جشنواره ونیز یکی از قدیمیترین جشنوارههای سینمایی جهان است؛ هفتادونهمین دوره از جشنواره ونیز Venice Film Festival که از ۳۱ اوت تا ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲ (۹ تا ۱۹ شهریور) برپا میشود، امسال نودمین سالگرد افتتاحش را هم جشن گرفته است (جشنواره فیلم ونیز در بازههای زمانی مختلفی برگزار نشده و برای همین هفتادونهمین دوره برگزاریاش مصادف شده با نودمین سالگرد بنیانگذاری آن).در ادامه گزارش اتفاقات این رویداد مهم سینمایی را با هم مرور میکنیم.
همه چیز درباره جشنواره ونیز ۲۰۲۳
نقد و بررسی فیلم های جشنواره ونیز ۲۰۲۲
لیست برندگان هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ |سانتیاگو میتره
اسکرین دیلی | امتیاز ۹۰ از ۱۰۰
فینیولا هالیگِن | درامی دادگاهی با یک بازی متعهدانه و شایسته کسب جایزه از ریکاردو دارین؛ فیلمی پرتنش، طولانی و اغلب بامزه که در کنار بهترین آثار این ژانر قرار میگیرد اما تاثیرگذاری مضافی هم دارد.
ایندیوایر | امتیاز ۸۳ از ۱۰۰
سوفی مانکس کافمن | «آرژانتین ۱۹۸۵» شاید مثل یک تصویر فوری غیرقراردادی و بافتدار از تاریخ باشد اما همچنان در هستهاش، خشم غیرقابل کنترل قربانیان دیکتاتوری را در بر گرفته است.
هالیوود ریپورتر | امتیاز ۷۰ از ۱۰۰
شری لیندِن | توازن میان جزییات و نیروی محرک داستان گاهی وقتها بههم میریزد و فیلمساز بهکل از استعارههای ژانر درام دادگاهی اجتناب نکرده است؛ اما میتواند عظمت تعهد و وظیفهشناسی را در کانون فیلم – اولین دادگاه جنایتهای جنگی پس از نورمبرگ – به نمایش بگذارد؛ و این موضوع در تکتک لحظههای ایفای نقش متقاعدکننده دارین احساس میشود.
فیلم آتن | رومن گاوراس
والچر | امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰
بیلگه ابیری | موضوع فیلم تاریخ انقضا دارد اما ارایه آن، بیزمان و ماندگار است. «آتن» یک فیلم جنگی است، یک درام خانوادگی است، و یک تراژدی یونانی.
ورایتی | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
پیتر دبروژ | نتیجه کمتر از یک فیلم جنگی شهری نیست؛ جایی که شخصیتهایی جذاب تصمیم میگیرند کاری برای آدمهای خشمگینی بکنند که در دنیای واقعی علیه مجریان قانون میایستند.
گاردین | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | فیلم دیدنی و درگیرکننده است با شروعی شورانگیز؛ اما در دنیا و فضا و لحن تکبعدی خودش و فیلمبرداری پارکوی بیانتهایش – که البته تاثیرگذار است – به دام میافتد و در باتلاق آن فرو میرود؛ و از خطر نکردن در برخی زمینهها نیز رنج میبرد.
فیلم تمام زیبایی و خونریزی | لورا پویترس
هالیوود ریپورتر | امتیاز ۹۰ از ۱۰۰
شری لیندن | این فیلم کارنامه کارگردانش را به سطح جدیدی از زیباییشناسی و کاوش در اعماق احساسی رنجآور ارتقا میبخشد.
ورایتی | امتیاز ۹۰ از ۱۰۰
اوئن گلیبرمن | موضوع عمیق و آتشافروز درباره اثر جدید لورا پویترس با عنوان «تمام زیبایی و خونریزی»، شیوهای است که او در این داستان کندوکاو میکند که عکسهای نان گولدین چقدر عمیق در ترومایی ریشه دارند.
فیلم استیج | امتیاز ۸۳ از ۱۰۰
دیوید کَتز | اشاره به این موضوع مهم است که پویترس (و گروه تدوین فیلم) چقدر با موفقیت و با سلیقه و باب روز بین روایت و تفسیر زندگینامه طولانی و جذاب گولدین رفتوآمد کردهاند و پاساژهایی را هم در این میان تعبیه کردهاند که اطلاعات بیشتری درباره تلاشهای مختلف او علیه سَکلرها در اختیار ما قرار میدهد.
فیلم استخوانها و همه چیز | لوکا گوادانینو
گاردین | امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | «استخوانها و همه چیز» فیلمی افراطی و هراسانگیز است: ترسناک، زننده و از حیث آرمانگرایی رمانتیک غیرعادیاش، تکاندهنده است.
ایندیوایر | امتیاز ۹۱ از ۱۰۰
لیلا لطیف | «استخوانها و همه چیز» اساسا یک فیلم عاشقانه تراژیک است که بهزیبایی پرداخت شده و ویرانگرانه پیش میرود؛ فیلمی که در چند لحظه احتمالا چخوف را هم میتوانست به گریه بیندازد.
لسآنجلس تایمز | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
جاستین چنگ | فیلم که داستانش را در مسیری طولانی در میان میدل امریکای اواخر دهه ۱۹۸۰ روایت میکند، با سبکی زمختتر و کمتر آراستهشده – در قیاس با درامهای گوادانینو که داستانشان در ایتالیا روی میدهند، مثل «من عشق هستم»، «شلپی بزرگتر» یا «شیرجه» و «مرا به اسم خودت صدا بزن» – اجرا و فیلمبرداری شده است؛ اما کیفیت دنیوی و رویاگون خاص خودش را دارد. «استخوانها و همه چیز» افسون شاعرانه خودش را میسازد و البته گاهی وقتها با خشونت آن را در هم میشکند.
ورایتی | امتیاز ۳۰ از ۱۰۰
اوئن گلیبرمن | «استخوانها و همه چیز» یک ایده کلی است در جستوجوی یک داستان. فیلم ما را به درون دنیای خودش نمیکشد. فیلم سکندری میخورد و بیراه میرود و به نظر میرسد بهسختی خودش را سر پا نگه میدارد؛ و ممکن است احساس کنید که ملال، شما را زنده زنده میخورد!
فیلم زوج | فردریک وایزمن
گاردین | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | «زوج» فیلمی سراسر هوشمندانه است، یک رویداد جشنوارهای که در نظام توزیع بیقاعده این روزگار، رنگ پرده را نخواهد دید اما امیدوارم که یکی از خدمات پخش آنلاین و مجازی، موجبات عرضه گستردهاش را فراهم کند.
هالیوود ریپورتر | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
لسلی فلپرین | نتیجه یک پرتره تکاندهنده و گویا شده است در باب یک زندگی زناشویی طوفانی؛ زندگیای که با شور و اشتیاق روایت شده است و هر چقدر از نظر احساسی غنی به نظر میرسد احتمالا بودجهاش حتی هزینههای فیلمبرداری یک فیلم معمولی در فرانسه را هم تامین نکرده است.
فیلم استیج | امتیاز ۵۸ از ۱۰۰
روری اوکانر | من نمیتوانستم حتی یک دقیقه دیگر از «زوج» را تحمل کنم اما واقعا خوشحالم که چنین فیلمی ساخته شده است!
فیلم زندگی عاشقانه | کوجی فوکادا
ایندیوایر | امتیاز ۸۳ از ۱۰۰
دیوید ارلیش | در حالی که «زندگی عاشقانه» به اندازه کافی دیالوگهای دلی دارد که بر دل تماشاگرانش مینشیند، خیلی از تاثیرگذارترین لحظههایش دارای کیفیت احساسی خاصی هستند.
گاردین | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | «زندگی عاشقانه» یک درام انسانی دردناک و یک تراژدی غیرقابل توصیف است درباره زندگیهای پیچیده؛ فیلمی که پریشانی مطلق را با صورتی از کمدی خشک نامتظاهرانه و حسی از آشفتگی احساسی درهم آمیخته است؛ فیلمی که غافلگیرانه به شخصیت زن اصلیاش – و همین طور ما – حمله میکند و در نهایت، یک پایانبندی غیرمنتظره را برایمان کنار گذاشته است.
ورایتی | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
گای لاج | فیلم کوجی فوکادا بیشرمانه از چاشنیهای ملودرام در کاوش خود پیرامون عشق در طبقه متوسط امروزی بهره میگیرد؛ عشقی که همان قدر که با تعصبهای اجتماعی محک میخورد تحت تاثیر اهریمنان درونی و شخصی هم هست. فقط آنقدر محافظهکارانه و کممایه چنین کاری میکند که از نظر احساسی هرگز به تاثیر احساسی لازم نمیرسد.
فیلم خرس نیست | جعفر پناهی
دِرَپ
بن کرول | «خرس نیست» فیلمی درباره خود است که بدون ذرهای «تاسف خوردن به حال خود» ساخته شده است. داستان درباره فیلمسازی به نام جعفر است که مخفیانه فیلمی را از راه دور و شهری کوچک و قدیمی در سویی از مرز ترکیه و ایران کارگردانی میکند و بازیگران و عوامل فیلم هم در سوی دیگر مرز بر اساس هدایت او عمل میکنند. جالب اینکه حتی در «فیلم در فیلمِ» جعفر هم مرز میان واقعیت و خیال محو میشود؛ و بهاصطلاح بازیگران نقش نسخههایی از خودشان را بازی میکنند و داستان در حین روایت شدن، خودش را مطابق زندگی بازیگران بازسازی میکند.
ددلاین
اریک پِدِرسِن | جعفر پناهی در «خرس نیست» یک شاهد است که از راه دور از یک دهکده و ساکنانش فیلم و عکس میگیرد تا ما همه چیز را از زاویه دید او ببینیم. البته که دوربین دیگری هم از او فیلم میگیرد و این موضوع به طور متناوب به ما یادآوری میشود تا سوالهایی درباره خود سینما در ذهن ما نقش ببندد و از خودمان درباره اخلاقیات، حقیقت و دروغهایی سوال کنیم که سینما به ما عرضه میکند.
