بهترین فیلم های هوش مصنوعی

ماتریکس | ۱۹۹۹ | The Matrix

• کارگردانان: لانا واچوفسکی و لیلی واچوفسکی
• بازیگران اصلی: کیانو ریوز، لارنس فیشبرن، کری-آن ماس، هوگو ویوینگ، جو پانتولیانو.
• امتیاز منتقد: ۸۰ از ۱۰۰ راتن تومیتوز
• ۷/۱۰ IMDb

می‌شود درباره بهترین فیلم های هوش مصنوعی حرف بزنیم و ماتریکس اولین فیلم این لیست نباشد؟ بیش از ۲ دهه از زمانی که مخاطبان دعوت شدند تا قرص قرمز را مصرف کنند و همه چیزهایی را که در مورد واقعیت می‌دانستند با ماتریکس زیر سوال ببرند می‌گذرد. این شاهکار سایبرپانک در آینده‌ای نه چندان دور اتفاق می‌افتد که در آن یک سیستم هوش مصنوعی رباتیک انسان‌هایی را به بردگی می‌کشد که با این حال غافلند که در یک واقعیت شبیه‌سازی شده به دام افتاده‌اند. برنامه‌نویس/هکر رایانه‌ای «نئو» به حقیقت برخورد می‌کند و همراه با دیگرانی که علیه ماتریکس آزاد شده‌اند به شورشی می‌پیوندد و یک مسابقه حماسی را بین انسان‌ها و «عامل‌های ورزشی» با لباس‌های تیره و عینک آفتابی به راه می‌اندازد. ماتریکس حتی پس از گذشت این همه سال همچنان باید تماشا شود.

فیلم فراماشینی | ۲۰۱۵ | Ex Machina

• کارگردان: الکس گارلند
• بازیگران: آلیشیا ویکاندر، اسکار آیزاک، دامنال گلیسون، سونویا میزونو
• امتیاز منتقد: ۹۲% Rotten Tomatoes
• ۱/۱۰ IMDb

فیلم فراماشینی داستان یک کدنویس جوان را دنبال می کند که یک هفته را در عمارت دورافتاده رئیس خود سپری می‌کند و آخرین ساخته خود – یک ربات هوش مصنوعی – را آزمایش می‌کند. وظیفه ربات این است که آیا قادر به نشان دادن هوش انسانی است یا خیر. با این حال، همه چیز آنطور که به نظر می‌رسد نیست، زیرا انسان‌های پشت این پروژه فناوری به نتایج مرگباری پی می‌برند. این فیلم درخشان درباره هوش مصنوعی برنده اسکار بهترین جلوه های بصری نیز شده است.

بلید رانر | ۱۹۸۲ | Blade Runner

• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: هریسون فورد، راتگر هاوئر، شان یانگ، ادوارد جیمز
• امتیاز منتقد: ۸۹% Rotten Tomatoes
• ۷/۱۰ IMDb

وقتی نوبت به بهترین فیلم‌های علمی تخیلی می‌رسد، رسیدن به رتبه اول برای رقبای بلید رانر Blade Runner دشوار است. بلید رانر بر اساس رمان فیلیپ کی دیک در سال ۱۹۶۸ با عنوان «آیا اندرویدی‌ها خواب گوسفند برقی را می‌بینند؟» ساخته شده است.  این فیلم انسان‌نماهای مهندسی شده زیستی (تبدیل‌کننده‌های انسانی که بدون ظرفیت داشتن احساسات ساخته شده‌اند) را در برابر انسان‌های واقعی قرار می‌دهد. پس از فرار ۶ رپلیکانت به زمین و تلاش برای یافتن خالق خود و افزایش طول عمر محدود ۴ ساله خود، یک بلید رانر با بازی هریسون فورد وظیفه یافتن و شلیک این انسان نماها را بر عهده دارد.

