سعید شیخ زاده: سر دوبله‌ها با چوب هری پاتر می‌رفتم
«زنده‌یاد بهرام زند برای اولین بار من را انتخاب کردند که به جای شخصیت هری حرف بزنم»
دیگر سعید شیخ‌زاده دوبلور با سابقه‌ای است که علاوه بر دوبله عرصه بازیگری و اجرای تلویزیونی را هم تجربه کرده. او می‌گوید همیشه دوست داشته به جای شخصیت‌های مطرح در فیلم‌های جهان صحبت کند و تا امروز این شانس را داشته که لااقل جای شخصیت‌هایی که خودش دوستشان داشته حرف بزند. از هری پاتر و اسپایدرمن گرفته تا تن تن. او در دو نسخه از مجموعه «هری پاتر» به جای شخصیت خود هری حرف زده، بعد از سال‌ها تجربه دوبله نقش هری دوباره برای او تکرار شده و می‌گوید خوشحال است که در این دوران با محدویت‌های کمتر توانسته دوباره در دوبله این مجموعه حضور داشته باشد.
فیلم های هری پاتر را با بهترین دوبله ببینید
- فکرش را می‌کردید بعد از چند سال دوباره دوبله «هری پاتر» را این‌بار در نمایش خانگی برعهده بگیرید؟
سعید شیخ زاده: راستش نه! ما هر فیلمی که دوبله می‌کنیم زمانش می‌گذرد، آن هم در این دوران که جهان اینقدر سریع شد و از متریال‌ها خیلی زود استفاده می‌کنند و همه چیز زود کهنه می‌شود، اصلا فکرش را نمی‌کردم که فیلم های هری پاتر هنوز بیننده و طرفدار داشته باشد. خیلی جالب است که من خیلی از بچه‌های نسل جدید را می‌بینم که عکس‌های شخصیت‌های هری پاتر را جمع می‌کنند و قصه آن‌ها را پیگیری می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که آن زمان چه قصه‌ای نوشتند و چه کردند که هنوز هم بعد از سال‌ها کتاب «هری پاتر» هنوز فروش دارد ومجموعه‌اش هم بین نسل جدید هم پرطرفدار است و هنوز هم از من می‌خواهند بیایم به جای هری حرف بزنم. خیلی برایم جالب است اما فکر می‌کنم بعد از این دوبله، دوبله دیگری تکرار نشود.
- چرا؟
چون اینقدر این دوبله خوب است که فکر می‌کنم بهتر از این نمی‌شود.
- علاوه بر جذابیت‌هایی که این شخصیت و دوبله‌اش برای خودتان داشته، چه چالش‌هایی را در طول کار پشت سر گذاشتید؟ تجربیاتی که در این سال‌ها به دست آوردید چقدر در بهتر دوبله کردن این شخصیت در این مجموعه به شما کمک کرد؟
زمانی که مشغول کار بودم و داشتم گویندگی این شخصیت را انجام می‌دادم، یک عمر یا جهانی از جلوی چشمانم رد می‌شد، به ۲۰ سال پیش می‌رفتم، زمانی که برای اولین بار انتخاب شدم، زنده‌یاد بهرام زند برای اولین بار من را انتخاب کردند که به جای شخصیت هری حرف بزنم. آن زمان من حدود ۲۳-۲۴ ساله بودم و افتخار واقعا بزرگی بود که توانستم جای یک شخصیت معروف که در تمام دنیا شناخته شده است حرف بزنم. آن موقع مثل الان اینترنت نبود و ما آشنایی چندانی با واژه‌ها و موضوعاتی که درباره هری پاتر وجود داشت، نداشتیم. راهی هم برای به‌روز کردن اطلاعاتمان نداشتیم. بعدا که اینترنت آمد متوجه شدیم ماجرا خیلی فراتر از آن چیزی است که ما درباره‌اش فکر کرده بودیم. مجموعه فیلم‌های «هری پاتر» کل جهان را گرفته بود، شاید ما از آن خبر نداشتیم اما این کار در کل دنیا سر و صدای زیادی به پا کرده بود. آن موقع فقط مجله فیلم یا یکی دو مجله سینمایی دیگر بود که ماه به ماه منتشر می‌شد و اخباری از فیلم‌های «هری پاتر» می‌نوشتند. درباره قسمت دوم سوال‌تان اما باید بگویم، زمان که می‌گذرد شما قوی‌تر و پخته‌تر می‌شوید، جالب است در این مدت که نقش هری را دوبله می‌کردم انگار که چشم‌هایم متمرکزتر شده بودند و نسبت به چند سال پیش بیشتر می‌بینم و به جزئیات دقت بیشتری می‌کنم. جالب است از اینکه سنم بالاتر رفته نه تنها ناراحت نشدم خوشحال‌تر هم بودم.
