معرفی و نقد فیلم حرف های زنانه
فیلمی تکاندهنده درباره زنانگی، هویت و آزادی
چند سال قبل یک جنایت واقعی وحشتناک در بولیوی رخ میدهد. تجریبات میریام تووز از زندگی در میان منونایتها (یا منونیتها) که برای سالهای طولانی همراه او بودند زمینه خلق هفتمین و تکاندهندهترین رمان او را شکل دادند. انتشار این کتاب با موجی از تحسین و ستایش از جانب مخاطبان و منتقدان همراه بود و بسیاری درباره اینکه چقدر خواندن آن روشنگر و تاثیرگذار بود اظهار نظر میکردند. این رمان بخشی تاریک از تاریخ که بسیاری درباره آن چیزی نمیدانستند را افشا میکرد و براساس رویدادهای واقعی که بین سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹ در یک جامعه مذهبی منونایت بولیویایی رخ داده بود نوشته شد. اغلب ممکن است سالها طول بکشد تا یک رمان در قالب یک فیلمنامه اقتباس شود، اما تنها بعد از گذشت ۴ سال اکنون شاهد اقتباس سینمایی این کتاب به کارگردانی سارا پلی هستیم. فیلمی که یکی از پرهیاهوترین آثار به نمایش درآمده در جشنوارههای سینمایی پاییز ۲۰۲۲ بود و اکنون آماده رقابت برای مراسم اسکار میشود.
خلاصه داستان فیلم حرف های زنانه
در فیلم حرف های زنانه، منونایتها گروهی از مردم هستند که از آناباپتیستها، یک جنبش اصلاحطلبانه در قرن شانزدهم، ریشه میگیرند. مانند سایر اجتماعها و صومعههای مذهبی، منونایتها سبک زندگیای با قوانین سختگیرانه دارند: غسل تعمید مومنان، دوری جستن از تکفیر شدگان و یک زندگی انزواطلبانه دور از جامعه. گروههای منونایت به عنوانهای گروههای منسجم، بسیار منضبط و تا قرن بیستم به عنوان راندهشدگان از جامعه در نظر گرفته میشدند. حرفهای زنانه سارا پلی داستان گروهی از زنان را در یک جامعه کوچک منونایت روایت میکند که باید تصمیم بگیرند چه کاری در برابر جنایات فجیعی که در حقشان صورت گرفته است انجام بدهند. فیلمی که نشان میدهد چگونه یک تصمیم، هویت زنان منونایت را آشکار میکند.
همانطور که قبلتر اشاره کردیم، حرفهای زنانه اقتباسی از رمان تحسین شده میریام تووز به همین نام است. هدف میریام از نگارش این کتاب این بود که این تصور که زنان منونایت افراطی، فرقهگرا، عجیب و غریب و مطرود هستند را از بین ببرد. او میخواست آنها را به عنوان انسانهایی که سعی در اصلاح جنبههای متضاد هویت خود دارند مجسم کند. رمان و در نتیجه فیلم، مضامین بسیار حساسی مانند مذهب و سوءاستفاده جنسی را مورد بررسی قرار میدهند. این فیلم وضعیت سخت گروهی از زنان را شرح میدهد که به عنوان بخشی از یک تشکیلات منونایت گرد هم جمع شدهاند و میفهمند که آنها توسط مردان جامعه خود تحت مصرف مواد مخدر و سوءاستفاده قرار گرفتهاند. همانطور که روایت گسترش مییابد، زنان در کنار این افشاگریهای دردناک برای حفظ ایمان خود میجنگند.
درباره سارا پلی؛ کارگردان حرفهای زنانه
سارا پلی فعالیت سینمایی خود را به عنوان یک بازیگر آغاز کرد. او که بخاطر بازی در فیلمهایی مانند آخرت شیرین (The Sweet Hereafter)، اگزیستنز (Existenz) و طلوع مردگان (Dawn of the Dead) شناخته میشد از سال ۲۰۱۰ در هیچ فیلم یا سریال تلویزیونیای حضور پیدا نکرد، زیرا از بعد آن حرفه خود را وقف نویسندگی و کارگردانی کرده است. اولین فیلم بلند پلی در سال ۲۰۰۶، دور از او (Away From Her) در ۲ رشته بهترین بازیگر نقش اول زن برای جولی کریستی و بهترین فیلمنامه اقتباسی نامزد اسکار شد. او سپس این والس از آن تو (Take This Waltz) را با میشل ویلیامز و ست روگن کار کرد و سپس مستند خودزندگینامهای و عمیقا شخصی داستانهایی که میگوییم (Stories We Tell) را در سال ۲۰۱۲ ارائه کرد. حرفهای زنانه چهارمین فیلم بلند پلی بعد از گذشت ۱۰ سال از فیلم قبلیاش است.
