آنچه درباره فیلم گودزیلا منهای یک باید بدانید
فیلم Godzilla Minus One برنده جایزه اسکار بهترین جلوه های ویژه 2024 شده است
گودزیلا منهای یک Godzilla Minus One فیلمی اکشن و ماجرایی است که در سینمای ژاپن در زیرژانر کایجو (هیولایی) از ژانر علمیتخیلی قرار میگیرد. تاکاشی یامازاکی ۵۹ ساله – که نویسنده و کارگردان فیلم است – جلوههای بصری «گودزیلا منهای یک» را هم کار کرده و نهفقط در این زمینه یکی از سینماگران شناختهشده است بلکه در صنعت فیلم ژاپن، یکی از فیلمسازان برجسته به شمار میرود. او و گروهش در سال ۲۰۲۴ با کسب جایزه اسکار بهترین جلوههای بصری به اولین گروه تولید ژاپنی بدل شدند که در جوایز آکادمی، کسب نامزدی و پیروزی کرده است. جالب اینکه «گودزیلا منهای یک» در جوایز انتخاب منتقدان ۲۰۲۴ هم نامزد جایزه بهترین فیلم خارجیزبان شد که نشان میدهد فقط یک دستاورد تجاری و فنی نیست.
فهرست بهترین فیلم های علمی تخیلی تاریخ سینما
خلاصه داستان فیلم گودزیلا منهای یک
داستان فیلم گودزیلا منهای یک Godzilla Minus One را اینطور باید تعریف کرد؛ کوییچی شیکیشیما خلبان کامیکازه در اواخر جنگ جهانی دوم و سال ۱۹۴۵ با «میتسوبیشی زیرو»ی خود در یک پایگاه هوایی ژاپن در جزیره اودو فرود میآید. سوساکو، مکانیک ارشد پایگاه، چنین تصور میکند که شیکیشیما به بهانه نقص فنی از انجام وظیفه سر باز زده است. همان شب گودزیلا – موجود دایناسورمانند عظیمی – به پایگاه حمله میکند. شیکیشیما سر جای خود خشک میشود و نمیتواند کاری برای مبارزه با گودزیلا انجام بدهد و دستآخر هم از هوش میرود. او به خانه برمیگردد و متوجه میشود که والدینش در بمباران توکیو کشته شدهاند. او که دچار عذاب وجدان شده است از زنی به نام نوریکو حمایت میکند که والدین او هم کشته شدهاند. نوریکو خودش بچه یتیمی را نجات داده و زیر پروبالش را گرفته است. در این میان، گودزیلا بهواسطه آزمایشهای اتمی آمریکا در جزیره مرجانی بیکینی، جهش پیدا میکند و قویتر میشود.
فهرست عوامل و بازیگران فیلم گودزیلا منهای یک
نویسنده و کارگردان: تاکاشی یامازاکی، مدیر فیلمبرداری: کوزو شیباساکی، تدوینگر: ریوجی میاجیما، آهنگساز: نائوکی ساتو
بازیگران: یونوسوکه کامیکی (کوییچی شیکیشیما)، مینامی هامابه (نوریکو اوییشی)، یوکی یامادا (شیرو میزوشیما)، مونِتاکا آیوکی (سوساکو تاچیبانا)، هیدِتاکا یوشیوکا (کنجی نودا) و…
چند نکته درباره فیلم Godzilla Minus One
- گروه ساخت فیلم به جای اینکه غرش جدیدی را برای این گودزیلا خلق کنند بهسادگی غرش گودزیلای اصلی را با صدای بلند پخش کردند و صدای آن را به منظور استفاده ضبط کردند.
- گرِت ادواردز، کارگردان فیلم آمریکایی «گودزیلا» (۲۰۱۴)، در یکی از نمایشهای فیلم حاضر شد و احساس حسادتش را با این جمله ابراز کرد: «یک فیلم گودزیلایی باید چنین باشد.»
- «منهای یک» به این واقعیت اشاره دارد که ژاپن در جنگ جهانی دوم ویران شد و وضعیتش به صفر رسید اما با ظهور گودزیلا، ژاپن به زیر صفر هم رفت. این موضوع در شعار تبلیغاتی ژاپنی فیلم مورد اشاره قرار گرفته است که چنین ترجمه میشود: «ژاپن پساجنگ؛ از صفر به منفی.»
- وقتی از یامازاکی درباره تفاوت اقتباسهای آمریکایی و فیلمهای اصلی ژاپنی سوال شد کارگردان «گودزیلا منهای یک» گفت که گودزیلای آمریکایی فقط روی هیولایی بودن تمرکز دارد اما او در نسخههای ژاپنی، هم یک هیولا است و هم یک خدا: «… نه لزوما یک خدای مذهبی بلکه خدایی از نوع ژاپنیاش که بدخواه و ویرانگر است.»
- نام شخصیت اصلی فیلم، کوییچی است که به نام کوییچی کاواکیتا اشاره دارد؛ مسئول جلوههای ویژه فیلمهای گودزیلایی اواخر دهه ۱۹۸۰ و دهه ۱۹۹۰.
- طبق صحبتهای یامازاکی، گودزیلای او جنبههای ژاپنی منحصربهفردی دارد از جمله «در ژاپن مفهومی داریم به عنوان «تاتاریگامی» یعنی ارواحی که بلا و بدبختی میآورند. ما خدایان خوب داریم و خدایان بد. گودزیلا نیمی هیولا است و نیمی خدا.»