اسکرین دیلی
جاناتان رامنی | فیلم با نمایی طولانی از پناهی به پایان میرسد که در خودرو نشسته و به جلو خیره شده است؛ و بهظاهر به موقعیت فعلی و آیندهاش میاندیشد. با توجه به مخمصه فعلی این کارگردان، پایانبندی «خرس نیست» نمیتوانست بیش از این اثرگذار و گویا باشد؛ و فیلم نمیتوانست بیش از این به عنوان بیانیهای درباره حساسیت اخلاقی، سرسختی و مبارزهطلبی خرسهای – واقعی یا خیالی – ترس قدرتمند باشد.
هالیوود ریپورتر
دیوید رونی | مشخص نیست که معنی تصویر پایانی فیلم، فرار از نیروهایی باشد که فیلمساز را کنترل میکنند یا توقیف آزادی خلاقهای که باعث آزادسازی آن به شیوههای طغیانگرایانهتری شده است؛ اما این امر قطعی است که پناهی در میان بزرگترین فیلمسازان جهان قرار میگیرد که نمیخواهد ساکت شود.
ورایتی
جسیکا کیانگ| هیچ خرسی در «خرس نیست» وجود ندارد اما تهدید خرسمانند – کمی مثل یک مرز ملی یا یک سنت کهنه و سرکوبگر – داستانی است که طراحی شده تا ساکنان را از دور شدن تنهایی از دهکده منع کند؛ اما مهم نیست که چنین خطرها و سرحدهایی به صورت فیزیکی وجود داشته باشند. اگر ترس و خصومتی که آنها تولید میکنند واقعی است، پس به همان اندازه هم میتوانند مرگبار باشند.
فیلم بلوند یا طلایی | اندرو دومینیک
گیمز ریدرز | امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰
جان کروتر | بلوند زرق و برق دار و کثیف، پیچیدگیهای مونرو و همچنین اکوسیستمی که او و ما در آن کار میکنیم را بررسی میکند. روشی که ما از سلبریتیها استفاده میکنیم و این واقعیت که آنهایی که در کانون توجهات میسوزند، اغلب کمتر مجهز به مقابله با هجوم هستند، در قلب بلوند، اقتباس فوق العاده/غم انگیز اندرو دومینیک از رمان داستانی جویس کارول اوتس است که جلوهای از زندگی مرلین مونرو را نشان می دهد.
هالیوود ریپورتر | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
دیوید رونی | اندرو دومینیک در اولین داستان روایی خود پس از ۱۰ سال، سبک بصری مست کننده و نگرش فضولی را به رمان تخیلی بیوگرافی ۷۰۰ صفحهای جویس کارول اوتس با همین نام اضافه میکند. افسانهای درباره مرلین مونرو بهعنوان کودکی ناخواسته که میلیونها نفر آن را میخواهند، در حالی که مردها ناامیدانه به دنبال کسی میگشتند که «بابا» صدا بزند، مرلین مونرو در مسیر خودتخریبی، نمادی است از یک سلبریتی جنسی که محو نمیشود. دیدن این فیلم برای همه ضروری است.
بی بی سی | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
رافا سیلز راس | یک زن در مرکز فیلم بلوند اندرو دومینیک وجود دارد. این به بیننده بستگی دارد که تعیین کند آیا این زن مرلین مونرو است یا یک شخصیت تفسیری. پدیده نتفلیکس که از زندگینامه داستانی جویس کارول اوتس از این بازیگر اقتباس شده است، به نظر میرسد که بیش از یک دهه است که در آگاهی جمعی جهان فیلم ساکن بوده است. در طول سال گذشته، دومینیک قول داد بلوند «همه را غافلگیر کند» و به جرأت ادعا کرد که به عنوان «یکی از بهترین فیلمهای ساخته شده تا کنون» جاودانه میشود. عظمت اظهارات او پیش از اکران فیلم در ونیز انتظار شدیدی را برانگیخت. اما تصویری که ساخته شد خیلی دور از ادعاهای کارگردان بود و بعید است بلوند را یکی از بهترین فیلمهایی که تا به حال ساخته شده نامیده شود.
فیلم نهنگ | دارن آرونوفسکی
تلگراف | امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰
رابی کالی | فیلم نهنگ دارن آرونوفسکی یک فیلم مذهبی است. آرونوفسکی نشان داد به مسیحیت اعتقاد ویژهای دارد و در این میان استفاده از واژههایی که بتواند مخاطب را در داستانهای امروزی جای دهد به مسیر فیلمسازی او کمک کرده است. در اینجا قهرمان قصه همچون یونس در شکم نهنگ در اتاق تاریک خود مانده است و تلاش میکند نوری از واقعیت را دریافت کند. این یک فیلم تکان دهنده است.
هالیوود ریپورتر | امتیاز ۹۰ از ۱۰۰
دیوید رونی | درد و رنج انسانی از هر دو نوع جسمی و عاطفی یکی از عناصر اصلی دارن آرنوفسکی است، اما نهنگ، که توسط برندان فریزر به عنوان معلمی که اضافه وزن زیادی دارد و بیش از حد چاق است و تا سر حد مرگ غذا میخورد، هدایت می شود، این موضوع را به سمت افراط سوق میدهد در حالی که استوار در مرزها باقی می ماند. آرونوفسکی با الهام از نمایشنامه ساموئل دی.هانتر سعی کرده است لایههای در و ناامید و عشق و امید را در مرکزیت درام به تصویر بکشد.
ورایتی | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
اوون گلیبرمن | بازگشت برندان فریزر (بازیگر محوری فیلم نهنگ) یادآور عشق بسیاری از ما به او در دهه ۹۰ بود، زمانی که او در فیلمهایی مانند «روابط مدرسه» و «انسینو» حضور داشت. او در نهنگ به کارگردانی دارن آرونوفسکی بازیگر بهتری است. حیلهگر، زیرکتر و ترسناکتر از همیشه.
فیلم نویز سفید یا برفک | نوا بامباک
گاردین | امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | اثر باب روز و فوقالعادهی نوا بامباک که آن را از رمان سال ۱۹۸۵ دان دلیلو اقتباس کرده، یک کمدی خشک و جدی است در باب فاجعهانگاری، تعمقی است پیرامون رفاه غربی و نارضایتیها و تشویشهایش، و همینطور پیرامون احساس بینیازی به اندیشه.
تلگراف | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
رابی کالین | برای فیلمسازی که معمولا کمتر از آنچه که باید قدر دیده است، «نویز سفید» فیلمی افسارگسیخته است که خارج از قلمروی آشنای نوا بامباک شکل گرفته و اغلب به یکی از فیلمهای اولیه استیون اسپیلبرگ شباهت دارد که دچار فروپاشی عصبی شده است.
ورایتی | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
اوئن گلیبرمن | «نویز سفید» به عنوان یک فیلم، مضامین خود را با صدای بلند و افتخار اعلام میکند اما مشکل اینجاست که بیشتر آنها را به زبان میآورد تا کاری کند که شما آنها را احساس کنید.
تایم | امتیاز ۵۰ از ۱۰۰
استفنی زاشارک | بهسختی میشود فهمید که بامباک اینجا به دنبال چیست، سوای اینکه به ما یادآوری میکند که کلید زیستن این است که زندگیتان را بکنید و خودتان را به دست سرنوشت بسپارید؛ اما شما احتمالا نیازی به صرف دو ساعت و شانزده دقیقه زمان برای دیدن این فیلم ندارید تا متوجه چنین موضوعی شوید.
فیلم باردو | آلخاندرو گونسالس اینیاریتو
اسکرین دیلی | امتیاز ۷۰ از ۱۰۰
فینیولا هالیگِن | غیرممکن است انکار قدرتِ رژه رفتن شگفتانگیز افکار و مفاهیمی که اینیاریتو در قالب این فیلم به آنها حیات بخشیده و – در نهایت – کنار هم قرار میگیرند؛ ولو اینکه از تاثیرگذاریشان آشکارا کاسته شده است چون او تمایلی به برش زدن و عبور از آنها نشان نمیدهد.
گاردین | امتیاز ۶۰ از ۱۰۰
پیتر بردشا | فیلم با ادا و اصولی واقعی ساخته شده است، با لفت و لعاب و جلوهگری بسیار؛ در واقع آنقدر زیاد که شما میتوانید بخش اعظمی از خودشیفتگی بیرحمانه فیلم را ببخشید! اینیاریتو میتواند – اگر بخواهد – داستانی همینقدر دردناک اما با آبوتاب کمتر را درباره زندگی خودش برای ما روایت کند؛ اما در اینجا از حق ویژه خود به عنوان یک هنرمند بهره برده و در عوض، این شیرینی را برای ما تدارک دیده است که قطعا فوقالعاده است.
والچر | امتیاز ۴۰ از ۱۰۰
بیلگه ابیری | اینیاریتو ذوق و استعداد خاصی برای خلق تصاویر سینمایی جسورانه و نظرگیر و دراماتیک دارد اما یک فیلمساز تجربی نیست. او چنین توانایی ویژهای ندارد که با رضایت خاطر ایدههایش را بیرون بریزد تا ببیند چه میزانشان دریافت میشوند و تماشاگران کدامها را برمیدارند و مهمتر اینکه راهش را ادامه دهد و همانجا متوقف نشود.
ورایتی | امتیاز ۴۰ از ۱۰۰
اوئن گلیبرمن | پس چرا «باردو» با تمام مهارتی که صرف ساختش شده است، به خاطر جاهطلبیاش برای رسیدن به ستارهها و دیگر ویژگیهایش، چنین تجربه آشفته و گیجکننده و – باید بگویم – خستهکنندهای از کار درآمده است؟ فیلم پر از چیزهای خوب است اما سه ساعت زمان دارد و در اغلب موارد خیلی ازخودراضی و خودشیفته به نظر میرسد.
