فیلم اره ۱۰؛ از داستان و بازیگران تا نقدها
فیلم Saw X را همزمان با عرضه جهانی با دوبله اختصاصی در فیلیمو ببینید
فیلم قبلی فرانچایز اره که نزدیک به دو سال قبل منتشر شد، اسپینآف مارپیچ (Spiral) بود که در آن یک کارآگاه پلیس به نام زک بنکس با بازی کریس راک سعی دارد تا جلوی قاتلی که از جیگسا تقلید میکند را بگیرد. بعد از مارپیچ در حالیکه به نظر میرسید احتمالا باید خود را برای دنباله آن آماده کنیم، در نهایت معلوم شد که قرار است دوباره به داستان اصلی این فرانچایز و شخصیت جیگسا بازگردیم. بنابراین طرفداران کنجکاو هستند که بدانند آیا بازگشت این فرانچایز به ریشههایش جان تازهای به آن بخشیده است یا خیر. باتوجه به اینکه داستان اره ۱۰ از لحاظ زمانی بین اره ۱ و ۲ اتفاق میافتد، غیرمنطقی نیست که انتظار مواجهه با شیوه داستانگویی هوشمندانهتر، ملموستر و شخصیتمحور اولین فیلمهای این فرانچایز را داشته باشیم. باید ببینیم افسانه فرانچایز اره تا کجا به مسیر خود ادامه خواهد داد. در این مطلب به معرفی و نقد اره ۱۰ پرداختهایم.
فیلم اره ۱۰ Saw X نسخه تازه فرانچایز اره است که با گذشت سالها از شروع آن، فیلم به فیلم هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ اقبال مخاطبان رو به افول بوده است. از این جهت اره ۱۰ همزمان که ممکن است مسیر تازهای پیش روی آن بگذارد، میتواند ضربهای دیگر به پیکره کم جان آن بزند. البته طرفدارانی در سراسر جهان هستند که همواره برای تلههای دیوانهوارتر و بازیهای جنونآمیز و پیچیده قاتلین این فرانچایز، لحظهشماری میکنند.
فهرست بهترین فیلم های ترسناک جهان
داستان فیلم اره ۱۰ درباره چیست؟
اره ۱۰ در واقع دنبالهای بر فیلم اصلی و پیشدرآمدی برای فیلم دوم است و به این ترتیب ماجراهای آن در فاصله میان این دو فیلم اتفاق میافتد. فیلم جدید روی یک کلاهبرداری پزشکی در مکزیک تمرکز میکند. طرفدان این فرانچایز بخاطر تشخیص سرطان جان کریمر و اینکه او در گذشته پزشکان را هدف قرار میداده است، با موضوع مراقبتهای پزشکی در این مجموعه آشنا هستند. حتی یکی از سوژههای اولیه کریمر، دکتر لارنس گوردون سرطانشناس بود.
در خلاصه داستان رسمی اره ۱۰ آمده است: «جان کریمر (توبین بل) بازگشته است. این دنباله، آزاردهندهترین بخش از فرانچایز اره است که بخش ناگفته شخصیترین بازی جیگسا (همان جان کریمر) را روایت میکند. در این فیلم که داستان آن بین وقایع اره ۱ و ۲ رخ میدهد، جان بیمار و درمانده را میبینیم که به امید درمان معجزه آسای سرطان خود برای یک عمل جراحی آزمایشی و خطرناک به مکزیک سفر میکند. در حالیکه متوجه میشود تمام این فرایند یک کلاهبرداری برای تلکه کردن آدمهای بیدفاع است. بنابراین این قاتل سریالی بدنام که هدف تازهای برای خود پیدا کرده است، دوباره شروع به کار میکند و از طریق تلههای فریبنده، دیوانهوار و استادانه به شیوهای احشایی که امضای شخصی او است، علیه کلاهبرداران دست به اقدام میزند».
دوبله اختصاصی همزمان با عرضه جهانی فیلم اره ۱۰ در فیلیمو
فیلم اره ۱۰ Saw X روز جمعه ۲۸ مهر با دوبله اختصاصی همزمان با عرضه جهانی از فیلیمو پخش شد. مدیر دوبلاژ این فیلم مهسا عرفانی و تارا غیاثوند مسئول بازنویسی بوده است. علی همت مومیوند (جان)، علی منانی (ماتئو)، پویا فهیمی (سیرز)، علیرضا اوحدی (دیگو)، محمدرضا فصیحینیا (هنری)، فرزاد احمدی، محمد بهاریان، فریبا رمضانپور (می)، صنم نکو اقبال (اماندا)، مریم شاهرودی (ولن) و آزاده اکبری صداپیشگان اره ۱۰ هستند. علاقهمندان با ژانر وحشت میتوانند هم اکنون این فیلم را از فیلیمو تماشا کنند.