- این اولین فیلم در مجموعه گودزیلا است که به عنوان اثری تاریخی ساخته شده است؛ یعنی فیلمی است که وقایعش در دوران سلطه آمریکا بر ژاپن و تقریبا یک دهه پیش از فیلم اصلی «گودزیلا» (۱۹۵۴) روی میدهند. طبق دفترچهای که با اکران فیلم منتشر شد، فیلم قبلی این مجموعه یعنی «بازخیز گودزیلا» (Shin Godzilla) محصول ۲۰۱۶ بهقدری از نظر تجاری و انتقادی موفق بود که کمپانی «توهو» نمیتوانست بهراحتی و شتابزده، با ساخت فیلم دیگری موافقت کند. پیشنهادهای بیشماری مطرح شدند اما به نظر نمیرسید که هیچیک بتوانند موفقیت «بازخیز گودزیلا» را تکرار کنند تا اینکه یامازاکی پیشنهاد ساخت این فیلم تاریخی را داد و توهو با آن موفقت کرد.
- در مقالهای از سایت «ورایتی» در دهم دسامبر ۲۰۲۳ (نوزدهم آذر ۱۴۰۲) اعلام شد که فروش کل «گودزیلا منهای یک» به رقم ۲۵ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار رسیده است؛ رقمی که آن را به پرفروشترین فیلم زنده (و نه انیمیشن) ژاپنی در تاریخ آمریکای شمالی بدل کرد. علاوه بر این، در نخستین آخرهفته سینمایی ماه دسامبر، «گودزیلا منهای یک» با «پسرک و مرغ ماهیخوار» (The Boy and the Heron) اثر هایائو میازاکی، بهترتیب در رتبههای سوم و اول از جدول پرفروشترینها قرار گرفتند تا اولین بار در تاریخ گیشه سینماهای آمریکای شمالی باشد که دو فیلم ژاپنی در یک هفته جزو پنج فیلم پرفروش قرار میگیرند.
نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم گودزیلا منهای یک
ورایتی | امتیاز ۹۰ از ۱۰۰
ریچارد کویپِرز | فیلمنامه فکرشده و دقیق یامازاکی، بجز چند لغزش کوچک در سراشیبیهای ملودراماتیک، قرص و محکم پیش میرود و در لحظههای مناسب، شوخیهای دلچسبی دارد.
آبزِروِر | امتیاز ۸۸ از ۱۰۰
الیور جونز | این دفعه گودزیلا نمادی قدرتمند از میل اعتیادآور به ویرانگری است و اینکه چطور زمانی که از سلاحهای کشتار جمعی استفاده میشود دیگر نمیتوان جلوی آن را گرفت.
اسکرین دِیلی | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
تیم گریئرسِن | تقریبا هفتاد سال پس از اکران فیلم اصلی این مجموعه، «گودزیلا منهای یک» این هیولای محبوب را به خاستگاهش برگردانده است؛ خاستگاهش به عنوان استعارهای برای تشویش و سوگ حاکم بر ژاپن پس از جنگ جهانی دوم؛ و در این مسیر، نمایشی باشکوه و هیجانانگیز ترتیب میدهد که دارای زیرموج احساسی ملموسی هم هست.
گاردین | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
لسلی فِلپِرین | این فیلم نسخهای دوستداشتنی از گودزیلا را به نمایش نمیگذارد. او در اینجا هیولایی خشمگین و کاملا درکنشدنی است که ظاهرا حتی انگیزهای چون گشنگی یا انتقام هم ندارد. او مثل یک خدا، فقط هست؛ نهادی که به مرگ و نابودگر دنیاها بدل شده است؛ و به اندازه خود تاریخ نمیتوان چارهای برایش تصور کرد.
تلگراف | امتیاز ۸۰ از ۱۰۰
رابی کالین | صحنههای ویرانگری هیولا، آشکارا جذابیت اصلی فیلم را رقم زدهاند؛ و البته که اجرای فوقالعادهای دارند با جلوههای بصری تروتمیزی که مثل فجایع عظیمی به چشم میآیند که در دنیای واقعی روی میدهند؛ و توازنی دقیق میان نمایشی باشکوه و ترس ایجاد شده است.
شیکاگو تریبیون | امتیاز ۷۵ از ۱۰۰
کِیتی والش | در حالی که برخی لحظههای احساسی فیلم کمی آبکی هستند شیوهای که کارگردان به برخی ظرافتهای ترومای دوران جنگ پرداخته است تروتازه و مبتکرانه به نظر میرسد؛ و این امر ثابت میکند که حتی پس از هفت دهه درهمکوبیدن و ویرانگری، این کایجوی نمادین هنوز انرژی زیادی برایش باقی مانده است.
نیویورک تایمز | امتیاز ۷۰ از ۱۰۰
نیکلاس راپولد | مسیر حرکت قهرمان در داستان، ضعفهایی دارد اما با وجود کلیشههای فیلمهای گودزیلایی که با آن جمع میخورد، «گودزیلا منهای یک» روح چنین بلاکباستری را تحت کنترل درآورده؛ هرچند که این کار گاهی وقتها با غم و اندوه همراه شده است.
امتیازهای سایت های سینمایی به فیلم گودزیلا منهای یک
پس از مرور امتیاز کاربران سایت «آیامدیبی» و دو سایت مطرح جمعآوری آرای منتقدان، میتوانید بخشی از نظرهای هفت منتقد برجسته را هم مطالعه کنید:
نام سایت | امتیازدهندهها | امتیاز میانگین | تعداد آراء |
IMDb | کاربران | ۸.۳ از ۱۰ | ۴۸ هزار کاربر |
متاکریتیک | منتقدان برتر | ۸۱ از ۱۰۰ | بر اساس ۳۵ نقد |
راتن تومیتوز | عموم منتقدان | ۸.۴ از ۱۰ | بر اساس ۱۷۷ نقد |
عکسها و پوستر فیلم گودزیلا منهای ۱