- حتما به این دلیل که کوله‌بار تجربه‌هایتان پر و پیمان‌تر شده؟
دقیقا، حس می‌کنم دنیا را با رنگ‌های قشنگ‌تر و جزئیات بیشتر می‌بینم.
- فکرش را می‌کردید یک روزی دوباره برای دوبله نقش هری به سراغتان بیایند؟ دراین سال‌ها به دوبله دوباره هری پاتر فکر کرده بودید؟
نه چون راستش فکر نمی‌کردم این مجموعه روزی بخواهد از اول دوبله شود. اما خوشحالم الان زمانی این اتفاق دوباره افتاد که شرایط کاری ما تا حدودی تغییر کرده است. آن موقع‌ها به همه چیز اشکال می‌گرفتند، یعنی ما حتی از کلمه جادو هم نمی‌توانستیم استفاده کنیم، جادو یک کلمه فانتزی است، کل این فیلم هم همینطور است و دلیلی ندارد بخواهیم آن را وارد مسائل فلسفی کنیم و نوع دیگری به آن نگاه کنیم. این فیلم برای بچه‌هاست و قصه‌اش هم فانتزی است. اما متاسفانه یک دوره‌ای همه چیز را سخت می‌گرفتند و همه چیز زیر ذره‌بین قرار داشت. اما به نظرم نباید اینگونه باشد، حتی در بسیاری موارد به دلیل همین سختگیری‌هایی که وجود داشت ما خودمان خودمان را سانسور می‌کنیم آن موقع هم ما این اشکال را داشتیم و برای اینکه می‌ترسیدیم فیلم را دوبله کنیم و مجوز نگیرد خیلی از واژه‌ها و کلمات را سانسور می‌کردیم. اما خوشبختانه این نسخه خوب که حالا بعد از سال‌ها دوبله شده، با کمترین سانسور ارائه می‌شود. خوش به حال نسل جدید که می‌توانند این نسخه را با سانسور بسیار کم و دوبله خیلی خوب ببیند.
- بین این نسخه که به تازگی برای فیلیمو دوبله شده با نسخه قبلی که خودتان هم به عنوان دوبلورو هری پاتر در آن حضور داشتید چه تفاوت‌های شاخصی وجود دارد؟
بخش زیادی از این موضوع که من الان به عنوان دوبلوری که سابقه کاری زیادی دارم اینجا هستم و درباره دوبله صحبت می‌کنم به دلیل حضور زنده یاد بهرام زند است. افتخار بود که همیشه خیلی از کارهایی که من انجام دادم برای آقای زند بود و ایشان مدیریت دوبلاژشان را برعهده داشتند. حیف که خیلی زود از بین ما رفتند اما ایشان بلاشک یکی از اسطوره‌های کار دوبله هستند. اصلا نمی‌شود درباره کاری که ایشان در دوبله کردند و یا مدیریت دوبلاژ آن را برعهده داشتند حرف زد چرا که واقعا بی‌عیب و نقص است. درباره دوبله هری پاتر هم باید بگویم ایشان بهترین زمان خودش را انجام داده بودند و مسئله ما فقط محدودیت‌ها و سختگیری‌هایی بود که در آن دوران وجود داشت. ما در این نسخه به کتاب‌ها رجوع کردیم و سعی کردیم خیلی از واژه‌های جادویی دنیای هری پاتر را مثل کتاب اجرا کنیم. آن موقع چون به اینترنت دسترسی نداشتیم بعضی از واژه‌ها و وِردهای هری پاتر و قصه اشکال داشت اما در این نسخه همه آن‌ها اصلاح شده است.