جدول امتیاز منتقدان به فیلمهای جشنواره ونیز ۲۰۲۲
میانگین امتیاز منتقدان دو سایت معتبر به فیلمهای جشنواره ونیز ۲۰۲۲ (تا تاریخ ۲۲ شهریور)
ردیف | نام فیلم | امتیاز میانگین «متاکریتیک» | امتیاز میانگین «راتن تومیتوز» | حضور در بخش |
۱ | نویز سفید/ برفک (نوا بامباک)
White Noise |
۶۸ از ۱۰۰ (۱۷ نقد) | ۷.۵ از ۱۰ (۳۲ نقد) | مسابقه اصلی |
۲ | باردو (آلخاندرو گونسالس اینیاریتو)
Bardo |
۵۱ از ۱۰۰ (۱۵ نقد) | ۵.۳ از ۱۰ (۲۷ نقد) | مسابقه اصلی |
۳ | زوج (فردریک وایزمن)
A Couple |
۶۶ از ۱۰۰ (۷ نقد) | ۷.۷ از ۱۰ (۱۰ نقد) | مسابقه اصلی |
۴ | فرزندان دیگران (ربکا زلوتوفسکی)
Other People’s Children |
— | ۷.۲ از ۱۰ (۱۰ نقد) | مسابقه اصلی |
۵ | نهنگ (دارن آرونوفسکی)
The Whale |
۶۹ از ۱۰۰ (۱۸ نقد) | ۷.۴ از ۱۰ (۲۷ نقد) | مسابقه اصلی |
۶ | تار (تاد فیلد)
Tár |
۹۲ از ۱۰۰ (۱۷ نقد) | ۸.۴ از ۱۰ (۳۰ نقد) | مسابقه اصلی |
۷ | بنشیهای اینیشِرین (مارتین مکدانا)
The Banshees of Inisherin |
۸۹ از ۱۰۰ (۱۹ نقد) | ۸.۴ از ۱۰ (۲۸ نقد) | مسابقه اصلی |
۸ | استخوانها و همه چیز (لوکا گوادانینو)
Bones & All |
۷۶ از ۱۰۰ (۱۷ نقد) | ۸.۱ از ۱۰ (۳۶ نقد) | مسابقه اصلی |
۹ | مونیکا (آندرئا پالائورو)
Monica |
— | ۷.۳ از ۱۰ (۹ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۰ | تمام زیبایی و خونریزی (لورا پویترس)
All the Beauty and the Bloodshed |
۹۰ از ۱۰۰ (۷ نقد) | ۹ از ۱۰ (۱۲ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۱ | آتن (رومن گاوراس)
Athena |
۷۶ از ۱۰۰ (۱۰ نقد) | ۷ از ۱۰ (۱۸ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۲ | آرژانتین ۱۹۸۵ (سانتیاگو میتره)
Argentina, 1985 |
۸۰ از ۱۰۰ (۵ نقد) | ۶.۳ از ۱۰ (۸ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۳ | دختر ابدی (جوانا هاگ)
The Eternal Daughter |
۷۳ از ۱۰۰ (۱۲ نقد) | ۷.۶ از ۱۰ (۱۶ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۴ | بینهایت (امانوئله کریالسه)
L’immensità |
— | ۵.۴ از ۱۰ (۷ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۵ | زندگی عاشقانه (کوجی فوکادا)
Love Life |
۷۲ از ۱۰۰ (۸ نقد) | ۶.۵ از ۱۰ (۱۱ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۶ | پسر (فلوریان زلر)
The Son |
— | ۶.۱ از ۱۰ (۱۷ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۷ | سن اومر (آلیس دیوپ)
Saint Omer |
— | ۹ از ۱۰ (۱۱ نقد) | مسابقه اصلی |
۱۸ | شب، داخلی، دیوار (وحید جلیلوند)
Beyond the Wall |
— | — | مسابقه اصلی |
۱۹ | بلوند (اندرو دامینیک)
Blonde |
۶۴ از ۱۰۰ (۱۶ نقد) | ۶.۶ از ۱۰ (۲۶ نقد) | مسابقه اصلی |
۲۰ | کیارا (سوسانا نیکارلی)
Chiara |
— | — | مسابقه اصلی |
۲۱ | ارباب مورچهها (جانی آمِلیو)
Lord of the Ants |
— | ۵.۵ از ۱۰ (۵ نقد) | مسابقه اصلی |
۲۲ | خرس نیست (جعفر پناهی)
No Bears |
— | ۷ از ۱۰ (۷ نقد) | مسابقه اصلی |
۲۳ | پیوندهای ما (رشدی زِم)
Our Ties |
— | — | مسابقه اصلی |
۲۴ | پرل (تای وِست)
Pearl |
۷۷ از ۱۰۰ (۱۰ نقد) | ۷.۵ از ۱۰ (۲۰ نقد) | خارج از مسابقه |
۲۵ | باغبان استاد (پل شریدر)
Master Gardener |
— | ۶.۷ از ۱۰ (۲۰ نقد) | خارج از مسابقه |
۲۶ | زیستن (اولیور هرمانوس)
Living |
۸۱ از ۱۰۰ (۱۲ نقد) | ۸ از ۱۰ (۵۹ نقد) | خارج از مسابقه |
۲۷ | نگران نباش عزیزم (اولیویا وایلد)
Don’t Worry Darling |
۴۸ از ۱۰۰ (۲۵ نقد) | ۵.۵ از ۱۰ (۵۰ نقد) | خارج از مسابقه |
۲۸ | مردن برای یک دلار (والتر هیل)
Dead for a Dollar |
۵۸ از ۱۰۰ (۹ نقد) | ۵.۷ از ۱۰ (۱۳ نقد) | خارج از مسابقه |
۲۹ | پدر پیو (ابل فرارا)
Padre Pio |
— | ۴.۴ از ۱۰ (۸ نقد) | بخش مسابقه «روزهای ونیز» |
۳۰ | جنگ جهانی سوم (هومن سیدی)
World War III |
— | — | بخش «افقها» |
۳۱ | بیرویا (آرین وزیردفتری)
Without Her |
— | — | بخش «افقهای ویژه» |
خلاصه نقدها درباره فیلم های ایرانی جشنواره ونیز
نظر منتقدان درباره جنگ جهانی سوم هومن سیدی
اسکرین دیلی
جاناتان هالند | فیلم با برخورداری از فوریت یک تریلر خوب و به روشنی یک داستان اخلاقی، حکایتی فرساینده اما مجابکننده است درباره اینکه یک قربانی چگونه یاد میگیرد از ستمگران خود تقلید کند. ششمین فیلم بلند هومن سیدی که تا حد زیادی مثل یک فیلم بد درباره هولوکاست به نظر میرسد، با حالوهوای یک کمدی سیاه واقعا سیاه شروع میشود و رفتهرفته به یک تراژدی بدل میشود؛ سفری که با بازی محوری فوقالعاده و جذاب محسن تنابنده به عنوان قهرمان لگدمالشده فیلم جان گرفته است.
اما اطلاعات کامل و بقیه نقدها، حرفها و عکسهای فیلم جنگ جهانی سوم در جشنواره ونیز ۲۰۲۲ را در لینک زیر بخوانید؛
نظر منتقدان درباره شب، داخلی، دیوار وحید جلیلوند
ایندیوایر
لیلا لطیف | تاریخ سینما پر از فیلمهای پرنقصی درباره معلولان است؛ با وجود این به نظر میرسد وارد دوران جدیدی شدهایم که آثار مبتکرانهای برای جبران گذشته ساخته میشوند. «آوای متال» یا «صدای فلز» (Sound of Metal) استفاده درخشانی از طراحی صدا کرده است تا تماشاگرانش بهتر چگونگی محدودیتهای شنوایی و شنیدن صداهای نامفهوم و دچار اعوجاج را تجربه کنند. «شب، داخلی، دیوار» هم بهگونهای مشابه سراغ نابینایی رفته است و با ساختاری سنجیده میخواهد ما را بهتر با آنچه پروتاگونیست فیلم تجربه میکند آشنا کند و حس نابینایی را به بهترین شکل ممکن به ما منتقل کند.
اطلاعات کامل و بقیه نقدها، حرفها و عکسهای فیلم شب داخلی دیوار در جشنواره ونیز ۲۰۲۲ را در لینک زیر بخوانید؛
حاشیههای روز ششم جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
«بلوند» همه را از خود بیخود کرد!
اثر جدید اندرو دامینیک با عنوان «بلوند» (Blonde) پس از اولین نمایش جهانیاش در جشنواره ونیز با تشویق ایستاده فوقالعادهای به مدت چهارده دقیقه تحسین شد؛ اتفاقی که اشکهای بیامان آنا دِ آرماس را سرازیر کرد که نقش مریلین مونرو را در فیلم بازی کرده است. جالب اینکه اشکهای همبازی او آدرین برودی نیز دیده شد. پیش از نمایش فیلم، برد پیت که یکی از تهیهکنندگان فیلم است، ناگهان در جشنواره حاضر شد (او در نشست خبری نبود) و بلوایی روی فرش قرمز برپا کرد که دلیل اصلیاش مجبور کردن تماشاگران به استفاده از ماسک مشکی جلوگیری از انتقال کووید-نوزده بود، زمانی که نزدیک هواداران شد تا با آنها سلفی بگیرد یا امضا بدهد.
درام زندگینامهای «بلوند» که بر اساس رمانی به همین نام از جویس کارول اوتس شکل گرفته، یکی از کنجکاویبرانگیزترین آثار این دوره از جشنواره ونیز بود، بهخصوص برای انتخاب آرماس برای ایفای نقش شمایل تکرارنشدنی هالیوود. جالب اینکه درجه نمایشی فیلم پیش از جشنواره حسابی جنجال بهپا کرد و تعجب و اعتراض سازندگان و بازیگران «بلوند» را در پی داشت.
نتفلیکس حدود دو هفته دیگر، ۲۸ سپتامبر (ششم مهر)، از این فیلم رونمایی خواهد کرد.