معرفی بازیگران فیلم حرف های زنانه
فیلمی که سفر گروهی از زنان قدرتمند را به تصویر میکشد باید گروهی از بازیگران زن برجسته را گرد هم بیاورد. اتفاقی که خوشبختانه در حرفهای زنانه رخ داده است. رونی مارا، کلر فوی، جسی باکلی، فرانسیس مکدورمند و شیلا مککارتی، گروه بازیگران زن اصلی فیلم را تشکیل میدهند. اگرچه گروه بازیگری فیلم در کنار هم مورد تحسین قرار گرفتهاند، اما در این میان بازی جسی باکلی در نقش شخصیت ماریش توجهات بیشتری به خود جلب کرده است. بن ویشاو در نقش آگوست اپ یکی دیگر از بازیگران اصلی فیلم است که یک نامزدی جوایز گاتهام نیز برای آن کسب کرد. میشل مکلاود، امیلی میچل، لیو مکنیل، کیت هالت، آگوست وینتر، کیرا گلوئین و شایلا براون از دیگر بازیگران حرفهای زنانه هستند.
حضور در جشنوارههای سینمایی
نمایش فیلم حرف های زنانه در جشنوارههای سینمایی با تحسین منتقدان همراه بوده است. منتقدان عمدتا کارگردانی و فیلمنامه سارا پلی را ستودهاند. در واقع تمجیدها از فیلم آنقدر زیاد بود که دومین فیلم برگزیده مردمی در جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو شد. پلی همچنین یکی از نامزدهای کسب اسکار بهترین کارگردانی در مراسم امسال آکادمی است. در صورتی که او موفق به کسب این جایزه شود، چهارمین زنی خواهد بود که از زمان راهاندازی مراسم اسکار در سال ۱۹۲۹ به این موفقیت دست مییابد. این فیلم همچنین یکی از نامزدهای بهترین فیلم سال در مراسم اسکار است.
نقد و بررسی کوتاه درباره فیلم حرف های زنانه
امپایر | امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰
بث وب | گروهی قابل توجهی از بازیگران برای این درام مجلسی بهنگام و برانگیزاننده با یکدیگر متحد میشوند تا بازگشت پلی را به عنوان یک فیلمساز جاهطلب و تجربهگرا گرامی بدارند.
Slash Film | امتیاز: ۹۰ از ۱۰۰
سارا میلنر | در سراسر این داستان پرتنش لحظات مفرح و لذتبخش کوتاهی وجود دارد که شخصیتها را نیز برای ما دوستداشتنی میسازند. این یک پیام خشمآلود علیه ستمگران و یک بیانیه جسورانه فمینیستی در پرداختن علیه مردسالاری است.
تایم اوت | امتیاز: ۸۰ از ۱۰۰
آنا بوگوتسکایا | حرفهای زنانه، رستگاری و رهایی زنانه را به عنوان تجربهای صادقانه، خشمآلود و دلسوزانه به تصویر میکشد.
آستین کرونیکل | امتیاز: ۷۸ از ۱۰۰
استیو دیویس | بزرگترهای باتجربه گروه، با بازی ایوی و مککارتی، شخصیتهایی هستند که با شما میمانند. بازیهای خوددارانه این دو بازیگر کهنهکار به زیبایی فیلم را با بینشی مثبت همراه میسازد. کلمات زیادی در حرفهای زنانه گفته میشود اما وقتی این ۲ صحبت میکنند با هیجان و ذوق به آنها گوش میدهید.
Film Threat | امتیاز: ۶۰ از ۱۰۰
الکس ساولیف | پلی تلاش میکند تا از زوایای مختلف به این داستان بپردازد – به عنوان مثال اینکه چگونه مردانگی سمی از بزرگترها به جوانان بیچاره به ارث میرسد – اما در نهایت موفقیت چندانی پیدا نمیکند.
