایی ندارد. اما نکته آنجاست که او این خشونت‌ها و…

واقعیت این است که نقد و تماشای آثار مسعود کیمیایی (از جمله فیلم اعتراض) خیلی ارتباطی به ساخت و ساختار و قواعد دراماتیک روایت‌گری ندارد. کیمیایی قاب و تصویر و نور و رنگ و حال را خوب می‌شناسد. اما همزمان واقعیت این است که کیمیایی بیش از آنکه نگران انسجام و درهم تنیدگی ساختارمند خط روایی متنی و تصویری…

فیلم پرده آخر ساخته واروژ کریم مسیحی یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین آثار سینمای پس از انقلاب ایران است. اثری از یک کارگردان بسیار گزیده کار که در طول دوران فعالیت سینماییش تا به امروز تنها دو فیلم «پرده آخر» و «تردید» در کارنامه دارد. اما پرده آخر دارای چه ویژگی‌هایی است و مهم بودنش از چه بابت قابل…

معرفی، نقد و بررسی فیلم زالاوا زالاوا یک اتفاق قابل توجه و همزمان نادیده گرفته شده در سینمای ایران است. ارسلان امیری در زالاوا چند هدف را یکجا نشانه گرفته است. مهمتر از همه اینکه امیری بیش از آنکه دنبال بیان نظر و ایده و فلسفه‌ای باشد، تلاش کرده از ساخت فیلمش لذت ببرد. این ویژگی در شوخ طبعی گزنده و…

رازهای فیلمسازی رخشان بنی اعتماد به روایت خودش فیلم زیر پوست شهر یکی مهم‌ترین آثار رخشان بنی‌اعتماد به عنوان یکی از مهم‌ترین زنان کارگردان سینمای ایران است و چکیده نگاه او به اجتماع اطراف، شیوه واکاوی و تحلیلش از موقعیت‌های فرهنگی، تاریخی و سیاسی و البته دغدغه‌های انسانی و اخلاقی را نمایندگی…

فیلم مدرسه پیرمردها از چند وجه فیلم مهمی در تاریخ نیم قرن اخیر سینمای ایران است. از یکسو فیلم متعلق به دورانی است که ساخت فیلم‌هایی با داستان‌ها، رنگ‌ها و لحن‌های متفاوت و متنوع معنا داشت و در آن میان سینمای کودک و نوجوان هم سهم مهمی در سبد سینمای ایران داشت. سهمی که به ضرب و زور بودجه و جشنواره…

رقص در غبار اولین فیلم سینمایی اصغر فرهادی در مقام کارگردان، یک عاشقانه کاملا مردانه است بر محور آسیب‌های اجتماعی و فردی. رگه‌هایی آشنا در سینمای فرهادی با این تفاوت که در آثار بعدی فرهادی بیش از آنکه رگه احساسی و عاشقانه در روابط اهمیت پیدا کند، سویه مرتبط با آسیب‌های اجتماعی و فردی و البته اثرات…

مسئله زن بودن و جهان زنانه به شکلی سالم و انسانی در مجموعه آثار آیدا پناهنده همواره مسئله کلیدی و سرنوشت ساز بوده است. از «ناهید» که سکوی معرفی جدی پناهنده به سینمای ایران بود و افتخارات بین‌المللی مطلوبی هم برای او به همراه داشت تا «اسرافیل» و حالا «تی تی». تاکید پناهنده به عنوان فیلمسازی که تلاش…

مسعود بخشی را پیش از فیلم یلدا با مستند کمیک و گزنده «تهران انار ندارد» و بعدتر با فیلم پر از حاشیه و از اکران به دور مانده «یک خانواده محترم» می‌شناختیم. زاویه نگاه و لحن بخشی در مستند «تهران انار ندارد» بسیار جسورانه و نوآورانه بود و این اثر را به یکی از مستندهای برجسته همان سال‌های نیمه دوم دهه…