روح مریلین مونرو در کنار ما بود
«بلوند» در آپارتمانی فیلمبرداری شد که نورما جین (نام اصلی مریلین مونرو) در آن بزرگ شد؛ و همینطور بخشی از صحنههایش در خانهای گرفته شد که مونرو در آن درگذشت. فیلمبرداری اصلی نیز از روز چهارم اوت شروع شد که تاریخ درگذشت این بازیگر فراموشنشدنی است. اندرو دامینیک نویسنده و کارگردان در این خصوص میگوید: «خاکستر او در همه جای لسآنجلس پخش شده است و ما سر صحنه، کیفیتی از شرایط یک جلسه احضار روح را تجربه میکردیم.» خود آنا د آرماس هم میگوید: «من حقیقتا باور دارم که مونرو بسیار به ما نزدیک بود و کنارمان حضور داشت.» آرماس که خیلی سریع پلههای موفقیت را بالا آمده است در بخش دیگری از صحبتهایش هم گفت: «او تمام چیزی بود که من بهش فکر میکردم. او همه آن چیزی بود که من خوابش را میدیدم. او تمام آن چیزی بود که من میتوانستم دربارهاش صحبت کنم. او کنارم حضور داشت و این زیبا بود… و او از کار ما راضی بود و تاییدمان میکرد.»
الیور استون: «باید از اندیشیدن به ترس فاصله بگیریم»
استون که با جدیدترین مستندش با عنوان «هستهای» (Nuclear) در جشنواره ونیز حضور دارد، در نشست خبری پیش از نمایش فیلمش گفت: «ما باید از اندیشیدن به ترس فاصله بگیریم. من هم مثل هر فرد دیگری سال ۲۰۰۶ مستند «حقیقت ناخوشایند» (An Inconvenient Truth) را دیدم و اعتراف میکنم که ترسناک بود و هست. از آن زمان اخبار را دنبال کردهام و میدانم که اوضاع دائم بدتر شده است؛ اما همه فیلمها و سریالها و کتابها درباره تغییر شرایط جوی منفی هستند؛ و من تمام این مصالح روز قیامتی را افسردهکننده یافتهام.» استون راهحلهای موثر و شدنی را در انرژی هستهای و همینطور کتاب سال ۲۰۱۹ استاد دانشگاه امریکن، جاشوا اس. گولدستین با عنوان «آیندهای روشن: چطور برخی کشورها مساله تغییر آبوهوا را حل کردهاند و باقی کشورها هم میتوانند راهشان را بروند» (A Bright Future: How Some Countries Have Solved Climate Change and the Rest Can Follow) یافته است. گولدستین که در نگارش فیلمنامه «هستهای» هم مشارکت دارد نیز بر این باور است که «اگر ما همان مسیر دهه ۱۹۷۰ را ادامه داده بودیم (زمانی که تولیدهای هستهای رو به اوج میرفت) امروز احتمالا اقتصادی عاری از کربن داشتیم؛ و اصلا چنین بحران آبوهوایی را تجربه نمیکردیم.»
حاشیههای روز پنجم جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
«باردو» و اینیاریتویی که احساسی شد
اثر جدید آلخاندرو گونسالس اینیاریتو که برخی آن را با «هشتونیم» شاهکار فدریکو فلینی قیاس کردهاند، منتقدان را به دو دسته مخالف و موافق تقسیم کرده است اما تماشاگران حاضر در سالن نمایش «باردو» (بجز معدود کسانی که سالن را ترک کردند) حسابی تحت تاثیر فیلم جدید اینیاریتو قرار گرفتند و با تشویق ایستاده خودشان که بیش از چهار دقیقه به طول انجامید، موجبات احساساتی شدن و حلقه زدن اشک در چشمان آقای کارگردان را فراهم آوردند. «باردو» داستان یک مستندساز و ژورنالیست مکزیکی را روایت میکند که به زادگاهش برمیگردد و دچار بحرانی هستیگرایانه میشود و باید با مسائلی در خصوص هویت و روابط خانوادگیاش کنار بیاید. اینیاریتو پس از اولین فیلم بلندش «عشق سگی» (Amores perros) یک بار دیگر «باردو» را در زادگاه خود ساخته است. جالب اینکه فیلمبرداری «باردو» را داریوش خنجی انجام داده است.
تیموتی شلمی علیه رسانههای اجتماعی
شلمی در نشست خبری اثر جدید لوکا گوادانینو با عنوان «استخوانها و همه چیز» (Bones and All)، موضعی ضد رسانههای اجتماعی گرفت و گفت: «جوان بودن در این روزگار یعنی بهشدت مورد قضاوت قرار گرفتن. نمیتوانم تصور کنم بزرگ شدن در روزگاری که آدمها دائم در شبکههای اجتماعی مورد هجوم قرار میگیرند چگونه است. به همین دلیل مایه آسایش خاطر بود که در نقش شخصیتی از دهه ۱۹۸۰ بازی کنم که درگیر مسالهای درونی است و لازم نیست برای پیدا کردن جایگاه خودش به توییتر، اینستاگرام، تیکتاک یا رِدیت سر بزند. قضاوت نمیکنم. شما میتوانید آدمهای مثل خودتان را در فضای مجازی پیدا کنید اما به نظرم زنده بودن در این روزگار سخت است. فکر میکنم فروپاشی اجتماعی در کمین ماست. به همین دلیل است که خوشبختانه این فیلم میتواند مهم باشد.»
بازگشت «در بروژ»یها؛ رفاقتی که نابود شد!
فیلم جدید مارتین مکدانا با عنوان در ظاهر عجیب «بنشیهای اینیشِرین» (The Banshees of Inisherin) دوباره بازیگران اصلی دومین فیلم بلندش «در بروژ» (In Bruges) را در مقابل یکدیگر قرار داده است تا برندان گلیسن و کالین فارل این بار در نقشهای کام و پادریک ایفای نقش کنند که قبلا دوستان صمیمی یکدیگر بودند و حالا در جزیره ایرلندیشان دور از هم زندگی میکنند. مکدانا درباره این تجدید دیدار میگوید: «از زمان «در بروژ» میخواستم دوباره برندان و کالین را مقابل هم قرار بدهم. پس این نقشها برای آنها نوشته شده بودند… و اولین انگیزهام روایت یک داستان جدایی غمانگیز و افلاطونی بود.» این فیلم در قیاس با آثار قبلی مکدانا بهمراتب کمتر خون و خونریزی دارد و بخش اعظمی از خشونت هم خودکرده است. بنابراین «بنشیهای اینیشرین» رویهمرفته فیلمی آرامتر و دروننگرانهتر است که در آن سکوت، اغلب به اندازه واژهها اهمیت دارد.
کیت بلانشت به اسکار میرود!
رقابت اسکار ۲۰۲۳ به صورت رسمی با تشویق ششدقیقهای درام «تار» (تاد فیلد) آغاز شد و بیشک هنرنمایی کیت بلانشت یکی از بهترین بازیهای سال سینمایی ۲۰۲۲ خواهد بود؛ و در ضمن، نقدهای تحسینآمیز فیلم نیز هشتمین نامزدی اسکار بلانشت را قطعی میدانند؛ بازیگر محترم و ستایششدهای که پیش از این برای فیلمهای «هوانورد» (The Aviator) و «جاسمین غمگین» (Blue Jasmine) برنده تندیس طلایی شده است. آهنگساز ایسلندی هیلدور گودنادوتیر که موسیقی متن اریژینالش برای «جوکر»، برنده اسکار و تقریبا تمامی جوایز مهم موسیقی سال ۲۰۲۰ شد، روی تصنیفهای اریژینال «تار» کار کرده است و بعید نیست که فیلم در این رشته هم دستکم نامزدیهای مهمی را در فصل جوایز پیش رو کسب کند.
شایا لِباف: «پدر پیو» زندگیام را نجات داد
«پدر پیو» جدیدترین اثر ابل فرارا است که در جشنواره ونیز به نمایش درآمد و نقش اصلیاش را شایا لباف بازی کرده که راهبی در یک صومعه در ایتالیای پس از جنگ جهانی دوم است. لباف که به اتهام سوءاستفاده و آزار جنسی علیه پارتنر سابق خود حسابی در بطن حاشیه قرار گرفته و به همین دلیل در نشستهای خبری فیلم در ونیز هم حاضر نشد، اما در اولین نمایش فیلم حضور پیدا کرد و در پرسشوپاسخ پس از آن شرکت کرد. او در بخشی از صحبتهایش گفت: «احساس میکنم بسیار سعادتمندم که توانستم در این فیلم بازی کنم؛ فیلمی که بهنوعی زندگی مرا نجات داد؛ اما من به عنوان آدمی خداشناس پا به این پروژه نگذاشتم و قطعا کاتولیک نبودم؛ و این فیلم درست در زمان مناسبی مرا یافت که بسیار پذیرای حضور در چنین جهانی بودم.»
جذابیت آشکار تیموتی شلمی و «استخوانها و همه چیز»
شلمی که حسابی ونیز را در تبوتاب طرفداری و جو حضور سوپراستاری جوان چون خودش فرو برده، همکاری دوبارهای را با لوکا گوادانینو کارگردان «مرا به اسم خودت صدا بزن» تجربه کرده است؛ فیلمی با عنوان «استخوانها و همه چیز» (Bones and All) که پروتاگونیستهایش دو آدمخوار عاشقاند. جالب اینکه فیلم با وجود صحنههای وحشیانه و حتی تهوعآورش، هشتونیم دقیقه توسط حاضران در اولین نمایش «استخوانها و همه چیز» ایستاده تشویق شد که تا اینجا طولانیترین و پرشورترین بوده است. جالب اینکه تماشاگران نام کارگردان ایتالیایی را صدا میزدند و این باعث شد اشکهای خوشحالی از چشمان لوکا سرازیر شوند. او سال گذشته درباره انتخاب تیموتی شلمی برای ایفای نقش در فیلم گفته بود: «به محض خواندن فیلمنامه با خودم گفتم که فقط تیموتی میتواند این نقش را بازی کند… و این شخصیت برای او خیلی تروتازه بود.»
