جان فورد؛ رکورددار اسکار بهترین کارگردانی
۳۱ آگوست سالمرگ جان فورد یکی از بهترین کارگردانان تاریخ سینماست
سال‌ها پیش، وقتی از اورسون ولز خواسته شد ۳ کارگردان برتر منتخب خود را نام ببرد، او پاسخ داد: جان فورد، جان فورد و جان فورد. اورسون ولز فیلم کلاسیک فورد به نام دلیجان را بیش از ۴۰ بار -در حالی که برای ساختن همشهری کین آماده می‌شد- تماشا کرد. جان فورد هنوز هم یکی از بهترین کارگردانان آمریکا و تمام تاریخ سینما محسوب می شود. او از دهه ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۰ ، به طراحی و شکل‌گیری ظاهر و حال و هوای فیلم کلاسیک وسترن کمک کرد و برنده چهار جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد. هرچند بیشتر به خاطر وسترن‌هایش شناخته می‌شود، اما چندین اقتباسش از رمان‌ها در میان بهترین فیلم‌های تاریخ قرار دارند. ۴۹ سال از مرگ او می‌گذرد و به یاد او نکاتی از زندگی و حرفه‌اش را با هم می‌خوانیم.
آغاز کار حرفه‌ای در کنار برادر
جان فورد بعد از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان به دنبال شغلی در کنار برادرش فرانسیس فورد به کالیفرنیا نقل مکان کرد. او کار خود را در هالیوود به عنوان دستیار در تولید فیلم‌های برادر بزرگترش آغاز کرد و به عنوان بدلکار، دوبلور و گاهی اوقات بازیگر برای برادرش کار کرد. علیرغم مشاجره‌‌های بسیار این دو، در طول ۳ سال، جان دستیار اصلی برادرش بود. زمانی که جان فورد در سال ۱۹۱۷ اولین کار خود را به عنوان کارگردان آغاز کرد، کار فرانسیس فورد رو به افول بود.
ساخت ۶۰ فیلم صامت
جان بین سال‌های ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۸ بیش از ۶۰ فیلم صامت ساخت. با این حال، تنها ۱۰ مورد از آنها به طور کامل سالم باقی ماندند. جان فورد در تمام دوران حرفه‌ای‌اش یکی از پرکارترین کارگردانان هالیوود بود. او اولین موفقیت چشمگیر خود را به عنوان کارگردان با فیلم حماسی اسب آهنین در سال ۱۹۲۴ در مورد ساخت اولین راه آهن بین قاره‌ای به دست آورد. با ۵ هزار نیروی اضافی، ۲ هزار اسب و یک هنگ سواره نظام از آن ماجرا فیلمبرداری کرد. این فیلم با بودجه ۲۸۰ هزار دلاری حدود ۲ میلیون دلار فروش داشت.
۱۰ نقل قول جان فورد در مورد قصه‌گویی
جان فورد، وسترن و دلیجان
فورد علیرغم موفقیت اولیه‌اش با اسب آهنین، بین سال‌های ۱۹۲۶ و ۱۹۳۹ هیچ فیلم وسترنی را کارگردانی نکرد. با این حال، هنگامی که یک بار دیگر به این ژانر بازگشت، چیزی را خلق کرد که بسیاری از منتقدان آن را یکی از بهترین فیلم‌های تمام دوران می‌دانند؛ دلیجان در سال ۱۹۳۹ به نمایش درآمد و با داستان پرهیجانش تماشاگران را به وجد آورد. این فیلم هفت نامزدی جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به دست آورد.
معروف بله، محبوب خیر!
در حالی که جان فورد به عنوان یک کارگردان بزرگ شناخته می شد، اما عموما محبوب نبود. او به خاطر رفتارهای عجیب و غریب، قلدری بی امان و انزجار از بازیگرانی که از دیگران توقع داشتند مانند ستارگان با آنها رفتار کنند، شناخته شده بود. او جان وین را احمق بزرگ خطاب کرد و یک بار، پس از اینکه هنری فوندا توانایی‌های او را به عنوان کارگردان زیر سوال برد، چنان مشت محکمی به او زد که فوندا در اتاق به پرواز درآمد! در حالی که او شخصیت یک مرد ایرلندی که مادام در حال نوشیدن است را پرورش می‌داد، جنبه لطیفی نیز داشت که بسیار سعی می‌کرد آن را پنهان کند.
مستندسازی در جنگ جهانی دوم
در طول جنگ جهانی دوم، جان فورد در نیروی دریایی ایالات متحده خدمت می‌کرد و مستندهای دوران جنگ را ساخت. او برای دو فیلمش برنده اسکار شد. در طول جنگ پس از تحمل جراحات در هنگام مستندسازی حملات به خاطر شجاعتش شناخته شد. اولین فیلم جان فورد پس از خدمتش در جنگ جهانی دوم، کلمنتاین عزیزم در سال۱۹۴۶ بود، یک فیلم وسترن که یکی دیگر از بازیگران محبوب این کارگردان، هنری فوندا، بازی می‌کرد.
