اطلاعات اولیه و نقد فیلم ملکه آلیشون
فیلمی که ساخت آن ده سال طول کشیده است
ملکه آلیشون از فیلمهای حاضر در جشنواره فجر است که سهمیه سینمای کودک به حساب میآید و جزو آثاری است که در جشنواره کودک اصفهان برگزیده شده است. در ادامه نگاهی به متن و حواشی و نقدهای این فیلم میاندازیم.
اطلاعات کامل از چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
خلاصه داستان فیلم ملکه آلیشون
در خلاصه داستان رسمی فیلم ملکه آلیشون آمده است: آدور در کودکی زندگی فقیرانهای را با پدربزرگش سپری کرده. پدر و مادر او به دست موجودی شیطانی به نام کایوت از بین رفتهاند، اما به او گفتهاند. تب جنگل باعث مرگ آنها شده. آدور از جنگل به شدت متنفر است. روزی آدور با پدربزرگش بحث میکند و از خانه فراری میشود و به جنگلی مخوف میرسد. تونل زمان او را به داخل خود میکشد و بعد به جنگل سوختهای که حاکمش یک پری به اسم ملکه آلیشون است، فرستاده میشود…
نقد و بررسی فوری فیلم ملکه آلیشون
نکته: این نقد و نوشتهها، نظر کوتاه ولی دستاولِ منتقدان و نویسندگان سینمایی است؛ شاید بعدها همه چیز تغییر کند! در ضمن، انتشار آنها -لزوما- به معنای تایید فیلیموشات نیست.
سعیده نیک اختر
اصلا اصرار به فیلمسازی با دست خالی را نمیفهمم. چه کسی گفته این افتخار است که همه کاره فیلم خودت باشی؟ نویسنده، کارگردان، تهیهکننده و… آن هم با جیب خالی. ایدهاش را که از یک درخت افسانهای در تایوان گرفته، نویسنده هم که خودش بوده، فیلمبردار هم که خودش است، دکوری هم نساخته و نهایتا در دو اتاق با گلهای مصنوعی خانهشان و چند متر پارچه آن را ساخته، خودش هم کار را فیلمبرداری کرده، پول هم که نداشته، پس این ۹ سال چه کار میکرده که آن را بر سر جشنواره منت میگذارد؟
صرفا زمان طولانی تولید دال بر اهمیت موضوع و درخشان شدنش نیست. سوال من اینجاست که داوران جشنواره کودک دچار کدام قحطی شدند که این فیلم را برگزیدند و به ایشان اجازه دادند در جشنواره فیلم فجر هم حضور داشته باشد؟ هیئت انتخاب جشنواره چهل و دوم روی چه حسابی به این فیلم کمجان و کم کیفیت اجازه ورود داد؟ حقیقتا این فیلم به لحاظ کیفیت در قد و قواره فیلمهای دیگر جشنواره است؟ اگر ۹ سال که چه عرض کنم، ۹ روز، آقای ابراهیم نورآور، روی هدایت بازیگرها وقت و انرژی گذاشته بود قطعا نتیجه بهتری میگرفت.
بازیها به شدت ضعیف و آزاردهنده است. ریتم کند است و از تدوین بهرهای نبرده. توالی اتفاقها و منطق رویدادهایش درست نیست. ایده در حالت کلی خوب است اما برای پرداختش هیچ زحمتی کشیده نشده. احتمالا فیلمساز خودش را بینیاز از مشورت باتجربهها و چارهجوییها فرض کرده و به دانش خودش اتکا کرده است. با دیدن این فیلم که حقیقتا تا پایانش نمیشد آن را تحمل کرد، از فیلمسازان دیگر شرمنده شدم که کارشان اینجا در این جشنواره در کنار چنین فیلمی داوری شد و به نمایش گذاشته شد!
۳ نکته از فیلم:
- نمیتونی نساز
- فهمیدیم در خانهمان هم میتوانیم فیلم بسازیم
- داوران محترم چرا قیمه را در ماستها میریزید؟
محمد تقیزاده
ملکه آلیشون به عنوان یکی از ۴ فیلمسینمای کودک حاضر در جشنواره چهل و دوم فیلم فجر در حالی در سالن رسانه ها اکران شد که کمترین تعداد تماشاگر در سالن حضور داشتند. گویا جدی نگرفتن فیلمهای کمدی به سینمای کودک هم رسیده و خلوتی سالن همایشها به نوعی گواه این مظلومیت است.
