در سریال «دورافتاده» هرگاه تمرکز روی پیچیدگیها و سختیهای مأموریت و پویایی فضانوردان باشد، بازیگران بسیار قدرتمند عمل میکنند. این سریال هم، دقیقاً، مثل مجموعۀ تلویزیونی «تاج»، هر هفته مخاطب را درگیر بحرانی تازه میکند.
سریال جدید نتفلیکس دربارۀ اولین مأموریت انسان به کرۀ مریخ است. برندۀ جایزۀ اسکار، هیلاری سوانک، نقش فرماندهای را بازی میکند که بهراحتی نمیتوان به احساساتش پی برد. در این سفر، او با فضانوردانی همراه است که شخصیتی متضاد او دارند.
در سکانسی از سریال درام «دور» (با عنوان اصلی Away)، فرماندۀ ناسا، اما گرین (با بازی هیلاری سوانک) سؤالی مهم را مطرح میکند. او از از شیمیدان و فضانورد چینی، یو (با بازی ویویان وو) میپرسد: «تو چطوری دوری از افراد مورد علاقهات رو تحمل میکنی؟» یو از کشمکشهای اما برای جدایی از خانوادهاش آگاه است؛ به همین دلیل میگوید اگر در این سه سال بیشازحد به دوربودن از پسرش فکر کند، بیشک این جدایی سختتر خواهد شد. «ما اولین انسانهایی هستیم که پا روی کرۀ مریخ میگذاریم؛ به این فکر کن. من اینجوری به قضیه نگاه میکنم. تو هم سعی کن زاویۀ دیدت رو عوض کنی، فرمانده.»
واقعیت یا دروغ در فیلم نخستین انسان
البته با تماشای ۱۰ قسمت از فصل اول متوجه خواهیم شد که اما و یو از لحاظ روحی، کاملاً متضاد یکدیگرند: اما فردی احساساتی است و اغلب به همسرش مت لوگان (با بازی جاش چارلز) و دختر پانزدهسالهاش الکسیس (با بازی تالیثا بیتمن) فکر میکند. درحالیکه یو اکثراً خونسرد است و بیشتر روی کارش متمرکز است. سریال «دور» سعی میکند حد وسطی برای این دو شخصیت پیدا کند و بین داستان این مأموریت و بحرانهای موجود در رابطه با مت و الکسیس و هرآنچه روی کرۀ زمین باقیمانده است، توازن برقرار کند. هرچند اغلب به نظر میرسد که سریال هم مثل شخصیت اصلی مسیر درستی را در پیش نگرفته است؛ اتفاقهایی که در فضا رخ میدهد، آشنا به نظر میرسند، سرگرمکنندهاند و تماشای آنها حس خوبی در مخاطب ایجاد میکند. این در حالی است که قصههای زمینیها کسالتبارند و جاذبۀ کرۀ زمین ما را از غرقشدن در دنیای ستارگان محروم میکند!

همانطور که پیشتر ذکر شد سریال «دور» آشنا به نظر میرسد؛ زیرا دومین سریالی است که دربارۀ مأموریت انسان به مریخ پخش میشود. بازیگران نقش اصلی در هر دوی این سریالها دوبار برندۀ جایزۀ اسکار شدهاند؛ همچنین هر دو والدین دختری نوجوان و سرکشاند. مورد اول، سریال «نخستین» (با عنوان اصلی The First) محصول هولو بود و شان پن ستارۀ آن؛ سریالی که فقط یک فصل داشت. پس از چند سال، حالا اِما در «دور»، فرماندهیاش را بهسوی سیارۀ سرخ آغاز کرده است.
نگاهی به فیلم «پروکسیما»؛ داستان غمانگیز مادری که به فضا می رود
در این سریال سعی بر آن است که چگونگی تقسیمکردن توجه و تمرکز بین کار و زندگی نشان داده شود و البته درک چرایی این موضوع هم کار چندان سختی نیست. این سریال را آندرو هیندراکر ساخته است. مدیران اجرایی تولید آن جسیکا گلدبرگ و جیسون کاتیمز (تهیهکنندۀ سریال «چراغ شب جمعه» (با عنوان اصلی Friday Night Lights) و سریال «پدر و مادری» (با عنوان اصلی Parenthood)) هستند و مت ریوز و ادوارد زوئیک قسمت اول مجموعه را کارگردانی کردهاند. جلوههای ویژۀ این سریال بسیار باورپذیر و واقعی است و برای ساخت آن هزینههای زیادی پرداخت شده است؛ برای مثال، به صحنههای دقت کنید که صدای خُرخُر میشا (فضانورد روسی، با بازی مارک ایوانیر) در مکانی با جاذبۀ صفر از اتاق مشترک سفینه شنیده میشود.
اما آنچه درباره فضانوردان حاضر در ماموریت گفتیم فقط بخشی از ماجراست. در سوی دیگر، شاهد دلتنگی و احساسات خانوادۀ آنها روی کرۀ زمین هستیم. این روند بیننده را از تماشای وضعیت کسلکننده اما خطرناک فضانوردان نجات میدهد؛ زیرا ساعتها دیدن روتین سفر در فضا میتواند یکنواخت و خستهکننده باشد. اما نکته اینجاست که گاه صحنههای زندگی مت یا الکسیس هم به همان اندازه کسلکننده است؛ به اضافۀ اینکه هیچ نکتۀ مثبتی هم ندارند! بحرانهایی که در زندگی پدر و دختر وجود دارد شامل مسائل پزشکی و تغییر رفتار الکسیس در غیاب مادرش میشود. این صحنهها بهقدری بیروح و یکنواختاند که متاسفانه نتیجۀ عکس داده و باعث میشود علاقهمان را برای شناختن اما از دست بدهیم؛ زیرا شخصیت او را فقط از طریق رابطهاش با این دو شخصیت میتوان شناخت. (البته چارلز و بیتمن هرکاری که از دستشان برآمده انجام دادهاند، با وجود این تلاشهایشان هیچ فایدهای نداشته است.)