بد و خوب پل شریدر از زبان ستارگانش
در حالی که تازگی پل شریدر به برداشتن ایده فیلم قبلیاش «کارتشمار» (The Card Counter) از یک نویسنده نوظهور متهم شده است، سیگورنی ویور و جوئل اجرتن و کویینتِسا سوییندِل که نقشهای اصلی «باغبان استاد» را بازی کردهاند، در نشست خبری فیلم در ونیز قدردانیشان از فرصت همکاری با این نویسنده و کارگردان شاخص را به زبان آوردند. ویور – که بیشتر با مجموعه فیلمهای دیدنی «بیگانه» شناخته میشود – گفت: «من همیشه آثار پل را تحسین کردهام ولی هرگز در خواب هم نمیدیدم که روزی با او کار کنم؛ چون من «مردی تنها در یک اتاق» (اشاره به الگوی محبوب شریدر) نیستم. من زن جذاب داخل خانهام.» سیگورنی ویور در ادامه هم گفت که نقشش در این فیلم، یکی از بهترینهای کارنامهاش است و در ضمن، برای نگارش دو نقش زن درجه یک در «باغبان استاد» از شریدر تشکر کرد. جوئل اجرتن هم گفت که چند فیلم کارنامه شریدر باعث شدند او بازیگر شود.
تجلیل از کبیر بِدی، بازیگر شاخص سینمای هند
کبیر بدی بازیگر کهنهکار هندی که در ایتالیا هم آثار شناختهشده زیادی دارد از جمله سریال محبوب «ساندوکان» (Sandokan) با اهدای جایزه دستاورد یک عمر در جشنواره ونیز مورد قدردانی قرار گرفت. این بازیگر که به عنوان سفیر غیررسمی روابط هند-ایتالیا هم برای چهار دهه فعالیت کرده است، در میان صحبتهایش گفت: «من سالهای سال است که میکوشم توجه مردم ایتالیا را معطوف هندیها کنم و توجه مردمان هند را معطوف ایتالیا.» او درباره اهمیت فعالیتهای بازیگریاش در ایتالیا هم چنین توضیح داد: «من پس از «ساندوکان» بیش از شش سریال مهم در ایتالیا بازی کردهام ولی آدمهای کمی متوجه این موضوع شدهاند که بالیوود و هالیوود در قیاس با کارنامه من در ایتالیا، بخش بهمراتب کوچکتری از زندگی مرا به خود اختصاص دادهاند.»
کبیر بدی در سال ۲۰۲۱ هم موفقیت بزرگ دیگری را تجربه کرد و کتاب خودزندگینامهایاش با عنوان «داستانهایی که باید بگویم: زندگی احساسی یک بازیگر» (Stories I Must Tell: The Emotional Life of an Actor) در هند و ایتالیا پرفروش شد. او تازگی برای ترجمه ایتالیایی کتابش، در ونیز برنده جایزه کتاب سال دیوا و دونا شده بود.
حاشیههای روز چهارم جشنواره ونیز ۲۰۲۲
کارگردان «تار»: فیلم را برای کیت بلانشت ساختم!
درام روانشناختی «تار» به نویسندگی و کارگردانی تاد فیلد از آن دست فیلمهاست که بحثانگیز خواهد شد اما ستارهاش کیت بلانشت در نشست خبری جشنواره ونیز تصریح کرد که «علاقهای به پروپاگاندا و پیامرسانی بهواسطه هنر ندارد.» او نقش شخصیت ساختگی لیدیا تار را در فیلم بازی کرده است که یک رهبر ارکستر با شهرتی جهانی است که گاهی واقعا ستمگر میشود؛ اما روزی خودش را در میان یک رسوایی از جنبش «من هم» میبیند. تاد فیلد که بازیگر هم هست، پس از وقفهای شانزدهساله و دو فیلم تحسینشده ابتداییاش با نامهای «در اتاق خواب» (In the Bedroom) و «بچههای کوچک» (Little Children) بهترتیب محصول ۲۰۰۱ و ۲۰۰۶ سومین فیلم بلند خود را ساخته است؛ و این سوژهای شد برای این شوخی بلانشت: «لحظه خیلی ویژهای بود زمانی که تاد تصمیم گرفت خانه را ترک کند و یک فیلم بسازد. برای همین نیست که الان همه ما اینجا جمع شدهایم؟» بلانشت در بخش دیگری از صحبتهایش درباره «تار» چنین اظهار نظر کرد: «موضوعهای داغ زیادی در فیلم هست که میشود دربارهشان صحبت کرد اما «تار» درباره هیچیک از آنها نیست. همه آنها تمهیدها یا ابزارهای داستانی هستند و حقیقت این است که فیلم در روزگاری ساخته شده است که ما در آن زندگی میکنیم.» تاد فیلد هم که اجازه داد بلانشت بیشتر حرفها را در نشست خبری بزند، گفت: «فیلمنامه را با فکر کردن به کیت بلانشت به عنوان بازیگر اصلی ننوشتم، بلکه فیلمنامه «تار» برای کیت بلانشت نوشته شد.» و البته اضافه کرد که چند ماه را صرف شناختن و صحبت با بلانشت کرد و بعدش ایدهاش را به او پیشنهاد کرد.
رونق بازار فیلم جشنواره ونیز
امسال بازار ونیز با حضوری نزدیک به سال ۲۰۱۹ و روزگار پیش از شیوع جهانی کووید-نوزده برپا شد و استقبال چشمگیری از فیلمهای بلند و پروژههای واقعیت مجازیای شد که در پلتفرم سرمایهگذاری ارائه شدند. پاسکال دیوت رییس «پل تولید ونیز» در این باره گفت: «ما امسال با ثبت نام بیش از ۲۴۰۰ چهره حرفهای صنعت سینما روبهرو شدیم؛ رقمی که در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۷۰۰ نفر بود.» دیوت اشاره کرد که حضور آسیاییها و آمریکای لاتین کاهش داشته است و این موضوع در آثار انتخابی این دوره هم نمود دارد. البته از سوی دیگر، جهان عرب حضور چشمگیری دارد، بهخصوص عربستان که میخواهد یکی از بازیگردانهای صنعت سینما شود!
هیلاری کلینتن و تجلیل از ایوا دووِرنی
در حاشیه جشنواره ونیز و سیزدهمین دوره از جوایز دیویاف (DVF) کلینتن و دونا لَنگلی از کمپانی «یونیورسال» از ایوا دوورنی – کارگردان (با فیلمهای تحسینشده «سلما» و «سیزدهمین») و تهیهکننده و فعال عدالت اجتماعی – قدردانی کردند و کلینتن او را «فیلمسازی تاریخساز توصیف کرد که راه را باز کرد و تغییری به وجود آورد.» و در ادامه افزود: «آثار الهامبخش دوورنی درباره سرگذشت سیاهان و تجربههای آنها، امروز از هر زمان دیگری مربوطتر و ضروریترند. او نهفقط درها را برای خودش گشود بلکه راه را برای خیلیهای دیگر نیز هموار کرد.» جوایز دیویاف که توسط طراح مد دایان فون فورستنبرگ، به زنان فوقالعاده اهدا میشوند امسال به گروهی دیگر از زنان هم تقدیم شدند از جمله ده زن افغانستانی که میکوشند آیندهای امن و قابلتحمل را برای زنان و دخترانی مهیا کنند که در معرض بیشترین خطر قرار دارند.
حاشیههای روز سوم جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
اعتراض ایناریتو به منتقدان
الخاندرو گونسالس ایناریتو یکی از فیلمسازان مهم حاضر در جشنواره فیلم ونیز است. منتقدان بعد از تماشای فیلمش در جشنواره از او به سردی استقبال کردند و فیلمش را با امتیازهای بسیار کم بدرقه کردند. این اتفاق باعث شد تا ایناریتو نسبت به رفتار منتقدان واکنش نشان بدهد و این رفتارها را نژادپرستانه بداند.
او در گفتوگو با لسآنجلس تایمز درباره نقدهای عجیب نسبت به فیلمش میگوید: اگر به جای اینکه من مکزیکی بودم یک فیلمساز اهل سوئد یا دانمارک بودم منتقدان با من مهربانتر برخورد میکردند. این رفتارهای نژادپرستانه باعث میشود فیلم من را درست نبینند. در حالی که من حق دارم درباره تبعیدشدگان حرف بزنم. اگر بلوند بودم حتما به من میگفتند فیلسوف!
آیا واقعا هری استایلز تف کرد؟
یکی از حواشی عجیب جشنواره فیلم ونیز رفتار ستاره فیلم نگران نباش عزیزم به کارگردانی اولیویا وایلد بود. در ویدئویی که از مراسم نمایش فیلم در کاخ جشنواره فیلم ونیز منتشر شد هری استایلز قبل از آنکه روی صندلی کنار کریس پاین بنشیند به سمت او آب دهان پرتاب میکند. اتفاقی که از نگاه دوربینهای مراسم پنهان نماند و باعث شد رسانهها از اختلافی حرف بزنند که گویا از زمان فیلمبرداری فیلم میان بازیگران شکل گرفته است و منجر به این صحنه عجیب و زشت شده است.
رکورد تشویق برای یک فیلم در ونیز ۲۰۲۲ شکست
فیلم ارواح اینیشرین به کارگردانی مارتین مکدونا در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و تماشاگران بعد از پایان فیلم به صورت ایستاده و به مدت ۱۳ دقیقه فیلم را تشویق کردند. این رکورد جدیدی برای تشویق یک فیلم در جشنواره ونیز است که توسط مارتین مکدونا و تیمش شکسته شد. واکنش منتقدان به این فیلم خیلی مثبت است و یکی از بختهای اصلی جایزه به شمار میرود.
درباره فیلم بی رویا ساخته آرین وزیر دفتری هم در حاشیه جشنواره ونیز ۲۰۲۲ صحبت شد که میتوانید در این صفحه آن را بخوانید و عکس های فتوکال را تماشا کنید.
حاشیههای روز دوم جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
«نویز سفید» و انتظاری که برآورده نشد
جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲ با جدیدترین اثر نوا بامباک افتتاح شد که با حمایت نتفلیکس و با حضور آدام درایور و گرتا گرویگ در نقشهای اصلی ساخته شد. نمایش افتتاحیه فیلم با تشویقی نصفهنیمه و ۱۵۰ ثانیهای همراه شد که نشان میدهد خیلیها با فیلم ارتباط برقرار نکردند چون اغلب فیلمهای این رویداد سینمایی دستکم با شور و اشتیاق تشویق میشوند. نوا بامباک که با فیلم قبلیاش «داستان زندگی زناشویی» (Marriage Story) هم در سال ۲۰۱۹ در ونیز حضور داشت، در بیانیهای پیش از شروع جشنواره گفته بود: «بازگشت دوباره به جشنواره ونیز حقیقتا شگفتانگیز است و افتخار شگفتانگیزی است که «نویز سفید» به عنوان فیلم افتتاحیه پخش میشود. اینجا مکانی است که بسیار عاشق سینما است؛ پس هیجانانگیز است و باعث افتخار که در میان فیلمسازان و فیلمهای شگفتانگیزی باشم که اینجا برای اولین بار به نمایش درمیآیند.»
