جشنواره برلین ۲۰۲۴؛ فهرست کامل برندگان و فیلم‌ها

در هفتاد و چهارمین دوره جشنواره برلین در سال ۲۰۲۴ از مارتین اسکورسیزی با اهدای خرس طلای افتخاری تجلیل شد. جایزه دوربین طلایی هم به فیلمساز و استاد دانشگاه آلمانی، ادگار رایتس رسید که با سری فیلم‌های «زادگاه» Heimat -که در خلال سال‌های ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۳ ساخت- بیشتر شناخته می‌شود. فیلم افتتاحیه برلیناله ۲۰۲۴ هم «چیزهای کوچکی مثل این‌ها» Small Things like These نام دارد به کارگردانی تیم میلانتس بلژیکی.

 

فهرست برندگان خرس طلایی و نقره ای جشنواره برلین ۲۰۲۴

جشنواره برلین هفتاد و چهارم با انتخاب‌هایی دور از گمان‌ها و حدس‌های منتقدان به کار خودش پایان داد. اینجا فهرست کامل بهترین‌های برلیناله ۷۴ در سال ۲۰۲۴ را در بخش رقابت اصلی مشاهده می‌کنید؛

خرس طلایی بهترین فیلم جشنواره برلین ۲۰۲۴: فیلم داهومی Dahomey | کارگردان: ماتی دیوپ

خرس نقره‌ای جایزه بزرگ هیئت داوران: فیلم نیازهای مسافر A Traveler’s Needs | کارگردان: هونگ سانگ-سو

خرس نقره‌ای هیأت داوران: فیلم امپراتوری The Empire | کارگردان: برونو دومون

خرس نقره‌ای بهترین کارگردان: نلسون کارلو دلوس سانتوس آریاس | فیلم پپه Pepe

خرس نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول: سباستین استن | فیلم یک مرد متفاوت A Different Man

خرس نقره‌ای بهترین بازیگر نقش مکمل: امیلی واتسون | فیلم چیزهای کوچکی مثل این‌ها Small Things like These

خرس نقره‌ای بهترین فیلمنامه: ماتیاس گلاسنر | فیلم احتضار Dying

خرس نقره‌ای بهترین دستاورد هنری: مارتین گشلاخ | مدیر فیلمبرداری فیلم حمام شیطان The Devil’s Bath

برندگان بخش مواجهه یا برخوردها جشنواره برلیناله ۷۴

• بهترین فیلم: فیلم اقدام مستقیم یا درگیری مستقیم Direct action | کارگردان: گیوم کایلو، بن راسل
• بهترین کارگردان: جولیانا روخاس | فیلم شهر؛ دشت Cidade; Campo
• جایزه ویژه هیات داوران: فیلم خمیازه بزرگ | کارگردان: علیار راستی و فیلم بعضی باران‌ها باید ببارد Some Rain Must Fall | کارگردان کیو یانگ

برندگان بخش مستند جشنواره برلین ۲۰۲۴

• بهترین مستند: مستند هیچ سرزمین دیگری No Other Land | کارگردانان: حمدان بلال، باسل آدرا، یووال آبراهام و ریچل زُر
• تقدیر ویژه: فیلم اقدام مستقیم Direct action | کارگردان: گیوم کایلو، بن راسل
• جایزه بهترین فیلم اول: کو لی هرگز نمی‌گرید Cu Li Never Cries | کارگردان: ساخته فام ناگ لن

برگزیدگان فیلم‌های کوتاه

• خرس طلایی بهترین فیلم کوتاه: فیلم یک چرخش عجیب An Odd Turn | کارگردان: ساخته فرانسیسکو لساما | آرژانتین
• خرس نقره‌ای هیات داوران: فیلم باقیمانده یک روز گرم Remains of the Hot Day | کارگردان: ونکوآن ژانگ | چین
• تقدیر ویژه: فیلم همه این‌ها از طرف من است That’s All From Me | کارگردان: ایوا کانمن | آلمان

جدول امتیاز منتقدان به فیلم‌های مهم برلیناله ۲۰۲۴

این جدول میانگین امتیاز یا ستاره منتقدان از ۳ سایت معتبر سینمایی برای فیلم‌های جشنواره برلین ۲۰۲۴ است؛ ستاره‌های اسکرین‌دیلی (فقط فیلم‌های بخش اصلی جشنواره و از ۸ منتقد)، میانگین امتیاز منتقدان متاکریتک و میانگین امتیاز عموم منتقدان راتن‌تومیتوز.

نام فیلم	منتقدان اسکرین دیلی	منتقدان متاکریتیک	منتقدان راتن تومیتوز
چیزهای کوچکی مثل این‌ها Small Things Like These	۲.۴ از ۴ ستاره	۸۲ از ۱۰۰ (۱۱ نقد)	۷.۹ از ۱۰ (۱۹ نقد)
کیک محبوب من My Favorite Cake	۳.۱ از ۴ ستاره	—	۹ از ۱۰ (۱۰ نقد)
مردی متفاوت A Different Man	۲.۵ از ۴ ستاره	۷۳ از ۱۰۰ (۱۵ نقد)	۶.۹ از ۱۰ (۳۵ نقد)
آشپرخانه La Cocina	۱.۸ از ۴ ستاره	۷۵ از ۱۰۰ (۶ نقد)	۶.۷ از ۱۰ (۱۱ نقد)
از طرف هیلده، با عشق From Hilde, With Love	۲.۵ از ۴ ستاره	—	۴ از ۱۰ (۶ نقد)
پایانی دیگر Another End	۱.۶ از ۴ ستاره	۵۲ از ۱۰۰ (۷ نقد)	۴.۸ از ۱۰ (۱۴ نقد)
زمان تعلیق Suspended Time	۲ از ۴ ستاره	۵۷ از ۱۰۰ (۷ نقد)	۶.۱ از ۱۰ (۱۳ نقد)
داهومی Dahomey	۲.۷ از ۴ ستاره	۸۴ از ۱۰۰ (۷ نقد)	۷.۸ از ۱۰ (۱۴ نقد)
احتضار Dying	۲.۸ از ۴ ستاره	—	—
امپراتوری The Empire	۱.۸ از ۴ ستاره	۵۳ از ۱۰۰ (۴ نقد)	۴.۷ از ۱۰ (۸ نقد)
معماری Architecton	۲.۳ از ۴ ستاره	—	۷ از ۱۰ (۵ نقد)
زبان خارجی Langue étrangère	۲.۳ از ۴ ستاره	—	۶.۹ از ۱۰ (۶ نقد)
نیازهای مسافر A Traveler’s Needs	۲.۹ از ۴ ستاره	۷۲ از ۱۰۰ (۴ نقد)	۷ از ۱۰ (۹ نقد)
حمام شیطان The Devil’s Bath	۳ از ۴ ستاره	—	۸.۵ از ۱۰ (۷ نقد)
پپه Pepe	۲ از ۴ ستاره	۶۴ از ۱۰۰ (۳ نقد)	۸ از ۱۰ (۶ نقد)
گلوریا! Gloria!	۱.۸ از ۴ ستاره	—	—
چای سیاه Black Tea	۱.۹ از ۴ ستاره	۵۲ از ۱۰۰ (۴ نقد)	۶ از ۱۰ (۷ نقد)
من به چه کسی تعلق دارم Who Do I Belong To	۲.۸ از ۴ ستاره	—	۷ از ۱۰ (۶ نقد)
پسرها Sons	۲.۱ از ۴ ستاره	—	۶ از ۱۰ (۷ نقد)
شامبالا Shambhala	۲.۴ از ۴ ستاره	—	—
فضانورد Spaceman	—	۵۷ از ۱۰۰ (۱۵ نقد)	۶.۴ از ۱۰ (۲۸ نقد)
تقاطع Crossing	—	۸۲ از ۱۰۰ (۵ نقد)	۸ از ۱۰ (۹ نقد)
فاخته Cuckoo	—	۵۵ از ۱۰۰ (۹ نقد)	۵.۹ از ۱۰ (۱۹ نقد)
گنج Treasure	—	—	۵.۶ از ۱۰ (۱۰ نقد)
هفت پرده Seven Veils	—	—	۶.۸ از ۱۰ (۱۴ نقد)
لاو لایز بلیدینگ Love Lies Bleeding	—	۷۶ از ۱۰۰ (۲۱ نقد)	۷.۸ از ۱۰ (۴۸ نقد)
اورئوس و رُزا پارکس Averroès & Rosa Parks	—	۸۵ از ۱۰۰ (۲ نقد)	۸ از ۱۰ (۲ نقد)
غروب ساسکواچ Sasquatch Sunset	—	۶۸ از ۱۰۰ (۱۳ نقد)	۷.۲ از ۱۰ (۲۸ نقد)
بین معابد Between the Temples	—	۸۲ از ۱۰۰ (۱۴ نقد)	۷.۴ از ۱۰ (۳۰ نقد)
من آن سریال را دیدم I Saw the TV Glow	—	۸۶ از ۱۰۰ (۱۴ نقد)	۸.۳ از ۱۰ (۳۳ نقد)

ایرانی ها در جشنواره برلین ۲۰۲۴

حضور سینماگران مستقل ایرانی در برلیناله ۲۰۲۴ پررنگ است؛ بنفشه هورمزدی، بازیگر ایرانی-آلمانی، در هیات داوران بخش «نسل» جشنواره برلین حضور دارد. بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم با فیلم کیک محبوب من، چهارمین فیلم بلندشان در مقام نویسنده و کارگردان، در بخش مسابقه اصلی برای کسب جایزه اول این رویداد سینمایی رقابت می‌کنند (این فیلم محصول مشترک است با کشورهای فرانسه، سوئد و آلمان).

