نقد و بررسی فیلم مردی بدون سایه
فیلم سینمایی مردی بدون سایه سه اثری است که علیرضا رئیسیان در ۱۰ سال گذشته کارگردانی کرده و در آن‌ها به خانواده و روابط زن و شوهر پرداخته است.
دوران عاشقی، چهل سالگی و فیلم سینمایی مردی بدون سایه سه اثری است که علیرضا رئیسیان در ۱۰ سال گذشته کارگردانی کرده و در آن ها به خانواده و روابط زن و شوهر پرداخته است. اخرین فیلم او یعنی فیلم سینمایی مردی بدون سایه نیز با محوریت خیانت و با بازی علی مصفا و لیلا حاتمی در نقش زن و شوهر اصلی داستان است. رئیسیان در این فیلم به اندازه دوران عاشقی با خیانت صریح نیست و به طور کامل آن را نشان نمی دهد. اما نشانه های خیانت را مثل پیدا کردن هدیه در کیف سایه تلفن جواب ندادن او و… را به مرور نشان می دهد. شوهر سایه که ماهان نام دارد هم البته شیطنت هایی دارد. در غیاب سایه به مهمانی می رود و البته آنقدر شکاک است که زندگی مشترک با سایه را زیر هجوم شک خود از بین می برد. در دوره ای از سینمای ایران مسئله خیانت به مسئله محبوبی در بین کارگردان وها و فیلمنامه نویسان تبدیل شد و فیلم های بسیاری هم با محوریت همین موضوع ساخته شد. موضوعی که خود رئیسیان هم در ده سال گذشته بارها به سراغ آن رفته است. اما آیا تحت تاثیر قرار دادن تماشاگر در سال ۹۷ با موضوع خیانت نیاز به فیلمی مثل فیلم سینمایی مردی بدون سایه دارد؟ البته که هم آری و هم خیر. چرا که رئیسیان در این فیلم صرفا یک لایه سطحی از خیانتی که اتفاق نیفتاده بلکه در مرحله شک وجود دارد را با گره زدن به داستان های کاری و مالی و … به تصویر می کشد. اما در نهایت قصد دارد پیام ارزشمندی را برساند که در رساندن آن هم موفق است و تماشاگر را با رضایت از سالن بدرقه می کند.
نقد و بررسی فیلم مراسم جدید | بیانیه‌ای علیه خشونت
تماشای سکانس هایی که در لوکیشن اسپانیا فیلم برداری شده و به ویژه سکانسی که لیلا حاتمی رو به دریا با دختری اسپانیایی درباره عشق حرف می زند شاهکاری است که تقابل اندیشه های شرق و غرب در پذیرش عشق را نشان می دهد. علاوه بر آن ایفای نقش لیلا حاتمی و علی مصفا که دیدن آن ها در هرقابی برای بیننده لذت بخش است، به فیلم فیلم سینمایی مردی بدون سایه هویت می بخشد و باورپذیری آن را بیشتر می کند . البته گاهی بیننده حس می کند شخصیت پردازی ها ضعیف انجام گرفته چرا که ماهان همسر سایه یک شبه از یک مرد فرهیخته و هنرمند به مردی شکاک و بدبین تبدیل می شود و سایه که در حال اماده کردن تز دکترا است با یک تماس تلفنی شغل پیدا می کند و زندگی مشترک شان را زیر و رو می کند. اما همین شخصیت پردازی ماهان و سایه در شروع فیلم است که به کمک کارگردان می آید تا در انتهای فیلم همان مفهومی را منتقل کند که در فیلم های قبلی اش هم دغدغه ذهنی او بوده است.
سه ستاره زن از سه نسل | بهترین بازیگر زن جشنواره سی و نهم کیست؟
در نشست پرس و پاسخ فیلم سینمایی مردی بدون سایه چه گذشت؟
نشست نقد و بررسی فیلم علیرضا رئیسیان در کاخ رسانه ای جشنواره فیلم فجر با حضور گروه بازیگران و تولید این فیلم برگزار شد. در این نشست علیرضا رئیسیان صحبت های خود را اینگونه آغاز کرد: «برخی از فیلم‌هایی که در یکی دو سال اخیر می‌بینید، آخرین تولیداتی است که مسیری را برخلاف دو جریان موثر سینمای ایران یعنی فیلم‌های تجارتی و سفارشی طی می‌کنند. او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر گنگ بودن دیالوگ‌های این فیلم گفت: «شاید فیلم‌های دیگر زیادی روشن است».
در ادامه لیلا حاتمی در مورد نقش خود صحبت کرد و گفت: «آقای رئیسیان بسیار مایل بودند که این نقش را بازی کنم و از داستان فیلم نیز خوشم آمد. من چندین بار با آقای رئیسیان کار کرده‌ام و بازی در این کار یک تصمیم جدید نبود و در راستای بازی در فیلم‌های قبلی‌مان بود».
رئیسیان در پاسخ به سوالی مبنی بر انتهای باز این فیلم گفت: «یک جمله معروف وجود دارد که می‌گوید هر اثر هنری در ذهن مخاطب کامل می‌شود. به تعداد کسانی که فیلم را می‌بینند، دیدگاه مختلف وجود دارد. البته به نظرم این گونه نیست که فیلمی که بین خیال و واقعیت حرکت می‌کند، گنگ باشد و به نظرم برای خیلی‌ها روشن بوده است و این را از خیلی‌ها شنیده‌ام». او در ادامه در مورد بدبینی شخصیت اصلی فیلم هم توضیحاتی داد و گفت: «در فیلم دلایل زیادی برای این مساله وجود دارد. او می‌گوید که از شدت علاقه، آدم در شرایطی قرار می‌گیرد که دست به کاری می‌زند که دیگران او را تقبیح می‌کنند. در حقیقت، مجموعه شرایط، باعث می‌شود که او یک مسیری را طی می‌کند که به نقطه جوش می‌رسد. حداقل ۷ نکته وجود دارد که باعث می‌شود شخصیت اصلی به بدبینی فزاینده برسد».
رئیسیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اعلام نام سرمایه‌گذاران این فیلم گفت: «فارابی ۴ بار اعلام کرد که از ساخت این فیلم حمایت کرده است البته باید بگویم که حمایت نکرد و مشارکت کرد. یعنی ممکن است که سود هم ببرد. ما هم خواستیم که شفاف کنیم و بگوییم که چه کسانی در این فیلم سهم داشتند. باید اشاره کنم که بیش‌ترین سهم در ساخت فیلم، برای خود من است.» رئیسیان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر دوپاره بودن این فیلم گفت: «این فیلم دوپاره نیست. ما می‌خواستیم بگوییم که چه اتفاقی می‌افتد که یک زندگی آرام و با روند عادی، بحرانی می‌شود. قصد داشتم که داستان فیلم را از اول پیچیده نکنیم و می‌توانستیم از یک سکانس قتل آغاز کنیم در این فیلم می‌خواستیم بگوییم که چه اتفاقی می‌افتد که جریان عادی زندگی عوض شده و شخص را وادار به واکنش‌های سنگین می‌کند. اینگونه نیست که بخواهیم یک پیام روشن و واضح را به مخاطب منتقل کنیم. خصوصا این فیلم که بین خیال و واقعیت سیال است. سو ظن بیش از حد می‌تواند بحران‌های غیر قابل بازگشت ایجاد کند.»