فیلم ۲۰۰۱ یک ادیسه فضایی | ۱۹۶۴ | ۲۰۰۱ : A Space Odyssey

• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: کیر دالیا، گری لاکوود، ویلیام سیلوستر، داگلاس راین
• امتیاز منتقد: ۹۲% Rotten Tomatoes
• ۳/۱۰ IMDb

استنلی کوبریک، ایده همزیستی انسان با رایانه‌های هوشمند را در زندگی واقعی  روایت می‌کند. اتفاقی که البته با اختلال‌های روبات‌ها تبدیل به یک فاجعه می‌شود. در این اقتباس مرموز از یک داستان کوتاه نوشته آرتور سی کلارک، یک ساختار سیاه ارتباطی بین گذشته و آینده ایجاد می‌شود. هنگامی که دکتر دیو بومن و فضانوردان دیگر به یک ماموریت مرموز فرستاده می‌شوند، سیستم هوشمند کامپیوتری کشتی آنها، HAL، شروع به نشان دادن رفتارهای عجیب و غریب فزاینده‌ای می‌کند که منجر به یک رویارویی پرتنش بین انسان و ماشین می‌شود.

فیلم هوش مصنوعی | ۲۰۰۱ | A.I. Artificial Intelligence

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: هیلی جوئل اوسمنت، جود لاو، فرانسیس اوکانر، برندان گلیسون، ویلیام هرت
• امتیاز منتقد: ۷۵% Rotten Tomatoes
• ۲/۱۰ IMDb

استنلی کوبریک مدت‌ها بود که قصد داشت تا قبل از مرگش در سال ۱۹۹۹، داستان کوتاه علمی تخیلی نوشته برایان آلدیس، با نام اسباب‌بازی‌ها در طول تابستان ماندگاری دارند Super-Toys Last All Summer Long را در یک فیلم اقتباس کند. پس از آن، استیون اسپیلبرگ حقوق داستان را خریداری کرد و قصد داشت دیدگاه اصلی کوبریک را به حقیقت برساند. نتیجه فیلم اما متفاوت بود. هوش مصنوعی فیلمی درباره دیوید، یک انسان نما جوان سایبرترونیک است که برای کمک به زوجی برای غلبه بر غیبت پسر بیمارشان طراحی شده است. دیوید به عنوان اولین نوع، قادر به داشتن احساسات انسانی است و طرح داستان حول تلاش‌های او برای کشف ماهیت واقعی خود و راز پشت هویت او متمرکز است. هوش مصنوعی مخاطب را به فکر و طرح این پرسش وادار می‌کند که اساسا استفاده از روبات‌ها در آینده چقدر می‌تواند نظم زندگی را بر هم بریزد؟ پاسخ را اسپیلبرگ در هوش مصنوعی تا حدودی داده است.

گزارش اقلیت | ۲۰۰۲ | Minority Report

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: تام کروز، کالین فارل، سامانتا مورتون، مکس فون سیدو
• امتیاز منتقد: ۹۰% Rotten Tomatoes
• ۷/۱۰ IMDb

تنها یک سال پس از اکران هوش مصنوعی استیون اسپیلبرگ با گزارش اقلیت یک بار دیگر به فناوری هوش مصنوعی پرداخت. این فیلم نئو نوآر با بازی تام کروز در نقش افسر پلیس e جان اندرتون، در واشینگتن دی سی و ویرجینیای شمالی در آینده‌ای دور اتفاق می‌افتد، جایی که پلیس‌های PreCrime قادر به دستگیری مجرمان بر اساس اطلاعات قبلی ۳ روان‌شناس معروف به «پیش‌کوگ» هستند. این دوراهی زمانی پیش می‌آید که اندرتون متهم به جنایتی در آینده می‌شود و در حالی که تلاش می‌کند بی‌گناهی خود را ثابت کند، مجبور است از واحد خود فرار کند.

گزارش اقلیت پیش‌بینی‌کننده علوم رایانه‌ای مدرن بود و فناوری‌هایی را پیش‌بینی می‌کرد که از آن زمان متداول شده‌اند، از جمله تبلیغات شخصی، اتوماسیون صوتی و رایانه‌های کنترل‌شده لمسی. حتی پلیس پیش بینی، که مسلماً بزرگترین موضوع گزارش اقلیت است، امروزه به واقعیت تبدیل شده است. PredPol، یک ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی، از سال ۲۰۱۲ در حدود ۴۰ آژانس در سراسر ایالات متحده برای پیش‌بینی و پیشگیری از وقوع جرم در آینده مستقر شده است.