علی‌یار راستی در بخش «برخوردها» با فیلم خمیازه بزرگ تاریخ حضور دارد و فرحناز شریفی با فیلم سیاره دزدیده‌شده من (محصول مشترک با آلمان) به بخش «پانوراما» راه یافته است. در بخش نسل‌ها هم دو فیلمساز جوان ایرانی حضور دارند: هادی بابایی‌فر با فیلم گوسفند و سروناز علم‌بیگی با فیلم مائده‌گل (که محصول مشترک است با کشورهای فرانسه و آلمان). سارا رجایی هم تنها فیلمساز ایرانی بخش فیلم‌های کوتاه است که البته با فیلم شهر شاعران City of Poets محصول هلند در این بخش رقابت می‌کند. در بخش خاطره‌انگیز «کلاسیک‌ها»ی برلیناله هم فیلم وقت بلوغ اثر زنده‌یاد سهراب شهید ثالث (۱۹۷۶، آلمان غربی) یکی از ده اثر ماندگار تاریخ سینماست که یک بار دیگر روی پرده نقره‌ای نقش می‌بندد.

جایزه فیپرشی برای فیلم ایرانی کیک محبوب من

فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم International Federation of Film Critics یک مجموعه قدیمی و معتبر از منتقدان بیش از ۵۰ کشور جهان است که در حاشیه جشنواره‌های مهم، بهترین‌های خود را با نام جایزه فیپرشی Fipresci انتخاب و تقدیر می‌کند. این مجموعه، در حاشیه جشنواره برلین ۲۰۲۴ این جایزه را به فیلم ایرانی «کیک محبوب من» ساخته بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم اهدا کرد.

 

داستان و عکس های فیلم کیک محبوب من

فیلم کیک محبوب من توسط بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم کارگردانی شده و در آن لی‌لی فرهادپور و اسماعیل محرابی نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند. آنطور که شنیده می‌شود، خلاصه داستان فیلم درباره یک زن سالخورده و تنهای ۷۰ ساله (مهین با بازی لی لی فرهادپور) است که پس از مرگ همسرش سال‌های سال تنهاست و با هیچ مردی ارتباط ندارد. او تصمیم می‌گیرد دوباره زندگی عاشقانه تازه‌ای را تجربه کند. پس پا پیش می‌گذارد و دنبال راننده تاکسی سالخورده‌ای (فرامرز با بازی اسماعیل محرابی) که در رستوران دیده می‌رود و منتظرش می‌ماند تا تنهایی‌شان را قسمت کنند.

این فیلم ۹۷ دقیقه‌ای، پس از نمایش و در غیاب کارگردانانش، مورد تشویق ۷ دقیقه‌ای حاضران قرار گرفت و تا روز دوم، صدرنشین جدول امتیازی منتقدان شد. عکس‌های این فیلم را که محصول مشترک فرانسه سوئد و آلمان است اینجا می‌بینید همراه با نقدهای کوتاه منتقدان در جشنواره برلین ۲۰۲۴.

نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم کیک محبوب من

رابرت دنیلز، راجرایبرت‌دات‌کام | در حالی که احساس می‌کنیم امور سیاسی مرتبط با جنسیت‌ها در فیلم می‌توانست تندوتیزتر از این باشد فرهادپور و مهرابی زوج گرم و دوستانه‌ای در فیلم سرد و غم‌انگیز مقدم و صناعی‌ها به شمار می‌روند.

استفنی بانبِری، ددلاین هالیوود دیلی | هر دو بازیگر اصلی «کیک محبوب من» انگار از درون روشن شده‌اند و درخشش زندگی احیاشده‌ای را به نمایش می‌گذارند.

سارا مَنوِل، این دِیر اون لیگ | «کیک محبوب من» شگفت‌انگیز است؛ فیلمی که داستان آدم‌هایی را روایت می‌کند که امید و انتظاری برای رسیدن به شادکامی و خوش‌بختی ندارند.

سِرینا سِگیدونی، لاود اند کلیئر ریویوز | مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها در «کیک محبوب من» داستان شیرین، خنده‌دار و تراژیک یک زن ایرانی را روایت می‌کنند که روزی می‌فهمد آزاد بودن حق مسلم اوست.

لسلی فلپرین، هالیوود ریپورتر | برشی لذیذ از زندگی.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۵ از ۵) «کیک محبوب من» فیلم فوق‌العاده شیرین و بامزه‌ای است که در کنار تمام ویژگی‌هایش، به‌خوبی این بحث را پیش می‌کشد – و نمونه بسیار خوبی برای آن است – که سرکوب چطور در خدمت پرورش نگاه متعال هنری قرار می‌گیرند.

جسیکا کیانگ، ورایتی | «کیک محبوب من» اگر نقصی هم داشته باشد بی‌شک تحت‌الشعاع کیفیت بازی‌های بازیگرانش قرار می‌گیرد.

فابین لمرسیه | مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها نمایشی صریح اما صمیمانه از عشق و مقاومت در برابر مردسالاری جامعه در دوران پیری ساخته‌اند.

جوزف فهیم | پایان ناهنجار و ناسازگار را کنار بگذاریم. فیلم کیک مورد علاقه من را ستایش می‌کنم؛ یک فیلم مانوس و جذاب که شوق‌انگیز است. بسیار برتر از «قصیده گاو سفید».

اولیویا پوپ، سینیوروپا | «کیک محبوب من» به موج تازه‌ای از فیلم‌های سینمایی ملحق می‌شود که از شور و شادمانی و پیچیدگی زندگی زنان سن‌وسال‌دار تجلیل می‌کند.

 ژو-نینگ سو، اِواردز دِیلی | هر دو بازیگر اصلی فیلم عالی هستند.

 شوبرا گوپتا، دِ ایندین اکسپرس | فیلمی بامزه و گرم درباره تنهایی و سرکوب.

 الکس بیلینگتن، فرست‌شویینگ‌دات‌نت | تماشای عشقی که ناگهان میان شخصیت‌های اصلی «کیک محبوب من» شعله می‌گیرد لذتی ناب است در شبی که ادامه پیدا می‌کند. این داستانی متعادل و دوست‌داشتنی در باب عشق و صمیمیت است.

اریک استرادا، سینه‌گاراژ | فیلمی شادی‌آور که صمیمیت و گرمایی انفجاری دارد.

حرف‌های بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم درباره کیک محبوب من

نیک ویوارِلی، ورایتی | این زوج سینماگر تازگی ممنوع‌الخروج شده‌اند و از این رو نتوانستند برای اولین نمایش جهانی اثر جدیدشان «کیک محبوب من» -که در بخش مسابقه اصلی رقابت می‌کند- به جشنواره برلین سفر کنند. صناعی‌ها و مقدم از طریق زوم، صحبت کرده‌اند.

• آن‌ها نمی‌خواستند فیلم در برلین نمایش داده شود چون سیاسی‌ترین جشنواره دنیا است. برای همین سعی کردند جلوی کار ما را بگیرند اما کار واقعا از دست ما خارج شده بود؛ و صادقانه می‌گویم که نمی‌خواستیم هم چنین کاری کنیم چون برای هر فیلمسازی یک افتخار بزرگ است که در جشنواره بزرگی چون برلین حضور داشته باشد. آن‌ها هنوز هم به ما فشار می‌آورند ولی همان‌طور که گفتم کاری از دست ما برنمی‌آید. این تصمیم را تهیه‌کنندگان فیلم (که محصول مشترک ۴ کشور است) و نمایندگان فروش آن گرفته‌اند.
• فیلم تمام خطوط قرمزی را پشت سر گذاشته است که در ۴۵ سال اخیر اعمال شده‌اند (با وجود این) داستان فیلم درباره شخصیت‌هایی است که مردم سراسر جهان می‌توانند با آن‌ها ارتباط بگیرند. «کیک محبوب من» درباره زندگی است؛ درباره مرگ و زندگی و عشق و انزوا است؛ اما در ایران از تمام خطوط قرمز عبور کرده است!

 

نقد و بررسی فیلم های مهم برلیناله ۷۴

نقد و نظرها درباره فیلم امپراتوری | برونو دومون

روری اوکانر، فیلم اِستِیج | (امتیاز ۷۵ از ۱۰۰) فیلم فضایی عجیب‌وغریب دومون، شاید همیشه در طرح شوخی‌ها و تلنگرهایش موفق نباشد ولی هرازگاه نفس شما را بند می‌آورد.

