فکر مقصد نباش، از مسیر لذت ببر
تعریف کامل ژانر جاده ای

فیلم‌های جاده‌ای کمیابند و قابلیت تبدیل شدن به فیلم‌های خاطره‌ساز را دارند. در فیلم‌های جاده‌ای شخصیت‌های اصلی معمولا به دلیلی از خانه دور می‌شوند و به سفری خواسته یا ناخواسته می‌روند. یکی از عناصر این ژانر این است که سفر دیدگاه شخصیت نسبت به زندگی را تغییر می‌دهد. انگار که سفر برای آن‌ها تنها به…

درباره‌ فیلم برگ‌های افتاده The Fallen Leaves
تنهاییِ در جمع، در تن‌های تنهایی

آکی کوریسماکی فیلمساز نامدارِ فنلاندی را خالق قصه رنج‌های طبقه‌ کارگر می‌دانند. او در فیلم‌هایش همواره‌ در قامت یک سوسیالیست طناز به قصه آدم‌های بازنده و حاشیه‌نشین در جامعه‌ای همواره درحال تاب خوردن میان سرمایه‌داری و ایده‌های چپ پسندی کارگری پرداخته است. اساساً سه‌گانه‌ مهم فیلم‌های کوریسماکی شامل…

میراث زندگی سنتی در جهانِ مدرن
ژانر اکشن چیست و به چه فیلم‌هایی اکشن می‌گویند؟

ژانر اکشن به شدت تابع فرمول‌ها و مولفه‌های امتحان پس‌داده‌ نزد توده‌ تماشاگر است. در فیلم اکشن، قهرمان قصه با مجموعه‌ای از حوادث روبرو می‌شود که اصولاً سرشار از خشونت و نیازمند قدرت فیزیکی هستند. در این‌گونه از فیلم‌ها تلاش‌های قهرمان برای پیروز شدن بر دشمنان محوریت متن را برعهده دارد. از مؤلفه‌های…

نقدی بر فیلم کت چرمی به کارگردانی حسین میرزامحمدی
مرد برنده

در زمانه‌ای که جریان غالب سینمای ایران به دو بخش کمدی‌های مبتذل و فیلم‌های ارگانی منحصر شده و جریان قدرتمند (و البته پر افت‌وخیز) سینمای اجتماعی به حاشیه رانده می‌شود، فیلم‌هایی مثل «کت چرمی» که به هرحال به گوشه‌ای از معضلات اجتماعی ناخنکی می‌زنند را باید غنیمت شمرد. کت چرمی به موضوعی اجتماعی…

درباره فیلم بو می‌ترسد
تکرارِ طاقت‌فرسایی است هرشب کابوس زندگی را دیدن

تماشای فیلم «بو می‌ترسد» Beau is afraid در نگاه اول کار جانکاه و طاقت‌فرسایی است. نه به معنای آن‌که فیلم بدی است. بیشتر از این منظر که تماشاگرش را وارد هزارتویی غریب و انتزاعی می‌کند و ذهن مخاطب را تحت فشار می‌گذارد. اما فیلم اثرگذار و مهمی است. برای شناخت جهانِ آبستره فیلم ابتدا باید به کارنامه…

من از ترسیدن لذت می‌برم
تعریف مفصل و دقیق ژانر ترسناک یا وحشت

ژانر ترسناک Horror یا فیلم وحشت یکی از عجیب‌ترین و پیچیده‌ترین ژانرهای سینماست. چرا که با روانشناسی سروکار دارد و از عمیق‌ترین لایه‌های وجودی انسان ریشه می‌گیرد. در تمام جوامع و در همه دوره‌های تاریخی ترسیدن امری نکوهیده بوده و اکثریت مردم کسانی که از چیزی می‌ترسند را مورد تمسخر و تحقیر قرار…

درباره فیلم زندگی‌های گذشته
و باختیم، تو را باختیم ای هفت سالگی

«زندگی های گذشته» Past Lives از جمله فیلم‌های جمع‌وجور و مستقل سال گذشته سینمای جهان بود که ناگهان در ماه‌های پایانی سال 2023 مورد توجه قرار گرفت و در ردیف آثار مهم و برجسته سالی که گذشت قرار گرفت. فیلمی با داستانی کهنه و تکراری، اما رویکردی متفاوت و دلنشین. قصه دو کودک کره‌ای که سال‌ها پیش در…

نگاهی به فیلم بلوط پیر کن لوچ
متأسفیم که جا ماندی

اگر فکر می‌کنید کن لوچ فقط در 87 سالگی در فیلمش Old Oak (که نام مکان است و قابل ترجمه نیست) شعار می‌دهد اشتباه می‌کنید. او از همان جوانی‌ هم درگیر فیلمِ صاحبِ مسئله و دارای پیام بود. این نکته که سینما برای لوچ رسانه‌ای است که از طریق آن بتواند اندیشه‌ مطلوب خود (سوسیالیسم از جنس بریتانیایی که مثل…

درباره جاماندگان که احتمالاً بهترین فیلمِ سال است
روایتی جامعه‌شناسانه از آمریکای دهه ۷۰

آلکساندر پین فیلمساز آمریکایی را بیشتر با فیلم درخشان «راه‌های فرعی» می‌شناسیم. فیلمی آرام و کم‌حادثه که شکل روایت و روابط شخصیت‌های کم‌شمارش در اوایل قرن جاری مورد توجه و پسند مخاطبان و منتقدان قرار گرفت. کمی پیش‌تر از آن، پین فیلم «درباره اشمیت» را ساخت -که جک نیکلسون یکی از آخرین نقش‌آفرینی‌های…

یک جهان مشغله دارم... نبین می‌خندم
تعریف کامل ژانر کمدی

بر اساس شواهد تاریخی یعنی آنچه از سال‌های اولیه‌ پیدایش سینما در قالب محصولات تصویری کوتاه و بلند موجود است، کمدی شاید اولین ژانر به مفهوم واقعی باشد که می‌شود بسیاری از آثار دهه‌های آغازین پیدایش سینما را در آن دسته‌بندی کرد. از منظر روانشناسی می‌توان نیاز انسان به شادی و خندیدن را بدوی‌ترین دلیل…

نقدی بر فیلم قاتلان ماه کامل
از نفس افتاده!