نتفلیکس و حضوری چشمگیر در جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
غول پخش عرضه مجازی و آنلاین که بهنوعی ساختار پخش و عرضه سینمایی را هم تغییر داده و حالا پس از چندینوچند سال بهتدریج همه را همراه خود کرده است – بهخصوص پس از پاندمی پیشبینینشده کووید-نوزده – امسال با سه فیلم مهم در جشنواره ونیز حضور دارد: «نویز سفید» به کارگردانی نوا بامباک (که فیلم موفق قبلیاش «داستان زندگی زناشویی» هم محصول نتفلیکس بود که در شش رشته نامزد دریافت جوایز اسکار شد از جمله بهترین فیلم)، «باردو» فیلم جدید آلخاندرو گونسالس اینیاریتو و اثر جدید اندرو دامینیک با عنوان «بلوند» (Blonde) که هر سه فیلم برای کسب جایزه اصلی جشنواره یعنی شیر طلایی رقابت میکنند.
استیو بوسمی و «شنونده»
در دنیایی که سیاستمداران زمان گفتوگو درباره خشونتهای مسلحانه و نرخ خودکشی، فقط از سلامت روانی به عنوان مهمترین موضوع یاد میکنند، «شنونده» که اولین فیلم استیو بوسمی در مقام کارگردان پس از پانزده سال است (و در کل پنجمین فیلم او)، مستقیم به این مقوله پرداخته است. فیلمنامه را الساندرو کامِن نوشته که برای «پیامآور» (The Messenger) محصول ۲۰۰۹ نامزد جایزه اسکار شد و نقش اصلی را تسا تامپسن بازی کرده که داوطلب کمک تلفنی است. داستان «شنونده» – که نهم سپتامبر (هجدهم شهریور) به عنوان فیلم اختتامیه بخش «روزهای ونیز» روی پرده میرود – برای خود بوسمی هم در سالهای اخیر روی داده و در واقع او هنوز از غم مرگ همسرش، جو آندرس، در ژانویه ۲۰۱۹ رها نشده است؛ زندگی مشترکی که بیش از سی سال به طول انجامیده بود. استیو بوسمی زمان پیشتولید بود که خودش با یکی از این شمارههای کمک به شهروندان تماس گرفت: «ابتدا به بهانه پژوهش بود تا اینکه شبی خواب همسر مرحومم را دیدم و دلیلی شد تا بالاخره تماس بگیرم. گفتوگوی پانزده دقیقهای شگفتانگیزی را با فرد کمککننده پشت خط تجربه کردم. هرگز نمیفهمم آن زن که بود و من هم نگفتم چه کسی هستم. فقط درباره جو صحبت کردیم و فقط همین بود که اهمیت داشت.»
نکته جالب درباره ساخت «شنونده» فیلمبرداری آن در شش روز است و اینکه تسا تامپسن در وقفه یکهفتهای میان فیلمبرداری فصل چهارم «وستورلد» در این فیلم بازی کرد و چنین بازی خوبی را ارائه داده است. عموم سینمادوستان استیو بوسمی را با فیلم «فارگو» (برادران کوئن، ۱۹۹۶) و سریال «امپراتوری بُردواک» محصول «اچبیاو» میشناسند.
حاشیههای روز اول (افتتاحیه) جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
درخواست زلنسکی از جامعه سینما
ولادیمیر زلنسکی رییسجمهور اوکراین در جریان مراسم افتتاحیه جشنواره ونیز، سخنرانی پرتبوتابی کرد و از جامعه سینما در سراسر جهان درخواست حمایت کرد چون کشورش از افزایش شمار مرگومیر در اثر جنگ بیرحمانه با روسیه رنج میبرد. زلنسکی با پیامی ضبطشده بر پرده ظاهر شد و گفت: «شخصیتهای فرهنگی: کارگردانان، تهیهکنندگان، بازیگران، فیلمنامهنویسان، فیلمبرداران، آهنگسازان، طراحان صحنه و لباس، منتقدان و همه دستاندرکاران صنعت سینما در همه کشورهای جهان، همگی به یک خانواده سینما تعلق دارند! نظر و عقیده شما مهم است و صدای شما شنیده میشود و به حساب میآید.» و در ادامه افزود: «حداقل کاری که میتوانید انجام بدهید این است که نترسید. پشتتان را به ما نکنید؛ و بیطرف نباشید.»
زلنسکی با اشاره به دلیل علاقهمندیاش به جهان سینما و فرهنگ، چنین ادامه داد: «قدرت برای برخی فقط در موشک و سلاحهای اتمی خلاصه میشود؛ در حالی که برای ما، در فلسفه و طرز فکر و منطق و کلمهها جای گرفته است.» تقاضای رییسجمهور اوکراین در ادامه چنین مطرح شد: «دوست دارم هر کشوری، هر ملتی، هر نهادی و هر اجتماعی در جهان بهوضوح بفهمد که اوکراین در حال گذراندن چه وضعیتی است. ما باید درباره این جنگ به شفافترین زبان ممکن صحبت کنیم: به زبان سینما، زبانی که همه شما آن را بلدید.»
تجلیل از پل شریدر برای یک عمر فعالیت هنری
پل شریدر نویسنده و کارگردان مطرح سینمای امریکا که از رنسانسی در کارنامه هنری خود در این سالهای پایانی زندگی لذت میبرد، امسال با «باغبان استاد» (Master Gardener) سومین حضور متوالیاش را پس از فیلمهای «فرست ریفورمد» (First Reformed) و «کارتشمار» (The Card Counter) در جشنواره ونیز تجربه میکند؛ و البته پل شریدر در این دوره، جایزه شیر طلایی دستاورد یک عمر را هم دریافت کرد. او در زمان دریافت جایزه گفت: «عمیقا مایه افتخارم است. ونیز شیر قلب من است.»
داستان «باغبان استاد» درباره مردی به نام ناروِل راث (جوئل اجرتن)، یک باغبان تمامعیار و فوقالعاده است که برای نورما هِیورهیل (سیگورنی ویور) کار میکند که مالک باغهای تاریخی گریسوود است. نورما وقتی از نارول میخواهد که مایای دورگه و جوان (کویینتِسا سوییندِل) را به عنوان کارآموز بپذیرد، زیست منظم و فعالیتهای بیدریغ راث آشفته میشود. شریدر که گذشتهی خاصی را برای این شخصیت در نظر گرفته است، او را باغبان کرده چون احساس میکند این حرفه «جنبه استعاری غنیای» برای خیر و شر دارد. او این موضوع را چنین توضیح میدهد: «از یک سو، نژادپرستی سفیدپوست میتواند بگوید: ما باغبانیم و علفهای هرز را میچینیم؛ و از سوی دیگر، بشردوستی میتواند بگوید: ما باغبانیم و به رشد کمک میکنیم. و هر دوی اینها – که یکی شر است و دیگری خیر – از استعاره باغبانی بهره میبرند. من چنین شخصیتی داشتم که باغبان زنی مسنتر بود و ناگهان با پیدا شدن سروکله دختری همه چیز بههم میخورد. زمان ساخت «راننده تاکسی» بود که فکر کردم اگر شخصیتهای سیبل شِفِرد و جودی فاستر برای قهوهخوری با هم بیرون بروند، خیلی خوب میشود. این ایده ماند تا این فیلم و شخصیت جوئل اجرتن که با زنی مسنتر ارتباط دارد که میتواند مادرش باشد و ناگهان زن جوانی که جای دختر اوست وارد زندگی این دو میشود. به نظرم در این شرایط، مثلث کاملا جذابی ایجاد شده است. البته بعدش فکر کردم شاید به اندازه کافی جنجالی نباشد و برای همین با افزودن مقوله نژاد به این مثلث، کمی حرارت موقعیت را بیشتر کردم.»
«باغبان استاد» در پی دو فیلم قبلی شریدر، سومین قسمت از یک سهگانه غیررسمی به حساب میآید؛ فیلمهایی که حول شخصیتی تنها جریان دارند که شریدر آنها را «مرد تنها» یا «مردی در یک اتاق» توصیف میکند؛ کهنالگویی که او از زمان خلق شخصیت تراویس بیکل (رابرت دنیرو) در «راننده تاکسی» به آن علاقهمند بوده و در آن کاوش کرده است. شریدر میگوید این شخصیتها که خودشان را از زندگی و احساس جدا کردهاند و فقط در انتظار اتفاق دیگری هستند، با الهام از قهرمان هستیگرای اروپایی آثار فئودور داستایفسکی، آلبر کامو و ژان پل سارتر سروشکل نهاییشان را پیدا کردهاند. شریدر میگوید: «من ابتدا بهواسطه اینگمار برگمان عاشق سینما شدم و چنین قهرمانی بود که مرا مجذوب خود کرد. موضوع اریژینال درباره «راننده تاکسی» این نبود که قهرمانش اریژینال بود؛ این بود که حضورش در فیلمهای آمریکایی اریژینال بود. او با سروشکلی تماموکمال در خیابان قدم میزد چون سالها پیش در ادبیات داستانی سروشکلی کامل پیدا کرده بود.»
شریدر درباره انتخاب سیگورنی ویور هم میگوید احتمالا فقط یک جین بازیگر در این گروه سنی هستند که «هنوز کار میکنند و همچنان قوی هستند.» گلن کلوز دوست قدیمی شریدر در صدر این فهرست قرار داشت و چون سرش شلوغ بود، به سراغ نفر دوم رفت که ویور بود.