یادم می‌آید اعمال نظرها آن موقع خیلی زیاد بود، اگر کاری قرار بود دوبله شود حداقل ۷-۸ مدیر روی آن نظر می‌دادند و نظرات هیچ کدام هم با یکدیگر نمی‌ساخت. اما به دلایلی که توضیح دادم ما مجبور بودیم بعد از سال‌ها دوبله جدیدی برای مجموعه «هری پاتر» انجام دهیم و واقعا هم سعی کردیم کار به گونه‌ای انجام شود که خدای ناکرده زحمت‌های زنده یاد بهرام زند دچار اشکال نشود و به کاری که در آن سال‌ها انجام شده بود خدشه‌ای وارد نکنیم.
سعید شیخ زاده: «در این نسخه از دوبله فیلم های هری پاتر به کتاب‌ها رجوع کردیم و سعی کردیم خیلی از واژه‌های جادویی دنیای هری پاتر را مثل کتاب اجرا کنیم. آن موقع چون به اینترنت دسترسی نداشتیم بعضی از واژه‌ها و وِردهای هری پاتر و قصه اشکال داشت اما در این نسخه همه آن‌ها اصلاح شده است»
- هری پاتر خیلی طرفدار دارد، خودتان در این کار طرفدار کدام شخصیت هستید؟
قطعا هری پاتر! اگر هری پاتر نبود جای ران حرف می‌زدم. هری پاتر برای من خیلی جذاب است و دوستش دارم اما نکته جالب اینجاست که دوبلورها معمولا خیلی دوست دارند به جای هنرپیشه‌های معروف حرف بزنند، اصلا هر کسی که در این عرصه می‌آید دوست دارد یک روزی جای تام کروز یا تام هنکس یا دیگر بازیگران مطرح حرف بزند. ولی جالب است برایتان بگویم من از روزی که دوبلور شدم دوست داشتم جای شخصیت‌های معروف حرف بزنم، نه هنرپیشه‌ها و خوشبختانه تا الان هم چندین و چند بار این اتفاق افتاده و هم به جای هری پاتر و هم اسپایدرمن که دوستشان دارم حرف زدم یا مثلا تن تن که واقعا شخصیت محبوبی است. من وقتی جای شخصیت‌ها حرف می‌زنم این فرصت را دارم که خودم باشم و حتما اینطور نیست که بخواهم بازیگر را دنبال کنم، برعکس می‌توانم خودم شخصیتی را خلق کنم و این برایم خیلی جذاب است.
- چوب دستی هری پاتر که الان همراه‌تان هست را سر ضبط هم با خودتان می‌بردید؟
سر ضبط وقتی قسمت اول و دوم را گفتم مدام با دستم حرکات هری را انجام می‌دادم و وردها را می‌گفتم و اجرا می‌کردم بعد بچه‌ها زحمت کشیدند و این چوب دستی را برای من ساختند. انگار من یک چیزی کم داشتم و از آن به بعد چوب دستی همیشه همراهم بود و خیلی جالب است که از زمانی که آن را دست گرفتم احساس خیلی بهتری نسبت به کارهایی که می‌کردم داشتم. همان روزهای اولی که این چوب را گرفتم یک قراری داشتم و با همین چوب رفتم، آنجا عزیزی بود که هوادار کار دوبله است و به من هم خیلی لطف دارد، او هم به من یک حلقه داد. از آنجایی که من در «ارباب حلقه‌ها» هم نقش فرودو را صحبت کردم آن حلقه را به من یادگاری دادند. خلاصه که آن روز خیلی روز جالبی برایم شد چون هم چوب دستی هری را گرفتم و و هم حلقه ارباب حلقه‌ها را!
