محمدرضا مقدسیان 161 نوشته

فیلم «منطقه مورد علاقه» اقتباس آزادی است که در سال ۲۰۲۴ در جایزه بفتا و اسکار مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفت، از رمانی به همین نام از مارتین اِیمیس که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. این فیلم که محصول مشترک انگلیس، لهستان و ایالات متحده است، اولین نمایش جهانی‌اش را در جشنواره کن ۲۰۲۳ تجربه کرد و جایزه بزرگ و…

فیلم تازه و پر سر و صدای وحید جلیلوند را چگونه باید تماشا کرد؟ شب داخلی دیوار را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن مختصات سیاسی، اجتماعی و اخلاقی جامعه ایرانی تماشا کرد. چرا؟ به این دلیل که فیلم بدون در نظر گرفتن اطلاعات و کنایه‌ها و ارجاعات به جامعه ایرانی اثری بد و ناقص خواهد بود. چرا؟ به این دلیل که…

کلیشه نمی‌تواند ناقد کلیشه باشد، مگر آنکه به واسطه کلیشه‌ها، چیدمانی نو خلق کند و از دل این شیوه ساختاربندی اجزای کلیشه‌ای یک تن تازه و غیر کلیشه‌ای خلق شود. پس کلیشه می‌تواند ملات اولیه برای رسیدن به تازگی و خلاقیت باشد اما اگر این کلیشه‌ای بودن منجر به رویکردهای انتقادی در دل کلیشه‌ها شود، به چیزی…

مسئله آپارتاچی مسئله سینما است. مسئله بقا یا از میان رفتن سینما. مسئله فیلم آپاراتچی به ظاهر محدود به یک دوره زمانی خاص و در عمل مربوط به همیشه تاریخ در این مرز پرگهر است. مسئله فیلم مربوط به سال‌های نخست پیروزی انقلاب و به خطر افتادن ذات سینما به دلیل مخالف بخش تندروی مذهبی اجتماع ایرانی است.…

باغ کیانوش یکی از استانداردترین فیلم‌های جشنواره فجر چهل دوم بود که به طرز عجیب و غریبی به کل نادیده گرفته شد و تنها به یک سیمرغ دستاورد هنری در بخش نگاه نو دست پیدا کرد. در میان سیل عظیم ایده‌های ناقص به اصطلاح فیلمنامه شده در جشنواره، یکی از حساب شده‌ترین و ساختارمندترین فیلمنامه‌های جشنواره همین…

بی بدن مصداقی است بر آن دسته از فیلم‌هایی که مجذوب ایده می‌شوند و در فرایند تعجیل برای رسیدن به نسخه نهایی فیلمنامه و فیلم، از کیفیت‌های داستان‌پردازی و اجرا و کارگردانی نسبتا غافل می‌مانند و تمام پتانسیل‌هایشان آزاد نمی‌شود. سال‌هاست که ضعف در مرحله فیلمنامه‌نویسی گریبان سینمای ما را گرفته و…

۲۴ ساعت اول بعد از وقع زلزله در بم و بحران مدیریت این فاجعه طبیعی و یک مرد به نام احمد کاظمی و یارانش که پیش از آنکه دیگر مسئولان، سرگیجه‌شان برطرف شود، دست به کار می‌شوند و به کمک مردم آسیب دیده از زلزله می‌روند. احمد کاظمی با همان روحیه کاری و مسلط بر موقعیت که در جنگ هشت‌ساله داشته است، با…

فیلم مجنون از چند وجه فیلم مهمی است و از برخی وجوه فیلمی معمولی است. مجنون در کنار آسمان غرب و احمد مهم‌ترین فیلم‌هایی هستند که به بخشی از زندگی بزرگان و سرداران ایرانی پرداخته‌اند و همزمان داستانشان به موفقیت و پیروزی و نه مرگ و شهادت ختم شده است. این نکته مهمی در ساختار فیلم‌های قهرمانی در ایران…

بلای جان سینمای ایران فیلمنامه است. این مسئله مربوط به امروز و دیروز هم نیست. سال‌هاست که این ماجرا برقرار است. سال‌هاست که پرداختن به اقتباس و زندگینامه‌ها به عنوان یکی از راه‌حل‌های برون رفت از منجلاب بی‌سوادی و بی‌ذوقی در داستان‌پردازی در سینما عنوان شده است. سال‌هاست که به این اشاره کرده‌ایم که…

