۵ فیلم ویلیام وایلر که نباید تماشای آنها را از دست داد
۲۷ جولای سالمرگ یکی از بزرگترین کارگردانان هالیوود است
به دوران طلایی هالیوود که نگاه کنیم، نام سه کارگردان بالاتر از سایرین به عنوان معماران هالیوود یا حتی سینمای نوین پررنگتر است. «جان فورد»، «فرانک کاپرا» و «ویلیام وایلر». هر سه این غولها رکوردداران کسب جایزه اسکار بهترین کارگردانی هم هستند. فورد چهار اسکار کارگردانی گرفته و کاپرا و وایلر هرکدام سه بار. این کارگردان شهیر آلمانیالاصل سینمای هالیوود علاوه بر این اسکارها، نخل طلای کن را هم در کارنامهاش دارد.
حال که ۴۱ سال از مرگ ویلیام وایلر گذشته میخواهیم، ۵ فیلم بزرگ کارنامه او را که دیدنش بر هر سینمادوستی واجب است به شما معرفی کنیم.
تعطیلات رمی | ۱۹۵۳ | Roman Holiday
بین تمام فیلمهای بزرگی که ویلیام وایلر در طول دوران حرفهای خود ساخت، بیشترین قدرت ماندگاری از آن یکی از بهترین کمدی-رمانتیکهای تاریخ سینما به نام «تعطیلات رمی» است. این تعطیلات رمی بود که توانست فرمول طلایی ژانر کمدی-رمانتیک را در تاریخ هالیوود هک کند و جوهر این ژانر محبوب را به بهترین شکل به نمایش بگذارد.
ارزش کار وایلر در دهه ۵۰ آنجا بیشتر مشخص میشود که میبینید امروز علیرغم پیشرفتهای سینما، این ژانر از فیلم عموما مورد تمسخر منتقدان و حتی اهالی حرفهای سینماست، اما در آن دوران حتی سختپسندترین منتقدان نیز مجذوب چنین اثر شیرین و بینقصی شده بودند. فیلمهای ژانر کمدی-رمانتیک در آن دوره اسکارهای زیادی را درو کرده بودند و بزرگترین نامهای صنعت سینما هم هدایت این ژانر را بر عهده داشتند.
تعطیلات رمی ترکیبی عالی از تمام چیزهایی است که میتواند یک کمدی-رمانتیک فوقالعاده خلق کند. یک عاشقانه کلاسیک در بستری امروزی، گویی که یک قورباغه لزج با بوسه یک شاهزادهخانم به یک شاهزاده تبدیل شده است! داستان فیلم پر از شگفتی و شیرینی است، داستانی پرشور، هیجانانگیز و صمیمانه که به لطف کارگردانی عالی وایلر و البته حضور دو ستاره موقر و زیبای تاریخ سینما (ادری هپبورن و گریگوری پک)، هنوز هم انسان را شیفته خودش میکند.
وارثه | ۱۹۴۹ | The Heiress
ویلیام وایلر تبحر خارقالعادهای در استخراج اپسیلون به اپسیلون احساسات و عواطف مختلف از وجود بازیگرانش بود و اوج این مهارتش را میتوان در درام پرخاشگرانه «وارث» تماشا کرد.
فیلم که اقتباسی از یک نمایشنامه (که خود از روی یک کتاب اقتباس شده بود!) بود، تبدیل به یک سکوی پرتاب برای بازیگر زنش «الیویا دیهاویلند» برای رسیدن به نقطه اوج دوره بازیگریاش شد و دومین اسکار زندگی او را رقم زد. جالب است بدانید دیهاویلند تا همین دوسال پیش زنده بود و با ۱۰۴ سال سن، تنها بازمانده سینمای کلاسیک هالیوود به شمار میرفت!
فیلم داستان پیردختری است به نام «کاترین» که به اولین مردی که به او ابراز عشق میکند دل میبندد و در این راه حاضر میشود تا از ارث پدرش که مخالف این رابطه است، محروم شود. بازی دیهاویلند در نقش کاترین سادهلوح و دلسوزی که با دل بستن به یک جوان بیوفا قید زندگی اشرافیاش را میزند بینظیر است. دهه ۴۰ که یکی از پربارترین دهههای کاری وایلر بود، با فیلم وارثه در اوج به اتمام رسید. طراحی صحنه فیلم یکی از شاهکارهای دوران حرفهای «ادیت هت» طراح صحنه و لباس افسانهای هالیوود است.
بهترین سالهای زندگی ما | ۱۹۴۶ | The Best Years of Our Lives
نخستین فیلم ویلیام وایلر پس از اتمام جنگ مخرب جهانی دوم بود. وایلر پس از گذراندن ۳ سال در ارتش و ساخت چند مستند نفسگیر و پیشگامانه از جبهههای جنگ، دوباره به نظام استودیویی برگشته بود تا فیلم بسازد.
