۱۲ نکته‌ از جشنواره فیلم برلین

صنعت فیلم از فقدان اکران حضوری رنج می‌برد

با وجود انلاین بودن اکران‌ها در بازار فیلم اروپا (European Film Market)  EFM، بسیاری از افراد خود را به برلین رساندند و ترکیبی از جلسات و دیدارهای انلاین و حضوری را در مکان نمایش فیلم‌ها و نمایشگاه‌های مهم برلین برگزار کردند. اگرچه مراسم و جشن‌های مربوط به افتتاحیه جشنواره و اکران فیلم‌ها همگی به دلیل شرایط پاندمی ویروس کرونا لغو شدند، اما مسئولان برگزاری برای افراد خارجی منتخب مراسم شامی برگزار کردند که شبیه گردهمایی‌های مخفیانه زمان جنگ بود. کاتیا روسی، نماینده فروش ایتالیایی Vision Distribution در یکی از همین مراسم‌ها گفت: جلسات انلاین کافی است، ما برای تصمیم گیری‌های مهم به تعاملات حضوری و بازخوردهای انسانی نیاز داریم.

مشکلات و چالش‌های فنی

نمایش فیلم «پیتر وون کانت»   (Peter von Kant) فرانسوا اوزون در شب افتتاحیه حدود ۳۰ دقیقه بعد از شروع با مشکلات فنی مواجه شد و تماشاگران مجبور شدند در مجموع ۱۵ دقیقه منتظر بمانند تا پخش فیلم دوباره ادامه پیدا کند در حالی که کارگردان هنری کار، کارلو چاتریان، با نگرانی در سالن ایستاده بود. همان شب، بر اساس خبری که سایت Variety فاش کرد، تجهیزاتی کلیدی از استودیوی پخش فیلم اروپا (European Film Market)  EFM به سرقت رفت و استودیو را تا جابه جایی‌اش به مکانی دیگر به تعطیلی کشاند.   در ادامه در طول برگزاری جشنواره، ایزابل هوپر، بازیگر پرافتخار برنده خرس طلایی به دلیل ابتلا به ویروس کرونا نتوانست به برلین بیاید و مجبور شد به صورت انلاین در جشنواره شرکت کند.

جشنواره‌ای بدون همهمه و شلوغی

لابی هتل ماریوت و ریتز-کارلتون  که به طور معمول در طول برگزاری جشنواره محلی شلوغ و پر از شور و حال بود به منظره غم‌انگیز و خلوتی تبدیل شده بود. البته این جشنواره خلوت فرصت بسیار مناسبی برای فیلم اولی‌ها و افراد کم تجربه‌تر بود تا بتوانند وقت بیشتری را با مردم در شهر بگذرانند و از بازخوردهای آن‌ها اگاه شوند. اوری سینگر، تهیه‌کننده فیلم نوآ بامباخ با نام (White Noise) که از لس انجلس به برلین امده بود در این باره می‌گوید: «برای من، به‌عنوان تهیه‌کننده‌ای که تلاش می‌کنم فیلمسازان جدیدی پیدا کنم، شلوغ نبودن جشنواره یک موهبت است، زیرا در غیر این صورت علاوه بر من، صدها تهیه کننده و شرکت‌های فروش و فیلمسازی به دنبال انها خواهند بود.

غربالگری کووید به بهترین شکل ممکن

هنگامی که به تماشاگران جشنواره برلین اطلاع داده شد که افراد دارای فعالیت و مسئولیت بیشتر  باید روزانه تست کووید را انجام دهند، بسیاری از آن‌ها تعجب کردند که چگونه برگزارکنندگان آن را مدیریت خواهند کرد. اما با استفاده از اتوبوس‌های اختصاصی و تست‌های  سریع آنتی‌ژن، برگزارکنندگان  جشنواره تنها در ۲۰ دقیقه نتایج را ارائه کرده و حضور به موقع در نمایش‌ها و جلسات را بسیار آسان‌کردند. در نیمه راه جشنواره، مسئولان در مجموع ۵۴ مورد مثبت کرونا از ۲۷۰۰ آزمایش گزارش کردند.

بازار فیلم اروپا (EFM) دوام می‌آورد

در طول کمتر از یک ماه به برگزاری جشنواره، مرکز فروش مجبور شد بخش اعظمی از مراسم را مجازی برگزار کند. اما بازار فیلم اروپا توانست از تماشاگران و  تولیدکنندگانی از سراسر جهان و  همچنین گروهی از مهمانان در فضای سالمی به صورت حضوری میزبانی کند. نمایندگان فروش کمپانی‌های فرانسوی مانند MK2، Charades و Playtime به صورت کامل در برلین حضور داشتند تا با توزیع کنندگانی که عمدتا اروپایی بودند، در محل ملاقات کنند. امریکایی‌ها عمدتا غایب بودند و تنها برخی از آن‌ها مانند مدیران CAA Media Finance، روگ ساترلند و بنجامین حضور داشتند و جلساتی را برگزار کردند.