فیلم ترمیناتور ۱ | ۱۹۸۴ | ۱ The Terminator

• کارگردان: جیمز کامرون
• بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون و مایکل بین
• امتیاز منتقد: ۱۰۰% Rotten Tomatoes
• ۱/۱۰ IMDb

ترمیناتور به یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های علمی تخیلی ساخته شده تبدیل شده است و شاید به همین دلیل است که بسیاری از ما نسبت به فناوری هوش مصنوعی بی‌اعتماد هستیم. در ترمیناتور، آرنولد شوارتزنگر نقش یک قاتل سایبورگ را بازی می‌کند که از سال ۲۰۲۹ توسط یک کامپیوتر هوشمند با نام اسکای نت، به ۱۹۸۴ فرستاده شده تا زنی را بکشد که روزی مردی را که مسئول نجات بشریت در برابر تهدید یک ربات است، به دنیا آورد. فیلم جیمز کامرون به بررسی موضوع آگاهی هوش مصنوعی، ابرهوش و اخلاق فناوری می پردازد.

فیلم من مرد تو هستم | ۲۰۲۱ | I’m Your Man

• کارگردان: ماریا شریدر
• بازیگران: دن استیونز، مارن اگرت، ساندرا هولر، یورگن تاراخ، کارولین اوسترلینگ
• امتیاز منتقد: ۹۶% راتن تومیتوز
• ۱/۱۰ IMDb

این درام عاشقانه آلمانی به بررسی پیوند رو به رشد بین آلما که  یک دانشمند است و یک روبات انسان‌نما با هوش مصنوعی می‌پردازد که او به‌عنوان بخشی از آزمایشی برای مطالعه به‌طور موقت میزبان اوست. ربات که تام نام دارد به طور خاص برای بازسازی ایده آلما از یک شریک زندگی که کاملاً برای برآورده کردن عمیق‌ترین انتظارات و نیازهای عاشقانه او طراحی شده است. با این حال، زندگی با این ربات آنطور که انتظار می‌رود به نظر نمی‌رسد، زیرا سؤالات عمیق‌تر اگزیستانسیالیسم و ارتباط متقابل بین زندگی انسان، عشق و فناوری در این رابطه نفوذ می‌کند. فیلم من مرد تو هستم برداشتی تامل برانگیز از پیچیدگی هوش مصنوعی و همزیستی انسان و ماشین است.

وال‌ ای |۲۰۰۸ | WALL-E

• کارگردان: اندرو استانتون
• امتیاز: ۹۵% Rotten Tomatoes
• ۴/۱۰ IMDb

فیلم سینمایی انیمیشن پیکسار داستان یک ربات تنها را دنبال می‌کند که او به ماموریت خود می‌رود تا زمین را از همه زباله‌های به جا مانده توسط بشر پاک کند و جهان را قابل سکونت کند. به نظر می رسد Wall-E تنها ربات کاربردی در میان بسیاری از زباله گردهای دیگر است که وظیفه بازسازی سیاره زمین را بر عهده دارند. زندگی او زمانی تغییر می کند که با روبات دیگری به نام EVE روبرو می شود که برای نظارت بر روند تمیز کردن فرستاده شده است. برخلاف سایر فیلم‌های این فهرست، WALL-E هیچ گونه تعامل انسان و ماشین را شامل نمی‌شود، اما بررسی می‌کند که اگر ربات‌ها از هوش انسان‌مانندی برخوردار باشند، چه تعاملی با یکدیگر خواهند داشت. این یک برداشت تازه از هوش مصنوعی و فناوری است، که مطمئناً قلب شما را کمی گرم می‌کند.