بهترین سالهای زندگی ما موضوع آشنا و قابل لمسی برای آمریکاییها و جهانیان داشت، فیلم بسیار به زندگی و تجربیات کارگردانش نزدیک بود و ماجرای بازگشت کهنهسربازان از جنگ به خانه و تلاششان برای سازگار شدن با شرایط جدید را روایت میکرد.
فیلم نه تنها درامی سرگرمکننده بود، که پیام قدرتمندی داشت که آن زمان برای تقریبا تمام خانوادههای آمریکایی که نمایندهای در جنگ داشتند ملموس بود. بهترین سالهای زندگی ما ستاره اسکار آن سال بود و هفت مجسمه اسکار – از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی – را درو کرد.
بنهور | ۱۹۵۹ | Ben-Hur
تا قبل از اینکه «جیمز کامرون» با «تایتانیک» از راه برسد، بنهور برای دهههای متوالی رکورددار کسب بیشترین جوایز اسکار بود. این فیلم با برنده شدن ۱۱ جایزه از ۱۲ نامزدی خود، از جمله بهترین فیلم، کارگردانی، بازیگر اصلی، بازیگر نقش مکمل، طراحی تولید و فیلمبرداری، همچنان یکی از باشکوهترین نمایشهایی است که هالیوود تولید کرده است.
داستان بنهور داستانی بود که بارها توسط استودیوهای مختلف روایت شده بود، اما نسخه سال ۱۹۵۹ این حماسه بود که در تاریخ ماندگار شد. ویلیام وایلر در زمان ساخت فیلم یک کهنهفیلمساز خبره با دو دهه سابقه درخشان بود که با ساخت بنهور توانست به موفقیتی عظیم برسد و سومین اسکار زندگیاش را دریافت کند.
در زمانی که قصههای حماسی مردان شمشیرزن و صندلپوش بر گیشههای هالیوود تسلط داشتند، بنهور به استانداردترین نمونه ممکن این گونه از فیلمها تبدیل شد. فیلم با آن تولید سنگین، دکورها و صحنههای عظیم و حجم غیرقابل باور سیاهیلشکرهایش، عظمتی خلق کرد تا آن زمان در هالیوود تجربه نشده بود.
خانم مینیور | ۱۹۴۲ | Miniver
فیلمهای زیادی در جهان وجود ندارند که بتوانند همزمان تحسین «وینستون چرچیل» (نخستوزیر انگلیس در دوران جنگ) و «یوزف گوبلز» (وزیر تبلیغات شرور حکومت هیتلر که شیفته سینما بود) را بهدست بیاورند! چرچیل میگفت خدمتی که خانم مینیور به جبهه متفقین در جنگ کرده، از یک ناوگان ناوشکن بیشتر است. از آنسو گوبلز هم فیلم را الگویی درخشان برای فیلمسازان آلمان نازی قرار داده بود و از آنها میخواست تا برای کمک به پروپاگاندای نازیسم، چنین ملودرام خانوادگی موثری بسازند.
فیلم که اولین نقطه اوج کارنامه ویلیام وایلر است، به بازتاب اثرات جنگ در خانهها میپردازد و نشان میدهد که خانواده مرفه «کِنت» در دوران جنگ با چه مشکلاتی دستوپنجه نرم میکنند. وایلر که خود یهودی و زاده آلمان بود، خیلی زودتر از هالیوود فهمید با ظهور هیتلر چه خطری کل جهان را تهدید خواهد کرد و این احساس ترس را به زیبایی در تاروپود فیلم خانم مینیور بافت.
فیلم اگرچه ممکن است امروز زیادی احساس و سانتیمانتال به نظر برسد، اما آنقدر خوشساخت هست که آن را تا انتها تماشا کنید و در نهایت شیفتهاش شوید. هیچکدام از فیلمهای وایلر و حتی هیچکدام از فیلمهای دهه ۴۰ میلادی تاثیر فرهنگی این فیلم را نداشت. خطبه پایانی فیلم حتی به صورت اعلامیه چاپ و در اراضی تحت اشغال اروپا پخش شد!
ممنو از معرفی این آثار خوب.
فقط یک اشتباه در متن وجود داره، در فیلم تعطیلات رمی، کری گرانت بازی نکرده. هنرپیشه مرد این فیلم کرگوری پک هستش.
سلام و ممنون از تذکر. اصلاح شد.
واقعا یه کارگردان تمام عیار بود تاریخ دیگه چنین کارگردانی روتجربه نمیکنه ،بن هور روحتما ببینید 🤒