حتی در فضا هم اما گرین از قهرمان بودنش در عذاب است. از سوانک خواسته شده نقش یک فرماندۀ جدی، قوی و محکم آمریکایی را بازی کند. در مقابل، سایر بازیگران نقش فضانوردان شوخطبع و خوشمشرب را بازی میکنند. ری پانتاکی نقش پزشک دلسوز را دارد؛ آتو اساندو نیز نقش کوسی وایزبرگ-آبلان گیاهشناس تازهکار ِ انگلیسی-غنایی (و یهودی) را بازی میکند. این دو به مراتب شخصیتی پیچیدهتر و پویاتر دارند. آنها بذلهگو هستند، درحالی که اِما بدقلق و بداخلاق است. فضانوردان سعی میکنند با او شوخی کنند تا بتوانند با بحرانهای کشنده راحتتر کنار بیایند؛ ولی اما به آنها پرخاش میکند: «مُردن کجاش خندهداره؟» ایفای نقش شخصیتی کمدی در مهارتهای سوانک جایی ندارد، اما او استعداد خوبی در از بینبردن هرگونه شوخی و خنده دارد و انتخاب او برای نقش فرمانده انتخاب درستی بوده است. شخصیت اِما متمرکز و تحسینبرانگیز است، اما گاهی مثل یو به یک روبات بدل میشود.
رفتهرفته از طریق فلشبکهایی که در سریال زده میشود با زندگی پرماجرای هریک از افراد عازم به مریخ آشنا میشویم. خانوادۀ میشا را خواهیم دید و اینکه رام چطور توانست در کودکی از یک بیماری مهلک جان سالم به در ببرد. نمایش زندگی شخصیتهای دیگر راهکار زیرکانهای برای ایجاد تنوع در موضوع سریال است، بهعلاوه اینکه زندگی آنها در مقایسه با زندگی اما جذابیت بیشتری دارد. این نکته زمانی تشدید میشود که داستان بهسمت زندگی یو، زنی چینی میرود و مسئولیتهایی را که او به دوش میکشد، برمیشمارد. کاش او شخصیت اصلی داستان بود و نه صرفاً همدمی برای اما.

در «دور» هرگاه تمرکز روی پیچیدگیها و سختیهای مأموریت و پویایی فضانوردان باشد، وو و دیگر بازیگران بسیار قدرتمند عمل میکنند. این سریال هم، دقیقاً، مثل مجموعۀ تلویزیونی «تاج» (با عنوان اصلی The crown) است و هر هفته مخاطب را درگیر بحرانی تازه میکند؛ برای مثال، گاهی اوقات زندگی فضانوردان در خطر است یا حتی این بحران مربوط به باغچهای میشود که سعی دارند گیاهی را در آن پرورش دهند. در کل، همیشه مشکلی به وجود میآید که باید هوشمندانه آن را حل کنند . به اضافۀ موضوعات دیگری که تام وولف در کتاب «مردان واقعی» (با عنوان اصلی The Right Stuff) توصیف کرده است. این کتاب دربارۀ گروهی ۷ نفره به نام «عطارد۷» است که به فضا رفتهاند.
بهترین سریال های سال ۲۰۲۰ را با فیلیمو شات بشناسید
در پاییز امسال، سریالهای جدیدی با موضوع فضا و فضانوردی پخش خواهد شد؛ سریالهایی همچون «مردان واقعی» (با عنوان اصلی The Right Stuff) ساختۀ جدید شبکۀ نشنال جئوگرافیک و سریال کمدی «مونبیس ۸» (با عنوان اصلی Moonbase 8). در این سریال، فرد ارمیسن و جان سی ریلی بازی میکنند و این مجموعه از شبکۀ شوتایم پخش میشود. سریالهای نامبرده، رقیب سریال «دور» خواهند بود؛ همچنین باید به این لیست دو سریال دیگر نیز اضافه کرد: سریال «برای تمام بشریت» (با عنوان اصلی For All mankind) که در سال ۲۰۱۹، برای شبکۀ اپل تیویپلاس ساخته شد و از طرفی دیگر سریال «نیروی فضایی» (با عنوان اصلی Space Force) که در سال ۲۰۲۰ برای شبکۀ نتفلیکس ساخته شده است.
درباره سریال «نیروی فضایی» در فیلیمو شات بخوانید
خودِ من از دیدن فیلمهایی با تم ناسا و فضانوردی لذت میبرم، اما به شرطی که بخش کوچکی از فیلم به درام خانوادگی و احساسی اختصاص پیدا کند؛ درست مثل تصویری که گلدبرگ و کاتیمز در فیلم «پدر و مادری» ارائه دادهاند. توقع میرفت که بخش درام سریال «دور» هم چنین کاربردی داشته باشد اما سازندگان آن فقط نیمه فضایی اثر را مورد توجه ویژه قرار دادهاند.

منبع: Rolling Stone