فیلم بیرو ماجرای زندگی علیرضا بیرانوند را به تصویر میکشد و جزییاتی از مسیر این دروازهبان موفق را مرور میکند. در این مطلب قصد داریم نگاهی به نقد منتقدان در زمان نمایش فیلم در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰ بپردازیم و همچنین اظهارات سازندگان اثر درباره فیلم بیرو که در ادامه میخوانید.
لیست بهترین فیلم های فوتبالی جهان
خلاصه داستان فیلم بیرو
فیلم بیرو، زندگی علیرضا بیرانوند از کودکی تا اولین قرارداد رسمیاش در فوتبال است. از فراز و فرودها و سختیهای بسیار تا رودروییاش با پنالتی رونالدو. از کودکی محروم تا عشق و تلاش برای رسیدن به قلههای دست نایافتنی.
بازیگران و عوامل فیلم بیرو
حسین بیرانوند، صحرا اسدالهی، سهیل قنادان، رضا داوود نژاد، سعید داخ، سیاوش چراغی پور، مهدی زمین پرداز، ستایش تارانی، سارا والیانی.
نویسنده و کارگردان: مرتضی علی عباس میرزایی، مدیر فیلمبرداری: مجید یزدانی، طراح صحنه و لباس: لیلا نقدی پری، صدابردار: علی ذوالفقاری، طراح چهره پردازی: عظیم فراین، طراح نور: علی فربد، موسیقی: پیام آزادی، طراح جلوههای ویژه بصری: فرید ناظر فصیحی، مدیرتولید: مهدی برزگر، منشی صحنه: دنیا راد، عکاس: حمید جانیپور، جلوههای ویژه میدانی: رضا ترکمان، تصحیح نور و رنگ: نیما دبیر زاده، صداگذاری: امین شریفی، برنامه ریز و دستیار یک کارگردان: علی جناب، فیلمبردار پشت صحنه: اسماعیل کرابی، مدیر تدارکات: سعید میرزایی، تهیه کننده: مجید برزگر
اولین واکنش منتقدان به بیرو
رضا صائمی
گرچه ژانر ورزشی از ظرفیت دراماتیک خوبی برخوردار است و التهاب و هیجان و تعلیق ذاتی نهفته در آن به ویژه در قصه اسطوره های ورزشی می تواند مخاطب را با خود همراه کند اما «بیرو» به کارگردانی مرتضیعلی عباسمیرزایی در حد یک فیلم تلویزیونی باقی میماند. بدتر از آن به شمایلی کاریکاتوری از رئالیستی کردن کارتون معروف «فوتبالیستها» بدل میشود. وصل پینه کردن چند داستانک و خرده روایت کم جان به هم برای صورتبندی زندگی علیرضا بیرانوند در دوره نوجوانی در نهایت به شکلگیری درامی جذاب و پرکشش که لازمه یک فیلم ورزشی آن هم قصهای فوتبالی و پرتره که درباره یکی از بازیکنان محبوب معاصر است کمکی نمیکند و شاید تاثیرگذارترین بخش فیلم خارج از کادر رخ میدهد.
در تیتراژ پایانی که شاهد نمایش صحنه مهار پنالتی رونالدو از سوی بیرانوند هستیم. شخصیتپردازیها در فیلم به شدت کاریکاتور گونه است و نمیتواند در حسی باورپذیر، مخاطب را با خود درگیر کند. فیلمی که در حد و اندازه حضور در جشنواره نبود. گرچه به دلیل سوژه خود میتواند گیشه خوبی در اکران عمومی داشته باشد. نقطه کانونی فیلم از حیث رویکرد انتقادی و آسیب شناسی به موانع و چالش های بازدارندهای که در ساختار مافیایی فوتبال برای رشد استعدادها دارد متمرکز شده و بیش از هر چیز میخواهد تلاش بیرانوند برای غلبه بر این موانع تا رسیدن به قله پیروزی را نشان دهد اما آنقدر همه عناصر فیلم سست و بیمایه است که به جای اسطورهپردازی به اسطورهزدایی از سوژه منجر میشود. فیلم را می توان ژانر ورزشی در سینمای نوجوان دانست که شاید برای آنها جذاب باشد.
