اطلاعات فیلم منصور
اگر به دنبال یکی از مناقشه برانگیزترین فیلم های جشنواره فیلم فجر ۹۹ امسال می‌گردید، به هیچ وجه تماشای فیلم منصور را از دست ندهید. فیلمی که تا همین الان بیشتر از منتقدان سینما، کارشناسان امور نظامی و سیاسی درباره‌اش نظر داده‌اند و اگر در ایده و فکر جاری در پشت آن عمیق می‌شود، جا دارد برای تحلیل‌های فرامتنی پیچیده.
عجیب است که تعدادی از کلیدی‌ترین خیابان‌ها و بزرگراه‌های تهران به یاد چهره‌های مهم و ماندگار دوران جنگ نامگذاری شده اما احتمالا عموم مردم درباره این شخصیت‌ها اطلاعات چندانی ندارند و چیز زیادی درباره جنبه‌های مختلف زندگی آن‌ها نمی‌دانند. از جمله شهید منصور ستاری که یکی از مهمترین نام‌ها در صنعت هوا و فضای کشور است و بی‌شک در دفاع مقدس نقشی به شدت تاثیرگذار و راهبردی داشته.
عوامل فیلم سینمایی منصور
نویسنده، تدوینگر و کارگردان: سیاوش سرمدی، تهیه‌کننده: جلیل شعبانی، مدیر فیلمبرداری: مجید گرجیان، موسیقی: علیرضا کهن دیری، بازیگردان: کیومرث مرادی، بازیگران: محسن قصابیان، حمیدرضا نعیمی، علیرضا زمانی‌نسب، سید جواد هاشمی، قاسم زارع و لیندا کیانی.
سیاوش سرمدی که در ۲ دهه گذشته به‌عنوان مستندسازی کاربلد و حرفه‌ای شناخته شده، برای اولین بار روی صندلی کارگردانی یک فیلم داستانی نشسته و در این راه به سراغ همکارانی باانگیزه و خلاق در پشت صحنه رفته. سرمدی نوشتن فیلمنامه و تدوین فیلم منصور را هم خودش انجام داده. علاوه بر این تسلط بر روی جنبه‌های مختلف از تالیف یک اثر، تحقیق گسترده درباره سوژه فیلم هم دیگر عادتی است که سرمدی با خودش از سینمای مستند به این پروژه آورده اما آنچه کیفیت نهایی فیلم را تعیین می‌کند، اول میزان باز بودن دست فیلمساز در پرداختن به جنبه‌های مختلف سوژه با توجه به حساسیت‌ها و محدودیت‌های امنیتی و سیاسی است و دیگری میزان سازگاری رویکرد و تجربه مستندسازی سرمدی با تولید یک اثر قصه‌گو و دراماتیک. جلوی دوربین هم خبری از ستاره‌ها نیست. در عوض محسن قصابیان، بازیگر باسابقه تئاتر و مجری تلویزیون در سال‌های دور، در نقش اصلی فیلم حضوری چشمگیر دارد.
گفت‌وگو با محسن قصابیان بازیگر نقش شهید ستاری
پوستر فیلم منصور زندگی شهید ستاری
داستان فیلم منصور | زندگی شهید ستاری
منصور زندگی شهید ستاری را در دوران جنگ دنبال می‌کند و تلاش‌هایی که در زمینه احیا و توسعه نیروی هوایی کشور داشته و موانع متعددی که با آن‌ها روبه‌رو شده. علاوه بر اینکه صرف پرداختن به یکی از مهمترین مردان ارتش در دوران جنگ در نوع خودش مایه کنجکاوی است، تحلیلی که منصور از جایگاه و تاثیر یک نخبه در سیستم ارائه می‌دهد کاملا جای بحث دارد و بی‌ربط به وضعیت کنونی کشور نیست.
با وجود ایده‌‌‌پردازی و روایت حساب‌شده، مهمترین مشکل فیلم منصور این است که برای رسیدن به جاه‌طلبی‌های مدنظرش امکانات اجرایی کافی نداشته و به همین دلیل در بعضی جنبه‌های فنی و هنری قابل تحسین و در مواردی ضعیف جلوه می‌کند. اما آنچه که مدام به عطش تماشاگر برای ادامه دادن به تماشای فیلم دامن می‌زند، روایت فیلم از رویارویی کاراکتر اصلی با شخصیت‌های حقیقی و کلیدی نظام سیاسی کشور و حضور او در حاشیه و متن رویدادهای تاریخی است که همین موجب می‌شود تماشای فیلم برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر کارکردی فراسینمایی پیدا کند.
منصور احتمالا یکی از فیلم‌هایی است که در جشنواره فجر با واکنش‌های کاملا متضاد روبه‌رو خواهد شد و از سوی عده‌ای جزو بهترین‌ها و از سوی گروهی دیگر جزو بدترین‌ها قلمداد می‌شود، اما هر دو طیف نمی‌توانند از اهمیت فراسینمایی فیلم و هم‌چنین جنبه‌های موفق فنی و هنری اجرای آن چشم‌پوشی کنند.
واکنش منتقدان به فیلم منصور
از عموم واکنش‌ها می‌توان نتیجه گرفت که فیلم منصور بیش از ساخت و اجرا در ایده و حتی فرامتن جلب توجه کرده و اکثر نقدها نیز درباره رویکرد فیلم است و بحثی که مطرح می‌کند.
منصور در اجرا به استانداردی حداقلی رسیده و با وجود موقعیت‌های جذاب، کمتر لحظه یا صحنه تکان‌دهنده‌ای را در آن پیدا می‌کنید. کافی است تا فیلم را با ایستاده در غبار مقایسه کنیم؛ اولین تجربه محمدحسین مهدویان اصولاً یک مستند بازسازی‌شده بر اساس روایت شاهدان واقعی بود که به ساختاری کاملا دراماتیک و قصه‌گو نزدیک می‌شد اما در عوض، منصور یک فیلم کاملا دراماتیک است که هنگام تماشا حس دیدن یک مستند را منتقل می‌کند و به حقایق تاریخی ثبت‌شده بیشتر از درام و خلق لحظه‌های تاثیرگذار بها می‌دهد. طوری که می‌شود گفت سرمدی هنوز از ذهنیت و تجربیات مستندسازی‌اش دور نشده.
با این وجود، اگر برای تماشای فیلم حوصله به خرج بدهید، بعدش حسابی جا دارد برای بحث درباره قرائتی که از عملکرد و تاثیر شخصیت اصلی‌اش ارائه می‌کند، که از گفتمان روز جریان‌های سیاسی مختلف روز هم دور نیست. در مجموع منصور اثری است که خلاقیت و زحمتی که برای ساخت آن صرف شده در مقابل فکر و ایده‌ای که برای تولیدش وجود داشته، کمتر به چشم می‌آید و جلوه می‌کند، گرچه نشان می‌دهد که محصولات سازمان اوج در متن و فرامتن همچنان کنجکاوی‌برانگیز هستند.
امروز فیلم رو در سینما دیدم به نظر من که فیلم خوش ساختی بود
امیدوارم روح تیمسار هم راضی باشه