اره ۱۰ از تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ اکران خود را در سینماها آغاز کرد. به این ترتیب این فیلم همزمان با حماسه علمی تخیلی گرت ادواردز، آفریننده The Creator راهی پرده سینماها شد. البته ابتدا قرار بود این دنباله در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳ اکران شود، اما احتمالا برای جلوگیری از رقابت با برخی از فیلمهای ترسناک مهم دیگر ماه اکتبر، از جمله «جنگیر: مومن» و «پنج شب با فردی» اکران آن جلو افتاد.
بازیگران و عوامل Saw X
حضور مجدد توبین بل در نقش جان کریمر
توبین بل دوباره در نقش شخصیت آیکونیک جان کریمر که بیشتر با نام جیگسا شناخته میشود، حضور دارد. حضور دوباره توبین بل اتفاقی هیجانانگیز برای طرفداران است، زیرا این بازیگر که در همه فیلمهای این فرانچایز در نقش جیگسا ظاهر شده بود به شکل غیرمنتظرهای در فیلم قبلی این فرانچایز، مارپیچ، غایب بود. البته این قاتل زنجیرهای در اره ۳ درگذشت و تنها در فلاشبکهای فیلمهای بعدی ظاهر شد. بنابراین خبر حضور او در اره ۱۰ این گمانهزنی را به وجود آورد که شاید فیلم جدید یک پیش درآمد باشد. این قاتل روانی که از طریق بیلی عروسک، یک عروسک ترسناک کابوسوار با چشمانی توخالی و مهره مانند و مارپیچهای قرمز رنگ روی گونههایش، با قربانیانش ارتباط برقرار میکند، همیشه یک هیولا نبود.
او زمانی یک مهندس عمران و بساز و بفروش محترم و یک شوهر و پدر آینده بود. در واقع تا زمانی که همسرش سقط نکرده بود و از یکدیگر جدا نشده بودند و همچنین هنوز نفهمیده بود که او قرار است بر اثر سرطان بمیرد. جان پس از یک تلاش ناموفق برای خودکشی، تصمیم میگیرد با شکنجه دیوانهوار آدمهای دیگر، ارزش زندگی و تلاش برای زنده ماندن را به آنها یادآور شود.
بازگشت شاونی اسمیت در نقش آماندا یانگ
علاوه بر توبین بل، شاونی اسمیت که او نیز از زمان اره ۶ در این فرانچایز ظاهر نشده بود (قبل از آن در همه فیلمهای این مجموعه حضور داشت)، در نقش آماندا یانگ برای اره ۱۰ بازگشته است. آماندا مانند جیگسا یک نام نمادین در فرانچایز اره است. او در ابتدا در اولین اره سوژه آزمایش جیگسا بود، اما بعد از اینکه از دست جیگسا جان سالم بدر برد، در اره ۲ به شاگرد او تبدیل شد. او در پی یک تحول بیمارگونه اعتراف میکند که شکنجه شدن به او کمک کرد تا برای زندگی خود ارزش قائل شود. این نگرش تازه، آماندا را به سمت مرشد/شکنجهگرش جیگسا سوق میدهد و در ساخت تلههای آینده به او کمک میکند. اما در اره ۳ آماندا آنچنان غیرقابل کنترل میشود که تلههای خود را گریز ناپذیر میسازد و به این ترتیب با نقض قانون جیگسا، با جان خود تاوان آن را میپردازد.
بازیگران جدید اره ۱۰
همچنین چهرههای کاملا جدیدی با اره ۱۰ برای اولینبار در این فرانچایز ظاهر شدهاند که از جمله آنها میتوان به بازیگر و روزنامهنگار نروژی سینوو ماکودی لوند، استیون برند اسکاتلندی، رناتا واکا، مایکل بیچ، پائولت هرناندز، جاشوا اوکاموتو و اوکتاویو هینیوسا، اشاره کرد.