ملکه آلیشون کار بصری جذابی دارد که تداعیگر چند فیلم معروف خارجی از جمله هری پاتر است و فضای فانتزی و البته وهمآلود آن پروژهها را یادآوری میکند. وهم، جادو و طلسم به عنوان یکی از تمهای مهم ملکه آلیشون است که میتواند عامل مهمی برای جذابیت و کشش کودکان و نوجوانان باشد. ردهبندی سنی انیمیشن و سینمای کودک از مهمترین چالشهای سینمای کودک است که ملکه آلیشون نیز از این مساله ضربه میخورد. مشخص نمیشود که کودکان نوجوانان کدامیک مخاطب انیمیشن هستند چرا که فضای جادو و طلسم ممکن است باعث ترس و به هم خوردن روان بچهها باشد و لزوم توجه به این نکته در ردهبندی سنی کارهای کودک و نوجوان مهم است که همچنان از آن غفلت میشود.
۳ نکته از فیلم:
- وجوه بصری جذاب
- فضای وهم و طلسم و جادو
- نامشخص بودن رده سنی
سید مهرزاد موسوی
چرا این فیلم در جشنواره فیلم فجر است؟ این سوال مهمی است که توسط هیئت انتخاب باید پاسخ داده شود. گیرم فیلمی در جشنواره دیگری مورد توجه قرار گرفته، آیا این مجوز ورود به مهمترین جشنواره سینمایی ایران است؟ اصلا تیتراژ فیلم را دیدهاید؟ بازیها و گریم فیلم را چی؟ به صرف اینکه در جشنواره دیگری با چارچوبها، قواعد و مخاطبان دیگر مورد توجه قرار گرفته (که همین هم جای سوال است که رقیبانش چه فیلمهایی بودهاند که این مورد پسند واقع شده)، یعنی مناسب پخش در جشنواره فجر است؟ بله درست حدس زدید؛ از دیدن این فیلم عصبانیام… در دورهای که روزانه ۴ فیلم (در ۹ روز) نمایش داده میشود، همه چیز در اوج فشردگی است، چرا باید این فیلم -به هر ضرب و زوری و بهانه رنگین شدن سفرهای- در جشنواره حاضر باشد و یکی از سئانسها را به خود اختصاص دهد؟ این عصبانیت ربطی به سازنده ندارد و معطوف به برگزارکننده است!
از منولوگهای مضحک «من دارم میترسم/ من کمکم داره سردم میشه» تا انبوهی از این چیزها در طول داستان (که مثالزدنش مناسب اینجا نیست) حتی تردید دارم که فیلم مناسب کودکانِ امروز باشد. با اینحال، نباید از تلاش و زحمت کاملا یکنفره ابراهیم نورآورمحمد گذشت. امید به اینکه فیلم بعدیاش بهتر از این باشد.
اسم پیشنهادی دیگر برای فیلم: نمیدانم
سطح فیلم: رد شدن در هیئت انتخاب
۳ نکته از فیلم:
ندارد؛ به واقع ندارد!
بازیگران و عوامل فیلم ملکه آلیشون
بازیگران: نسترن سیفی، نسیم عبدی، امیررضا اسماعیلی، سعید فاضل ساعتچی، صبا منصوری، فاطمه زحمتکش، عارف امرج شکری، آرزو مهتری، شانلی محمدی، میترا شجاعی و…
فیلمنامهنویس، تهیهکننده، کارگردان و…: ابراهیم نورآورمحمد
ملکه آلیشون به روایت کارگردان
ابراهیم نورآورمحمد | آلیشون نام یک درخت ۳ هزارساله در کشور تایوان بود که به علت سهلانگاری و ندانمکاریها، طوفانی آن را بر زمین زد و شکست، پس از این ماجرا، اهالی کشور ناراحت بودند که چرا از درخت که بهعنوان سمبلی که در تایوان شناخته میشد، مراقبت نشد و آن را استوار نکردند. حتی بعد از شکسته شدن درخت سه هزارساله «آلیشون» برای آن عزاداری گرفته شد. این داستان ایده ساخت «ملکه آلیشون» را به ذهن من آورد و سبب شد که تلاش کنم تا ضرورت قدردانی از طبیعت را به کودکان و نوجوانان یادآوری کنم چراکه معتقدم جنگل و طبیعت همه چیز این کره خاکیست.