سروش صحت در صبحانه با زرافه‌ها تلاش کرده تا موفقیت فیلم پیشینش یعنی «جهان با من برقص» و جهان فانتزی، درون‌نگرانه و انسان‌گرایانه آن را تکرار کند. همزمان در تلاش بوده تا جهان سریال‌های لیسانسه‌ها و مگه تموم عمر چندتا بهاره را به کار گیرد. صبحانه با زرافه ها؛ معرفی و نقد فیلم صحت نتیجه اثری است گرم…

تجربه اول کارگردانی جواد عزتی تجربه موفق و منسجمی از آب درآمده است. پیش از جشنواره کنجکاوی اصلی بر این مبنا شکل گرفته بود که عزتی در مقام کارگردان بنا دارد به سیاق انتخاب‌های اخیرش در بازیگری، سراغ فضای داستان‌گویی جدی و حتی به رخ کشیدن جهان‌های متفکرانه و روشنفکرانه برود و جای پای خودش را در سینمای…

انسان گرگ انسان است یا انسان مانند لوح سفیدی پا به جهان می‌گذارد و بعدتر سر و شکل می‌گیرد؟ آیا واقعیت چیزی میان این دو است؟ گروهی از فلاسفه و روانشناسان انسان را ذاتا بدسرشت می‌دانستند و تنها ابزار مهار انسان را حس گناه و عذاب وجدان تلقی می‌کردند. توماس هابز که جمله انسان گرگ انسان است به او نسبت…

اتاق دبیران یک فیلم جمع و جور، به اندازه گو، با اعتماد به نفس و فکر شده است. فیلمی که از همان ابتدا می‌داند دنبال چه هدفی است و از تمام ابزارهای سینمایی اعم از موسیقی، شیوه فیلمبرداری، انتخاب و هدایت بازیگران، فضاسازی و حتی دیالوگ‌نویسی و تدوین به قدر نیازش بهره برده است و اصولا اضافه کاری و…

گویا قرار نیست تجربه ماندگار «گلادیاتور» با ریدلی اسکات تکرار شود. طبیعی هم هست. هیچ فیلمسازی در تاریخ سینمای جهان همواره در اوج نبوده و ساختن یک اثر تام و تمام و ماندگار در سینما به معنی ادامه دادن آن روند در کارنامه سینمایی آن فیلمساز نیست. خب بله درست است. اما ماجرای ریدلی اسکات و ناپلئونش چیزی…

دنیا رو پشت سر بگذار و بگذر فیلمی منطبق بر حالات فعلی اجتماع محل وقوع داستان یعنی جغرافیای آمریکاست. فیلمی خوش‌سروشکل از منظر تولید و البته پر بازیگر که بر بستر قواعد گونه سینمایی وحشت استوار است. داستان فیلم که بر مبنای اقتباس از رمانی به همین نام تولید شده است، به سیاق مجموعه فیلم‌های گونه وحشت،…

مستند زندگینامه‌ای «اسلای» یک اثر جذاب و قابل مطالعه از منظر سینمایی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی است. فیلمی که تماشای آن حتما نسبت به دنبال کردن بخش بزرگی از آثار داستانی این روزهای سینمای جهان، اولویت دارد و لذت بیشتری در پی خواهد داشت. سیلوستر استالونه در دهه 70 و 80 میلادی به شمایلی از قهرمانی با…

اینطور که خود کن لوچ گفته بلوط پیر فیلم خداحافظی این فیلمساز کهنه‌کار چپ‌گرای انگلیسی از سینما است. کن لوچ را با سینمای ساده اما انسان‌گرا و البته معترض و چپ گرایش می‌شناسیم. فیلمسازی که همواره دغدغه طبقه کارگر و فرودست را داشته و بیشترین تمرکزش بر وضعیت نابسامان طبقات پایین جامعه که در چنگال جریان…

انتظارها از آدمکش ساخته دیوید فینچر، انتظاری بسیار بیشتر و بالاتر از این چیزی بود که آدمکش برایمان رو کرد. فینچری که با فیلم‌هایی همچون هفت، باشگاه مشت زنی، بازی، زودیاک و حتی شبکه اجتماعی میشناسیمش. فینچری که ناظر تولید سریال منسجمی همچون شکارچیان ذهن بوده است. یادمان نرفته که فینچر چه فیلمساز مهم…