هرجور که حساب کنید مارتین اسکورسیزی یکی از مهم‌ترین و موثرترین نام‌های تاریخ سینمای آمریکا و جهان است. حتی فیلم‌های نسبتا ضعیفش با مدارای منتقدان سینما مواجه شده، چرا که آن‌قدر فیلم شاهکار و درخشان ساخته که حق داشته باشد کمی شُل کند و دلی فیلم بسازد. شور و عشق بی‌پایانش به سینما را خوره‌های سینما…

درباره آدمکشِ فینچر که می‌خواهد مخاطب را مرعوب کند
شبِ شغال

دیوید فینچر فیلمساز بزرگی است اما آن‌چه در چند فیلم اخیرش با این جایگاه برجسته در تضاد قرار می‌گیرد آن است که می‌کوشد قصه‌های سرراست و دوخطی فیلم‌هایش را آن‌قدر پیچیده کند تا اثری متفاوت از متنی نه‌چندان تازه بیرون بکشد. این پیچیده‌نمایی و تلاش بی‌وقفه برای به‌رخ کشیدن قدرت کارگردانی نکته‌ای است که…

نگاهی به فیلم آناتومی یک سقوط
حقیقت در مسلخ

فیلم آناتومی یک سقوط، فیلم جدید خانم ژوستین تریه –که برنده‌ نخل طلای جشنواره‌ کن هم شده- پیش و بیش از هرچیز درباره‌ این است که هر انسانی چه چیزهایی برای ارائه به دیگران دارد. فیلمی است درباره‌ قدرت اقناع‌کنندگی فرد در برابر جمع. یا بهتر است بگوییم فیلمی درباره‌ تصویری که یک شخص از خود برای دیگران…

نقد و بررسی فیلم عامه‌پسند
مدرنیسم محافظه‌کار در برابر نئولیبرالیسم سنتی!

نوشتن نقد و یادداشت بر فیلم‌هایی که در سال‌های اخیر دچار مشکلاتی در مسیر اکران شده‌اند (که تعدادشان هم اصلا کم نیست) کار دشواری شده است. حواشی پیرامونی این دست فیلم‌ها چنان زیاد است که هرقدر تلاش کنی تا این حاشیه‌ها وارد متن یک یادداشت درباره فیلم نشوند، ممکن نیست. چهارسال فاصله میان زمان ساخت و…

نگاهی به فیلم آهو هوشنگ گلمکانی
…و گریه به گوشیِ خاموش تو

آهو فیلمی عاشقانه و شاعرانه به سبک و پسند نسلی از منتقدان  سینمای ایران است. نسلی که احتمالا با نوشته‌ها و دلمشغولی‌های منتقد مهم و تاثیرگذار نسل پیش از خود یعنی پرویز دوایی، شیفته‌ سینما شده‌اند. از مختصات این دیدگاه به سینما جهانی زیبا، رنگی و جدا از حال‌وهوای روز جامعه است که در فیلم‌های این…

نقد و بررسی فیلم جنگل پرتقال
فیلمی درباره‌ یک آدم گوشت تلخ

نخستین ساخته بلند آرمان خوانساریان فیلم قابل توجهی است که به نوعی می‌توان آن را در رده‌ سینمای مستقل ایران قرار داد. بحث بر سر مفهوم سینمای مستقل در ایران و تفاوت‌هایش با تعاریف سینمای مستقل در جهان بسیار است که بماند برای فرصت و جای مناسبش. شخصیت علی بهاریان (با بازی خوب میرسعید مولویان) که…

نقد و بررسی فیلم انقلاب خاموش
ایستاده مُردن

وقایع سال 1956 مجارستان از نقاط تاریک اروپای قرن بیستم است که تاکنون کتاب‌ها و مقاله‌های فراوانی درباره‌‌ آن نوشته شده و فیلم‌های سینمایی هم از زوایای گوناگون به این وقایع پرداخته‌اند. در این سال مردم مجارستان علیه سیاست‌های کمونیستی جمهوری خلق مجارستان و دخالت‌های اتحاد جماهیر شوروی در این کشور…

برای شناخت بهتر گونه‌های پرده جادو بخوانید
معرفی و تعریف انواع ژانر فیلم سینمایی

ژانر برای همه‌ مخاطبان سینما (و صنعت سریال) راهبردی سودمند است که مخاطب (اعم از مخاطب نخبه یا مخاطب عام) را راهنمایی می‌کند تا شکل و فرمی از محصولات را که بیشتر می‌پسندد انتخاب کند. هرچند برخی کارشناسان و صاحب‌نظران سینما معتقدند مفهوم ژانر در سیر تحولات تاریخی سینما به‌مرور رنگ باخته است اما…
fosil