می‌دانستم جلوی یوسف تیموری کم می‌آورم
سیاوش مفیدی را بسیاری از مردم به آقای اعمال قانون می شناسند. بازیگر نقش پلیس راهنمایی و رانندگی در مجموعه طنز «خنده بازار» که در زمان خودش خیلی مورد استقبال قرار گرفت. مفیدی به عنوان یک چهره کمدی شناخته می‌شود اما بعضا در آثار غیرکمدی هم جلوی دوربین رفته، برای نمونه در جشنواره امسال فیلم فجر تجربه یک نقش جدی در فیلم «۲۸۸۸» را داشت، یک خلبان با شمایل و جنس بازی متفاوت از نقش آفرینی‌های قبلی‌اش که به مذاق بیننده هم خوش آمد.
حالا پس از مدت‌ها شاهد حضور سیاوش مفیدی در مسابقه جوکر هستیم. برنامه‌ای که گرچه ساختار متفاوت از مجموعه‌های طنز روتین و قواعدی متفاوت از مسابقات تلویزیونی دارد اما به نظر می‌رسد برای سیاوش مفیدی که تجربه و سابقه حضور در مجموعه طنزهای آیتمی را دارد چندان ناآشنا نباشد. با این حال به نظر می‌رسد مقاومت در برابر خنده نکردن برای او که در این عرصه با تجربه است کار چندان آسانی نبوده و حتی خودش هم می‌گوید فکر نمی‌کرده به این زودی‌ها از دور رقابت خارج شود و کنار سیامک انصاری بنشیند. مفیدی که با یوسف تیموری سابقه دوستی از سال‌های دور را دارد در «جوکر» هم مقابل او خنده‌اش می‌گیرد. او اما این مجموعه را تجربه‌ای متفاوت و جدید می‌داند که حتی دوست دارد برای یک بار دیگر هم شده برایش تکرار شود تا ایدههای جدیدی را به نمایش بگذارد. باقی صحبت‌ها درباره جوکر، کمدی و محدودیت‌هایی که دراین عرصه وجود دارد را از زبان مفیدی بخوانید.
- مخاطب در طول این سال‌ها شما را به عنوان یک چهره کمدی می‌شناسد که بیشتر بازی‌هایش در این زمینه بوده، اما حضور در کاری مثل «جوکر» متفاوت با سایر تجربه‌هایی بود که تا به حال داشتید، مواجهه خودتان با «جوکر» که یک مسابقه یا رئالیتی شو به حساب می‌آید، چطور بود؟
چنین تجربه‌ای برای خودم کاملا متفاوت بود، من سال‌هاست کار کمدی انجام می دهم، در کنارش چند کار غیر کمدی هم بازی کردم. در چنین برنامه‌ای می‌خواستم خودم را امتحان کنم، البته می دانستم که من اصولا آدم بامزه‌ای نیستم و دوستان دیگر خیلی بامزه‌تر هستند. «جوکر» از یک بابت دیگر هم برای من متفاوت بود، من همیشه جلوی دوربین یک نفر دیگر هستم و هر نقشی که بازی کنم خودم نیست. همیشه یک شخصیت دیگر را مقابل دوربین می‌برم. نمی‌گویم آدم تلخ یا اخمویی هستم اما بامزگی‌ام به اندازه دوستان دیگر که کمدی کار می‌کنند نیست.
«جوکر» برایم تجربه جالبی بود و فکر می‌کنم اگر یک بار دیگر به چنین برنامه‌ای بروم شاید بتوانم کارهای دیگری انجام دهم. البته یکی از مواردی هم دست من را بسته بود و نتوانستم ایده‌هایی که داشتم را اجرا کنم این بود که چون من سر کاری بودم و گریم داشتم تغییر ظاهری خاصی هم نتوانستم برای خودم ایجاد کنم. اما در نهایت از حضور در این کار خیلی لذت بردم و امیدوارم مردم هم به همین اندازه که من و بقیه دوستان کار را دوست داشتیم از آن راضی باشند
بنابراین در چنین برنامه‌ای وقتی می خواهم اجرا کنم کار برایم کمی سخت می‌شود، بخصوص وقتی دوربین هم برای ضبط باشد. وقتی دوربین نیست در جمع دوستانم خیلی شوخی می‌کنیم ولی وقتی در ناخودآگاهم می دانم که دوربینی وجود دارد و مخاطب این برنامه را می‌بیند به شکل غیرارادی در من تاثیر می‌گذارد و شاید نمی‌توانم آنقدر راحت باشم. البته شاید این قصور من است وگرنه بچه‌ها کارهای خیلی باحالی انجام دادند و واقعا بامزه بودند. وقتی قسمت‌های خودمان را دیدم احساس کردم من هم می‌توانستم کارهایی انجام دهم ولی یوسف تیموری به من امان نداد.
