در دوران تعطیلات اجباری سینماها استودیوهای بزرگ سعی کردهاند روی محبوبیت ژانر وحشت مانور بدهند؛ برای مثال میتوان به فیلم ترسناک «راهنمای قتل» (با عنوان اصلی Murder Manual) اشاره کرد که بهتازگی منتشر شده و حاشیههایی هم در پی داشته است.
ترسیدن مانند خندیدن یکی از عادتهای رایج مخاطبان سینماست. برای همین هرسال شاهد ساختهشدن فیلم های ترسناک متعددی هستیم و کافی است که یک فیلم ترسناک با استقبال تماشاگران مواجه شود تا خیلی زود قسمتهای بعدی یا اسپین-آفهای آن هم از راه برسد. در دوران تعطیلات اجباری سینماها نیز استودیوها و پخشکنندههای بزرگ سعی کردهاند روی همین محبوبیت ژانر وحشت مانور بدهند. از جمله میتوان به فیلم ترسناک «راهنمای قتل» (با عنوان اصلی Murder Manual) اشاره کرد که بهتازگی منتشر شده و حاشیههای زیادی هم در پی داشته است. فیلمی متشکل از ۸ بخش کوتاه که هرکدام لحن و فضای متفاوتی دارند و سراغ عناصر متفاوتی از ژانر وحشت رفتهاند. به همین منظور در فیلیمو شات به «راهنمای قتل» پرداختهایم.
در فیلیمو شات بخوانید: ۴۰ فیلم برتر ژانر وحشت؛ ترسناکترین فیلمهای قرن ۲۱
فیلم موردبحث از سوی پخشکننده اینطور ارائه شده که «راهنمای قتل» یک اثر ترسناک آنتولوژی یا اپیزودیک با موضوعات مختلف و امیلیا کلارک ستاره محبوب این روزها هم یکی از بازیگران آن است. احتمالا همین شیوه ارائه، عامل اصلی بالا رفتن انتظارات و واکنشهای منفی خیلی از تماشاگران بوده؛ چرا که در عمل «راهنمای قتل» کلکسیونی از ۸ فیلم کوتاه ترسناک است که طی بازههای مختلف در یک دهه گذشته ساخته شدهاند و جدا از ترسناک بودن، نقطه مشترک آنها پروداکشن ساده، ارزان و گاه نیمهحرفهای است. برای مثال، فیلمی (یا در این قالب جدید اپیزودی) که امیلیا کلارک در آن ایفای نقش کرده مربوط میشود به حدود ده سال قبل و زمان شروع پخش فصل اول سریال «بازی تاجوتخت»؛ مشخصا آن زمان کلارک هنوز چهره سرشناسی نبوده و حضورش در یک فیلم کوتاه ارزان هم جای تعجب نداشته است.

با آگاهی از این جنبهها، نهفقط سطح توقعتان از کلیت فیلم بالا نمیرود بلکه اتفاقا دنبال جنبههای مثبت و جرقههای خلاقانه در آثاری میگردید که بدون امکانات و ادعای آنچنانی ساخته شده و به دنبال رعایت اصول و قواعد ژانر و در مواردی بازی کردن با آنها بودهاند.
مسلما فیلم کوتاه هم در بحث تولید در مقایسه با یک محصول حرفهای مختصات متفاوتی دارد و هم از فرمولهای خاص خود پیروی میکند. به همین دلیل، تقریبا اکثر بخشهای فیلم ترسناک «راهنمای قتل» هم با منطق فضاسازی بر اساس مولفههای ژانر وحشت و غافلگیری در پایانبندی پیش میروند که در این میان کیفیت آنها در ساخت با هم یکسان نیست و همینطور تواناییشان در روایت و انتقال ساده و روان اطلاعات به مخاطب. درنتیجه، ممکن است تماشای یکی از فیلمها برایتان جذاب و سرگرمکننده باشد و بلافاصله در قسمت بعدی اصلا متوجه خط داستانی و نکته آن نشوید.
در میان هشت اپیزود فیلم ترسناک «راهنمای قتل»، که ارتباط معنایی و فرمی میان آنها وجود ندارد، عناصر متفاوتی از ژانر وحشت به چشم میخورد؛ تریلرهای روانشناختی، اسلشر و شکنجه، موجودات شیطانی و جنگیری و حتی زامبیها.