جردن مینتزر، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) دیدن «امپراتوری» هم مثل دیگر فیلم‌های اخیر دومون آسان نیست حتی با این‌که فیلمی اریژینال است و مثل همیشه خوش‌ساخت و شسته‌رفته. شما می‌توانید دومون را به خیلی چیزها متهم کنید از جمله محک زدن صبر مخاطب، اما او دست‌کم چیزی را برای فروش نمی‌گذارد.

جسیکا کیانگ، ورایتی | (امتیاز ۵۰ از ۱۰۰) با وجود زلم‌زیمبوهای باحال و سرگرم‌کننده فیلم، کشمکش واقعی در «امپراتوری» به تقابل یک سری دوتایی‌های بسیار ساده ختم می‌شود: خیر و شر، آن‌جهانی و این‌جهانی، مرد و زن، صفر و یک، بودن و نبودن.

نقد و نظرها درباره فیلم داهومی | ماتی دیوپ

جسیکا کیانگ، ورایتی | (امتیاز ۹۰ از ۱۰۰) «داهومی» نمونه‌ای برجسته و چشمگیر از شاعرانگی در سینما است که وقتی حاصل می‌شود که مردگان و تسخیرشدگان با یا به‌واسطه زندگان سخن می‌گویند.

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | (امتیاز  از ۱۰۰) دیوپ شعر و سیاست را در هم می‌آمیزد بدون این‌که کارش آموزشی یا پندآمیز به نظر برسد.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) «داهومی» فیلمی نیروبخش و حیات‌بخش به شمار می‌رود.

نقد و نظرها درباره فیلم حمام شیطان | ورونیکا فرانتس و سِوِرین فیالا

وندی آیدی، اسکرین اینترنشنال | در حالی که داستان بر اساس واقعیت‌های تاریخی شکل گرفته و به دوره خاصی می‌پردازد اما معدود فیلم‌هایی هستند – معاصر یا غیر – که نشانه‌های ضعیف‌کننده افسردگی به عنوان یک بیماری را چنین موثر به تصویر کشیده‌اند.

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | با این‌که «حمام شیطان» به‌گونه‌ای آزاردهنده تیره‌وتار است و مشکل‌هایی در خصوص ضرباهنگ دارد ولی این فیلم یک مطالعه روان‌شناختی جذاب توسط کارگردانانی است که با قدرت و توانمندی کامل عمل کرده‌اند.

جسیکا کیانگ، ورایتی | داستان به‌قدری بی‌رحمانه تیره‌وتار و غم‌انگیز است که شما شاید بخواهید از فیلم رو برگردانید اما از سوی دیگر، مهارت فیلمسازی در «حمام شیطان» به‌قدری رضایت‌بخش است که نمی‌توانید از فیلم رو برگردانید.

نقد و نظرها درباره فیلم نیازهای مسافر | هونگ سانگ-سو

گای لاج، ورایتی | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) در حالی که بازی «سربه‌هوا»گونه و بداهه ایزابل هوپر، حس‌وحالی آشنا و خودمانی به فیلم بخشیده است، «نیازهای مسافر» را می‌توان اسرارآمیزترین اثر فیلمساز مولف کره‌ای هونگ سانگ-سو ارزیابی کرد که خستگی‌ناپذیر پیش می‌رود.

روری اوکانر، فیلم استیج | (امتیاز ۷۵ از ۱۰۰) «نیازهای مسافر» به‌سادگی فیلمی نیروبخش است؛ اثری که همچون نسیمی از هوای تازه از شما عبور می‌کند.

لسلی فلپرین، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) با در نظر گرفتن این موضوع که در «نیازهای مسافر» شخصیتی نیست که رمان‌نویس، شاعر یا فیلمساز باشد، می‌توان گفت که فیلم تا حدی تصویرگر ماجراجویی‌ای است که فراتر از قلمروی معمول هونگ می‌رود. با وجود این، همچنان با فیلمی طرف هستیم که همچون مه، کم‌مایه است و به‌سختی می‌شود توصیفش کرد.

نقد و نظرها درباره فیلم معماری | ویکتور کوساکوفسکی

جردن مینتزِر، هالیوود ریپورتر | شما فیلمی از کوساکوفسکی را آن‌قدری تماشا نمی‌کنید که با چشمان کاملا بازتان آن را جذب می‌کنید و خودتان را در تصاویرش و تجمع‌هایی غوطه‌ور می‌کنید که پدیده‌های روزمره را به شیوه کاملا جدیدی ارایه می‌دهند.

گای لاج، ورایتی | این نمونه‌ای از فیلمسازی خیره‌کننده در ابعاد حماسی است که تماشاگران را دعوت می‌کند به دلالت‌ها و معنای ضمنی حیرت‌زدگی‌شان هم فکر کنند.

لی مارشال، اسکرین اینترنشنال | «معماری» حتی پیش از پایان فصل افتتاحیه‌اش شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نقد و نظرها درباره فیلم احتضار | ماتیاس گلاسنِر

لسلی فلپرین، هالیوود ریپورتر | «احتضار» فوق‌العاده بامزه است و اغلب در بعضی از سیاه‌ترین لحظه‌هایش؛ و البته که فیلمی به‌شدت غم‌انگیز هم هست.

استفنی بانبِری، ددلاین هالیوود دیلی | همه شخصیت‌ها حقیقی به نظر می‌رسند حتی با این‌که موقعیت‌های آن‌ها گاهی وقت‌ها رنگ و بوی واقعیت ندارد.

نقد و نظرها درباره فیلم زبان خارجی | کلر بورژه

جردن مینتزر، هالیوود ریپورتر | کارگردان به‌گونه‌ای تکان‌دهنده این موضوع را فاش می‌کند که چطور جابه‌جایی نام دو دختر باعث می‌شود آن‌ها در مسیری برای یافتن یکدیگر – و در نهایت خودشان – قرار بگیرند.

جاناتان رامنی، اسکرین اینترنشنال | طرح مضامین سیاسی متفکرانه، تنش بالقوه و شفقت میان دو بازیگر اصلی فیلم، به‌علاوه هوشمندی در سراسر روایت، می‌توانند بر پایان‌بندی‌ای غلبه کنند که ساختگی و از سر تدبیر به نظر می‌رسد.

پیتر دبروژ، ورایتی | در حالی که فیلم‌های آمریکایی دوست دارند تجربه نوجوانی را در حد هورمون‌ها و فشار از سوی هم‌سن‌وسالان ساده کنند، کلر بورژه پرتره‌ای به‌مراتب پیچیده‌تر از دو پروتاگونیست خود، با تمام ضدونقیض‌های‌شان، ارایه می‌دهد.

نقد و نظرها درباره فیلم پایانی دیگر | پیئرو مسینا

لی مارشال، اسکرین اینترنشنال | «پایانی دیگر» نقاط قوت متعددی دارد از جمله کنترل روی فضای صوتی و بصری‌ای که خلق کرده است و شیوه‌ای که تماشاگر را به حل پازل روایی ترغیب می‌کند؛ و در نهایت، با یک پایان‌بندی غافلگیرکننده، آن‌ها را تشویق می‌کند که پس از پایان فیلم با هم گپ‌وگفتی داشته باشند.

دیوید ارلیش، ایندی‌وایر | تعلیق ناباوری در خصوص این فیلم می‌توانست به‌مراتب آسان‌تر باشد اگر پویایی میان شخصیت‌های سَل و زویی دارای جزییات بیش‌تری بود؛ اما «پایانی دیگر» رویکرد ملال‌آوری به درام میان‌فردی‌اش دارد.

رابرت دنیلز، راجرایبرت‌دات‌کام | این فیلم علمی‌تخیلی خواب‌آلود – که برای عموم تماشاگران ساخته شده – پیش از این که واقعا روی دور بیفتد، بیش از حد خوشامدگویی‌اش را کش می‌دهد.

نقد و نظرها درباره فیلم چای سیاه | عبدالرحمن سیساکو

رِیچل پرانگِر، ایندی‌وایر | فیلم سیساکو با وجود گرمای رضایت‌بخشی که دارد در نهایت، فاقد پیچیدگی عمیق‌تری است که عنوانش به ذهن می‌رساند؛ با وجود این، تماشای «چای سیاه» در بیش‌تر مواقع به اندازه نوشیدن یک فنجان چای تازه، آرامش‌بخش است.

جاناتان رامنی، اسکرین اینترنشنال | هرچند گاهی وقت‌ها ترکیب این فیلم به‌شدت عجیب‌وغریب جذاب است اما روی‌هم‌رفته چنین به نظر می‌رسد که ترکیب آن چند برگ چای کم دارد.

جردن مینتزِر، هالیوود ریپورتر | «چای سیاه» به جای این‌که ما را وارد جهان داستانی‌اش بکند به‌آرامی پس می‌زند حتی با این‌که جهانی که ترسیم می‌کند قطعا نمونه‌ای است که ارزش سیاحت کردن را دارد.