کارگردان اره ۱۰ کیست؟
کوین گرویترت که سابقهای طولانی در این فرانچایز دارد، اره ۱۰ را کارگردانی کرده است. او نخستین بار، فیلم محبوب طرفداران، اره ۶ را در سال ۲۰۰۹ مقابل دوربین برد و بعد از آن اره ۷ (که همچنین با عنوان اره سه بعدی شناخته میشود) را کارگردانی کرد. او همچنین تدوین پنج قسمت اول اره و جیگسا (Jigsaw هشتیمن فیلم این مجموعه) را انجام داده و تدوین فیلم جدید را نیز به عهده داشته است.
چه کسانی فیلمنامه اره ۱۰ را نوشتهاند؟
جاش استولبرگ و پیتر گلدفینگر که پیش از این روی فیلمنامههای جیگسا و مارپیچ (Spiral – نهمین فیلم فرانچایز) با یکدیگر کار کردهاند، نویسندگان اره ۱۰ هستند. علاوه بر این، استولبرگ و گلدفینگر، فیلمنامه فیلمهای ترسناک انجمن خواهری (Sorority Row) و پیرانا سه بعدی (Piranha 3D) را با هم به نگارش درآوردهاند.
سایر عوامل سازنده اره ۱۰
استاد وحشت و خالق اره، جیمز وان، همچنان به عنوان یکی از تهیهکنندگان اجرایی اره ۱۰ در تولید این فرانچایز مشارکت دارد. نیک متیوز برای اولینبار پشت دوربین اره ۱۰ قرار گرفته است و چارلی کلاوسر آهنگساز همیشگی این فرانچایز، موسیقی متن آن را ساخته است.
نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم اره ۱۰
مجله پیست | امتیاز: ۸۰ از ۱۰۰
ارورا آمیدون | این یک فیلم عذابدهنده، خندهدار، عجیب و غریب و خلاقانه است که به آنچه این فرانچایز مدتها قبل باید یاد میگرفت، جامه عمل میپوشاند: اینکه هیچ نیازی به اختراع مجدد تیغه اره نیست!
آیجیان | امتیاز: ۷۰ از ۱۰۰
آملیا امبروینگ | اره ۱۰ بعد از گذشت ۲۰ سال از شروع این فرانچایز، عمق احساسیای را به نمایش میگذارد که آن را در جایگاهی بالاتر از همه داستانهای قبلی قرار میدهد. البته سوءتفاهم نشود، شکنجهها و حقهها هنوز به طور کامل نمایش داده میشوند و جیگسا انگیزهای قدرتمند برای به تصویر کشیدن شرارتهای حقیقی بشریت دارد.
آستین کرونیکل | امتیاز: ۶۷ از ۱۰۰
ریچارد ویتاکر | اره ۱۰ بعد از دنباله سرکاری اره سه بعدی: بخش نهایی، شبه ریبوت ناخوشایند جیگسا و دنباله انحرافی مارپیچ، مانند یک بازگشت خوشایند به قالب آشنا و موفق این فرانچایز است.
مجله اسلنت | امتیاز: ۶۳ از ۱۰۰
کایل ترنر | این فیلم بیشتر باعث میشود آرزو کنید که یک فیلم اره سرانجام به شخصیت آماندا اجازه بدهد که در مرکز توجه قرار بگیرد.
آبزرور | امتیاز: ۶۰ از ۱۰۰
وندی آید | وحشت همراه با موسیقی متنی که آوای آن مانند تیز کردن چاقو روی ویولن به نظر میرسد، به وقوع میپیوندد. این یک فیلم کاملا زننده است، هرچند این ناخوشایند بودن ماهیت و امتیاز آن به حساب میآید.
سان فرانسیسکو کرونیکل | امتیاز: ۵۰ از ۱۰۰
باب اشتراوس | اره ۱۰ از لحاظ ترتیب زمانی، اره ۱.۵ محسوب میشود، زیرا که داستان آن در فاصله فیلم اول و دوم این سمبل فرانچایزهای پورن شکنجه، اتفاق میافتد. با اینحال، این فیلم از نظر کیفیت به ۱۰ نزدیکتر است تا صفر. چیزی که درباره اکثر نه فیلم دیگر این مجموعه متاسفانه پرطرفدار صدق نمیکند.
امپایر | امتیاز: ۴۰ از ۱۰۰
هلن اوهارا | همانطور که انتظار میرود با کشتار و خون و خونریزی روبرو هستیم، اما تمرکز بر جنبه انسانی و شکنندگی کریمر در تضاد با نگرش رعبآور و قضاوتگرانه او قرار میگیرد. اجازه بدهید هیولا، هیولا باشد.