یک جنبه از کارکرد فیلم کوتاه برای سازندهاش نمایش میزان تسلط و توانایی برای کار بر روی پروژههای بزرگتر است. این نکته در مورد فیلمهای کوتاه موجود در مجموعه «راهنمای قتل» هم صدق میکند و مشخصا سازندگان آثار سعی داشتهاند که در عین ایجاز و تاکید و البته محدودیت، قدرت خود در روایت داستانهای غیرقابلپیشبینی و کارگردانی صحنههای چالشبرانگیز را به رخ بکشند. نتیجه در تعدادی از فیلمها قابلقبول از آب درآمده و میتواند برای مخاطبان پیگیر ژانر وحشت هم جالبتوجه باشد، مخصوصا با آگاهی از این نکته که اکثر فیلمها پروداکشنی نیمهحرفهای و دانشجویی دارند.
در میان هشت اپیزود فیلم ترسناک «راهنمای قتل»، که ارتباط معنایی و فرمی میان آنها وجود ندارد، عناصر متفاوتی از ژانر وحشت به چشم میخورد؛ تریلرهای روانشناختی، اسلشر و شکنجه، موجودات شیطانی و جنگیری و حتی زامبیها. اما از آنجایی که خروجی کار با یک محصول حرفهای استودیویی (حتی در مورد محصولات ژانر وحشت که با استانداردهای هالیوودی خود جزو تولیدات ارزان بهحساب میآیند) فاصله دارد، همین امر در بیشتر اپیزودها به تصویری ناآشنا برای مخاطب منجر شده است.
چرا باید فیلم ترسناک «راهنمای قتل» را ببینیم؟
نکته قابلتوجه درباره ژانر وحشت این است که در طول حیات خود همیشه از جانب منتقدان و کارشناسان سینمایی دستکم گرفته شده است و کمتر شاهد توجه و اقبال کافی به فیلمهای ترسناک بودهایم، مگر وقتی که پای شاهکارهای بیچونوچرا در میان بوده. در عوض، استودیوها و تهیهکنندهها همیشه روی سازندگان آثار ترسناک حساب ویژهای باز کردهاند و خیلی از کارگردانان فیلمهای ترسناک ارزان و کوچک در سالهای اخیر توانستهاند که بهمرور گامهای بزرگتری را بردارند و سکان پروژههای سنگین و پرهزینه هالیوودی را بهدست بگیرند. شاید ارائه فیلمهای کوتاه موجود در قالب «راهنمای قتل» به این شکل، تحسین و تشویق چندانی برای سازندگان آنها به همراه نداشته اما حتما به دیده شدن و معرفی آثارشان کمک کرده و شاید همین موجب تحکیم قدمهای بعدی آنها در مسیر فیلمسازی حرفهای شود.
فیلم «راهنمای قتل»، شامل هشت اپیزود کوتاه ترسناک از فیلمسازان جوان و با حضور امیلیا کلارک، در آرشیو فیلیمو موجود است.

فقط به خاطر امیلیا کلارک وگرنه بی سر و ته ترین فیلمی بود که دیدم
بی سر و ته ترین فیلمی بود که دیدم فقط به خاطر امیلیا کلارک دیدمش.
نویسنده عزیز منتقد، احتمالا خودش فیلم را ندیده که توضیح میدهد چرا باید این فیلم را دید!
فیلم هیچ نوآوری یا محتوا یا معما و پیوندی میان داستان ها ندارد. داستانها بسیار کودکانه و ابتدایی و ساخت هم کاملا غیرحرفهای است و دیدن فیلم فقط وقت تلف کردن است و هیچ چیز، حتا یک لذت ساده ابتدایی، ندارد… بعد از دیدن، دنبال یادداشتی میگشتم که احتمالا چنین عنوانی داشته باشد: حد و مرز مزخرف بودن یک فیلم کجاست… به هر رو، توضیحش درباره حضور امیلیا کلارک مفید بود.
محاله یه نفر از این فیلم خوشش بیاد