مجله اسلنت | امتیاز: ۵۰ از ۱۰۰
کنجی فوجیشیما | خوشبختانه یا متاسفانه اقتباس سارا پلی از رمان حرفهای زنانه بیش از همه بخاطر تصاویرش قابل توجه است.
فیلم استیج | امتیاز: ۴۲ از ۱۰۰
سی. جی. پرینس | هرچقدر هم که تلاشهای پلی برای ارائه تصویری از اتحاد و شجاعت لازم برای ساختن دنیایی بهتر، قابل تحسین باشد لزوما به این معنی نیست که با فیلمی خوب روبرو هستیم.
سان فرانسیسکو کرونیکل | امتیاز: ۲۵ از ۱۰۰
میک لاسال | حرفهای زنانه گروه بازیگران قابل توجهی دارد – رونی مارا، جسی باکلی، کلر فوی و دیگران – و بر اساس رویدادهای دراماتیک واقعی است. اما فیلم در مفهوم و اجرا، تصنعی و بیروح است و ارتباط چندانی با آدمهای واقعی ندارد.
نقد بلند فیلم حرف های زنانه از سایت CineVue
کریستوفر ماچل | جدیدترین فیلم سارا پلی، بازیگر و کارگردان کانادایی، براساس رمانی به همین نام در سال ۲۰۱۸ که خود الهام گرفته از مجموعهای از جنایتهای مرتکب شده علیه زنان یک جامعه منونایت بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ است، به عنوان «اثری از تخیل زنانه» توصیف میشود اما همچنین تجربهای بسیار واقعی را به تصویر میکشد. پلی در ارائه تمثیل خود چندان ظریف عمل نمیکند و البته نیازی هم به آن ندارد؛ زیرا حرفهای زنانه یک اثر فوقالعاده خوشساخت است که منطبق با لحن صریح و تند حقجویانهاش، مستقیم سر اصل مطلب میرود.
در یک جامعه مردسالار افراطی و بسته منونایت، زنان و دختران هر شب با رانهای کبود، خونریزی و خاطرات وحشتناک تجاوز از خواب بیدار میشوند و حتی برخی باردار میشوند. مردان جامعه این ادعا را مطرح میکنند که این کار شیطان، یا ارواح، یا صرفا تخیل هیستری زنانه است. اما حقیقت آشکار این است که برخی از مردان جامعه شبها زنان را تحت تاثیر مخدر قرار میدهند و به آنها تجاوز میکنند، در حالیکه اکثریت بقیه آنها چشمان خود را به روی این ماجرا بستهاند. در نهایت عاملان این جنایت دستگیر و به زندان شهر منتقل میشوند. اما بزرگان آنجا حکم میدهند که این زنان در نهایت باید تصمیم بگیرند که چه عواقبی برای عمل خود میخواهند. اینکه آنها یا میتوانند متجاوزان را ببخشند و برای مبارزه با آنها در جامعه بمانند یا اینکه آنجا را ترک بگویند و با طرد شدن از جانب کلیسا روبرو شوند.
حرفهای زنانه از بسیاری جهات فیلمی از وارونه سازیها است. تمام خشونتها خارج از قاب اتفاق میافتند و کنش هرچه که باشد محدود به گفتار است. فیلم تا حد زیادی خود را به انباری که زنان در آن بحثهایشان را انجام میدهند محدود نگه میدارد و به این ترتیب این شخصیتهای به حاشیه رانده شده را به مرکز توجه میآورد، در حالیکه مردان به صورت تمثیلی و به معنای واقعی کلمه نامرئی هستند. بنابراین آنها از قدرت خود سلب میشوند اما به صورت تصورات و خیالات درمیآیند: غولهایی که شبها ظاهر میشوند و صدمات وحشتناکی را به بار میآورند. برخی از منتقدان فیلم را بخاطر آنچه که تولید تئاتری مینامند رد میکنند، اما من استدلال میکنم که چنین انتقادی نشاندهنده ناراحتی یا دست کم غفلت از گستت در ساختارهای روایی مردسالارانه است. زیرا در غیر این صورت با نمایش متجاوزان، آنها در کانون توجه قرار میگرفتند.