ویژگی فیلم بیرو
- شباهت فیلم به کارتون فوتبالیستها
- بازیهای تیپیکال و ضعیف
- صحنه تاثیرگذار فیلم خارج از متن اثر و در تیتراژ فیلم با نمایش مهار پنالتی رونالدو توسط بیرانوند
محمدرضا مقدسیان
بیرو ساخته مرتضیعلی عباسمیرزایی را باید در فضای سینمای کودک و نوجوان تماشا و قضاوت کرد ورنه پرداختن به چفت و بست داستانی و شیوه کارگردانی اش در فضای سینمای جدی تر و بزرگ سال نتیجه چندان دل چسبی نخواهد داشت. کلیت خط و ربطهای فیلم و شیوه داستان گویی و سبک کارگردانی در این فیلم تداعی کننده جهانی مختص کودک و نوجوان است و البته در این فضا این قابلیت را دارد تا همزمان انرژی و انگیزه ایجاد کند و تبدیل شود به یکی از معدود آثار امیدآفرین در سینمای ایران. نکته مهم دیگر در مورد فیلم پرداختنش به زندگی و سرنوشت یک قهرمان ورزشی ملی ایرانی است. این مهم زمانی برجسته تر به نظر میرسد که در نظر داشته باشیم سینمای ایران عمیقا از فقدان قهرمان رنج میبرد. خود این ویژگی یعنی سراغ گرفتن از یک قهرمان محبوب جوانان و مردم ایران که با درخشش در جام جهانی فوتبال دل بسیاری را به دست آورده است نکته حائز اهمیتی در سینمای بی حال ایران است.
از دیگر سو پرداختن به زندگی یک نوجوان ایرانی که با صبر و تلاش بسیاری این امکان را پیدا کرده تا از صفر مطلق شرایط زیستی و امکانات و از دل موانع و کارشکنیها و حسادتها و … خودش را به نقطه اوج درخشش و موفقیت برساند، رویکردی است که در سینمای ایران جای خالی اش به شدت حس میشود.
شیوه کارگردانی و تصویرپردازی فیلم هم برای خود کارگردان در نسبت با سینمای خودش یک قدم رو به جلوست. عباس میرزایی بعد از تجربه نه چندان موفق «انزوا» و بعدتر ساخت اثر ناامید کننده ای مثل «خون خدا» موفق شده تا حداقلهای لازم برای یک کارگردانی منسجم و کم نوسان را رقم بزند. پاشنه آشیل فیلم اما فیلمنامه آن است و مهمترین نقیصه آن منفعل بودن شخصیت «بیرو» ست. بیرو بیش از آنکه فعالانه و عاملانه اقدام کند، بر مبنای تصمیم شخصیتهای اطرافش به سمت جلو حرکت میکند و یا در مواقعی مایوس میشود. نکته اینجاست که ایجاد موانع توسط شخصیتهای مثبت و منفی داستان رقم میخورد و غلبه بر این موانع هم توسط دیگران رقم میخورد و این خود بیرو نیست که با تصمیمات و اقدامات و تمهیداتش بر موانع پیروز شود و رشد شخصیت او را در فیلمنامه نمیبینیم بلکه بالا رفتن و موفقیت او برخاسته از تصمیمات دیگر شخصیتهاست.
این با اصل کلی ای که می گوید قهرمان می بایست در ابتدای فیلمنامه معرفی شود، ابعاد مختلف و لایه های درونی روانی اش بروز پیدا کند و بعد هدفی را در پیش بگیرد و آن هدف برای مخاطب معنا پیدا کند و هدف قهرمان تبدیل به هدف مخاطب شود و در ادامه شخصیت اصلی داستان قهرمانانه بر این موانع فائق آید در تناقض جدی است. اینجا اما این قهرمان نیست که سرنوشت خودش را تعیین می کند بلکه شخصیت هایی که در مسیر او قرار می گیرند که سرنوشت او را تعیین و ترسیم میکنند.