شریدر امیدوارست که پس از رفع مشکلات سلامتیاش که در جریان تولید «باغبان استاد» رخ دادند، دوباره بتواند کار کند. در این میان، او سهگانهاش را «رضایتبخش» میداند با «مدل و ساختاری مشابه اما تنوع و پرداختی ژرف بسته به هر شخصیت و موقعیت خاص خودش برای رسیدن به رستگاری.» «باغبان استاد» سوم سپتامبر (دوازده شهریور) در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت.
حرفهای جولین مور رییس هیات داوران جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
جولین مور که امسال رییس هیأت داوران جشنواره ونیز است، در نشست خبری آغازین قدیمیترین جشنواره جهان، یادی از اولین حضورش در این رویداد سینمایی کرد، زمانی که در سریال احساسی و آبکی آمریکایی «دنیایی که میچرخد» (As the World Turns) محصول ۱۹۸۶ بازی کرده بود. مور میگوید: «من هرگز و ابدا در زندگیام فکرش را نکرده بودم که روزی رییس این هیات داوران بشوم… و اگر هم به من میگفتید روزی این اتفاق برایم خواهد افتاد، احتمالا به داخل کانال سقوط میکردم.»
مور وقتی با سوالی درباره اهمیت جشنوارههای سینمایی در روزگار تغییر صنعت سینما و تهدید اکران فیلمها در سالنهای سینما بهواسطه پخشکنندههای مجازی و آنلاین مواجه شد، به «اهمیت بالای برنامهریزی و انتخاب آثاری که در جشنوارهها به نمایش درمیآیند» اشاره کرد و گفت: «همه چیز به آدمهایی برمیگردد که آثار خارقالعادهای را برای ما گردآوری میکنند تا کشفشان کنیم. برای خود من به شکل عجیبی این اتفاق در دهسالگی افتاد و زمانی که با یک برنامهریز در نخستین سالن سینمایی روبهرو شدم که در جونوی آلاسکا به آنجا میرفتم. آنها هر هفته فیلم جدیدی را نمایش میدادند و همانجا بود که مثلا «گربههای اشرافی» (The Aristocats) دیزنی را دیدم یا روزی رفتم و فیلم جان کاساوتیس «مینی و موسکوویتز» (Minnie and Moskowitz) را تماشا کردم! وقتی در دهسالگی چنین فیلمی میبینید از خودتان میپرسید: «این چیه؟ این دنیا دیگه چیه؟ چطور میتونم بخشی ازش باشم؟» برای من این مهمترین بخش فیلمسازی و حضور در سینما بوده است؛ و این کیفیتی است که ونیز دارد و من آن را بسیار میستایم: یک برنامهریزی و گزینش تمامعیار.»
جولین مور به همراه دو زن و چهار مرد سینماگر، اعضای هیات داوران هفتنفره امسال را تشکیل دادهاند؛ که شامل فیلمساز زن فرانسوی اودری دیوان (برنده سال گذشته شیر طلایی ونیز برای درام سقطجنینی «رویداد»/ Happening) و بازیگر زن ایرانی لیلا حاتمی میشود که با «جدایی» اثر اصغر فرهادی به شهرت جهانی رسید.
عکسهای فرش قرمز افتتاحیه جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
هیات داوران جشنواره ونیز ۲۰۲۲ | جولین مور رئیس و لیلا حاتمی عضون
ورایتی اعلام کرد جولین مور بازیگر آمریکایی به عنوان رئیس هیات داوران هفتاد و نهمین دوره جشنواره ونیز انتخاب شد. اعضای هیات داوران را چهرههایی چون لیلا حاتمی و کازئو ایشیورو نویسنده برنده نوبل ادبیات، تشکیل میدهند.
جولین مور بازیگر برنده اسکار برای فیلم «هنوز آلیس»، به تازگی بازیگر «وقتی کار نجات جهان را تمام کردی» به کارگردانی جسی آیزنبرگ بوده است و پس از این در فیلم «تیزتر» ساخته بنجامین کارون بازی خواهد کرد.
آدری دیوان که سال پیش شیر طلای ونیز را برای فیلم «رویداد» برده، لئوناردو دی کاسترانزا کارگردان ایتالیایی فیلم «قفس درون»، مایانو کوهن کارگردان آرژانتینی و رودریگو سوروگوئین تهیه کننده فیلم «مادر» دیگر داوران این دوره جشنواره ونیز را تشکیل میدهند.
جولین مور آخرین بار در فیلمی با عنوان «حومه شهر» به کارگردانی جورج کلونی در سال ۲۰۱۷ راهی جشنواره فیلم ونیز شده بود. وی سال ۲۰۰۲ جایزه کوپا وولپی برای بازیگری جشنواره فیلم ونیز را برای بازی در فیلم «دور از بهشت» ساخته تاد هینس دریافت کرده است.
لیلا حاتمی هم که سابقه حضور در هیات داوران جشنواره کن ۲۰۱۴ را دارد، از جمله ۳ چهره زن و در کنار ۴ چهره مرد، به ریاست مور کار داوری این دوره را انجام میدهد. وی جایزه خرس نقرهای بهترین بازیگر جشنواره برلین را برای فیلم «جدایی» ساخته اصغر فرهادی دریافت کرده است.
عکسهای حضور داوران جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲ با حضور لیلا حاتمی
فیلم های دوره ۷۹ جشنواره ونیز ۲۰۲۲
نشست رسانهای هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز در حالی برگزار شد که نمایندگانی از سینمای ایران در فهرست فیلمهای بخشهای مختلف این رویداد معرفی شدند. فهرست کامل فیلمهای راه یافته به بخشهای مختلف این دوره از جشنواره ونیز به شرح زیر اعلام شد:
فیلم های بخش افقها جشنواره ونیز ۲۰۲۲
- «شاهدخت» ساخته روبرتو دی پائولیس (ایتالیا) – فیلم افتتاحیه
- «قربانی» ساخته میکال بلاسکو (اسلواکی، جمهوری چک، آلمان)
- «در حاشیه» ساخته خوان دیگو بوتو (اسپانیا)
- «ترنک لوکون» ساخته لورا سیتارلا آرژانتین، آلمان)
- «ورا» ساخته تیزا کووی، راینر فریمل (اتریش)
- «بی گناهی» ساخته گای داویدی (دانمارک، اسرائیل، فنلاند، ایسلند) – مستند
- «دختر سفیدپوست» ساخته فرناندو گوزونی (شیلی، مکزیک)
- «برای کشور من» ساخته رشید هامی (فرانسه، تایپه)
- «یک مرد» ساخته کی ایشیکاوا (ژاپن)
- «نان و نمک» ساخته دامیان کوکور (لهستان)
- «لوکزامبورگ، لوکزامبورگ» ساخته آنتونیو لوکیچ (اوکراین)
- «قلبت را میخورم» ساخته پیپو متزاپسا (ایتالیا)
- «به شمال» ساخته ماهینی مینکان (رومانی، فرانسه، یونان، بلغارستان، جمهوری چک)
- «زندگی نامه» ساخته، مقبول مبارک (فرانسه، آلمان، قطر)
- «اردک نشسته» ساخته ژان پل سالومه (فرانسه)
- «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی (ایران)
- «خوشبختترین مرد جهان» ساخته تئونا استروگار میتوسکا (بوسنی، بلژیک، دانمارک)
- «عروس» ساخته سرجیو ترفو (پرتغال)
فیلم های ایرانی در جشنواره ونیز ۲۰۲۲
فیلم جنگ جهانی سوم ساخته هومن سیدی به عنوان یکی از فیلمهای بخش رقابتی افقها معرفی شد که این فیلم برای اولین بار در سطح جهانی در این بخش ونیز دیده میشود. فیلم بی رویا ساخته آرین وزیر دفتری و به تهیه کنندگی هومن سیدی نیز که پیش از این در جشنواره فیلم فجر رونمایی شده بود در بخش افقها اکسترا حضور خواهد داشت.
وحید جلیلوند نیز با فیلم شب، داخلی، دیوار با نام خارجی پشت دیوار -با بازی نوید محمدزاده در نقش یک نابینا- تنها نماینده رسمی سینمای ایران در بخش رقابتی این دوره از جشنواره فیلم ونیز محسوب میشود. فیلم ورود خرس ممنوع ساخته جعفر پناهی نیز دیگر فیلم ایرانی حاضر در بخش رقابتی جشنواره ونیز است که تعداد فیلمهای ایرانی در این رویداد مهم سینمایی را به ۴ فیلم میرساند.