- برگردیم به سال‌ها پیش و زمانی که برای اولین بار برای دوبله هری پاتر انتخاب شدید، از خاطرات آن روزها برایمان می‌گویید؟ اصلا چطور شد که شما را دوبله شخصیت اصلی هری پاتر انتخاب کردند؟
آن سال‌ها دیسیپلین خیلی زیادی در همه کارها بود، حتی در فیلمسازی هم اینطور بود و وقتی به شرکت‌های فیلمسازی می‌رفتی آن نظم را کاملا احساس می‌کردی. در کار دوبله هم این موضوع خیلی زیاد بود و کاملا به چشم می‌آمد. اصلا مدیران دوبلاژ با کسانی که تازه وارد کار شده بودند گرم نمی‌گرفتن و بعضی‌ها که حتی سلام و علیک هم نمی‌کردند. ما را برای دوبله هری پاتر دعوت کردند، البته معمولا گروهی دعوت می‌کردند و من هم به همراه چند نفر دیگر از طرف دستیار مدیر دوبلاژ دعوت شدیم که به استودیو برویم. ما حتی نمی‌دانستیم چه کاری قرار است دوبله شود چون اصلا چیزی به ما نمی‌گفتند و اگر روزی خدای ناکرده کنجکاوی‌مان گل می‌کرد و می‌پرسیدیم چه کاری دوبله می‌شود به ما می‌گفتند هنوز در این حد نیستی که بخواهی بدانی چه فیلمی دوبله می‌شود! روزی که برای این کار دعوت شدیم ساعت ۹ صبح همه رفتیم، تعداد خیلی زیادی جوان بودیم چون فیلم هری پاتر هم شخصیت‌های جوان زیادی دارد.
- آن زمان چند سال‌تان بود؟
۲۲ یا ۲۳ ساله بودم، البته شاید از سن خودم کمتر نشان می‌دادم. آن روز آقای زند با همان تیپ درجه یک و کت و شلوار مرتب‌شان آمدند، چند صفحه دیالوگ دستشان بود و نگاهی به ما کردند و به من گفتند سعید جان بیا ببینم چه کار می‌کنی؛ دیالوگ‌ها را گرفتم و دیدم هری پاتر است. خیلی خوشحال شدن و از آن روز به بچه‌ها می‌گفتم من هری‌ام و پشت سرم بیایید. البته که در کنار این شیرینی‌ها هری پاتر بودن برای من وظیفه خیلی سنگینی هم داشت چرا که آن زمان در کنار بزرگان دوبله از جمله زنده یاد منوچهر اسماعیلی، مرحوم جلیلوند، استاد عرفانی استاد والی زاده، سرکار خانم‌ها مریم شیرزاد و زهره شکوفنده، حضور داشتن مسئولیت بسیار سخت و سنگینی بود. آن کار برای من حقیقتا یک دانشگاه و چه بسا فراتر بود.
آخه سری جانوران شگفت انگیز به هری پاتر ربط داره اون راجب جوونی های دامبلدور و گریندل وایلده
تو فیلیمو متاسفانه هر قسمتو یه موسسه دوبله کرده کستش تو هر قسمت فرق داره
اگه شد اون ۳ قسمت جانوران شگفت انگیز هم با همین گروهی که هری پاترو دوبله کرد دوبله کنید
از دوبله جدیدش راضی بودم تحریفی نداشت و سانسورش خیلی کم بود
البته خود هری پاتر قسمت ۷ خیلی چرت بود همش در حال فرار بودن
فیلیمو جانوران شگفت انگیز هم براش دوبله اختصاصی میزنی ؟؟؟
فعلا در برنامه نیست. پیشنهاد میدیم از طرف شما