نقد و نظرها درباره فیلم آشپرخانه | آلونسو روئیس پالاسیوس

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | نیروی خروشانی از زندگی در تک‌تک صحنه‌های فیلم روئیس‌پالاسیوس موج می‌زند؛ فیلمی که بازی‌های درجه‌یکی هم دارد.

پیتر دبروژ، ورایتی | این سمفونی شلوغ از حدود دو دوجین شخصیت، فیلم سیاه‌وسفید مستقلی است (که با بارقه‌هایی از رنگ تزیین شده) و نقد اجتماعی تندوتیز را با مهارت فنی درخور توجهی درهم آمیخته است.

دیوید ارلیش، ایندی‌وایر | با این‌که «آشپزخانه» همواره نمی‌تواند از خشکی و رسمیت جدل‌آمیز منبع اقتباس یا خفقان سیاسی رویدادگاه امروزی‌شده‌اش رهایی پیدا کند اما سبک اکسپرسیونیستی خاص فیلم اجازه می‌دهد که از محدوده‌های سایر داستان‌های مشابه فراتر برود.

لی مارشال، اسکرین اینترنشنال | ما هنگام دیدن این فیلم هرگز از شر این احساس خلاص نمی‌شویم که در حال تماشای یک نمایشنامه فیلم‌شده هستیم؛ نمونه‌ای که سکون‌ها و اوج‌های دراماتیکش بی‌رحمانه تئاتری و استیلیزه هستند.

نقد و نظرها درباره فیلم فضانورد | یوهان رنک

لیلا لطیف، توتال فیلم | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) «فضانورد» فیلمی تاثیرگذار و گاه عمیق است که بازی دوست‌داشتنی و مسحورکننده آدام سندلر یکی از ویژگی‌های اصلی آن به شمار می‌رود.

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) مهارت‌های فنی درجه‌یک بسیاری صرف ساخت «فضانورد» شده است و داستان‌گویی صادقانه و رسمی فیلم هم جذابیت‌های خاص خودش را دارد.

اوئن گلیبرمن، ورایتی | (امتیاز ۴۰ از ۱۰۰) گزارش دادن وظیفه من است: «فضانورد» یک فیلم قصه‌پریانی علمی‌تخیلی است که می‌توان برای توصیفش از صفت‌های گرفته و غیرمنسجم استفاده کرد.

نقد و نظرها درباره فیلم تحویل دادن زخم | ابِل فِرارا

لسلی فِلپِرین، هالیوود ریپورتر | من مطمئن نیستم که ابل فرارای کارگردان و پتی اسمیت راوی و آهنگساز با این فیلم چه چیزی را به نهضت و آرمان اوکراینی‌ها پیشکش کرده‌اند اما دست‌کم می‌توان گفت که «تحویل دادن زخم» تماشایی است.

سیدهانت اَدلاکا، ورایتی | فرارا رویکرد وقایع‌نگارانه این پروژه درباره تاریخچه اخیر اوکراین را در نهایت ارتقا می‌دهد و از بازتاب صرف رویدادهای خشونت‌آمیز به خوداندیشی به شیوه‌ای می‌رسد که تصاویر و صداهای فیلم باعث دگرگونی تماشاگران «تحویل دادن زخم» می‌شوند.

لی مارشال، اسکرین اینترنشنال | چنین به نظر می‌رسد که «تحویل دادن زخم» به همان اندازه که الهام‌بخش گروهی از آدم‌ها خواهد شد گروه دیگر را به خشم می‌آورد یا آزار می‌دهد.

نقد و نظرها درباره فیلم تقاطع | لیفان آکین

فیونولا هالیگن، اسکرین اینترنشنال | «تقاطع» فیلمی اغواکننده، چندتکه و درگیرکننده است.

پیتر دبروژ، ورایتی | آکین انتخابی حساب‌شده کرده است برای بالا بردن آگاهی در خصوص یکی از گروه‌های اقلیت در جامعه استانبول؛ اما او برای این منظور بیش‌تر نشان می‌دهد تا این‌که بخواهد در واقعیت دست ببرد و احساسات مخاطب خود را به هر قیمتی برانگیزد.

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | این درام رمان‌گونه زمان می‌گذارد تا مثلث مرکزی‌اش را ترسیم کند اما این کار را با خودداری و به‌نرمی انجام می‌دهد تا پاداش احساسی پایان‌بندی باز دوست‌داشتنی‌اش بیش‌تر شود.

نقد و نظرها درباره فیلم پسرها | گوستاو مولر

پیتر دبروژ، ورایتی | بازی سیسه بابد کنوسن در این فیلم – به‌خصوص برای طرفداران سریال دانمارکی «وثیقه» (Borgen) – جنبه‌ای غیرمنتظره‌تر از این ستاره را برملا می‌کند؛ ستاره‌ای که در برخی صحنه‌های «پسرها» بازی دیوانه‌واری دارد که با خشم و افسوس تغذیه شده است.

وندی آیدی، اسکرین اینترنشنال | «پسرها» یک مطالعه شخصیتی سفت‌وسخت از زنی باانگیزه و مصمم است که بر خلاف عقل سلیم، همین‌طور بی‌باک‌تر می‌شود و به کارهای خطرناک‌تری دست می‌زند.

لسلی فلپرین، هالیوود ریپورتر | شرم‌آور است که به‌هم‌ریختگی فیلمنامه – از آن دست که در مرحله پس‌ازتولید به‌راحتی می‌توانست برطرف شود – به فیلمی ضربه زده است که می‌توانست اثری بسیار جالب و چشمگیر باشد.

نقد و نظرها درباره فیلم شامبالا | مین بهادر بهام

سیدهانت ادلاکا، ورایتی | فیلم در مدت زمان دو ساعت و نیم خودش با دقتی وسواس‌آلود، داستان و موقعیت‌هایش را گسترش می‌دهد؛ اتفاقی که در پایان به‌طور طبیعی به گستردگی بیش از حد قلمرو داستانی و بی‌سرانجامی کاوش در جاذبه‌های معرفی‌شده می‌انجامد. به همین خاطر است که ترکیب‌بندی‌های دقیق و ماهرانه «شامبالا» نیز تاثیری نصفه‌ونیمه به جا می‌گذارند.

جاناتان رامنی، اسکرین اینترنشنال | این فیلم که گاهی یک ادیسه معنوی است و بیش‌تر سفر واقعی زنی خودمختار، از نظر بصری باشکوه است و درام خود را به‌آرامی و با یک بازی جذاب و دیدنی از تینلی لامو در ارتفاعات هیمالیا پیش می‌برد.

نقد و نظرها درباره فیلم فاخته | تیلمن سینگر

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | شخصیت‌های هانتر شِیفر و دَن استیونز حکم دو آنتاگونیست تمام‌وکمال را دارند و اگر نگوییم قوت اصلی فیلم به شمار می‌روند می‌توان گفت که بر جذابیت‌های «فاخته» افزوده‌اند.

جسیکا کیانگ، ورایتی | «فاخته» ترکیب عجیب‌وغریب و پرانرژی‌ای از فضاسازی‌های صاحب سبک، عناصر قدیمی ژانر وحشت و یک گزارش‌آگهی طرفدار چاقوی ضامن‌دار است.

تیم روبی، دیلی تلگراف | طول نشستن پای این فیلم به تماشاگرش بستگی دارد و همه نوعی خواهد داشت؛ اما این امکان هم وجود دارد که واکنش تماشاگر به کل فیلم مثل یک موش آزمایشگاهی باشد که اگر حق انتخاب داشته باشد می‌خواهد آزاد شود.

نقد و نظرها درباره فیلم اورئوس و رُزا پارکس | نیکلا فیلیبر

جاناتان رامنی، اسکرین دیلی | (امتیاز ۹۰ از ۱۰۰) «اورئوس و رزا پارکس» – که در بخش نمایش‌های ویژه برلیناله روی پرده رفت – از فیلم قبلی نیکلا فیلیبر با موضوعی مشابه، تجربه دیدنی دشوارتری است اما اثری کاملا استادانه و متقاعدکننده است.

جردن مینتزِر، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) فیلیبر با دادن زمان و فرصت کافی به بیماران برای عیان کردن خودشان در مقابل دوربین، دسترسی به جنبه‌های تاریک‌ترِ روان آدمی را برای ما میسر می‌کند؛ و بیماری روانی را با حسی غریزی از فهم و دلسوزی به تصویر می‌کشد.

نقد و نظرها درباره فیلم غروب ساسکواچ | دیوید و ناتان زِلنِر

پیتر دبروژ، ورایتی | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) ساسکواچ شاید وجود نداشته باشد اما به‌گونه‌ای معجزه‌آسا این فیلم ساخته شده است و مثل موجوداتی که به تصویر می‌کشد باید دیده شود تا باورش کنند.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) ارایه سکوت اسرارآمیز حیوانات و دنیای آینده‌ای که انسان‌ها دیگر در آن حضور ندارند کاملا جذاب و کنایه‌آمیز است و البته هراس‌انگیز.

