فیلم «زیر آب»، داستان چند تن از اعضای یک سایت تحقیقاتی در زیر آب را روایت میکند که پس از وقوع یک فاجعه، سعی دارند راه نجاتی پیدا کنند.
فیلم «زیر آب» با عنوان اصلی «Underwater» از آن دسته فیلمهای درجهدو اما با بازیگران درجهیک است که هالیوود عادت به ساختشان دارد. آخرین ساخته ویلیام اوبنک، اثری متوسط است که شما را خیلی زود وارد ماجراهای اکشن و نفسگیر میکند و این فشار را تا انتهای فیلم حفظ میکند. در عصری که شاهد رشد روزافزون ساخت فیلمهای بلاکباستر پرمدعا هستیم، تماشای فیلمی همچون «زیر آب»، که دقیقاً میداند باید چه چیزهایی را به مخاطب نشان دهد، لذتبخش است. این اثر که بهشدت تحت تأثیر بازی قوی کریستن استوارت (بازیگر مجموعه فیلمهای «گرگومیش» با عنوان اصلی «Twilight») و فیلمبرداری بویان بازلی (فیلمبردار فیلمهای «حلقه» و «رنجر تنها») قرار دارد، شما را وادار به دوست داشتنش میکند. اگرچه برخی از سکانسها موجب ناهماهنگی در روایت داستان میشوند اما این ایرادات، قابلچشمپوشی هستند. در نقد و بررسی فیلم «زیر آب» با فیلیمو شات همراه باشید.
نگاهی به فیلم والکیری | نقشه ترور هیتلر در دستان یک آلمانی خوب
کریستن استورات در این فیلم نقشی زنی به نام نورا را ایفا میکند؛ کارگری که در یک سایت تحقیقاتی در زیرآب کار میکند. در ابتدای فیلم، یک راوی به شکلی آزاردهنده در مورد بیمعناشدن زمان هنگامی که چندین مایل از سطح آب فاصله دارید صحبت میکند؛ صحبتهایی که گویی پس از فرایند تولید، توسط تهیهکننده به فیلم اضافه شده است. هیچ نوری در کار نیست و گاهی اوقات نمیتوان گفت که کاراکترها بیدار هستند یا در حال تماشای رویا. در همین زمان، در حالی که شما سعی دارید به محیط فیلم عادت کنید، اتفاقات آغاز میشوند؛ بدنه دکل ترک میخورد بخشهایی از سایت، زیر آب منفجر میشود. نورا سعی دارد خود را نجات دهد و در این راه با باقی بازماندگان حادثه همراه میشود. در اینجا ما با کاراکترهایی آشنا میشویم که ونسان کسل، جان گلگر جونیور، مامودو آچی، جسیکا هنویک و تی.جی. میلر نقششان را ایفا میکنند.
داستان فیلم را میتوان در همین یک جمله خلاصه کرد: شش نفر سعی دارند از فاجعهای که صدها نفر دیگر را کشته است نجات پیدا کنند. هیچ نمایی از خدمه روی آب نشان داده نمیشود. هیچ فلاشبکی وجود ندارد. کپسولهای نجات یا از قبل مورداستفاده قرار گرفتهاند یا طی حادثه خراب شدهاند. تنها امید آنها این است که یک مایل روی کف اقیانوس پیادهروی کنند تا به سایت دیگری برسند و به این دلخوش باشند که آنجا تخریب نشده باشد. اما آنها در این راه متوجه میشوند که هفت مایل زیر سطح دریا تنها نیستند.

