سجاد افشاریان: همیشه با یک سوال مهم آغاز میکنم
این فیلمتئاتر را در اکران آنلاین فیلیمو ببینید
نمایش «هر کسی یا روز میمیرد یا شب، من شبانه روز» نوشته سجاد افشاریان نخستین بار با کارگردانی و بازی خودش در سال ۹۸ روی صحنه رفت و در مدت اجرا مخاطبان بسیاری را به سالن تئاتر شهرزاد کشاند و پرفروشترین نمایش سال ۹۸ لقب گرفت. افشاریان درباره پرتماشاگر بودن این نمایش معتقد است که کیفیت و خروجی نهایی یک اثر در یافتن و جذب مخاطبانش بسیار تعیینکننده است و اگر هر اثر هنری در درستترین شکل خود اتفاق بیفتد میتواند مخاطبانش را جذب کند. این پاسخی به سوال همیشگی اوست که در زمان اجرا و ساخت هر اثر از خود میپرسد؛ چرا مخاطب باید به دیدن این اثر بنشیند؟
اکنون این نمایش به شکل فیلم تئاتر از فیلیمو در حال اکران آنلاین است و این فرصت را در اختیار مخاطبانی قرار میدهد که به هر دلیل امکان تماشای آن را از دست دادهاند. با سجاد افشاریان نویسنده، کارگردان و تهیهکننده این اثر گفتوگو کردهایم.
- درباره نمایشنامه «هر کسی یا روز می میرد یا شب من شبانه روز» بگویید که پروسه شکلگیری و پرداخت آن چگونه بود؟
سجاد افشاریان: در ابتدا نمایشنامه هر کسی یا روز می میرد یا شب من شبانه روز را اواخر دهه ۸۰ در دوران دانشجویی نوشتم که تنها صاحب ۳ مونولوگ بود که در بطن قصه به هم مرتبط میشدند و هریک دیگری را کامل میکرد و درام را پیش میبرد. نسخه نهایی و اجرا شده که فیلم آن را در اکران آنلاین فیلیمو میبینیم در سال ۹۸ شکل گرفت و روز به روز با اتودها و روشهای مختلف در تمرین ساخته و پرداخته شد.
- شما برخلاف برخی از کارگردانان تئاتر که برای افزایش آمار تماشاگران بازیگرانشان را از میان چهرههای سینمایی انتخاب میکنند، بازیگرانتان را از میان بازیگران جوان تئاتر انتخاب کردید درباره این انتخابها بگویید؟
به نظر من در هر مدیوم هنری، کیفیت، نتیجه و خروجی نهایی یک اثر تعیینکننده است و اگر به درستترین شکل اتفاق بیفتد مخاطبان خودش را پیدا و جذب میکند. مثلا در تئاتر خود اثر است که میتواند در ارتباط با مخاطب موفق عمل کند و زیاد چهره بودن بازیگران در شکلگیری اتفاق، تاثیری ندارد.
- نمایش شما در سال ۹۸ تماشاگران بسیاری را به سالن نمایش کشاند. به نظر خودتان در زمانهای که سالنهای تئاتر آنچنان که باید با استقبال مواجه نمیشدند، چه ویژگیای منجر به پر مخاطب شدن این اثر شد؟
من به طور کلی در پروسه شکلگیری اثر، یک سوال بسیار ساده را مدام از خودم میپرسم که چرا مخاطب باید به تماشای این اثر بنشیند؟ و فکر میکنم وقتی شما به درستی به مردم و روزگار بیرون از سالن نمایش فکر میکنی و به آنها به صورت کاملا قلبی و با ایمان تمام بیاندیشی، آنها هم به تو فکر میکنند .
- در شرایط کنونی امروز با وجود همه دغدغهها، مشکلات و مسائلی که در جامعه وجود دارد، فکر میکنید این امکان هست که باز هم نمایشی پرتماشاگر روی صحنه برد؟
بله قطعا.
- مخاطب بخشی از نمایش شما محسوب میشود و در روند اجرا حضور دارد که این شکل از اجرا روی صحنه تئاتر و در حضور چهره به چهره مخاطب و بازیگر معنی پیدا میکند ولی در فیلم تئاتر این بخش از نمایش چگونه اجرا شده است؟
فیلم تئاتر «هرکسی یا روز می میرد یا شب من شبانه روز» با حساسیت زیاد تولید شده است. به این شکل که در زمان اجرای لایو با تعداد دوربینهای زیادی ضبط شده و تمام لحظات مواجهه با مخاطبان یا حضور تماشاگران بر صحنه در فیلم وجود دارد و به نوعی دوربین در جایگاه و در زاویه دید مخاطب قرار میگیرد.
- تفاوت فیلم تئاتر با تله تئاتر غیر از مدیوم نمایش اثر، دقیقا چیست؟نوع فیلمبرداری از یک تئاتر که اجرای صحنهای داشته است چگونه است؟ مثل یک تله تئاتر کارگردانی تلویزیونی میشود یا آن که یک دوربین ثابت از جایگاه یک مخاطب به طور ثابت شاهد اجرای یک تئاتر صحنهای است؟
به اعتقاد من فیلم تئاتر را با نگاه به دکوپاژهای سینمایی و با اندازه نماهای مختلف باید تولید کرد برای این که تماشاگر بتواند لحظات مهم را از دست ندهد و دیدن اثر برایش یکنواخت و خستهکننده نشود.
- این نمایش برای فیلمبرداری به صورت فیلم تئاتر اجرای ویژه شده است؟ یعنی نمایش بدون وقفه و مثل اجرای صحنهای اجرا میشود و فیلمبرداری صورت میگیرد یا هر صحنه طبق شرایط خاصی با وقفه فیلمبرداری میشود؟
بدون وقفه فیلمبرداری شده تا راکورد حسی بازیگران و صحنهها به درستی حفظ شود و تا پایان ادامه یابد.
- فکر می کنید با اکران آنلاین این فیلم تئاتر چه بخشی از تماشاگران را میتوان جذب کرد؟
من همچون همیشه نهایت تلاشم را به کار گرفتهام تا بتوانم اثرم را به دست مخاطبان بیشماری برسانم که این مهم با نگاه دغدغهمند و فرهنگی دوستان عزیز فیلیمو اتفاق افتاد .
- یکی از ویژگی های تئاتر محدود بودن آن به زمان و مکان خاصی است و بعد از پایان اجرا تنها عکسها و تصاویری از این اجرا باقی میماند. فکر می کنید فیلم تئاتر تا چه اندازه میتواند این نقیصه را جبران کند و ضرورت ساخت فیلم تئاتر چیست؟
در واقع کارکردهای مختلفی میتواند داشته باشد. فیلم تئاتر هم برای مخاطبانی که اجرای صحنهای آن را به خاطر محدودیتهای مکانی و زمانی ندیدهاند و هم مستندنگاری در تاریخ تئاتر یک سرزمین و یا آرشیوی برای دانشجویان و تولیدکنندگان تئاتر که متوجه آثار پشت سر خودشان بشوند و موارد بیشمار دیگری کاربرد دارد .