ساخت بهترین وسترن تمام دوران
در ۱۹۵۶ جست‌وجوگران با بازی جفری هانتر و ستاره نوظهور ناتالی وود به سرعت به یک اثر کلاسیک تبدیل شد. در سال ۲۰۰۸، موسسه فیلم آمریکا آن را بهترین وسترن تمام دوران نامید. در سال ۱۹۶۲، جان فورد مردی که لیبرتی والانس را شلیک کرد با بازی جیمز استوارت و جان وین منتشر کرد. بسیاری از صاحبنظران آن را آخرین فیلم بزرگ فورد می‌دانند. این یک موفقیت بزرگ و یکی از ۲۰ فیلم برتر پولساز سال بود. پاییز شاین، آخرین وسترن جان فورد، در سال ۱۹۶۴ ظاهر شد. متأسفانه در گیشه موفقیت آمیز نبود و گران‌ترین فیلم کارنامه کارگردان افسانه ای بود.
اقتباس از رمان کلاسیک و جایزه‌ها
جان فورد علیرغم ارتباطش با فیلم‌های وسترن، هیچ یک از اسکار بهترین فیلم خود را برای آنها دریافت نکرد. سه جایزه از چهار جایزه با اقتباس‌های بدیع او دریافت شد. چهارمین فیلم بلندخود مرد آرام را از یک داستان کوتاه ساخت. اولین فیلم جان فورد که نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم شد، اقتباسی از رمان آروسمیت سینکلر لوئیس در سال۱۹۳۱ بود. فورد اولین اسکار خود را برای بهترین کارگردانی با اقتباس از فیلم مطمئن اثر لیام اوفلاهرتی در سال ۱۹۳۵ دریافت کرد، داستانی از جنگ استقلال ایرلند. در سال ۱۹۴۰، فورد با رمان رکود بزرگ جان اشتاین بک به نام خوشه‌های خشم روبه رو شد. این سومین فیلم متوالی کارگردان با هنرپیشه جوان هنری فوندا بود. اندکی پس از پایان رکود بزرگ، این فیلم به موفقیت بزرگی دست یافت. فورد دومین اسکار بهترین فیلم خود را به دست آورد و خوشه‌های خشم به یکی از اسم‌های ثابت لیست بهترین فیلم‌های تمام دوران تبدیل شد.
چهارمین اسکار با مرد آرام
سومین اسکار بهترین کارگردانی جان فورد یک سال بعد با اقتباس او از حماسه معدن ولزی دره من چقدر سبز بود به دست آمد. این فیلم برای جایزه اسکار بهترین فیلم در سال۱۹۴۱ موفق شد شهروند کین را شکست دهد. این فیلم یک درام کلاسیک طبقه کارگر در روح تلاش های قبلی فورد برنده اسکار است. آخرین جایزه اسکار بهترین کارگردانی فورد با فیلمی به دست آمد که کمپانی فیلمسازی او نمی خواست آن را بسازد. با فشار فورد، آنها بودجه مرد آرام، یک داستان کوتاه اقتباسی در ایرلند با بازی جان وین را تامین کردند. نگرانی بی اساس بود. این فیلم علاوه بر اینکه چهارمین جایزه بی‌سابقه بهترین کارگردانی را برای جان فورد به ارمغان آورد و یکی از ده فیلم برتر پولساز سال شد.
سال‌های پایانی
جان فورد با وجود ابتلا به بیماری و کاهش بینایی، در دهه ۱۹۶۰ به خوبی کار کرد. او آخرین فیلم خود را با جان وین در سال۱۹۶۳ به پایان رساند. این فیلم آخرین موفقیت تجاری بزرگ فورد بود که بیش از ۳ میلیون دلار در گیشه به دست آورد. آخرین فیلم بلند او ، هفت زن در سال۱۹۶۶ به نمایش درآمد و تبدیل به یک شکست تجاری شد . آخرین پروژه تکمیل شده جان فورد، مستندی درباره پرافتخارترین تفنگدار دریایی ایالات متحده بود که جان وین آن را روایت می‌کرد. اگرچه در سال ۱۹۷۰ فیلمبرداری شد، اما تا سال ۱۹۷۶ اکران نشد. فورد در ۳۱ آگوست ۱۹۷۳ درگذشت.
مدال آزادی برسینه فورد
جان فورد همچنان با چهار جایزه اسکار بهترین کارگردانی رکورد دار است. او همچنین برای دو مستند دوران جنگ برنده جایزه اسکار شد. در سال۱۹۷۳ او اولین دریافت کننده جایزه دستاورد زندگی موسسه فیلم آمریکا بود. در همان سال، فورد مدال آزادی ریاست جمهوری را دریافت کرد.
