سریال رومی؛ معرفی و اطلاعات سریال مولانا

فهرست بهترین و دیدنی ترین سریال های ترکی

خلاصه داستان سریال رومی

داستان سریال رومی Rumi که هر ۲ فصل ده قسمتی آن در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، چیز تازه‌ای نیست؛ همان زندگی مولوی جلال الدین محمد بلخی یا رومی است که در قرن سیزدهم میلادی در قونیه زندگی می‌کرد. او عارف، شاعر و دانشمند شناخته‌شده‌ای در دوره خود بود… این سریال در فصل اول سعی کرده از بعد عرفانی به اشعار، حکمت‌ها و رویدادهای اجتماعی و سیاسی آن دوره بپردازد و داستان سرودن مثنوی معنوی مولانا را روایت کند. سریال در کنار پرداختن به رویدادها، سعی می‌کند ضیافت تصویری حماسی ارائه کند و این از تیزر سریال هم مشخص است.

در خلاصه داستان رسمی فصل اول سریال آمده: «مولانا برای آرامش مردم در هنگام حمله مغول‌ها تلاش می‌کند، اما او خود مسافر است و سفر واقعی مولانا معنویت است که هدف او را در زندگی از طریق پیوند عمیق‌تر با خدا به او می‌آموزد» در فصل اول، شمس وارد زندگی مولانا می‌شود و درهای جدید به روی او باز می‌کند. در فصل دوم سریال رومی، داستان دلدادگی مولانا به شمس و آموزش‌های او مطرح می‌شود. آشنایی و همراهی‌ای که حسادت‌هایی در پی دارد و همه تلاش می‌کنند تا بین شمس و مولانا فاصله بیاندازند…

نکته اینجاست که باید سریال رومی را از زاویه دید سازنده، یعنی ترکیه‌ای‌ها تحلیل کرد. نگاهی که لزوما با دیدگاه ما نسبت به مولانا و زندگی او و از همه مهم‌تر، زبان فارسی او، منطبق نیست. در ضمن این سریال را نباید با سریال هندی که آن هم به نام رومی و تولید ۲۰۲۴ است، اشتباه گرفت.

بازیگران و عوامل سریال ترکی Rumi

بازیگران: بولنت اینال (در نقش مولانا جلال‌الدین محمد)، بایزید گلرجان (در نقش بهاالدین ولد)، دوریم اوزکان (در نقش افسون خاتون)، تولین اورال (در نقش بهشت خاتون)، تورگای آیدین (در نقش ادریس)، ییلماز گرودا ( در نقش بایجو دِدِه) و با حضور کان ییلدیریم، آهو ترکپنچه و…

سریال رومی که در ژانر تاریخی، عرفانی دسته‌بندی می‌شود، محصول شرکت فیلمسازی کاله ترکیه است. کریم اییلدیز تهیه‌کننده و جان اولکای کارگردان سریال هستند. فیلمنامه‌نویسی سریال رومی را علی آیدین با همکاری میلای اِنزینگِن به عهده داشته‌اند.

چرا ترک ها درباره زندگی مولانا سریال ساخته‌اند؟

تهیه‌کنندگان تلویزیون ترکیه از سال ۲۰۱۵ تمرکزشان روی یک هدف بوده است: خلق سریالی که بتواند از موفقیت «قیام ارطغرل» (Diriliş: Ertuğrul) فراتر برود؛ سریالی که در جهان عرب، پاکستان و در میان مسلمانان انگلیسی بسیار محبوب شد و حتی به راه‌اندازی رستوران‌هایی با تِم ارطغرل در انگلیس منجر شد و فروش کلاه‌های سنتی آلپ ترکی را افزایش داد که شخصیت‌های سریال بر سر می‌گذاشتند.