ویژگی فیلم بیرو
- جرات به خرج دادن برای پرداختن به زندگی یک قهرمان ملی
- انتخاب و هدایت درست بازیگران نوجوان فیلم
- یک اثر قابل اعتنا در سینمای کودک نوجوان ایران در قیاس با بخش عمده تولیدات این حوزه
سید آریا قریشی
بیرو در مرحله انتخاب مصالح اولیه و نوع نگاه به شخصیت قابل تحسین است اما در مرحله اجرا متأسفانه به جایگاهی که پتانسیلش را دارد نزدیک نمیشود. ساخت یک درام ورزشی قهرمانپرور و یک فیلم زندگینامهای در سینمای ایران کار سختی است و رفتن مرتضی علی عباس میرزایی بهسراغ چنین سوژهای – روایت بخشی از زندگی علیرضا بیرانوند – اقدام قابل تحسینی است. از این جنبه بیرو حتی میتوانست پیشنهادی به سینمای ایران تلقی شود. اما متأسفانه کیفیت نهایی نمیتواند انتظارات اولیه را برآورده کند. فیلم البته در مرحلۀ گرهافکنی کموبیش موفق است: هم بهسرعت شناخت اولیهای از قهرمان بهدست میآوریم و هم چالشهای اولیۀ او را در مسیر رسیدن به آرزوهایش درمییابیم. اما در ادامه، بیشتر با مجموعه پراکندهای از مشکلات متعددی روبهروییم که سر راه قهرمان قرار میگیرد و هر چند شاید هر کدام از این مشکلات بالقوه برانگیزاننده باشند اما به انسجام دراماتیک دست نمییابند.
فهرست بهترین فیلم های بیوگرافی و زندگینامه ای تاریخ
از نظر اجرایی هم با فیلم موفقی روبهرو نیستیم. مرتضی عباس علی میرزایی در این فیلم رویکرد اجرایی متعادلتری را – نسبت به شکل رادیکالتر تقطیع سکانسها در ساختههای قبلیاش – برگزیده و هر چند در مواردی تمهیدات بیتأثیری همچون جامپکاتهایی در سکانسهای ذاتاً «آرام» و قرار دادن گفتوگوها روی لحظاتی از سکوت شخصیتها در بیرو وجود دارد اما در موارد زیادی شاهد این هستیم که – بهتبع حالوهوای صحنه – خبری از قطعهای رگباری فیلمهای قبلی فیلمساز نیست. با این وجود فیلم از نظر اجرایی لااقل از دو جنبه شکست میخورد. اول اینکه شاهد فضاسازی مناسبی از زمان روایت داستان نیستیم. بهعبارتی اگر میاننویسها وجود نداشتند، از روی بافت تصویر بهسختی میشد حدس زد که داستان دقیقا در چه دورهی زمانی و حتی در چه فضایی میگذرد. جاهایی که نیاز به این فضاسازی عمومی وجود دارد، فیلمساز ترجیح داده که از انبوهی از کلوزآپ استفاده کند که عملا فضای عمومی را از فیلم حذف میکند (این مشکل شاید تا حدی بهخاطر محدودیت بودجه به وجود آمده باشد). مشکل دیگر به شکل اغراقآمیز اجرای برخی از سکانسها (از جمله سکانسهای فوتبال) و بازی برخی از بازیگران مکمل برمیگردد که اساسا باورپذیری فیلم را زیر سؤال میبرد.
در مجموع، بیرو فیلمی با سوژه و نگاهی قابل احترام است که بهعنوان قدم اول در مسیری بالقوه جذاب و کمتر مورد توجه قرار گرفته در سینمای ایران میتواند مورد توجه قرار گیرد. اما نتیجه نهایی نمیتواند بهعنوان نمایندهای شایسته برای درامهای ورزشی قهرمانپرور مورد توجه قرار گیرد.