مروری کوتاه بر فیلم اسپوتنیک | ظهور مجدد «بیگانه» اینبار در شوروی
بله، فیلم «زیر آب» یا «آندِرواتِر» اثری است که مضامین فیلمهای مربوط به رخ دادن یک فاجعه و فیلمهای هیولایی را ترکیب کرده است؛ دو ژانر محبوب عامه مردم. «زیر آب»، درواقع داستان فیلم «ماجرای پوزیدون» با عنوان اصلی «The Poseidon Adventure» را در اعماق داستان فیلم «بیگانه» با عنوان اصلی «Alien» غوطهور کرده است. اگرچه این ترکیب در بعضی از لحظات فیلم موفقیتآمیز نبوده است اما ویلیام اوبنک بازیگرانش را بهقدری قدرتمند هدایت کرده است که اکثر مخاطبان متوجه این لحظات نمیشوند. نورا در مخمصه گرفتار شده و ما این موضوع را به خوبی درک میکنیم. استوارت در نمایش این موضوع بسیار باورپذیر عمل کرده است و هنویک و کسل نیز در این راه به او کمک زیادی کردهاند. از سوی دیگر، بازی تی.جی میلر خیلی زود خستهکننده میشود اما این تنها نقطهضعف فیلم در بخش بازیگری است.
نویسندگان فیلم «زیر آب» چند داستان پشتپرده در نظر گرفتهاند تا لحظات عاطفی ماجرا را برجسته کنند. اگرچه تعداد این داستانها بیشازحد زیاد است اما این موضوع چیزی نیست که در ژانر فیلمهایی همچون «زیر آب» غیرعادی باشد. انتخاب بویان بازلی بهعنوان فیلمبردار، یکی از تصمیمات مهم تهیهکنندگان فیلم بوده است. او که پیش از این فیلمبردار آثاری همچون «درمانی برای سلامتی» با عنوان اصلی «A Cure for Wellness» و «دزدان درایی کارائیب: مردگان حکایت نمیکنند» با عنوان اصلی «Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales» بوده، بار دیگر ما را با صحنههایی چشمنواز روبرو کرده است. بازلی به خوبی میداند چطور با ترکیب نماهای فوقالعاده نزدیک (extreme close-up) از کلاه ایمنی نورا، در حالی که از جغرافیایی که این شش نفر در آن گرفتار شدهاند دور نمیشود، تنش حاکم بر داستان را به مخاطب القا کند.
نگاهی کوتاه به فیلم او فردا می میرد | زندگی در سایۀ مرگی نزدیک
زمانی که فیلم وارد فاز هیجان تمامعیار میشود، بازلی و اوبنک اگرچه فضای تیرهوتار فیلم «زیر آب» را چند درجه بیشتر کردهاند، اما بااینحال فیلم هنوز از لحاظ بصری تأثیرگذار است؛ ارزشی که نمیتوان آن را دستکم گرفت. اکثر فیلمهای درجهدو همچون «زیر آب» بیننده را با ترسهای ناگهانی و لرزشهای مداوم دوربین همراه میکنند تا کمبود بودجه و تیزهوشی بصری خود را پنهان کنند. چیزی که فیلم «زیر آب» را با این آثار متمایز میکند، یک استعداد هنری در جلوههای بصری و طراحی صوتی است. «زیر آب» سرشار از نور چشمکزن چراغهای شکسته، تجهیزات تخریبشده و صدای خم شدن فلزات تحتفشار آب است. نکاتی که اگرچه کماهمیت به نظر میرسند اما برای برجسته ساختن تنش حاکم بر داستان الزامی هستند.

چیزی که بیش از همه در فیلم «زیر آب» دیده میشود، بیامان بودن است؛ بیشتر بخشهای فیلم در زمان حال رخ میدهند و این بیدرنگ بودن، به روایت داستان قدرت میدهد. این فیلم، تمام مزخرفاتی که میشد از بالای سطح آب در مورد زیر سطح آب گفت را حذف کرده و در عوض ما را با کاراکترهایی همراه کرده است که باید با اتفاقات عجیبی که زیر آب بهصورت پیوسته رخ میدهند روبرو شوند. «زیر آب»، داستانی درباره وحشت و اینکه چطور قهرمانان غیرمنتظره داستان میتوانند نسبت به آن واکنشی غریزی داشته باشند، روایت میکند؛ وحشتی که توأم با حضور هیولاهای دریایی است.
پایانبندی فیلم «زیر آب» احتمالاً تماشاگرانش را به دودسته تقسیم خواهد کرد، اما باید اعتراف کنیم جزو هر دسته که باشید از جاهطلبی تأثیرگذار صحنههای پایانی لذت خواهید برد. انسانها، بهخصوص در دوران کودکی، مجذوب این ایده هستند که گونههای جانوری بسیار زیادی در اعماق اقیانوس وجود دارند که هنوز ناشناخته باقی ماندهاند. اگر این ایده هنوز برایتان جذاب است، پس بهاحتمال زیاد فیلم «زیر آب» برای شما ساخته شده است.
مروری کوتاه بر فیلم اسپوتنیک | ظهور مجدد «بیگانه» اینبار در شوروی

منبع: Roger Ebert