فیلمهای افقهای ویژه جشنواره ۷۹ ونیز
- «منشأ شیطان» ساخته سباستین مارنیه
- «باغهای معلق» ساخته احمد یاسین الدراجی
- «آماندا» ساخته کارولینا کاوالی
- «کفش قرمز» ساخته کارلوس آیکلمان قیصر
- «جابهجایی» ساخته سوداده کادان
- «روح شب» ساخته فولویو ریسولو
- «بدون او» (بی رویا) ساخته آرین وزیردفتری
- «والریا در حال ازدواج است» ساخته مایکل وینیک
- «جالوت» ساخته عادلخان یرژانوف
فیلمهای بخش رقابتی جشنواره ونیز
- «پارازیت سفید» ساخته نوآ بامباخ (آمریکا) – فیلم افتتاحیه
- «ارباب مورچهها» ساخته جیانی آملیو (ایتالیا)
- «نهنگ» ساخته دارن آرونوفسکی (آمریکا)
- «بینهایت» ساخته امانوئل کریالسه (ایتالیا)
- «سنت عمر» ساخته آلیس دیوپ (فرانسه)
- «بلوند» ساخته اندرو دومینیک (آمریکا)
- «تار» ساخته تاد فیلد (آمریکا)
- «عشق زندگی» ساخته کوجی فوکادا (ژاپن، فرانسه)
- «باردو، وقایعنگاری نادرست مشتی حقیقت» ساخته الخاندرو جی. ایناریتو (مکزیک)
- «آتنا» ساخته رومن گاوراس (فرانسه)
- «استخوانها و همه» ساخته لوکا گوادانینو (آمریکا)
- «دختر ابدی» ساخته جوآنا هاگ (بریتانیا)
- «پشت دیوار» (شب، داخلی، دیوار) اخته وحید جلیلوند (ایران | نماینده رسمی)
- «بانشیهای این شیرین» ساخته مارتین مکدونا (بریتانیا، آمریکا)
- «آرژانتین، ۱۹۸۵» ساخته سانتیاگو میتر (آرژانتین، آمریکا)
- «کیارا» ساخته سوزانا نیکیارلی (ایتالیا)
- «مونیکا» ساخته آندره آ پالائورو (ایتالیا)
- «ورود خرس ممنوع» ساخته جعفر پناهی (ایران | به انتخاب جشنواره)
- «همه زیبایی و خونریزی» ساخته لورا پویتراس (آمریکا)
- «یک زوج» ساخته فردریک وایزمن (آمریکا)
- «پسر» ساخته فلوریان زلر (بریتانیا)
- «روابط ما» ساخته روشدی زم (فرانسه)
- «بچههای مردم دیگر»، ربکا زلوتوسکی (فرانسه)
خارج از رقابت | داستانی
- «خورشید معلق» ساخته فرانچسکو کاروزینی (ایتالیا) – فیلم اختتامیه
- «وقتی امواج از بین میروند» ساخته لاو دیاز (فیلیپین، فرانسه، پرتغال، دانمارک)
- «زندگی» ساخته الیور هرمانوس (بریتانیا)
- «مرده برای یک دلار» ساخته والتر هیل (آمریکا)
- «ندای خدا» ساخته کیم کی دوک (استونی، قرقیزستان، لتونیا)
- «رویاسازی وحشی» بیل پولاد (آمریکا)
- «استاد باغبان» ساخته پل شریدر (آمریکا)
- «خشکسالی» ساخته پائولو ویرزی (ایتالیا)
- «مروارید» ساخته تی وست (آمریکا)
- «نگران نباش عزیزم» ساخته اولیویا وایلد (آمریکا)
جشنوارههای سینمایی در فیلیموشات
پوستر رسمی جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲
نگاهی به کلیت جشنواره
جشنواره بینالمللی فیلم ونیز که سالانه در شهر ونیز ایتالیا برپا میشود، قدیمیترین جشنواره جهان و در کنار جشنوارههای برلین و کن، یکی از «سه بزرگ» (Big Three) جشنوارههای سینمایی است. این سه رویداد سینمایی به خاطر آزادی بیان هنری -که در مواجهه با آثار فیلمسازان در پیش گرفتهاند- در سطحی جهانی مورد احترام و تحسین هستند. جشنواره ونیز سال ۱۹۵۱ بود که به طور رسمی از سوی «فیاپف» (FIAPF: فدراسیون بینالمللی انجمنهای تهیهکنندگان فیلم) تأیید شد.
این جشنواره که ماه اوت سال ۱۹۳۲ توسط حزب ملی فاشیست (حزبی سیاسی که موسولینی پایهگذارش بود) در ونیز بنیان گذاشته شد، بخشی از «ونیز بیناله» (یا «دوسالانه ونیز») است که یکی از قدیمیترین نمایشگاههای هنر جهان به شمار میرود که شورای شهر ونیز نوزدهم آوریل ۱۸۹۳ آن را بنیان گذاشت. جشنواره ونیز معمولاً در اواخر ماه اوت و اوایل سپتامبر (در نیمه اول شهریور) در جزیره سدی لیدو در شمال ایتالیا و واقع در تالاب ونتزیا برگزار میشود. نمایشهای این رویداد سینمایی هم در ساختمان Palazzo del Cinema di Venezia روی میدهد که بجز جشنواره ونیز، هر سال مثلاً میزبان فعالیتهای کنگره هم هست.
دبیر جشنواره ونیز ۲۰۲۲
دبیر جشنواره که مسئول هماهنگی رویدادهای آن است، توسط رییس «ونیز بیناله» (که خودش هر ۴ سال توسط وزارت فرهنگ ایتالیا برگزیده میشود) و نمایندههایش انتخاب میشود. دبیر فعلی جشنواره ونیز آلبرتو باربرا است که از ۲۷ دسامبر ۲۰۱۱ کارش را شروع کرده و ۲۷ اکتبر ۲۰۲۰ برای یک دوره چهارساله دیگر تا ۲۰۲۴ در سمت خود ابقا شد. البته او در خلال سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ هم عهدهدار این سمت بود.
برنامههای ثابت جشنواره ونیز
الف) رویداد اصلی جشنواره همان «انتخاب رسمی» (Official Selection) است که در ۶ بخش برگزار میشود:
- در مسابقه (In Competition): با انتخاب حدود ۲۱ فیلم که برای کسب مهمترین جایزه جشنواره یعنی شیر طلایی رقابت میکنند.
- خارج از مسابقه (Out of Competition): حداکثر هجده فیلم مهم سال فقط به نمایش درمیآیند.
- افقها (Orizzonti): فیلمهایی که جدیدترین گرایشها در سینمای جهان را نمایندگی میکنند و توسط استعدادهای جوان ساخته شدهاند در این بخش حضور دارند.
- کلاسیکهای ونیز (Venice Classics): مجموعهای از نسخههای ترمیمشده بهترین فیلمهای کلاسیک نمایش داده میشوند.
- Sconfini: حداکثر ۱۰ اثر که معمولاً شامل فیلمهای هنری، فیلم ژانر، آثار تجربی، سریالهای تلویزیونی و تولیدهای دیگر میشوند در این بخش ارایه داده میشوند.
- واقعیت مجازی ونیز (Venice Virtual Reality): حداکثر ۳۰ اثر در بخشهای مسابقه و خارج از مسابقه نمایش داده میشوند.
ب) بخشهای مستقل و موازی: این برنامههای جنبی هم به کشف دیگر ابعاد سینما اختصاص دارند:
- هفته منتقدان بینالمللی (International Critics’ Week): حداکثر ۸ فیلم با توجه به قوانین این بخش انتخاب و عرضه میشوند.
- روزهای ونیز (Venice Days): حداکثر ۱۲ فیلم توسط «انجمن فیلمسازان ایتالیایی» (ANAC) و انجمن «۱۰۰ Autori» ارایه میشوند.
جوایز بخش اصلی جشنواره ونیز ۲۰۲۲
- شیر طلایی: به بهترین فیلم بخش «در مسابقه» اهدا میشود.
- جایزه بزرگ هیأت داوران: به دومین فیلم برتر بخش «در مسابقه» داده میشود.
- شیر نقرهای: به بهترین کارگردان بخش «در مسابقه» اهدا میشود.
- جایزه ویژه هیأت داوران: به سومین فیلم برتر بخش «در مسابقه» میرسد.
- جامهای وولپی: به بهترین بازیگران زن و مرد تقدیم میشود.
- اوسِلای طلایی: به بهترین فیلمنامه و/یا بهترین هنر فنی شامل فیلمبرداری، آهنگسازی و… اهدا میشود.
- جایزه مارچلو ماسترویانی: از سال ۱۹۹۸ به یاد و افتخار بازیگر بزرگ ایتالیایی (که در ۱۹۹۶ درگذشت) به یک بازیگر زن یا مرد نوظهور داده میشود.
تجلیل از پل شریدر با شیر طلایی
جشنواره ونیز ۲۰۲۲ میخواهد با اهدای جایزه شیر طلایی دستاورد یک عمر سال ۲۰۲۲ به نویسنده و کارگردان آمریکایی پل شریدر، از این چهره کلیدی سینمای هالیوود جدید تجلیل کند. شریدر نگارش فیلمنامههای «راننده تاکسی» (Taxi Driver)، «آخرین وسوسه مسیح» (The Last Temptation of Christ) و «گاو خشمگین» (Raging Bull؛ به صورت مشترک) را برای مارتین اسکورسیزی در کارنامه دارد. او یک دوجین فیلم هم کارگردانی کرده است از جمله «ژیگولوی آمریکایی» (American Gigolo)، «میشیما: یک زندگی در چهار فصل» (Mishima: A Life in Four Chapters) و «فرست ریفورمد» (First Reformed). شریدر سال گذشته با جدیدترین اثرش «کارتشمار» (The Card Counter) در جشنواره ونیز حضور داشت؛ فیلمی با بازیهای اسکار آیزاک و تیفنی هدیش که هم در گیشه موفق بود و هم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
پل شریدر در خصوص این تصمیم گفته است: «عمیقاً مایه افتخار من است. ونیز شیر قلب من است.» دبیر هنری ونیز آلبرتو باربرا هم در بخشی از بیانیهاش چنین از شریدر تجلیل کرده است: «او تحولی در صورت، زیباییشناسی و زبان فیلم آمریکایی به وجود آورد که از اواخر دهه ۱۹۶۰ شروع شد. اغراق نیست اگر بگوییم او یکی از مهمترین فیلمسازان آمریکایی نسل خودش است؛ کارگردانی که بهشدت تحت تأثیر فرهنگ و سینمای اروپا است و فیلمنامهنویسی سرسختانه مستقل که البته میداند در نظام هالیوود هم چهطور با اعتمادبهنفس عمل کند. سبک بصری جسورانه همه آثارش نیز او را در میان بهروزترین نمایندههای نوعی از سینما قرار میدهد که مصالحهناپذیرند و روزگار نو را با ظرافت کاوش میکنند.» باربرا میافزاید که شریدر نهفقط همچنان به کارش ادامه میدهد بلکه در سالهای اخیر بعضی از زیباترین فیلمهایش را برای ما ساخته است.
جایزه شیر طلایی دستاورد یک عمر، سال گذشته به بازیگر و کارگردان ایتالیایی روبرتو بنینی اهدا شد.
پوستر قدیمیترین جشنواره سینمایی جهان
امسال نودمین سالگرد برگزاری جشنواره فیلم ونیز است. این جشنواره از سال ۱۹۳۲ کار خود را آغاز کرد و تا به امروز ۷۹ دوره آن را برگزار کرده است. مسئولان جشنواره فیلم ونیز پوستری که در آن قدیمیترین تصویر از مراسم اختتامیه جشنواره است را منتشر کرده است که دیدنش خالی از لطف نیست!
منابع: سایت جشنواره ونیز، ورایتی، ایندیوایر، ویکیپدیا و…