Movie Nation | امتیاز: ۲۵ از ۱۰۰
راجر مور | همانطور که خودقصابی و سلاخیای که در حق قربانیان گناهکار اعمال میشود بدون تعلیق و ترحم به تصویر کشیده میشود، کل فیلم گویی بدون رغبت پیش میرود. یک کشت و کشتار بیرحمانه و سرسری که با نوعی بیاعتنایی دنبال میشود.
نقد فیلم حلقه ۱۰ برگرفته از سایت راجر ایبرت
برایان تالریکو | به ندرت اتفاق میافتد که قسمت دهم یک فرانچایز موفق، اشتباهات فیلمهای قبلی را اصلاح کند، اما به نظر میرسد شکست مارپیچ، عوامل پشت این ماشین پولساز را به سر خانه اول بازگردانده که نتیجه آن بهترین دنباله اره در سالهای اخیر است. اره ۱۰ با محدود کردن دامنه خود و حذف برخی (البته نه همه) طرحهای داستانی نامعقول و با ارائه برخی ترفندهای مبتکرانه و تمرکز روی عناصر کلیدی این فرانچایز – توبین بل و شاونی اسمیت -، بسیاری از مشکلات دیگر فیلمهای این فرانچایز را برطرف میکند. هر دوی آنها (بل و اسمیت)، در اینجا بهتر از هر فیلم دیگر این مجموعه هستند. آنها در اینجا به گونهای دوباره به تصویر کشیده میشوند که از بسیاری از حضورهای خود در فیلمهای قبلی، از لحاظ احساسی تاثیرگذارتر به نظر میرسند. همچنین در اینجا نسبت به فیلمهای قبلی مجازاتها کمی بیشتر با جنایات تناسب دارند. زیرا در آن فیلمها گاهی احساس میشد که قاتل اره مویی برای مجازات افرادی که شاید تنها روز بدی داشتهاند یا به اندازه کافی به مادربزرگ خود زنگ نزدهاند، زیاده روی میکند.
فیلم کوین گرویترت با مجموعهای طولانی از صحنههای دراماتیک شروع میشود که با تصورات قاتل اره مویی درباره یک تله مرگبار بالقوه قطع میشود. گویی در یادداشت تهیهکننده آمده است:«نمیتوانیم نیم ساعت را بدون اتفاقی خشن و ناخوشایند سپری کنیم». صرف نظر از این صحنه تخیلی، پرده آغازین فیلم جان کریمر را نشان میدهد که متوجه حقیقت ویرانگر و غمانگیز نزدیک بودن مرگ خود میشود. اگر با خود میگویید:«صبر کن، مگر این قبلا اتفاق نیفتاده است» و یا «وایسا، جان کریمر که مرده است»، باید بدانید که داستان این فیلم بین اره اصلی و اره ۲ اتفاق میافتد، بنابراین کریمر از قبلتر به قاتل اره مویی تبدیل شده، اما خب هنوز نمرده است.
اولین پرده اره ۱۰ به بل اجازه میدهد تا در واقع درام کنار آمدن با یک مرگ زودهنگام را به تصویر بکشد ( البته طرفداران میدانند که از قضا که این موضوع باعث مرگ او نمیشود). او به یک جلسه روان درمانی میرود و در آنجا با مردی (مایکل بیچ)، آشنا میشود که او نیز فرصت کوتاهی برای زندگی روی زمین دارد. بعدتر جان او را به طور اتفاقی ملاقات میکند و وقتی متوجه میشود او بخاطر دریافت یک درمان نجاتبخش اکنون صحیح و سالم است، شوکه میشود. امکان یک معالجه معجزهآسا، کریمر را به وبسایت دکتر سیسیلیا پیدرسون میرساند. او در مکزیک عمل جراحی مغز انجام میدهد، زیرا باید آزمایشهای خود را دور انظار دیگران پیاده کند. البته، سیسیلیا و تیم حرفهای اطرافش بخشی از یک کلاهبرداری ترسناک هستند. در واقع، آنها از آدمهای در حال مرگ کلاهبرداری میکنند و ثروتی که آنها امیدوارند برای عزیزانشان بجا بگذارند را بالا میکشند، در حالیکه بدترین شکل از امیدی دروغین را به آنها نوید میدهند. اما آنها اینبار با مرد اشتباهی درگیر میشوند.
