معرفی و نقد فیلم ضد

فهرست بهترین فیلم های سیاسی جهان

خلاصه داستان فیلم ضد

در خلاصه داستان رسمی فیلم ضد آمده است: «بعضی آدم‌ها می‌توانند بر «ضدِّ» هدفی باشند که همه می‌پندارند در خدمت آن هستند. این «ضد» می‌تواند حذف یک نفر یا یک ملت باشد» اما بد نیست بدانید این فیلم به فعالیت تروریستی منافقان (سازمان مجاهدین) در ابتدای دهه ۶۰ در بستری ملتهب بین عشق و ایدئولوژی می‌پردازد.

 

بازیگران و عوامل ضد

نادر سلیمانی، مهدی نصرتی، لیلا زارع، لیندا کیانی، مجید پتکی، مهشید جوادی، روزبه رئوفی، عماد درویشی، شیرین آقاکاشی و جواد خانی بازیگران فیلم ضد هستند.

ضد به نویسندگی حسین تراب‌نژاد، درامی سیاسی است که در بستر یکی از حوادث مهم و ملتهب ابتدای انقلاب اسلامی روایت می‌شود. این فیلم از تازه‌ترین محصولات سازمان سینمایی حوزه هنری است و محمدرضا شفیعی تهیه کننده آن است.

سایر عوامل «ضد» عبارتند از؛ مشاور فیلمنامه: جواد موگویی، مدیر تولید: علی شیرمحمدی، مدیر فیلمبرداری: هاشم مرادی، مدیر صدابرداری: علی عدالت‌دوست، طراح گریم: مرتضی کهزادی، مدیر برنامه‌ریزی: حسین دیردار، دستیار کارگردان: بهمن حسینی، عکاس: کوروش جوان، منشی صحنه: آرزو قربانی، مجری طرح: موسسه فرهنگی هنری وصف صبا، محصول سازمان سینمایی سوره.

 

جایزه های فیلم ضد

نادر سلیمانی | سیمرغ بلورین بهترین نقش مکمل مرد | دوره چهلم جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۰
محمدرضا شجاعی | سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه (مشترک با فیلم دسته دختران) | دوره چهلم جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۰

 

نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم ضد امیرعباس ربیعی

رضا صائمی

«ضد» به کارگردانی امیر عباس ربیعی هم در فرم و ساختار بصری و هم در قصه‌ای که روایت می‌کند متاثر از «ماجرای نیمروز» محمد حسین مهدویان است. قصه به بحران‌ها و درگیری‌های منافقین در تابستان سال ۶۰ و بمب‌گذاری دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت شهید بهشتی و یارانش برمی گردد. با این تفاوت در زاویه دید. به این معنا که در «ماجرای نیمروز» شاهد روایت قصه از زاویه نیروهای سپاه هستیم و در «ضد» از زاویه دید منافقین به قصه نگاه می‌شود. ضمن اینکه در بستر این فضای ملتهب سیاسی شاهد یک قصه عاشقانه هستیم. در واقع می‌توان «ضد» را یک عاشقانه سیاسی دانست که در آن یک ضد قهرمان در دو راهی دشوار عشق و سیاست قرار می‌گیرد.

از سوی دیگر فیلم به روایت نفوذ می‌پردازد. روایت نفوذ سعید که از گروهک منافقین به حراست حزب جمهوری نفوذ کرده و به بسترسازی ترورهای سیاسی مشغول است. مواجهه او با بیتا معشوق قدیمی‌اش به احیای دوباره عشق آن‌ها منجر شده اما این بار این عشق مغلوب سیاست می‌شود. سعید برای اثبات وفاداری خود به سازمان سیاسی‌اش حتی عشق‌اش را هم قربانی می‌کند. «ضد» گرچه در فضاسازی تاریخی خود موفق است اما در شخصیت‌پردازی و ارائه اطلاعات دقیق درباره آن‌ها کاستی‌های زیادی دارد مثلا مخاطب هرگز نمی‌فهمد که سعید چطور وارد گروهک منافقین و چطور به حراست حزب جمهوری اسلامی نفوذ کرده و چگونه دست به عملیلات تروریستی می‌زند. با این حال قصه خود را در بستر ملتهب بین عشق و سیاست به گونه‌ای روایت می‌کند که کشش لازم برای پیگری مخاطب را دارد.