فیلم معضل اجتماعی | ۲۰۲۰ | The Social Dilemma

• کارگردان: جف اورلوفسکی
• بازیگران: تریستان هریس، جف سیبرت، بیلی ریچاردسون
• امتیاز منتقد: ۸۵% Rotten Tomatoes
• ۶/۱۰ IMDb

معضل اجتماعی فیلمی است درباره نگاهی عمیقا نگران کننده به شبکه‌های اجتماعی و قدرتی که آن‌ها بر زندگی امروز ما دارند. فیلم مذکور عملکرد درونی فناوری را برای پرورش اعتیاد و بهره‌برداری از سلامت روان برای به حداکثر رساندن سود نشان می‌دهد. همچنین بررسی می‌کند که چگونه غول‌های فناوری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای دستکاری جهان‌بینی کاربران استفاده می‌کنند و چگونه به همه‌گیری اطلاعات نادرست و تئوری‌های توطئه منجر می‌شود.

او | ۲۰۱۳ | Her

• کارگردان: اسپایک جونز
• بازیگران: خواکین فینیکس، امی آدامز، اسکارلت جوهانسون، رونی مارا
• امتیاز منتقد: ۹۴% Rotten Tomatoes
• ۸/۱۰ IMDb

خواکین فینیکس در این فیلم نقش نویسنده‌ای تنها را بازی می‌کند که با دستیار مجازی هوش مصنوعی خود به نام سامانتا با صداپیشگی اسکارلت جوهانسون، رابطه نامحتملی برقرار می‌کند که به مرور یک عاشقانه بین آنها شکوفا می‌شود و این سوال را مطرح می‌کند که آیا فناوری هرگز می‌تواند جایگزین روابط انسانی شود.

فیلم من ربات | ۲۰۰۴ | I Robot

• کارگردان: الکس پرویاس
• بازیگران: ویل اسمیت، بریجت مویناهان، بروس گرینوود
• امتیاز منتقد: ۵۶% Rotten Tomatoes
• ۸/۱۰ IMDb

فیلم من ربات بر اساس آثار نویسنده تحسین شده علمی تخیلی ایزاک آسیموف ساخته شده است. من ربات I Robot داستان یک کارآگاه با بازی ویل اسمیت است که از روبات‌ها متنفر است و مشکوک است که یک روبات خدمتکار با کشتن صاحب خود سرکش شده است. داستان فیلم در سال ۲۰۳۵ اتفاق می‌افتد، زمانی که روبات‌های انسان‌مانند به انسان‌ها خدمت می‌کنند و قیام کامل ربات‌ها علیه انسان‌ها را دنبال می‌کند که ۳ قانون رباتیک را زیر پا می‌گذارد. این قوانین عبارتند از اینکه ربات‌ها نباید به انسان آسیب برسانند، باید از هر دستوری که توسط یک انسان به آن داده می‌شود اطاعت کنند و ربات ها باید از اعمال یا موقعیت‌هایی که می‌تواند باعث آسیب رساندن به خود شود اجتناب کنند.

فیلم چپی | ۲۰۱۵ | Chappie

• کارگردان: نیل بلومکمپ
• بازیگران: شارلتو کوپلی، هیو جکمن، سیگورنی ویور
• امتیاز منتقد: ۳۲% Rotten Tomatoes
• ۱/۱۰ IMDb

چپی به کارگردانی نیل بلومکمپ که کارهای قبلی‌اش شامل فیلم‌های پرفروش علمی تخیلیDistrict 9  وElysium  بود، در آینده‌ای رخ می‌دهد که روبات‌ها جایگزین نیروی پلیس شده‌اند. یکی از این مجریان قانون انسان نما با نام چپی Chappie، در نهایت دستگیر و توسط گروهی از جنایتکاران که به سطح بعدی هوش مصنوعی تکامل می‌یابند و کاملاً هوشیار می شوند دوباره برنامه‌ریزی می‌شود. این فیلم به بررسی موضوعات انسانیت و هوش مصنوعی در میان فساد و منافع متضاد می‌پردازد.