لاویا گیارکی، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) علاقه زِلنِر به سناریوهای احمقانه، چرخش‌های غیرمنتظره فیلم و قدردانی‌اش از دنیای طبیعی در پروژه‌ای به اوج رسیده‌اند که ابتدا در بخش افتتاحیه‌اش – که بیش از حد طولانی شده – لحنی کمدی دارد و سپس به روایتی تا حدی تندوتیز تغییر می‌کند؛ و در نهایت، فیلم طوری پیش می‌رود که انگار همه این‌ها در رقابتی برای یافتن فرصت و توجه کافی با هم هستند.

نقد و نظرها درباره فیلم چیزهای کوچکی مثل این‌ها | تیم میلانتس

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۹۰ از ۱۰۰) «چیزهای کوچکی مثل این‌ها» نکته‌سنج است اما اثرگذار، خودمانی است اما از نظر احساسی جامع عمل می‌کند و در هر گامی که پیش می‌رود به‌درستی از احساسات‌گرایی اجتناب کرده است.

گای لاج، ورایتی | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) بازی نفیس و دردآور کیلین مورفی است که قدرت اصلی و آزاردهنده «چیزهای کوچکی مثل این‌ها» را برایش به ارمغان آورده است؛ حتی با این‌که فیلم تا آخرین لحظه از مواجهه ملودراماتیک طفره می‌رود و به‌زیبایی در نقطه‌ای به پایان می‌رسد که بیش‌تر داستان‌ها آن را به عنوان نقطه شروع برمی‌گزینند.

تیم روبی، تلگراف | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) کلر کیگِن نویسنده، مردی را برای ایستادگی به عنوان قهرمان داستانش برگزیده است که چندان حرف نمی‌زند؛ و کیلین مورفی که مرد موقعیت‌های دشوار است برای ایفای نقش وی با کم‌گویی قهرمانانه‌ای عمل کرده که می‌تواند کوه‌ها را جابه‌جا کند.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) «چیزهای کوچکی مثل این‌ها» درامی جذاب و متعهدانه است.

نقد و نظرها درباره فیلم زمان تعلیق | اولیویه آسایاس

روری اوکانر، فیلم اِستِیج | (امتیاز ۸۳ از ۱۰۰) آسایاس – که کارنامه همیشه غافلگیرکننده‌اش را با کمدی‌های سرزنده، خودآگاهانه و با پروتاگونیستی عاقل نقطه‌گذاری کرده است – به‌ندرت مثل «زمان تعلیق» به خانه و زندگی شخصی نزدیک شده بود.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) «زمان تعلیق» فیلمی است که به ما یادآوری می‌کند در ازای تمام تشویش‌ها و اضطراب‌ها روزگار بزرگسالی، دوره‌ای از رکود و عدم فعالیت (روزگار قرنطینه به خاطر شیوع کووید-نوزده) برای بزرگ‌ترها اتفاق افتاد؛ دوره‌ای که یادآور روزهای تابستانی بی‌پایان و بی‌هدف دوران کودکی بودند…

دیوید رونی، هالیوود ریپورتر | (امتیاز ۵۰ از ۱۰۰) «زمان تعلیق» برخی لذت‌هایی را در خود دارد که بارها همراه آثار آسایاس بوده‌اند… با وجود این، فیلم بیش‌تر وقت‌ها نتیجه وقت‌کشی نویسنده و کارگردانش به نظر می‌رسد که انگار دارد ایده‌ها و تصورهای مبهمی از یک زندگی را ثبت می‌کند که به‌واسطه «شرایط بیرونی» به‌صورت موقت به حالت تعلیق درآمده است.

نقد و نظرها درباره فیلم مردی متفاوت | ارن شیمبرگ

دیوید ارلیش، ایندی‌وایر | (امتیاز ۹۱ از ۱۰۰) شیمبرگ به‌واسطه تجزیه کردن خودبازتابی سینمای برایان دی پالما و سرنوشت‌باوری تندوتیز برادران کوئن با منشور شخصی‌ترین دل‌مشغولی‌هایش، چنان خانه پیچیده و درخشانی از آینه‌ها خلق کرده است که در آن، مطابقت هر یک از شخصیت‌ها با بازتاب‌های خودشان غیرممکن به نظر می‌رسد و این امری است که خدشه‌ای به جایگاه رفیع «مردی متفاوت» وارد نمی‌کند.

پیتر دبروژ، ورایتی | (امتیاز ۸۰ از ۱۰۰) شیمبرگ با «مردی متفاوت» می‌کوشد – و اغلب موفق می‌شود منتها با نتایج خام و بکری خوشایند – یک عمر زندگی با افکاری درباره زیبایی و زشتی، جذابیت و بیزاری، هویت و ایفای نقش را در قالب یک متافیلم پست‌مدرنی بگنجاند؛ فیلمی که معدود فیلمسازانی چون چارلی کافمن توانسته‌اند نمونه‌ای قابل تحمل آن را بسازند.

دِوِن کوگِن، انترتینمنت ویکلی | (امتیاز ۶۷ از ۱۰۰) نتیجه نهایی آشفته اما به‌یادماندنی است! استن، پیئرسن و رینسو بازی‌هایی ارایه داده‌اند که هرچه باشد سطحی نیست.

پیتر بردشا، گاردین | (امتیاز ۶۰ از ۱۰۰) «مردی متفاوت» فیلمی است که نمی‌توان درباره لحن و معنایش با قطعیت نظر داد.

نقد و نظرها درباره فیلم از طرف هیلده، با عشق | آندریاس درسن

لِسلی فِلپِرین، هالیوود ریپورتر | «از طرف هیلده، با عشق» که با در نظر گرفتن جزییات تاریخی بسیار خوبی ساخته شده است و همین‌طور با نورپردازی غبارآلود و اریبی به لطف جودیث کافمن در مقام مدیر فیلمبرداری، به عنوان پرتره‌ای متاثرکننده و یادآور عشق در روزگار وقوع کشتاری جمعی، فیلمی دیدنی به شمار می‌رود.

لی مارشال، اسکرین اینترنشنال | داستان جنبش مقاومت آلمان در برابر رژیم نازی، پیش از این در کتاب‌ها و مستندها و فیلم‌های بلند داستانی روایت شده بود اما به‌ندرت به اندازه تصویری که این فیلم برای تماشاگرانش ترسیم می‌کند تروتازه و تکان‌دهنده بوده است.

نیکلاس بِل، آی‌آن‌سینما‌دات‌کام | (امتیاز ۲ از ۵) ما در تلاش‌های‌مان برای این‌که هرگز سبعیت‌های هولوکاست را فراموش نکنیم نباید دست به دست هم بدهیم تا فیلم‌های فراموش‌شدنی ساخته نشوند؟

نقد و نظرها درباره فیلم من به چه کسی تعلق دارم | مریم جوبور

رابرت دنیلز، راجرایبرت‌دات‌کام | «من به چه کسی تعلق دارم» فیلم‌اولی شورانگیز، نیروبخش و جسورانه هم هست که به‌واسطه طراحی صدای یادآوری‌کننده‌اش حتی بافتی غنی‌تر هم پیدا کرده است.

جردن مینتزِر، هالیوود ریپورتر | فیلم جوبور با وجود موضوع مهم و مهارت قابل‌توجهی که صرف ساختش شده است هرگز تصویر کاملا قانع‌کننده‌ای از یک مذهب رادیکال و تاثیر ویرانگرش بر خانواده خیرخواه داستان ترسیم نمی‌کند.

نیکی بان، اسکرین اینترنشنال | تماشاگران ماجراجوی آثار سینمای جهان باید از نگاه زنانه متمایز جوبور به مضامین مردانه و سنتی جنگ و افراط‌گرایی استقبال کنند.

نگاهی به دوره‌های قبلی جشنواره برلین در فیلیموشات

در حاشیه جشنواره برلین ۲۰۲۴

حمایت از گفت‌وگو در گرماگرم جنگ در غزه

برلین مشهور است به سیاسی‌ترین جشنواره در بین سه رویداد سینمایی اصلی قاره سبز (در کنار جشنواره‌های کن و ونیز). دبیر اجرایی ماریئت ریسِنبیک و دبیر هنری کارلو شاتریان (که پس از برگزاری این دوره و با پایان قراردادشان به کار خود در برلیناله پایان می‌دهند) معرفی برنامه‌های هفتادوچهارمین جشنواره برلین را با ابراز همدردی با «تمام قربانیان بحران‌های بشری در خاورمیانه و سایر نقاط دنیا» آغاز کردند. آن‌ها در ادامه گفتند که «نگرانیم که شاهد یهودستیزی، تنفر از مسلمانان و سخنرانی‌های نفرت‌آلودی هستیم که در آلمان و دیگر نقاط دنیا گسترش پیدا می‌کنند» و تاکید کردند که برلیناله قصد دارد فضای «گفت‌وگوی آزاد» پیرامون جنگ در غزه ایجاد کند. یکی از پلتفرم‌هایی که برای این تبادل در نظر گرفته شده است «پروژه خانه کوچک» (Tiny House Project) نام دارد که از ۱۷ تا ۱۹ فوریه (۲۸ تا ۳۰ بهمن) فضایی برای دیدار را در پوتسدامر پلاتس در مکان اصلی برلیناله در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

بانیان این رویداد، یوانا هاسون فلسطینی-آلمانی و شای هوفمان اسراییلی-آلمانی هستند که سال‌هاست در خصوص آگاهی مردم از کشمکش خاورمیانه با هم فعالیت و همکاری دارند. همه این‌ها در حالی است که دولت آلمان از اسراییل در جنگ حمایت کرده است و به این خاطر، حتی فیلمسازی غنایی هم به صورت رسمی از نمایش فیلمش در برلیناله انصراف داد؛ آیو تسالیتابا در بیانیه‌ای که در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد از پیوستن به «اعتصاب علیه آلمان» خبر داد و گفت که نهادهای فرهنگی آلمان را تحریم می‌کند (حالا باید دید در روزهای آتی، موضع‌گیری ستاره‌هایی که به هفتادوچهارمین دوره برلین می‌آیند در خصوص جنگ غزه چیست و چه پیامدهایی را برای این رویداد مهم سینمایی در پی خواهد داشت).