برگزیده از فیلم ضد

• متاثر از ماجرای نیمروز مهدویان
• دوگانه عشق و سیاست
• بازی درخشان نادر سلیمانی

سید آریا قریشی

فیلم ضد نسبت به فیلم قبلی ربیعی، «لباس شخصی»، یک گام رو به جلو محسوب می‌شود اما هنوز هم یک فیلم استراتژیک سطح‌پایین است. فیلم شروع خوبی دارد: فضای انتهای دهه ۱۳۵۰ به‌شکل باورپذیری به تصویر درآمده و انتخاب‌های اولیۀ فیلمنامه (با تمرکز بر اوج‌گیریِ آتش یک رابطۀ قدیمی عاشقانه در برهه‌ای حساس و ملتهب) درست به‌نظر می‌رسد. یک‌سوم ابتدایی در همین مسیر پیش می‌رود اما ماهیت ایدئولوژیکِ «ضد» از این به بعد به‌شکل زمختی خودنمایی می‌کند.

رابطۀ عاشقانه عملاً به حاشیه می‌رود – و زنی که در ابتدا به‌شدت از «سیاسی» بودن مرد مورد علاقه‌اش رنجیده‌خاطر بود این امر را ناگهان به‌سادگی می‌پذیرد؛ تک‌بعدی بودن شخصیت‌ها و مشخص‌بودنِ آشکار قطب‌بندی‌ها توی ذوق می‌زند – در حالی که در اوایل کار به‌شکل فریبنده‌ای به‌نظر می‌رسد که قرار است با دیدگاهی متعادل نسبت به شخصیت‌ها روبه‌رو باشیم؛ و البته معضل شعاری‌بودن نیز به مشکلات دیگر فیلم اضافه می‌شود. یک فیلم استراتژیک تنها زمانی موفق است که ایدئولوژی پشت فیلم راه پیشرفت داستان و عمق‌یافتن شخصیت‌ها را سد نکند. تماشای سقوط آزاد «ضد» پس از یک‌سوم ابتدایی، تأییدی است بر این گزاره.

برگزیده از فیلم ضد

• فضاسازی پذیرفتنی از انتهای دهه ۵۰
• غلبۀ شعار و ایدئولوژی بر داستان و شخصیت‌پردازی
• پشت پا زدن به برخی از کاشت‌های یک‌سوم ابتدایی فیلم در ادامه راه

کمال پورکاوه

تریلرهای سیاسی همواره یکی از جذاب‌ترین گونه‌های سینمایی است که با اتکا به داستان پر هیجان و کاراکترهای پیچیده و منفعت‌طلبش می‌تواند تا انت‌ها تماشاگر را برای تعقیب سرنوشت شخصیت‌ها با فیلم همراه نماید. فیلم «ضد» ساخته امیر عباس ربیعی اما بیش از آنکه مساله داستانپردازی و تصویرسازی یک درام پر کشش و تعلیق را داشته باشد، بیشتر به گفتگوهای سطحی داخل تاکسی و اتوبوس شبیه شده که اخبار، اطلاعات و عقاید سیاسی طیف‌های فعال دهه شصت را بازگو می‌کند.

رابطه عاشقانه الکن به همراه نمایش ناقصی از یک کاراکتر چریک سیاسی که قرار است درامی پر از کشمکش را پیش روی تماشاگر به نمایش گذارد، با محافظه کاری فیلمساز و فرار او از تمرکز بر شخصیت‌ها، از دست رفته به نظر می‌رسد. گفت‌وگوهای طولانی بر سر عقاید ایدئولوژیک و صحنه‌هایی که گاه لحن فیلم را به یک کلیپ تلویزیونی در ستایش کاراکتر محوری (اما عمدتا غایب فیلم) تبدیل می‌کند، باعث شده، پایان پر تنش انتهایی فیلم، تاثیر چندانی بر روی تماشاگر نداشته باشد.

برگزیده از فیلم ضد

• بازی متفاوت و چشمگیر نادر سلیمانی در نقش یکی از رهبران منافقین
• فیلمنامه ضعیف
• کارگردانی و ریتم خسته کننده

علی نعیمی

امیرعباس ربیعی با ضد نشان داد تسلط کافی بر خلق درام‌های سیاسی با تکیه بر رخدادهای واقعی دارد. او یک تجربه موفق را با لباس شخصی پشت سر گذاشت و حالا با تکرار روایت واقعه هفتم تیر و ماجرای نفوذ سازمان منافقین به بدنه حزب جمهوری تلاش کرد از یک داستان سیاسی به سطوح دیگری از شخصیت انسان‌ها از جمله ماجرای عشق و خیانت برسد. فیلم ریتم خوب و قابل قبولی دارد و بازی بازیگران فیلم یکدست و در خدمت پیش‌برد داستان است. نادر سلیمانی با صلابت ظاهر شده و دیگر بازیگران از جمله مهدی نصرتی و لیلا زارع و لیندا کیانی توانستند به درام قصه بال و پر بدهند. شاید اگر کمی از فضای ایدئولوژیک داستان کاسته می‌شد و فیلمساز سعی نمی‌کرد خارج از چارچوب فیلم بیانیه سیاسی بدهد مخاطب بیشتر با داستان و شخصیت چند بعدی سعید همراه می‌شد.