ساخت «ملکه آلیشون» هشت سال به طول انجامید، اینکه پس از هشت سال آن را در جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان میبینم، بسیار ارزشمند است. درباره میزان ارتباط گرفتن این فیلم با داوران و مردم چیزی نمیدانم اما سعی کردهام که آن را از همه لحاظ تأثیرگذار بسازم. امیدوارم که «درخت آلیشون» به دلیل همت بچهها بعد از این همه سال به نتیجه برسد و با مخاطبانش ارتباط برقرار کند.
سعی کردهام «ملکه آلیشون» یک فیلم تخیلی و نزدیک به ترسناک باشد که بچههای امروزی آن را دوست دارند. برای اینکه تاثیر فیلم را ببینم، آن را به صورت خصوصی برای تعدادی از کودکان و نوجوانان پخش کردم و شاهد بروز هیجان در وجود آنها بودم
به دلیل کمبودها، مجبور شدم فیلم را به تنهایی بسازم و بچههای حاضر در فیلم، روز و شب زحمت کشیدند، بزرگ شدند و صبوری کردند. امیدوارم این فیلم به چیزی که لیاقتش را دارد، برسد و اتفاقات خوبی برای آن بیفتد. وقتی میخواستم این فیلم را بسازم، از روز اول تلاش کردم که تعدادی از بچهها را دور خودم جمع کنم تا حتی در تمرین بازیگران را تماشا کنند…
حتی روزی به آنها توپ فوتبال میدادم تا با آن بازی کنند، سپس به بازیگران میگفتم که کارشان را انجام دهند و بازیگری کنند، میخواستم ببینم بچههای تماشاچی توپ را نگه میدارند تا به کار بازیگران توجه کنند؟ این اتفاق افتاد و تاثیر زیادی از این کار روی بچهها دیدیم. کودکان توپ را کنار میگذاشتند و مشتاقانه به تمرین بازیگران توجه میکردند. پس از این مساله احساس کردم که فیلم میتواند توجه تماشاگر را جلب کند و تاثیر خود را گذاشته است.
از بچهها سوالهای بسیاری پرسیدم و چیزهای زیادی یاد گرفتم؛ بچهها تخیلات نابی دارند چراکه در ماورای ذهنی خودشان سیر میکنند. از ابتدا تا انتهای کار از کودکان و نوجوانان کمک بسیاری گرفتم و با واکنشهای زیبایی مواجه شدم. نمیدانم در جمعبندی کلی این کار بتواند تاثیری را که من در ذهن دارم، روی مخاطب بگذارد اما تا جایی که توانستهام، تلاش کردهام که فیلم مثمرثمر باشد.
امیدوارم در اکران فیلم، شاهد این تأثیرگذاری باشم. سعی کردهام «ملکه آلیشون» یک فیلم تخیلی و نزدیک به ترسناک باشد که بچههای امروزی آن را دوست دارند. برای اینکه تاثیر فیلم را ببینم، آن را به صورت خصوصی برای تعدادی از کودکان و نوجوانان پخش کردم و شاهد بروز هیجان در وجود آنها بودم. امیدوارم که این فیلم و جشنواره همه بچهها را تحتتأثیر قرار دهد و هیجان و لذتی که در فیلم وجود دارد، در چهره تماشاچیان ببینم.
اولین چیزی که میتواند بر کودکان و نوجوانان برای رسیدن به قله تاثیر بگذارد، نوع جشنواره، برگزاری آن و کیفیت فیلمهاست؛ بچههای امروزی بسیار باهوش هستند و کار کردن با آنها بسیار سخت است، گاهی اوقات ایدههایی میدهند و چیزهایی میگویند که بزرگترها از تحقق آنها بازمیمانند پس راضیکردنشان بسیار سخت است. وقتی کار ساخت «ملکه آلیشون» را شروع کردم، میدانستم که زمانبر است، پس سعی کردم از سبکی استفاده کنم که پس از سالها کیفیت و جذابیت داشته باشد.
این یادداشت در حاشیه جشنواره فیلم کودک منتشر شده است
چند نکته درباره فیلم
- ملکه آلیشون از فیلمهای برگزیده جشنواره فیلم کودک است که به طور مستقیم وارد بخش مسابقه جشنواره فجر شده است.