از همه مهمتر اینکه حرفهای زنانه فیلم اجراها است. هرچند پلی مراقب است که در این فیلم درباره همبستگی جمعی زنان، هیچ اجرا و بازیای بالاتر از دیگری قرار نگیرد. با این وجود، شخصیتها با مصیبتها و رنجهای منحصربفرد خود متمایز میشوند. به عنوان نمونه شخصیت ماریش با بازی جسی باکلی معمولا توسط همسر الکلیاش مورد اذیت و آزار قرار میگیرد، در حالیکه اونا (رونی مارا) در حسرت زندگی با آگوست است (بن ویشاو) – یکی از معدود مردان شایسته آنجا – که البته هرگز این اتفاق نمیافتد. هر یک از زنان دلایل خاص خود را برای ماندن یا فرار از آنجا دارند، اما فیلم هرگز به جانب خاصی متمایل نمیشود: هیچکس بخاطر بزدلی و یا گستاخی محکوم نمیشود. اگرچه این زنان به ندرت در توافق خود یکپارچه هستند، اما در برابر دشمن مشترکشان در همبستگی باقی میمانند. هرچند شکافهای متعدد در گروه نسبت به شکننده بودن این همبستگی ارزشمند هشدار میدهد.
فیلمبرداری لوک مونپلیه بقدری رنگ پریده است که تقریبا به شکل تک رنگ ظاهر میشود و به فیلمی حسی از یک قطعه تاریخی میدهد. این انتخاب با گذشته فرهنگی و تکنولوژیکی که جامعه منونایت در آن زندگی میکنند مطابقت دارد اما در نقظه مقابل فضای مدرن سال ۲۰۱۰ که داستان فیلم در آن میگذرد قرار میگیرد. تضادی کنایهآمیز که با این واقعیت آمیخته شده که فرهنگ تجاوز جنسیای که زنان در فیلم با آن روبرو هستند صرفا نسخهای افراطی از همان چیزی است که فرهنگ معاصر غرب با آن مواجه است.
حرفهای زنانه در ظاهر آنچنان فیلم ظریف و زیرکانهای نیست و ذوق بصری خاصی هم از خود نشان نمیدهد. فیلمی انتقادپذیر نسبت به فضای تئاتری خود که با تمرکز بر اجراهای قوی و مسائل معاصر بنظر میرسد قصد جلب توجه و خودنمایی برای رای دهندگان آکادمی دارد. اما نگاهی دقیقتر نشان میدهد که با فیلمی فوقالعاده خوشساخت، سرشار از آیرونی (کنایه) و اجراهای فوقالعاده که حاوی یک واکنش خشمگینانه به موقع و بحق است مواجه هستیم. فیلمی که در واقع منتقدان و مخاطبان نباید ظرافت و پیچیدگی زیادی از آن انتظار داشته باشند.
امتیاز سایتهای به فیلم حرفهای زنانه
وبسایت | میانگین امتیاز |
IMDB | ۷.۴ از ۱۰ |
کاربران متاکریتیک | ۶.۱ از ۱۰ |
منتقدان راتن تومیتوز | ۹۱ درصد بر اساس ۲۶۴ نقد |
کاربران راتن تومیتوز | ۸۰ درصد |
منتقدان متاکریتیک | ۷۹ درصد براساس ۴۷ نقد |
مصاحبه با کارگردان و بازیگران فیلم حرف های زنانه
سارا پلی: کتاب به همان اندازه که پاسخ سوالات من را میداد برایم سوال ایجاد میکرد
من فقط احساس میکردم که کتاب با برخی سوالات اساسیای دست و پنجه نرم میکند که من در تمام طول زندگیام خودآگاه یا ناخودآگاه با آنها درگیر بودهام و این کار را به نحوی انجام داد که قبلا هرگز ندیده بودم. کتاب به همان اندازه که پاسخ سوالات من را میداد برایم سوال ایجاد میکرد و فکر میکنم این نشانه یک متن واقعا قدرتمند است. این ایده که بازیگران بزرگی درگیر چنین اقتباسی بشوند و آن را به یک بوم بزرگ سینمایی بیاورم، برایم بسیار جالب بود. اما چیزی که من را تحت تاثیر قرار داد این بود که چگونه این کتاب مطالعهای در دموکراسی در بهترین حالت خود بود. دموکراسی را فقط به رای دادن هر ۴ سال یکبار تنزل نداد. این در واقع یک گفتوگوی کامل بین افرادی بود که در خیلی چیزها با یکدیگر موافق نیستند، اما مجبورند که به یک برنامه راهبردی برسند.