از میان فیلم‌های این دوره، «شیکون» به کارگردانی عاموس گیتای (که تلاشی برای برقراری دیالوگ در خاورمیانه توصیف شده) و دو مستند «هیچ سرزمین دیگری» (که ساخته جمعی از فیلمسازان فلسطینی و اسراییلی است) و «خاطرات لبنان» (مریم الحاجی) با نگاه به مساله‌های خاورمیانه ساخته شده‌اند. نشستی هم با عنوان «فیلمسازی در روزگار جنگ» در این دوره از برلیناله برپا می‌شود.

ناگفته نماند که در پی انتقادهای شدید از گروه برگزارکنندگان برلیناله برای دعوت از ۵ عضو حزب راستگرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان»، دبیران جشنواره مجبور شدند دعوت این مقام‌های رسمی به ضیافت افتتاحیه را پس بگیرند و لغو کنند.

ستاره‌ها روی فرش قرمز

بُعدی از جشنواره‌های سینمایی به حضور و تجلیل از ستاره‌ها و شکوه‌شان اختصاص دارد که برلین امسال انبوهی از این شکوه را در چنته دارد. مارتین اسکورسیزی افسانه‌ای روز بیستم فوریه (اول اسفند) خرس طلایی افتخاری برلیناله را دریافت می‌کند. او در گفت‌وگویی با کارگردان انگلیسی تحسین‌شده جوانا هاگ هم شرکت خواهد کرد. بازیگر بزرگ سینمای فرانسوی، ایزابل هوپر که با «نیازهای مسافر» در بخش مسابقه اصلی حضور دارد، سال ۲۰۲۲ جایزه دستاورد یک عمر برلیناله را گرفت اما نتوانست در جشنواره حاضر شود و امسال از او تقدیر خواهد شد.

اولین نمایش جهانی درام علمی‌تخیلی «فضانورد» به کارگردانی یوهان رنک (چرنوبیل) و محصول نتفلیکس، با حضور آدام سندلر و کری مالیگن در برلیناله اتفاق می‌افتد. از میان سایر بازیگران آمریکایی هم انتظار می‌رود دست‌کم کریستن استوارت با «لاو لایز بلیدینگ»، لینا دانم با «گنج»، رایلی کیئو و جسی آیزنبرگ با «غروب ساسکواچ»، سباستین استن (که البته زاده رومانی است) با «مردی متفاوت» و آماندا سِیفرید با «هفت پرده» در این دوره حاضر شوند.

حضور پررنگ‌تر اقلیت‌ها در مسابقه اصلی

امسال ۲۰ فیلم برای کسب جوایز اصلی، یعنی خرس‌های طلایی و نقره‌ای برلیناله، رقابت می‌کنند. از آنجایی که اغلب آثار این دوره، محصول مشترک هستند سی کشور در بخش اصلی حضور دارند. جالب توجه‌تر از همه، حضور قاره آفریقا با سه فیلم است که در ۲۰۲۳ اصلا فیلمی نداشت. عبدالرحمن سیساکو، کارگردان مالیایی متولد موریتانی، که فیلم سال ۲۰۱۴ او با عنوان «تیمبوکتو» (Timbuktu) نامزد اسکار شد امسال با «چای سیاه» برای تصاحب خرس‌ها رقابت می‌کند. داستان فیلم او درباره زن جوانی از ساحل عاج است که پس از مهاجرت به آسیا، به یک مرد سن‌بالای چینی دل می‌بازد. فیلمساز تونسی مریم جوبور هم با «من به چه کسی تعلق دارم» با نخستین فیلم بلندش رقابت می‌کند که داستان مادری است که باید با بازگشت پسرش کنار بیاید که عضو داعش است. ماتی دیوپ فرانسوی-سنگالی هم سازنده یکی از دو مستند این بخش است؛ «داهومی» درباره بازگردانی گنجینه‌های سلطنتی پادشاهی داهومی به کشور بنین است. دیوپ پیش از این با نمایش فیلم بلندش «آتلانتیک» (Atlantics) در جشنواره کن، تاریخ‌ساز شد و به اولین زن سیاهپوست حاضر در بخش مسابقه اصلی کن بدل شد.

«شامبالا» ساخته مین بهادر بهام، اولین فیلم سینمای نپال است که در تاریخ برلیناله به مسابقه اصلی راه پیدا می‌کند. فیلمساز کره جنوبی، هونگ سانگ-سو که پیش از این سه بار برنده خرس نقره‌ای شده امسال با «نیازهای مسافر» با بازی ایزابل هوپر رقابت می‌کند. «پپه» به کارگردانی نلسون کارلو دِلوس سانتوس آریاس به عنوان «غیرقابل‌دسته‌بندی‌ترین» فیلم بخش مسابقه، توسط روح یک کرگدن روایت می‌شود که از آفریقا به کلمبیا برده شد تا در باغ وحش پابلو اسکوبار، قاچاقچی بزرگ مواد مخدر، نگهداری شود.

نبرد فیلمسازان برجسته اروپایی در مسابقه اصلی

سینماهای آلمان، فرانسه و ایتالیا، امسال نمایندگان خوبی در بخش مسابقه اصلی دارند. کارگردان تحسین‌شده آلمانی آندریاس درِسِن با «از طرف هیلده، با عشق» به برلیناله آمده که بر اساس داستان واقعی گروه مقاومت و ضد نازی «ارکستر سرخ» شکل گرفته است. از سینمای فرانسه دو فیلمساز کهنه‌کار یعنی برونو دومون و اولیویه آسایاس با جدیدترین آثار سینمایی خود برای کسب خرس طلایی یا نقره‌ای پیکار می‌کنند. کلر بورژه هم با «زبان خارجی» در مسابقه حضور دارد که کسب دوربین طلایی جشنواره کن را در کارنامه دارد.

آغاز کاملا سیاسی برلین با سه حرکت اعتراضی

جشنواره فیلم برلین ۲۰۲۴ پس از آغازبه‌کار با یک نشست رسانه‌ای پرتب‌وتاب، ‌با حضور سه گروه معترض، حال‌وهوایی به‌مراتب سیاسی‌تر هم به خود گرفت. ابتدا حدود ۵۰ نفر از اهالی صنعت سینما (که از ایرانی‌ها پگاه فریدونی و روشنک خدابخش دیده شدند) با دستانی در هم گره‌خورده روی فرش قرمز حاضر شدند و عبارت «از دموکراسی دفاع کنید!» را به زبان آوردند که روی صفحه نمایش بزرگ جشنواره هم نقش بست. موسیقی فرش قرمز هم قطع شده بود و معترضان سنجاق‌هایی روی لباس‌های خود داشتند که می‌گفت: «سینما متحد می‌کند، نفرت جدا می‌کند.» گردانندگان برلیناله این حرکت اعتراضی را در پی تصمیم‌شان در خصوص پس گرفتن دعوت اعضای ای‌اف‌دی برنامه‌ریزی کردند.

در دیگر مکان‌های محل برگزاری جشنواره در «پوتسدامر پلاتس»، دو گروه دیگر هم دست به اعتراض زدند؛ یکی شامل گروهی از هنرمندان بخش‌های فنی می‌شد که نشان‌هایی با این شعار در دست داشتند که «برای فاشیست‌ها هیچ جایی صندلی نیست.» دیگر حرکت اعتراضی را هم اهالی صنعت فیلمسازی ترتیب دادند که خواسته‌شان بهتر شدن شرایط کاری بود.

البته ناگفته نماند که حرکت‌های اعتراضی انفرادی دیگری هم در این بین صورت گرفتند.