- فکر می‌کردید مقابل یوسف تیموری خنده‌تان بگیرد و کارت بگیرید؟
من و یوسف تیموری سال‌هاست همدیگر را می‌شناسیم، از زمانی که هر دویمان بازیگر نبودیم و کلاس‌های آقای سمندریان را می‌رفتیم. او همیشه برای من یک آدم بامزه بود که وقتی شروع به حرف زدن می‌کرد من فقط می‌خندیدم. وقتی فهمیدم که با یوسف هم گروه هستیم می‌دانستم که خیلی زود حذف می‌شوم، او هم سراغ من آمد و این اتفاق افتاد. اما به طور کلی «جوکر» برایم تجربه جالبی بود و فکر می‌کنم اگر یک بار دیگر به چنین برنامه‌ای بروم شاید بتوانم کارهای دیگری انجام دهم. البته یکی از مواردی هم دست من را بسته بود و نتوانستم ایده‌هایی که داشتم را اجرا کنم این بود که چون من سر کاری بودم و گریم داشتم تغییر ظاهری خاصی هم نتوانستم برای خودم ایجاد کنم. اما در نهایت از حضور در این کار خیلی لذت بردم و امیدوارم مردم هم به همین اندازه که من و بقیه دوستان کار را دوست داشتیم از آن راضی باشند.
- فصل چهارم «جوکر» خیلی مورد استقبال قرار گرفت، به جز شرکت‌کننده‌های این گروه فکر می‌کنید چه عواملی باعث رضایت مخاطب از این فصل شد؟
فکر می‌کنم همه ما و مردم شوخی‌های کلامی را بیشتر دوست داریم تا شوخی‌های موقعیت یا طنزی که اکت در آن باشد. اصولا فرهنگ ما از زمانی که حتی نمایش روحوضی رایج بود همیشه شوخی کلامی می‌شد و ما به آن علاقه داشتیم. شاید یکی از دلایل استقبال از فصل چهارم این بوده. البته از نظر من بچه‌های همه گروه‌ها باحال و بامزه بودند. من کم‌ترین سهم را داشتم و بقیه دوستان خیلی بهتر ظاهر شدند اما تجربه جالبی بود که دوستش داشتم. بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم کاش می‌شد یکبار دیگر بروم و در چنین برنامه‌ای شرکت کنم و خودم را بیشتر به چالش بکشم.
- اساسا یک تجربه جدید ممکن است ریسک یا چالش‌هایی را با خود به همراه داشته باشد و این موضوع پیش از ورود به آن بیشتر است. شما چقدر ریسک‌پذیر هستید و به پیشنهادهای جدید و نو روی خوش نشان می‌دهید؟
دقیقا همینطور است و ما چون اولین یا دومین گروهی بودیم که ضبط کردیم این ریسک یا نگرانی برایمان بیشتر هم بود چون نمی‌دانستیم و ندیده بودیم که چه اتفاقی هم قرار است بیفتد. برنامه ما الان پخش شد ولی خیلی پیش از این ضبط کرده بودیم و نتیجه را ندیده بودیم و از بازخورد مخاطب هم اطلاعی نداشتیم. اما من قطعا از پیشنهادهای جدید استقبال می‌کنم، اساسا دوست دارم که این اتفاق بیفتد، اصلا یکی از دلایلی هم که دوست داشتم در جوکر شرکت کنم این بود که خودم را در یک حوزه جدید امتحان کنم و ببینم نتیجه‌اش چه می‌شود.
- «جوکر» سعی کرده لحظات مفرحی را برای مخاطب رقم بزند، اما می‌دانیم که حال روحی جامعه ما و مردم خوب نیست و حتما در این شرایط خندیدن و خنداندن به مراتب سخت‌تر می‌شود. فکر می‌کنید با توجه به این شرایط کمدی هنوز می‌تواند این فضای غم‌آلود و ناراحت را تلطیف کند و به مردم روحیه بدهد؟
فکر می‌کنم خیلی بیشتر از آن چیزی که فکرش را بکنیم کمدی می‌تواند حال خوب را به مردم تزریق کند و اصلا دلیل استقبال از این برنامه هم همین نیاز مردم به تماشای کمدی و لحظات مفرحی است که از آن لذت ببرند و برای چند ساعت هم شده از فکر و خیال و ناراحتی به دور باشند. فکر کنم حتی خود تیم «جوکر» هم پیش‌بینی این اندازه از استقبال را از سوی مخاطبان نداشتند. اما مردم ما هنوز هم تشنه کار طنز و کمدی هستند. در سال‌هایی که تلویزیون خیلی بیننده داشت، برنامه‌های کمدی واقعا مردم را پای تلویزیون می‌نشاند اما الان متاسفانه از آنجایی که محدودیت‌ها خیلی زیاد شده -و من واقعا دلیلش را نمی‌دانم و کاری هم به سیاست‌گذاری‌ها ندارم- اما دلیل آن هر چه باشد نتیجه‌اش فاصله گرفتن بیننده از رسانه بزرگی مثل تلویزیون شده است. کاری که ما سال ۸۸ و ۸۹ و ۹۰ انجام دادیم به اسم «خنده بازار» می‌ساختیم الان نمی‌شود در تلویزیون ساخت، حرفی که آقای مدیری در یکی از مصاحبه‌هایشان زدند و گفتند من الان نمی‌توانم کارهای قبلی‌ام را در تلویزیون بسازم واقعا درست است.