برگزیده از فیلم ضد

• بازی نادر سلیمانی که به اندازه و دقیق است
• سکانس پایانی و حضور سعید در ساختمان ریاست جمهوری
• فضاسازی درست از تهران اواخر دهه ۵۰ شمسی

همه چیز درباره جشنواره فجر ۱۴۰۰

صحبت‌های عوامل فیلم در جشنواره فیلم فجر

امیرعباس ربیعی، کارگردان: هر فیلمی مضمون خود را می‌طلبد وقتی فیلم «لباس شخصی» که فیلم اولم بود را کار کردم، درام جای داشت اما این کار درباره انفجار حزب بود و چنین پایان‌بندی انتخاب شد تا به اینجا برسیم. سکانس‌های شهید بهشتی شاید بازخورد نماهنگ برای مخاطب داشته باشد اما باید روی شخصیت دکتر بهشتی بیشتر متمرکز باشیم. اسلوموشن منطقی سینمایی داشت و با احساس خاص نظاره‌گر دکتر بهشتی بودیم. به‌نظرم تعلیق درباره ماجرا رخ داد و پایان برای تماشاگر آشکار است و همه می‌دانند شهید بهشتی ترور می‌شود بنابراین ماجرای داستان برای ما در اولویت بود تا تعلیق را برای شخصیت‌های دیگر داستان مانند شخصیت سعید به وجود بیاوریم. ما درباره ایدئولوژی سازمان منافقین فیلم نمی‌سازیم. در فیلم «لباس شخصی» هم درباره حزب توده و چیستی این حزب از ما سوال می‌کردند. بیشتر درام قصه برای ما مهم است، قصه و داستان باید به قدری جذاب باشد تا مخاطب را به خود جلب کند. بررسی ایدئولوژی جذابیت کار را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

 محمدرضا شفیعی، تهیه‌کننده: این فیلم در سال ۹۵ کلید خورد. فکر می‌کنم به واقعه هفتم تیرماه آن‌چنان که باید بها ندادند چرا که مهم‌ترین فرصت انقلاب بودند و به صورت جهانی اهمیت داشت. در این واقعه ۷۰ و چند نفر را به شهادت رساندند و سازمان منافقین تا امروز به‌صورت رسمی مسئولیت این اقدام را برعهده نگرفته است و دلایل مختلفی دارد. یکی از دلایلی که این گروهک منافقین ترور را برعهده نگرفت، در واقع علت تروریستی شدن نام سازمانشان شود. حقیقت‌هایی برای ساخت فیلم لازم بود و پرونده‌های مفتوح در دستگاه های امنیتی لازم بود تا بررسی شوند و قصه این فیلم رخ دهد. در نهایت تصمیم گرفتیم این اثر را تولید کنیم و اواخر سال ۱۳۹۹ تولید شد و ۱۴۰۰ به پیش‌تولید رسید.

نادر سلیمانی: وقتی وارد این کار شدم اولین سوالی که برایم مطرح شد این بود که چرا من را انتخاب کردند. منش محمدرضا شفیعی و امیرعباس ربیعی بسیار بالا بود و جواب من را نسبت به اینکه ذهنیت مخاطب از من به‌عنوان بازیگر طنز است، شکستند. بازیگر طنز می‌تواند اثر جدی کار کند و گویا اثر طنز مانند مهر روی پیشانی ما داغ شده است. آقای شفیعی به من گفت پتانسیل حضور در این کار را دارم و امیدوارم لطف او را جبران کنم. امیدوارم مخاطبان این کار را دوست داشته باشند. حضور در فیلم ضد برای من سخت بود اما همکاری با بازیگران خوب ما را به اینجا کشاند.

لیلا زارع: اینکه تا چه میزان از خروجی کار راضی هستم را مخاطب باید بگوید اما این اثر را عاشقانه کار کردم. وجه انسانیت و عاشقانه این نقش را دوست داشتم گرچه فرجام سختی داشت اما سختی را به جان خریدم و امیدوارم نتیجه رضایت‌بخش باشد. من نقش‌های زیادی را بازی کردم که به شخصیت اصلی‌ام نزدیک بود. اگر بشاش‌تر در فیلم نمایش داده شدم‌، خوشحالم. به هر حال من بازیگر هستم و داخل و خارج فیلم چهره مجزا دارم.

 لیندا کیانی: با توجه به سختی کار امیدوارم بتوانم نامزد نقش مکمل شوم. طبق صحبت‌هایی که با امیرعباس ربیعی داشتم تمام تلاشمان را کردیم تا با نقش زن‌های منافق در تلویزیون و سینما متفاوت باشد. ربیعی نگاه متفاوتی داشت و حتی تصویری که رقم خورد از تصور من دور بود و تلاشم بر این بود به ذهنیت او نزدیک شوم.

آلبوم عکس های فیلم ضد

پوستر فیلم ضد