حرف‌های هنرمندان در جشنواره برلین ۲۰۲۴

کیلین مورفی | بازیگر تحسین‌شده «اوپنهایمر» در جریان نشست خبری جشنواره برلین برای جدیدترین فیلمش «چیزهای کوچکی مثل این‌ها» درباره «ترومای جمعی» واقعه تاریخی رخت‌شویی‌های مجدلیه در ایرلند گفت. تمرکز «چیزهای کوچک…» که بر اساس کتابی به همین نام از کلر کیگِن شکل گرفته است بر «رخت‌شویی‌های هراس‌انگیزی تمرکز دارد که از دهه ۱۸۲۰ تا ۱۹۹۶ توسط نهادهای کلیسای کاتولیک اداره می‌شدند و به ظاهر هدف‌شان اصلاح زنان جوان گمراه‌شده و آبرورفته بود.» مورفی درباره این برهه تاریک در تاریخ ایرلند می‌گوید: «این یک ترومای جمعی است، به‌خصوص برای مردمان دوره خودش؛ و من فکر کردم که ما هنوز آن را مورد بررسی و پردازش قرار می‌دهیم. در ضمن فکر می‌کنم هنر می‌تواند واقعا مرهمی سودمند برای این زخم باشد. کتاب منبع اقتباس فیلم، یکی از آثار ادبی بسیار پرفروش در ایرلند بود تا حدی که انگار همه آن را خواندند. به نظرم نکته طعنه‌آمیز کتاب این است که مردی مسیحی می‌کوشد دست به اقدامی مسیحی در یک جامعه ناکارآمد مسیحی بزند. فیلم سوال‌های زیادی را در خصوص مشارکت در جرم، سکوت، شرم و چنین چیزهایی مطرح می‌کند اما واقعا فکر نمی‌کنم که وظیفه هنر پاسخ‌گویی به این سوال‌ها باشد؛ و در واقع طرح و دعوت به گفت‌وگو پیرامون‌شان است.»

مت دیمن | در نشست خبری «چیزهای کوچک…» مت دیمن تهیه‌کننده، تیم میلانتس کارگردان، امیلی واتسن بازیگر و چند نفر دیگر هم حضور داشتند. وقتی درباره چالش‌های ساخت یک فیلم سیاسی در صنعتی پر از فیلم‌های ابرقهرمانی و بلاک‌باسترها سوال شد، دیمن گفت که در این روزگار فیلم‌هایی مانند «چیزهای کوچک…» از همیشه مهم‌تر هستند. دیمن که فیلم را با دوست و یار همیشگی‌اش بن افلک تهیه کرده است در ادامه افزود: «احساس ما این است – و تا زمانی همین طور خواهد بود که ورشکسته شویم – که ساختن یک فیلم خوب واقعا پادزهری است در برابر همه آن‌ها. دست‌آخر، این فیلم تمرینی است در اعتماد کردن به آدم‌هایی که با آن‌ها همکاری می‌کنید و بعدش، اعتماد به تماشاگران. این فیلم هدف بی‌شرمانه‌ای را دنبال نمی‌کند یا نمی‌خواهد جیب مخاطب را خالی کند… فقط از تماشاگر می‌خواهد که به سینما اهمیت بدهد و من باور دارم که در دنیا هنوز آن‌قدر تماشاگر هستند که این دست فیلم‌ها برای‌شان مهم باشند.» دیمن صحبت‌هایش را چنین ادامه داد: «این دست فیلم‌ها همان‌هایی هستند که وقتی در دهه ۱۹۹۰ فعالیت‌هایم را شروع کردم همه جا بودند و بخشی از فرهنگ و زندگی‌های ما به شمار می‌رفتند. من واقعا سپاسگزارم که توانستم چنین فیلمی را برای نمایش در سینماها بسازیم و منتظریم ببینیم چه اتفاقی برای این فیلم می‌افتد.»

«چیزهای کوچکی مثل این‌ها» جشنواره برلین ۲۰۲۴ را افتتاح کرد و با حضور در بخش مسابقه اصلی، برای کسب خرس طلایی رقابت می‌کند.

 

هیئت داوران بخش‌های مختلف جشنواره برلین ۲۰۲۴

داوران مسابقه اصلی برلیناله ۲۰۲۴

• لوپیتا نیانگو، بازیگر کنیایی-مکزیکی (رییس هیات داوران)
• بردی کوربِت، بازیگر و فیلمساز آمریکایی
• ان هوی، بازیگر و فیلمساز هنگ‌کنگی-چینی
• کریستیان پتسولد، فیلمساز آلمانی
• یاسمینه ترینکا، فیلمساز و بازیگر ایتالیایی
• آلبرت سِرا، فیلمساز اسپانیایی
• اوکسانا زابوژکو، شاعر و رمان‌نویس اوکراینی

حرف‌های اعضای هیات داوران

در جریان نشست رسانه‌ای اعضای هیات داوران بخش مسابقه اصلی برلیناله،‌ لوپیتا نیانگو به عنوان رییس هیات داوری در واکنش به دعوت این رویداد از گروهی از سیاستمداران راستگرای افراطی (به اختصار ای‌اف‌دی/ AFD) به مراسم افتتاحیه و سپس پس گرفتن دعوت از آن‌ها گفت: «من اینجا یک خارجی‌ام و با کم‌وکیف موقعیت سیاسی این کشور آشنا نیستم.» او در واکنش به این سوال هم که اگر سیاستمداران نام‌برده به جشنواره می‌آمدند او هم در مراسم حاضر می‌شد یا نه، چنین پاسخ داد: «خوشحالم که مجبور نیستم به این سوال پاسخ بدهم؛ و خوشحالم که در چنین موقعیتی قرار نگرفتم.»

با وجود این، کریستیان پتسولد، کارگردان آلمانی فیلم‌های «باربارا» و «فینیکس»، دیدگاه متفاوتی داشت: «فکر می‌کنم حضور پنج عضو از ای‌اف‌دی در میان تماشاگران مشکلی نیست. ما بزدل نیستیم. اگر نتوانیم پنج نفرشان را به عنوان چند تماشاگر تاب بیاوریم پس در مبارزه‌مان شکست خواهیم خورد. اصلا فکر می‌کنم تمام این سوال‌ها باعث می‌شوند آن‌ها قوی‌تر از آن چیزی شوند که هستند… صدها هزار آدم علیه آن‌ها دست به تظاهرات زده‌اند و آن‌ها به‌مراتب مهم‌تر از چنین گفت‌وگو‌هایی هستند.»

همه این‌ها در حالی است که جشنواره برلین ۲۰۲۴ بعد از پس گرفتن دعوت‌ها، چنین اعلام کرد: «مباحثه فعلی یک بار دیگر این موضوع را روشن کرد که تعهد به جامعه‌ای آزاد و بردبار، و ایستادن در برابر افراط‌گرایی راست، بخشی از دی‌ان‌ای برلیناله است که دهه‌هاست به ارزش‌های دموکراتیک متعهد بوده و در برابر همه اشکال افراط‌گرایی راستی‌ها ایستاده است.»

داوران بخش برخوردها Encounters برلین ۲۰۲۴

• لیساندرو آلونسو، فیلمساز آرژانتینی
• دُنی کوته، فیلمساز کانادایی
• تیتزا کووی، فیلمساز ایتالیایی

داوران بخش نسل Generation

• آیرا ساکس، فیلمساز آمریکایی
• امجد ابو العلا، فیلمساز سودانی
• بنفشه هورمزدی، بازیگر ایرانی-آلمانی

داوران بخش مستند

• عباس فاضل، فیلمساز عراقی
• توماس هایزه، فیلمساز آلمانی
• وِرِنا پاراوِل، انسان‌شناس و هنرمند فرانسوی

فیلم های بخش اصلی (مسابقه) برلیناله ۲۰۲۴

فیلم‌های این بخش برای کسب خرس طلای جشنواره برلین ۲۰۲۴ رقابت می‌کنند؛

1. فیلم پایانی دیگر | پیئرو مِسینا | ایتالیا | Another End
2. فیلم معماری | ویکتور کوساکوفسکی | آلمان و فرانسه | Architecton
3. فیلم چای سیاه | عبدالرحمن سیساکو | فرانسه، موریتانی، تایوان، لوکزامبورگ و ساحل عاج | Black Tea
4. فیلم آشپرخانه | آلونسو روئیس‌پالاسیوس | مکزیک و آمریکا | La cocina
5. فیلم داهومی | ماتی دیوپ | بِنین، فرانسه و سنگال | Dahomey
6. فیلم حمام شیطان | ورونیکا فرانتس و سِوِرین فیالا | اتریش و آلمان | The Devil’s Bath
7. فیلم یک مرد متفاوت | اِرِن شیمبرگ | آمریکا | A Different Man
8. فیلم امپراتوری | برونو دومون | فرانسه، ایتالیا، آلمان، بلژیک و پرتغال | The Empire
9. فیلم از طرف هیلده با عشق | آندریاس درسن | آلمان | From Hilde, With Love
10. فیلم گلوریا! | مارگِریتا ویکاریو | ایتالیا و سوییس | Gloria!
11. فیلم زبان خارجی | کلر بورژه | فرانسه، آلمان و بلژیک | Langue étrangère
12. فیلم کیک محبوب من | بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم | ایران، فرانسه، سوئد و آلمان | My Favorite Cake
13. فیلم شامبالا | مین بهادر بهام | نپال، فرانسه، نروژ، چین، ترکیه، تایوان، آمریکا و قطر | Shambhala
14. فیلم چیزهای کوچکی مثل این‌ها | تیم میلانتس | ایرلند و بلژیک | Small Things like These | فیلم افتتاحیه
15. فیلم احتضار | ماتیاس گلاسنِر | آلمان | Dying
16. فیلم پسرها | گوستاو مولر | دانمارک و سوئد | Sons
17. فیلم زمان تعلیق | اولیویه آسایاس | فرانسه | Suspended Time
18. فیلم پپه | نلسون کارلو دِلوس سانتوس آریاس | دومینیکن، نامیبیا، آلمان و فرانسه | Pepe
19. فیلم نیازهای مسافر | هونگ سانگ-سو | کره جنوبی | A Traveler’s Needs
20. فیلم من به چه کسی تعلق دارم | مریم جوبور | تونس، فرانسه، کانادا، نروژ، قطر و عربستان سعودی | Who Do I Belong To