جسی باکلی: هرگز چنین فیلمنامهای نخوانده بودم
من هرگز در مجموعهای قرار نگرفته بودم در آن بازی کردن در کنار ۹ زن خارقالعاده را تجربه کنم. کاوشی در اینکه این رابطه میان ما چه معنایی دارد و چگونه میتوانیم با یکدیگر به جلو حرکت کنیم. …ما نمیدانیم چه چیزی ممکن است در درون خود و بین یکدیگر پیدا کنیم. من هرگز چنین فیلمنامهای نخوانده بودم. فیلمنامهای که در آن بتوانم بخشهای پیچیده، غنی، بغرنج، دشوار و زیبای دوستی زنانه را کشف کنم و در حقیقت از آن به عنوان کاتارسیس، به عنوان چیزی برای درک متقابل و درک میان یک دیگر بهره ببرم.
فرانسیس مکدورمند: قبلا در فیلمهای گروهی حضور داشتهام
ما در اینجا به اندازه ۴ یا حتی شاید ۵ نسل – دههها – تجربه داریم. …من قبلا در فیلمهای گروهی حضور داشتهام، اما هرگز در فیلمهای گروهی که اکثر شخصیتهای آن زن باشند نبودهام. اما همیشه از فیلمهای زنانه سرخوشانهای که در آن شخصیتها در نهایت با برس مو یا قاشق چوبی آواز میخوانند متنفر بودم، زیرا این کاری نیست که با دوستانم انجام بدهم. ما در واقع درباره علم، اقتصاد و چیزهایی از این دست صحبت میکنیم. اتفاق هیجانانگیزی که در فرایند توسعه فیلم رخ داد این بود که من و شریک تولیدمان دده گارنر به همراه سارا اغلب از استعارههای فیلمهای ورزشی استفاده میکردیم.
کلر فوی: ما دقیقا میدانستیم که از کجا آمدهایم و به کجا میرویم
تا جایی که امکان داشت صحنهها را به ترتیب فیلمبرداری کردیم. این روش واقعا مفید و حتی کاملا غافلگیرکننده بود. من فکر میکنم واقعا به عملکرد ما و همچنین آگاهی مان از آنچه که در ادامه میآید و آنچه که پشت سر گذاشتیم کمک کرد. در بسیاری از مواقع هنگام فیلمبرداری یک فیلم، شما باید تصور کنید در صحنه قبل یا بعد از آنچه که گرفتهاید چه احساسی داشتهاید که این مسئله میتواند کمی ناامید کننده باشد. زیرا با خود فکر میکنید که من واقعا هنگام فیلمبرداری آن لحظه چنین احساسی نداشتم. اما در اینجا ما دقیقا میدانستیم که از کجا آمدهایم و به کجا میرویم.
من این نظر رو توی سایتای دیگه ام گذاشتم، همینجام کپی میکنمش:
یه جا توی فیلم یه دیالوگ یا مونولوگ هست (یادم نیست کدوم) که میگه بزرگای قوم خشونتهایی که نسبت به زنها اتفاق می افتاد رو قبول نداشتن و میگفتن زنها دارن دروغ میگن یا توهم دارن یا دارن قضیه رو بزرگ میکنن! ولی اگه هم خشونتی هست کار دشمنه!
همونجا یاد خبرای چندماه گذشته کشورمون افتادن که به صدها مدرسه دخترونه حمله شیمیایی شده و کلی دختر آسیب جسمی و روحی دیدن ، ولی تا الان کلی از مسئولا قضیه رو انکار کردن و گفتن که این دخترا توهم زدن،یا احساساتی شدن یه چیزی میگن، یا دارن بزرگش میکنن! یا اگه ام حمله ای بوده کارِ “دشمنه”! مدیران مدارس هم مدام به دخترها میگن توهم زدن و حالشون خوبه!
به نظرم از همین شباهت آشکار حرفای فیلم با اوضاع کشورمون میشه فهمید که این فیلم چقدر خوب و درست داره به صورت نمادین مسائل مهمی رو بیان میکنه.
.
با وجود اینکه فیلم پربازیگری بود و در یه فضای بسته میگذشت ولی همه بازیگرا بازیشون عالی بود . به نظرم اسکار رشته بازیگری رو باید میدادن به تیم بازیگری این فیلم.