شبکه سراسری تی‌آرتی ترکیه به امید تکرار چنین موفقیتی دست به کار تولید سریالی درباره عارف افسانه‌ای اهل تصوف، جلال‌الدین محمد بلخی معروف به رومی شد؛ شاعری که برای اشعار عبادی‌اش درباره عشق الهی هم مشهور است و به همین خاطر در جهان اسلام و همچنین غرب (که البته در مواردی اشعارش عاری از ته‌رنگ‌های مذهبی‌شان توسط هنرمندان و خوانندگان مورد استفاده قرار گرفته) مورد احترام است.

سریال جدید «رومی» وقتی در عرصه جهانی عرضه شود، رکوردهای زیادی را برای شکستن دارد. هر یک از قسمت‌های «ارطغرل» (که صدها قسمت است) در یوتیوب بازدیدهای میلیونی گرفته است و در زمان انتشارش، فقط در کانال تابی اردو (که برای شبکه ملی تی‌آرتی است) در مجموع بیش از ۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون بازدید را ثبت کرده‌اند! با وجود این، کم‌تر کسی موفقیت «ارطغرل» را در جهان اسلام پیش‌بینی می‌کرد به‌خصوص خارج از ترکیه. در این میان، اگر تهیه‌کنندگان ترک یک درس آموخته باشند این است که تماشاگران مسلمان خارجی، تشنه درام‌های زندگینامه‌ای تاریخی هستند… از این رو، خیلی‌ها در انتظار موفقیت بین‌المللی «رومی» هستند.

رومی موفقیت ارطغرل را تکرار خواهد کرد؟

از همان ابتدا آشکار بود که تهیه‌کنندگان «رومی» می‌خواهند روی بُعد معنوی زندگی این شاعر بزرگ تمرکز کنند. پیش‌پرده‌ای (تریلر) که در کانال تابی منتشر شد با صحنه‌ای آغاز می‌شود که رومی، در میان دیگر صوفیان نشسته است و در حال گفتن این ذکر است که «خدایی جز خدای یکتا وجود ندارد.» در این میان، شنیده می‌شود که یکی از شخصیت‌ها به رومی می‌گوید: «خودت را در اقیانوس غوطه‌ور کن.» جمله‌ای که در تصوف، تمثیل رایجی است و به غرق شدن در بصیرت الهی اشاره دارد. رومی صحبت‌هایش را چنین ادامه می‌دهد: «دو چالش بزرگ پیش رو است که هر یک، بزرگ‌تر از دیگری است: یکی در زندگی دنیوی و دیگری در عالم باقی.» خیلی زود مشخص می‌شود که چالش مادی رومی، مقابله با تهدید مغول‌ها است و چالش معنوی‌اش، سفر شخصی‌اش در باب خودیابی به حساب می‌آید.

حضور مغول‌ها در روایت سریال رومی همچون تمهیدی در پیرنگ به نظر می‌رسد چون آن‌ها پس از این‌که رومی آسیای مرکزی را ترک می‌کند نقش مهمی در زندگی شخصی مولانا ندارند. البته حضور مغول‌ها، فرصت استفاده و تصویر کردن صحنه‌های نبرد حماسی را فراهم می‌کند که به سریال ارطغرل هم کمک کرد تا طرفداران پرشماری برای خود دست‌وپا کند. در این میان، خود رومی هم در تقابل با مغول‌ها قرار می‌گیرد و در پیش‌پرده قسمت دوم می‌بینیم که سلجوقیان روم در شهر ارزروم به دفاع از خود در برابر گروه‌های مهاجم مغول می‌پردازند.

ترکیب آرمان‌های اسلامی و صحنه‌های اکشن پرتنش و جذاب در سریال ارطغرل مورد توجه ویژه تماشاگران مسلمان قرار گرفت؛ تماشاگرانی که دهه‌های متمادی در معرض تصویرسازی‌های منفی غرب از فرهنگ‌شان قرار داشته‌اند. در مقاله قبلی سایت «چشم خاورمیانه» (Middle East Eye) درباره موفقیت «ارطغرل» در جهان اسلام و ورای آن، ریاض منتی، مسئول بخش دیجیتال تی‌آر‌تی، در این باره (کوتاه) چنین گفت: «این واقعیت که سریال ارطغرل توانسته است ورای جهان اسلام مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد نشان‌دهنده این امر است که حالا که خود ما فرصت روایت داستان‌های‌مان را به دست آورده‌ایم می‌بینیم که ما انسان‌ها و در کل نسل بشر، بیش از آنچه فکر می‌کردیم وجه اشتراک داریم.»