ویژگی فیلم بیرو
- سرعت معرفی ویژگیهای اصلی قهرمان داستان (خصوصیتی که خیلی از فیلمهای ایرانی در آن دچار ضعف هستند)
- پرداختن به سوژهای که کمتر در سینمای ایران مورد توجه قرار گرفته است
- ناتوانی در ایجاد باورپذیری و تعلیق از طریق اجرای مهمترین سکانسهای فیلم
کمال پورکاوه
اگر به دنبال تماشای نسخه وطنی کارتون با نمک فوتبالیستها و مواجهه با بدل واکاشی زوما و سوباسا اوزارا هستین، دیدن بیرو ساخته مرتضیعلی عباسمیرزایی را از دست ندهید. یکی از مضحکترین آثار راه پیدا کرده به جشنواره که بیش از هر چیز ما را به یاد تله فیلمهای درجه دو تلویزیونی میاندازد. فیلمساز با تکیه بر زندگی پر فراز و نشیب علیرضا بیرانوند (دروازبان مطرح تیم ملی) علیرغم سوژه نابی که در دست داشته، با ذوق زدگی تمام ، نمیتواند به چیزی فراتر از روایتهای حاضر در فضای مجازی دست پیدا کرده و عملا مشغول باز تعریف چیزی است که بارها و بارها از طریق رسانه های جمعی تعریف شده و مردم از آن با اطلاع هستند.
اینجا است که ادعای اثر اتوبیوگرافیک مورد نظر فیلمساز، در حد و حدود یک گزارش ژورنالیستی ساده تقلیل پیدا کرده و مخاطب را با انبوهی از روایتهای تکراری و بدون تعلیق رها میکند. میماند یک تعجب بزرگ از مشاهده نام مجید برزگر (که همواره بعنوان تهیهکننده و کارگردان آثار متفاوت سینمای ایران شناخته شده است) در پیشانی فیلم که، در قامت تهیهکننده، تولید اثری را بعهده گرفته است که بیش از هر چیز مولفههای روایی فیلمفارسی را با خود به همراه دارد. کافی است به نحوه آشنایی بیرو و دوستانش با آن نوجوان فوتبالیست در خیابان رجوع کنید، تا خاطره فیلمهای هندی و آثار عامه پسند دهه سی سینما برایتان زنده شود.
بازی مصنوعی کلیه بازیگران و خودداری فیلمساز از نزدیک شدن به درونیات و دغدغههای ذهنی کاراکترها، بیرو را به یکی هدر شدهترین و کسالتبارترین آثار چند سال اخیر سینمای ایران مبدل ساخته است.
ویژگی فیلم بیرو
- بازی دور از انتظار و ضعیف سهیل نقادان در نقش عمو
- میزانسنها و کارگردانی ضعیف فیلم
- بازی ضعیف حسین بیرانوند
همه چیز درباره جشنواره فجر ۱۴۰۰
اتفاقا اون ۳ ویژگی آخر هم اونجوری نبودن خوب بودن
هر سختی در پیروزی ارزشمند است
از خانواده فوتبالی هستم..
ولی برخی اهانتها ی منفعت طلبانه و قضاوتهای دروغ در این فیلم دیده شده که در اشاعه افکار عمومی اثر بدی دارد و هرگز بخشودنی نیست….
قدر شناسی هم ارزشمندتر از شناخت هر مسیر موفقیتی است.. اما خودخواهی و دروغ آذین بخش کارهای ماست…
در برخی بخشهای فیلم تجدیدنظر کنید لطفا… چون در این مسیرید حق هر صحبتی رو ندارید و از عزیزانی که در فیلم نام بردید حلالیت بخواهید که در آخرت گرفتار نشید…
اساسا تله فیلم بیرو در قاب سینما و در اندازه جشنواره است؟ حتی منتقدین هفت حاضر به نقد این فیلم بعنوان فیلم سینمایی نشدند. اگر جشنواره فیلم فجر جشنواره موضوعی هست پس سایر فیلم های خارج از بحث و حوصله و سلیقه فجر برای خودشان یک جشنواره مستقل نمی خواهند؟