آن موقع فضای مجازی به اندازه الان رواج پیدا نکرده بود و حتی شاید اینستاگرامی هم در کشور ما وجود نداشت اما همان زمان «خنده بازار» در خیابان و میان مردم بازخورهای عجیب و غریبی می‌گرفتم. شاید آن موقع هم تعدادی از مردم بودند که می‌گفتند که ما کمتر تلویزیون نگاه می‌کنیم و حوصله نداریم اما مخاطب پروپاقرص «خنده بازار» بودند. نمی‌خواهم بگویم برنامه ما طرفدار داشت، سریال‌هایی مثل «شب‌های برره» یا سریال‌هایی که رضا عطاران می‌شاخت هم واقعا طرفدار داشتند. الان هم در پلتفرم‌ها «جوکر» خیلی بیننده دارد و حتی شاید مخاطبانش از بعضی سریال‌های درام هم بیشتر باشد و این به دلیل همان نیاز و میل مخاطب به کمدی است. من هنوز هم فکر می‌کنم اگر یک سریال کمدی خوب و درست ساخته شود مردم تماشا می‌کنند و تاثیر آن انکارناپذیر است.
- به محدودیت‌هایی که در تلویزیون وجود دارد اشاره کردید، اساسا فکر می‌کنم کار در فضای طنز و کمدی در کشور ما به خودی خود محدودیت و خودسانسوری دارد، طبیعی است که این موضوع هم، فضای مانور را برای بازیگر یا نویسنده‌ای که در این حوزه فعالیت می‌کند محدودتر می‌کند. به عنوان یک بازیگر کمدی برای مواجه شدن با این مسئله چه روش و تمهدیدی دارید؟
اساسا همه ما با یک ذهن خودسانسور کار می‌کنیم، چون سال‌هاست در این حوزه‌ایم و خط قرمزها را می‌شناسیم و می‌دانیم شرایط چگونه است. حالا شاید فضای پلتفرم‌ها یک مقدار نسبت به تلویزیون بازتر باشد ولی کلیت این فضا محدودیت‌هایی را دارد. طبیعی است که در این شرایط هر کاری که می‌خواهیم انجام دهیم را به سمت و سویی ببریم که هنجارهایی که وجود دارد و به خط قرمز تبدیل شده شکسته نشود.
- لحظاتی که در «جوکر» از سمت شما دیدیم چقدر ساخته و پرداخته ذهن خودتان بود؟ با تیم نویسندگان هم برای ایده‌هایی که داشتید مشورت می‌کردید؟
چند جلسه با بچه‌های نویسنده داشتم و خیلی هم ایدههای خوبی را مطرح کردند، قرار بود چند تای آنها را به سرانجام برسانیم و در برنامه اجرا کنیم ولی متاسفانه این فرصت برای من باقی نماند و خیلی زود از گروه جدا شدم و رفتم کنار سیامک نشستم.
- فکرش را نمی‌کردید در همان مراحل اول از گروه جدا شوید؟
راستش فکر می‌کردم حداقل دو سه مرحله جلو بیایم و در جوکر تایمم ایده‌هایم را اجرا کنم ولی یوسف تیموری به من مهلت نداد.
- از دو سال پیش که سینماها به دلیل شیوع کرونا تعطیل شدند و برخی مردم هنوز هم برای به سالن رفتن ترس دارند، پلتفرم‌ها با استقبال بیشتری مواجه شدند و این رسانه بین‌شان بیش از پیش جا افتاد. شما به عنوان کسی که در برنامه پرمخاطبی مثل «جوکر» حضور داشتید واکنش مردم به برنامه‌های تولید شده در پلتفرم‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فکر می‌کنم تمایل مردم به سمت پلتفرم‌ها و برنامه‌ها یا سریال‌هایشان در دوران کرونا خیلی بیشتر شد چون واقعا قبل از آن پلتفرم‌ها یا همان شبکه نمایش خانگی به این شکل گسترده مخاطب نداشتند. برخی برنامه‌ها یا مسابقه‌ها را من خودم از نزدیک شاهد بودم که مردم به شکل جدی دنبال می‌کردند و هر هفته منتظر قسمت جدیدش بودند. فکر می‌کنم همین الان آیتم هم که برخی معقدند خیلی سخت است یا شاید مثل قبل مخاطب نداشته باشد اما من به دلیل تجربه‌ای که داشتم می‌گویم آیتم همین الان هم اگر خوب باشد و دست‌مان را باز بگذارند و نویسنده خوب آن را بنویسد جواب می‌دهد و مخاطب خودش را خواهد داشت.
آیتم نمایش کوتاه کمدی است و همه دوستش دارند. سال گذشته تیمی که «خنده بازار» را کار می‌کردند یک کار این سبکی ساختند البته من همراهشان نبودم اما به دلیل سختگیری‌هایی که وجود داشت آن اتفاقی که باید می افتاد نیفتاد و کار جان نداشت. امیدوارم دوستان نظارت کمی با دیده اغماض به کار کمدی نگاه کنند تا مردم هم از تماشای کارها لذت ببرند.