تمهیدات داستانی فیلمهای قبلی اره اغلب آشفته و گیجکننده بودند و به سختی میشد آنها را دنبال کرد. اما این یکی به شکل متفاوت و جالبی ساده است، زیرا ما میبینیم این آدمها کار وحشتناکی با جان کریمر انجام میدهند و سپس او آنها را در اتاقی حبس میکند تا بازیهایش را اجرا کنند. همچنین شخصیت مورد علاقه طرفداران، آماندا (اسمیت) را در اینجا داریم که با چندتا از پیچیدهترین ابزارهای قاتل اره مویی کمک میکند تا موقعیت آنچنانکه باید ناخوشایندتر بشود. به این ترتیب در یک چشم به هم زدن با موقعیتهاییی روبرو میشوید که در آن یک نفر از روده به عنوان طناب استفاده میکند و قربانی دیگری در حال جراحی مغز روی خود است. دست کم چند حقه اول با یکدیگر یک هم افزایی هوشمندانه دارند به این ترتیب که کسانیکه اقدام به جراحی تقلبی کردهاند، اکنون باید واقعا آن را انجام بدهند. همه تلهها در اینجا در مقایسه با بیشتر دنبالههای اره، طراحی و اجرای جالب توجهتری دارند.
اما آنچه که واقعا باعث شده است اره ۱۰ در بخش زیادی از زمان خود تاثیرگذار باشد این است که کریمر و آماندا چقدر نقش پررنگی در این داستان دارند. این انتخاب به بل اجازه میدهد تا با حضور بیشتر خود روی پرده، واقعا در این نقش عمیق بشود. به این ترتیب باعث میشود تا ما نسبت به جان کریمر در حالیکه آدمها را شکنجه میدهد همزمان احساس شفقت داشته باشیم. اگرچه اسمیت کار زیادی برای انجام دادن ندارد، اما در همان لحظات حضورش عملکرد چشمگیری دارد زیرا او به خوبی نسبت به این فرانچایز و آنچه که به آن نیاز دارد، آگاه است.
این مشکل بسیاری از بخشهای اخیر اره بود. آنها با شخصیتهایی که به یادگیری درسهای ساده هیچ اهمیتی نمیدادند، این فرانچایز از آنچه که باید میبود دور میکردند. اینکه در اینجا هم با دو نفر در یک اتاق با یک اره واقعی روبرو میشویم، باعث نمیشود که بگوییم اره ۱۰ به اصول اولیه خود بازمیگردد، اما چیزی ملموستر در این فیلم نسبت به دنبالههای دیگر وجود دارد. اره ۱۰ جان کریمر را به منشا ماموریت خود بازمیگرداند و به آدمها خطای راهشان را نشان میدهد و از آنها میپرسد که واقعا زنده بودن به چه معناست!
امتیازهای فیلم اره ۱۰
تا زمان آماده سازی مطلب
وبسایت | میانگین امتیاز |
IMDB | ۶.۹ از ۱۰ |
کاربران متاکریتیک | ۷.۱ از ۱۰ |
منتقدان راتن تومیتوز | ۷۹ درصد بر اساس ۱۴۱ نقد |
کاربران راتن تومیتوز | ۸۹ درصد |
منتقدان متاکریتیک | ۶۰ درصد براساس ۲۴ نقد |
مصاحبه با کارگردان Saw X
کوین گرویترت: این داستان جان کریمر به عنوان یک انسان است
- جان مطلقا شخصیت اصلی این فیلم است. او مردی بیمار است. او آدمی است که به دنبال افزایش طول عمر خود بود. و در طی این فرایند که او تصور دارد زمان زندگیاش را تمدید میکند، اتفاقاتی غیرمنتظره رخ میدهد…این داستان جان کریمر به عنوان یک انسان است نه به عنوان جیگسا…شما در اینجا با ترسهای او و آنچه در آن زمان بر زندگی او میگذرد، آشنا میشوید.
- اره ۱۰ یک سفر هیجانانگیز با جان کریمر است و در آن کمتر سلاخی و کشتار را از دیدگاه قربانیان تجربه میکنید. البته بدیهی است که مخاطبانی خواهند بود که نمیتوانند از پس تماشای آن بربیایند، اما من فکر میکنم این یک فرصت خوب برای خلق جذابیت برای مخاطبان فراتر از اتفاقات عجیب خونین است.