فیلم های بخش برخوردها

• فیلم آرکادیا | یورگوس زویس | یونان، بلغارستان و آمریکا | Arcadia
• فیلم شهر؛ دشت | جولیانا روخاس | برزیل، آلمان و فرانسه | Cidade; Campo
• فیلم دِمبا | مَمدو دیا | سنگال و آلمان | Demba
• فیلم درگیری مستقیم | گیوم کایو و بِن راسل | آلمان و فرانسه | Direct Action
• فیلم خوابیدن با چشمان باز | نِیله وولاتس | برزیل، آرژانتین، تایوان و آلمان | Sleep with Your Eyes Open
• فیلم افسانه | رام رِدی | هند و آمریکا | The Fable
• فیلم یک خانواده | کریستین آنگو | فرانسه | A Family
• فیلم محبوب | روث بِکِرمان | اتریش | Favoriten
• فیلم ایوو | ایوا تروبیش | آلمان | Ivo
• فیلم خمیازه بزرگ تاریخ | علی‌یار راستی | ایران | The Great Yawn of History
• فیلم بارانی باید ببارد | کیو یانگ | چین، آمریکا، فرانسه و سنگاپور | Some Rain Must Fall
• فیلم دستان در آتش | مارگاریدا ژیل | پرتغال | Hands in the Fire
• فیلم مت و مارا | کازیک رادوانسکی | کانادا | Matt and Mara
• فیلم در میان قبرها باد می‌وزد | تراویس ویلکرسن | آمریکا | Through the Graves the Wind is Blowing
• فیلم تو مرا سوزاندی | ماتیاس پینِرو | آرژانتین و اسپانیا | You Burn Me

مهم‌ترین فیلم‌های بخش پانوراما

• فیلم خیر خواهد بود | رِی یونگ | چین و هنگ‌کنگ | All Shall Be Well
• فیلم آندریا طلاق می‌گیرد | یوزف هادِر | اتریش | Andrea Gets a Divorce
• فیلم بِتانیا | مارچلو بوتا | برزیل | Betânia
• فیلم بین معابد | ناتان سیلور | آمریکا | Between the Temples
• فیلم سرگذشت کوتاه یک خانواده | لین چیئن‌چا | چین و دانمارک | Brief History of a Family
• فیلم تقاطع | لیفان آکین | سوئد، دانمارک، فرانسه، ترکیه و گرجستان | Crossing
• فیلم هر تو هر من | میشاییل فِته ناتانسکی | آلمان و اسپانیا | Every You Every Me
• فیلم من آن سریال را دیدم | جِین شونبران | آمریکا | I Saw the TV Glow
• فیلم سیاره جَنِت | اَنی بِیکِر | آمریکا | Janet Planet
• فیلم در همین حین روی زمین | ژِرِمی کلاپن | فرانسه | Meanwhile on Earth
• فیلم خاطرات بدنی سوزان | آنتونِلا سوداساسی فِرنیس | کاستاریکا و اسپانیا | Memories of a Burning Body
• فیلم دوستان جدیدم | آندره تشینه | فرانسه | My New Friends
• فیلم سیاره دزدیده‌شده من | فرحناز شریفی | آلمان و ایران | My Stolen Planet
• فیلم هیچ سرزمین دیگری | باسِل آردا | فلسطین و نروژ | No Other Land
• فیلم گریز | نورا فینگشایت | آلمان و انگلیس | The Outrun
• فیلم زمین سوخته | توماس آرسلان | آلمان | Scorched Earth
• فیلم جنسیت | دگ یوهان هاوگرود | نروژ | S-ex
• فیلم مهمان | بروس لابروس | انگلیس | The Visitor

مهم‌ترین فیلم‌های بخش نسل جشنواره برلین ۲۰۲۴

و شامل «نسل به‌علاوه چهارده»

• فیلم مشکلی نیست! | کیم هه-یانگ | کره جنوبی | It’s Okay!
• فیلم تن‌های اصلی | اینگرید پوک‌روپِک | آرژانتین و اسپانیا | The Major Tones
• فیلم گوسفند | هادی بابایی‌فر | ایران | Sheep
• فیلم در میان صخره‌ها و ابرها | فرانکو گارسیا بِسِرا | شیلی و پرو | Through Rocks and Clouds
• فیلم برندگان | سولین یوسف | آلمان | Winners
• فیلم آرنج | آسلی اوزارسلان | فرانسه، آلمان و ترکیه | Elbow
• فیلم پایان | رایان ماشادو | فیلیپین | Fin
• فیلم آخرین شنا | ساشا ناتانی | انگلیس | Last Swim
• فیلم مائده‌گل | سروناز علم‌بیگی | فرانسه، آلمان و ایران | Maydegol
• فیلم تابستانم با ایرنه | کارلو سیرونی | فرانسه و ایتالیا | My Summer with Irène
• فیلم ملکه‌ها | کلودیا رِینِکی | پرو و سوییس | Reinas
• فیلم کسی کنار آتش | فیلیپه لِساژ | کانادا و فرانسه | Who by Fire

بازار فیلم اروپا در جشنواره برلین ۲۰۲۴

«بازار فیلم اروپا»ی برلین هم که از ۱۵ تا ۲۱ فوریه (۲۶ بهمن تا ۲ اسفند) برپا می‌شود احتمالا با پروژه‌های سینمایی پرستاره‌اش، انرژی دوباره‌ای به صنعت سینمای مستقل می‌دهد. پیش از این بازارهای سینمایی مشابه در جشنواره تورنتو و بازار فیلم آمریکا به دلیل اعتصاب بازیگران، کیفیتی ناامیدکننده داشتند و حالا پس از پشت سر گذاشتن جشنواره ساندنس، چشم‌انداز خوبی در پیش است. یانینا ویزلمایز، مسئول فروش کمپانی «پروتاگونیست پیکچرز» – که حضور فعالی در برلیناله دارد – در این باره می‌گوید: «جشنواره ساندنس که نسبت به سال گذشته وضعیت بسیار بهتری پیدا کرده بود و… حالا همه کنجکاو بازار فیلم برلین هستند چون همه خریداران از جمله آسیایی‌ها برگشته‌اند که همین نشانه خیلی خوبی است.» اما از میان پروژه‌های ستاره‌محوری که در «بازار فیلم اروپا» عرضه می‌شوند می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• فیلم اکشن و علمی‌تخیلی پس‌سوزی | به کارگردانی جی.جی. پِری و با بازی‌های دِیو باتیستا و ساموئل ال. جکسن | Afterburn
• فیلم نور راهنما | به کارگردانی رِیف فاینز و با بازی‌های ریف فاینز و ایندیرا وارما | The Beacon
• فیلم یک سفر بزرگ جسورانه و زیبا | به کارگردانی کوگونادا و با بازی‌های مارگو رابی و کالین فارل | A Big Bold Beautiful Journey
• فیلم پایان | به کارگردانی جاشوا اوپنهایمر و با بازی‌های تیلدا سویینتن، جرج مک‌کِی و مایکل شانن | The End
• فیلم فیوز | به کارگردانی دیوید مکنزی و با بازی‌های اِرِن تِیلِر-جانسن | Fuze
• فیلم زن خانه‌دار | به کارگردانی بن شیرینیان و با بازی‌های نئومی واتس و تای شریدن | The Housewife
• فیلم روشنایی | به کارگردانی تام تیکور و با بازی‌های لارس آیدینگر و نیکولته کربیتس | The Light
• فیلم عادی | به کارگردانی بن ویتلی و با بازی باب اودِنکرک | Normal
• فیلم رویاهای قطار | به کارگردانی کلینت بِنتلی و با بازی‌های جوئل اجرتن و فلیسیتی جونز | Train Dreams
• فیلم وایلدر و من | به کارگردانی استیون فریئرز و با بازی‌های کریستف والتس، مایا هاک، جان تورتورو و جان هم | Wilder & Me
• فیلم زمستان کلاغ | به کارگردانی کاسیا آدامیک و با بازی لِسلی مَنویل | Winter of the Crow

 

پوستر رسمی جشنواره برلین ۲۰۲۴