مروری کوتاه بر فیلم نخستین و آخرین انسان
فیلم «نخستین و آخرین انسان» با اقتباس از رمانی علمی – تخیلی با همین نام ساخته شده و کارگردان برای به‌تصویر‌کشیدن توأمان نثر این کتاب و دیدگاه خود، از روشی منحصر‌به‌فرد و عجیب استفاده کرده است.
در آینده‌ای بسیار دور، یعنی دو میلیارد سال دیگر، آخرین انسان‌های روی زمین درمی‌یابند که در معرض انقراض هستند. در آن زمان، تنها آثار به‌جا‌مانده از انسان و دیگر موجودات روی زمین، ساختمان‌ها و بناهای عجیب‌و‌غریبی است که حامل پیامی از تاریخ و سرگذشت انسان و البته نمایی از آینده است.
اولین فیلم تکان‌دهنده موسیقی‌دان ایسلندی، یوهان یوهانسون (که وی را بیشتر به‌واسطۀ همکاری با دنی ویلنوو می‌شناسیم) عجیب و خیره‌کننده است. این اثر با پیش‌بینی‌های منفی‌گرایانۀ خود، ایدۀ کلی ساختن آرمان‌شهری در آینده را به کل منتفی می‌کند. با فیلیمو شات همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به فیلم نخستین و آخرین انسان با عنوان اصلی «Last And First Men» که در جشنواره فیلم برلین ۲۰۲۰ موردتحسین قرار گرفت.
درباره ۱۰ فیلم برتر جشنواره برلین ۲۰۲۰ در فیلیمو شات بخوانید
این فیلم با اقتباس از رمانی علمی – تخیلی با همین نام و به قلم اولاف استپلدون ساخته شده؛ یوهانسون برای به‌تصویر‌کشیدن توأمان نثر این کتاب و دیدگاه خود، از روشی منحصر‌به‌فرد و عجیب استفاده کرده است.
با صرف‌نظر کردن از بازی‌های فیزیکی بازیگران، می‌توان گفت که استلا برنت گراولن در «نخستین و آخرین انسان» (با عنوان اصلی Last And First Men) تأثیرگذار ظاهر شده است. استفاده از دوربین ۱۶ میلی‌متری، تصاویر سیاه‌وسفید و حضور ساختمان‌هایی با معماری زبره‌کاری (بروتالیست) در یوگسلاوی از عناصر هیجان‌انگیز این فیلم هستند. صدای روح‌افزای تیلدا سوینتن، که در قالب یک راوی بی‌نام تاریخچه، اتفاقات، موفقیت‌ها و شکست‌ها را برای مخاطب روایت می‌کند، از دیگر المان‌های جذاب فیلم «نخستین و آخرین انسان» است. برای نمایش شخصیت یک دانای کل، که دربارۀ تمام اتفاقات می‌داند و کاملاً به روند تکامل انسان در طول زمان آگاه است (مثل ارتباط تله‌پاتی که در آینده به‌جای ارتباط صوتی و گفتاری استفاده می‌شود)، سوینتون بهترین انتخاب ممکن بوده. اما در روایت این گزارش‌ها و گفته‌ها هیچ اثری از انسانیت نیست؛ تنها حضور بناها و ساختمان‌هایی که بیانگر پوچی و بی‌حاصلی هستند، حضور بشر را به مخاطب یادآور می‌شوند.
ترکیب ترسناک و تأثیرگذار تصاویر سیاه و سفید با آواز‌ها و موسیقی خاص فیلم، به «نخستین و آخرین انسان» جذابیت بیشتری افزوده است؛ المان‌هایی که بی‌شک به اعتبار حضور یوهانسون در فیلم جای گرفته‌اند.
عملکرد آرام و محتاطانۀ دوربین به مخاطب حس طبیعی و تجربی بودن اثر را القا می‌کند.
اگرچه جزئیات روایی و سینمایی فیلم نمی‌تواند پابه‌پای پتانسیل موضوع و ایده اصلی آن پیش برود و فیلم پیش از آنکه به نتیجه‌گیری نهایی برسد از ریتم می‌افتد، اما تجربه منحصر‌به‌فرد بصری این فیلم باعث همراهی تماشاگر می‌شود و حتی می توان گفت صبر، طاقت یا حتی حس دلسوزی او را به چالش می‌کشد. در هر حال، فیلم «نخستین و آخرین انسان» تجربه‌ای خیره‌کننده و مسحور‌کننده است.
این اثر اولین تجربۀ حرفه‌ای و البته نه‌چندان بی‌نقص یوهانسون در حوزۀ فیلم‌سازی است و سبک فیلم‌سازی یوهانسون همانند اعتبارش در حوزۀ موسیقی، قدرتمند و فوق‌العاده است.
منبع: Empire Online