فشار بر کمپانی‌های متوسط

به غیر از فیلم «مردی به نام اتو» تعداد پیش خریدهای فیلم‌های خارج از EFM  بسیار کم بود و خریداران از کم بودن تبلیغات و اطلاع‌رسانی مناسب شکایت می‌کردند. فیلم‌های با عناوین پرهیاهوی EFM که هنوز هم در اخبار هستند، مانند فیلم هیجان‌انگیز روزاموند پایک با نام (آنفولانزای غنی)، پروژه کشتار جونزتاون با نام (شب سفید) و فیلم ایوان ریچل وود (همه آنچه من هستم) که یک درام جنگ جهانی دوم است، بازاری را نشان می‌دهند که به طور فزاینده‌ای در حال به حاشیه راندن کمپانی‌های فیلم‌سازی کوچکتر است.

ترکیب بی‌نظیر مستقل

برلین، مهر تاییدی به شهرت اخیر خود به عنوان جشنواره‌ای برجسته، با ترکیبی مستقل و متمرکز در مکان‌های تاریخی هنری زد. برخلاف جشنواره‌های بین‌المللی دیگر مانند ونیز یا تورنتو که تمایل دارند ترکیبی سالم و آشنا از فیلم‌های اصلی را وارد برنامه کنند، انتخاب برلین امسال با محوریت مولف، تحریک‌آمیز و پیچیده بود. فیلم «آتش» از کلر دنیس (که با نام دو طرف تیغه نیز شناخته می‌شود)، با بازی ژولیت بینوش و وینسنت لیندون و فیلم ترسناک پیتر استریکلند به نام (Flux Gourmet) از برجسته‌ترین فیلم‌ها بودند.

زنان سهم بیشتری در این جشنواره داشتند

در فهرست مسابقه امسال هفت فیلم از ۱۸ فیلم حاضر، به کارگردانی زنان بود که نسبت به سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ افزایش داشت. اگرچه کارگردانان زن جوایز برتر کن (جولیا دوکورنو با «تایتان») و ونیز (آدری دیوان با «اتفاق») را از آن خود کردند، اما از فیلم‌های کارگردانی شده توسط زنان در لیست نهایی جشنواره تنها چهار و پنج فیلم حاضر بودند. در جشنواره برلین رقابت بیشتر بین فیلم‌های (A E I O U) اثر نیکولت کربیتز، آلکاراس اثر کارلا سیمنز،   آتش اثر کلر دنیس، با جین تماس بگیرید فیلیس ناگی، خط از اورسولا مایر و نانا کامیلا اندینی بود.

غلبه فیلم‌های فرانسوی

فیلم‌های فرانسوی در این جشنواره حضور قدرتمندی داشتند و این حضور محدود به بازیگران خوب نبود و در بسیاری از زمینه‌ها اسم فیلم‌های فرانسوی در بین انتخاب‌ها بود. فیلم‌های زیادی در طول جشنواره به رقابت پرداخته و از ایزابل هوپر، نماد بازیگری در فیلم‌های فرانسوی، در حالی که نمی‌توانست شخصاً در آنجا حضور داشته باشد، با خرس طلایی افتخاری تجلیل شد.

رقابت متفاوت سریال‌ها در جشنواره

با توجه به حضور کمرنگ‌تر کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی، امسال بیشتر فیلم‌های شرکت کننده در جشنواره برلین توسط کمپانی‌های کوچکتر و یا با هزینه شخصی افراد ساخته شده بودند. در بخش سریال این جشنواره این وضعیت بیشتر به چشم می‌خورد و بسیاری از سریال‌های پرسرو صدای این جشنواره با هزینه شخصی حامیانی ساخته شدند که درامد‌های سالیانه آن‌ها میلیاردها دلار است، مانند: سریال درام «لونه شرفیگ» با نام (The Shift) که توسط بتا فیلم فروخته شد، درام جنایی «بالدوین زی» به نام (Black Sands) که توسط All3Media International پخش شد، کمدی دانمارکی (Lust) که توسط Fremantle’s Miso برای HBO Max ساخته شده، و (یوسی، جاسوس پشیمان) اثر «دانیل برمن»، ساخته شده توسط استودیو مدیاپرو برای آمازون پرایم ویدیو.

چشم‌ها به جشنواره کن

کن در طول مدتی که جشنواره برلین در حال پایان یافتن بود، زمان را از دست نداده و با اعلام خبر اینکه قرار است هفتاد و پنجمین سالگرد خود را از ۱۷ تا ۲۸ می‌جشن بگیرد، طرفداران سینما را تحت تاثیر قرار داد. این جشنواره قدیمی – که فیلم‌هایی مانند «ماشین من را برانید» ساخته ریوسکه هاماگوچی و «بدترین فرد جهان» یواخیم تریر را تنها هفت ماه پیش به نمایش گذاشت، در حال برنامه ریزی برای یک رویداد حضوری است. منابع مختلف می‌گویند که فیلم‌های جدیدی از روبن اوستلوند، کارگردان «میدان» و هیروکازو کوره‌ادا، همراه با آثاری از فیلم‌سازان جدید در این مراسم عرضه خواهند شد.