در واقعیت نیز اهمیت سریال رومی و دیگر سریال‌های مشابهی که در پی موفقیت ارطغرل ساخته می‌شوند در این است که آن‌ها داستان‌هایی هستند درباره چهره‌های اسلامی که راوی‌های آن‌ها، آدم‌هایی هستند که این چهره‌ها را به عنوان شخصیت‌ها و مفاخر خود می‌شناسند و برای‌شان ارزش قائل هستند.

نقد و بررسی سریال رومی ۲۰۲۳

این سریال موفق شده در IMDb و در بین مخاطبان این سایت، امتیاز ۸ از ۱۰ را به دست آورد. مخاطبانی که برای این سریالن نوشته‌اند: «سریال رومی به طرز شگفت‌انگیزی داستان بیداری تکان‌دهنده‌ای را روایت می‌کند. بازیگران بسیار خوبند، داستان بسیار دقیق نوشته شده و امیدواریم تا آخر با همین کیفیت بماند.» یا «اگرچه ممکن است برای کسانی که به دنبال اکشن یا سرگرمی‌های معمولی در بین سریال‌ها هستند مناسب نباشد، اما برای علاقه‌مندان به زندگی و فلسفه مولانا، این سریال تجربه‌ای غنی و روشنگر است که نباید از دستش داد.»

درباره جلال‌الدین محمد بلخی

جلال‌الدین محمد رومی یا (در انگلیسی فقط) رومی Rumi (متولد ۳۰ سپتامبر ۱۲۰۷ – درگذشت در ماه دسامبر ۱۲۷۳) که با نام‌های متعددی شناخته می‌شد از جمله مولوی، مولانا و جلال‌الدین محمد بلخی (و نام اصلی و کاملش این بود: محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بلخی بکری) شاعر سده سیزدهم میلادی و ششم قمری، فقیه حنفی، عالم اسلامی، کارشناس الهیات ماتریدی و اهل تصوف از دوران خراسان بزرگ در ایران بزرگ بود. آثار رومی، اغلب به زبان فارسی نوشته شده‌اند اما او گاهی وقت‌ها هم از زبان‌های ترکی، عربی و یونانی برای نگارش اشعارش بهره می‌برد.

کتاب شعر مشهور او با نام «مثنوی معنوی» -که در شهر قونیه نوشته شد- یکی از بزرگ‌ترین اشعار زبان فارسی به شمار می‌رود. تاثیرگذاری رومی از مرزهای ملی و دسته‌بندی‌های قومی فراتر رفت و سوای ایرانیان، افغان‌ها، تاجیک‌ها، ترک‌ها، کردها، یونانیان، مسلمانان آسیای مرکزی و همین‌طور آسیای جنوبی هم در هفت قرن گذشته کاملا قدردان میراث معنوی او بوده‌اند. اشعار او نه‌فقط بر ادبیات فارسی تاثیر گذاشته‌اند بلکه سنت‌های ادبی زبان‌های ترکی عثمانی، جغتای، پشتو، کردی، اردو و بنگالی را هم متاثر کرده‌اند. امروز اشعار او به زبان‌های زیادی ترجمه شده‌اند و در قالب‌های متعددی جای گرفته‌اند. رومی که با عنوان «محبوب‌ترین شاعر» هم توصیف شده است در ایران، ترکیه، آذربایجان و آسیای جنوبی بسیار محبوب است و در ایالات متحده آمریکا هم «پرفروش‌ترین شاعر» به شمار می‌رود.