- این فیلم از عجیبترین فیلمهای جشنواره است چرا که فیلمساز تمامی کارهای فیلمش را خودش انجام داده و در تیتراژ فیلم نامی غیر از خودش را نمیبینید.
- ساخت این فیلم حدود ۹ سال طول کشیده است و از این حیث یک رکورد محسوب میشود.
- با حضور ملکه آلیشون سهم سینمای کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر به ۳ فیلم میرسد که دوتای دیگر محصول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
حرفهای عوامل فیلم در نشست خبری جشنواره فیلم فجر
ابراهیم نورآورمحمد | کارگردان: ملکه آلیشون یک کار پُرچالش بود که ساخت آن ۱۰ سال طول کشید. وقتی ۱۰ سال پیش فیلمنامه کار را نوشتم، هرکسی آن را میدید، میگفت ساخت آن با توجه غیرممکن است. در نتیجه مجبور شدم که تنهایی آستین بالا بزنم و کار را شروع کنم. این فیلم بیش از ۱۰۰ لوکیشن داشت و نیمی از زمان تولید آن، صرف ساخت لوکیشن شد. در واقع ۸۰ درصد لوکیشنهای فیلم ساخته شدهاند.
این اثر ویژه کودک و همه میدانند ساخت فیلم کودک چقدر سخت است. من اطلاع داشتم که ساخت این فیلم زمان میبرد و به عوامل میگفتم که باید کاری کنیم تا فیلم قدیمی نشود و همچنان مخاطب خود را داشته باشد. ما با این فیلم، در جشنواره کودک و نوجوان هم حضور داشتیم و اشتیاق کودکان را دیدیم. من از طراحی لباس و گریمهای برگرفته از کشورهای خارجی استفاده نکردم و همه المانها برگرفته از الگوهای ایرانی بودند. حتی اسم شخصیتها نیز کاملا اصیل و ایرانی بود، اما مخاطبان فکر میکردند که این المانها خارجی هستند.
۱۰۰ درصد به پخش بینالملل این فیلم فکر میکنم. وقتی یک نفر مسئول صفر تا صد کار است قطعا کار مشکلاتی نیز دارد. این کار را فارغ از حضور بازیگران، تکنفره انجام دادم. هر ژانر و موضوعی برای مردم آموزنده است و ما هم میخواستیم در این فیلم طبیعت را به مردم نشان دهیم تا بچهها یاد بگیرند که طبیعت را دوست داشته باشند. همانطور که گفتم برای ساخت این فیلم از هر لحاظ تنها بودم. اصلا غربگرایی در کار نیست فقط شکل کار برای خاص بودن فیلم اینگونه نشان میدهد که انگار فیلم خارجی است.
نسترن سیفی | بازیگر: خوشحالم که فیلم ما، بعد از ۱۰ سال دیده شد. امیدوارم از امروز به بعد کارهای خیلی بزرگتری انجام دهیم.
فاضل ساعتچی | بازیگر: باعث افتخار من است که اکنون اینجا هستم. من در این فیلم نقش پدربزرگ را بازی کردم و این نقش برایم حاشیههای زیادی ساخت زیرا موهایم را دکلره و ریشهایم را بلند کرده بودم.
مهدیه قاضی میرسعید | بازیگر: باتوجه به اینکه ساخت این فیلم زمان زیادی برد، تیم دوبله آخرین تیمی بود که به این پروژه اضافه شد. کار دلی و یک انگیزه قوی باعث شد که ما از پس این کار بربیاییم.
فاطمه زحمتکش | بازیگر: من از ۹ تا ۱۲ سالگی درگیر این فیلم بودم. از کارگردان عزیزمان و اعضای گروه ممنونم که زحمت زیادی کشیدند. از شما هم ممنونم که فیلم ما را نگاه کردید.
من به عنوان یک نوجوان ۱۴ ساله خیلی زود دوست دارم برم و این فیلم را ببینم و قطفا می روم و می بینم
توقعم از این فیلم خیلی بالاست
من امروز با دختر ۷ ساله و پسر ۴ سالهام به تماشای این فیلم رفتم و واقعا پشیمان شدم و ترس این را دارم که تمامی شخصیت های ترسناک در ذهن فرزندانم بماند من در طول فیلم فقط دستم روی چشمهای دختر و پسرم بود تا وسطهای فیلم با اصرار پسرم سالن را ترک کردیم و من واقعا متاسفم برای سازنده این اثر که اسم کودک روش گذاشته