فیلم رزیدنت اویل | ۲۰۰۲ | Resident Evil

• کارگردان: پل دبلیو. اس. اندرسون
• بازیگران: میلا یوویچ، میشل رودریگز، اریک میبیس، جیمز پیورفوی، کالین سالمون
• امتیاز منتقد: ۳۶% Rotten Tomatoes
• ۶ / ۱۰ IMDb

رزیدنت اویل ماجرای هوش مصنوعی در برابر انسان‌ها است. یک فیلم مهیج آخرالزمانی، که در آن یک سیستم هوش مصنوعی پیشرفته – ملکه سرخ – وظیفه دارد تا شیوع ویروس زامبی را مهار کند، که به معنای ضربه زدن به تنها گروه بازمانده از جهان است. این فیلم هیجان‌انگیز که بخشی ترسناک و بخشی علمی تخیلی است یک داستان هشداردهنده در مورد هوش مصنوعی است که به حد افراطی رسیده است، یعنی زمانی که کاملاً آگاه می‌شود.

فیلم ترون: میراث | ۲۰۱۰ | Tron: Legacy

• کارگردان: جوزف کوسینسکی
• بازیگران: جف بریجز، گرت هدلاند، اولیویا وایلد، بروس باکسلایتنر
• امتیاز منتقد: ۷۱% Rotten Tomatoes
• ۸ / ۱۰ IMDb

این فیلم دنباله‌ای بر ترون محصول ۱۹۸۲ است. در ترون: میراث شخصیت‌های اصلی وارد دنیای واقعیت مجازی می‌شوند که به عنوان «شبکه» شناخته می‌شود، جایی که آن‌ها با یک الگوریتم هوش مصنوعی مبارزه می‌کنند تا از سلطه آن بر دنیای واقعی جلوگیری کنند. در حالی که قهرمانان داستان در حقیقت محصول یک برنامه کامپیوتری هستند، تصمیم به واقعی شدن و زندگی در دنیای واقعی و انسانی را به آن‌ها تحمیل می‌کند. ترون به انگیزه‌های ایجاد و پیامدهای زندگی مصنوعی نگاه می‌کند.

فیلم غول آهنی | ۱۹۹۹| The Iron Giant

• کارگردان: براد برد
• بازیگران: الی مارینتال، هری کونیک جونیور، جنیفر آنیستون
• امتیاز منتقد: ۹۶% Rotten Tomatoes
• ۱ / ۱۰ IMDb

این انیمیشن علمی تخیلی دیزنی حول محور پسر جوانی است که با یک بیگانه که شبیه یک ربات غول پیکر است دوست می‌شود. با این حال، یک مامور دولتی، می‌خواهد از ترس اینکه بیگانه یک تهدید خارجی باشد آن را محو کند. دلیلش این است که حضور فرازمینی‌ها موجی از بدگمانی و جنگ سرد را به راه انداخته بودند و شهر پسر بچه را تهدید می‌کند تا او و دوست سنگین وزنش بتوانند جلوی آن را بگیرند.

سینمای ایران و هوش مصنوعی

فیلمسازان ایرانی نیز در گذشته و در دهه‌های مختلف با توجه به ذائقه مخاطب و تحت تاثیر آثار خارجی به سراغ سوژه‌های بامزه‌ای از این دست رفته‌اند.

بهترین فیلم های علمی تخیلی سینما

دیگه چه خبر؟ | ۱۳۷۰ | تهمینه میلانی

تهمیه میلانی سال ۷۰ با بهره‌گیری از ایده ساخت یک روبات هوشمند داستانی درباره تاثیر حضور روبات‌ها در زندگی انسان امروزی ساخت. رفتار و شوخی‌های فرشته، دانشجوی باهوش رشته ادبیات، موجب سوء تفاهم برای مسئولان دانشکده می‌شود. آن ها او را از تحصیل معلق می‌کنند. برادرش عباس، که به کار با کامپیوتر علاقه دارد، به او توصیه می‌کند که کاری پیدا کند. تا اینکه عباس با ساخت روباتی به نام مبارک شرایطی را فراهم می‌کند تا مبارک بتواند به فرشته برای زندگی و آینده‌اش کمک کند.