معرفی و نقد فیلم مردی به نام اتو

فیلم مردی به نام اتو A Man Called Otto نسخه دوم فیلم مردی به نام اوه است که به نویسندگی و کارگردانی هانس هولم با بازی رولف لاسگورد در نقش اصلی، در هشتاد و نهمین دوره مراسم اسکار به عنوان نماینده سوئد یکی از ۵ نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی زبان بود که البته در نهایت این رقابت را به فروشنده اصغر فرهادی واگذار کرد. فیلم و کتاب مردی به نام اوه هر ۲ درباره پیدا کردن معنای زندگی از میان ناملایمتی‌ها و سختی‌های آن هستند. حالا باید ببینیم که آیا فیلم مارک فورستر با بازی تام هنکس موفق شده است که همان مضامین و حس و حال خوب فیلم هولم و کتاب بکمن را منتقل کند یا خیر. فیلمی درباره مردی بسیار تنها و غمگین که با مرگ همسر محبوبش کنار نیامده است.

خلاصه داستان مردی به نام اتو

اتو اندرسون یک مرد تنهای ۶۰ ساله عبوس است که بسیار زود از کوره در می‌رود. بنظر می‌رسد که او بیش‌تر وقت خود را صرف دیدار از قبر همسر مرده‌اش می‌کند. هیچکس از اطرافیان اتو از رفتارهای خرده‌گیرانه و قضاوت‌گرانه او در امان نیست. اما در عین حال همسایگانش سعی می‌کنند که در برخورد با او خونسرد باشند، برخلاف اتو که همیشه اخمو و عصبانی بنظر می‌رسد.

او از هر کسی یا هر چیزی که روال معمول زندگی‌اش را مختل کند خشمگین می‌شود. آدمی که نه تنها با دیگران بلکه با خودش نیز گویی دشمنی دارد. اما مدتی بعد خانواده‌ای به همسایگی اتو نقل مکان می‌کنند که از همان ابتدا برخوردهای جالبی میان آن‌ها به ویژه مادر جوان خانواده با اتو به وجود می‌آید. در نهایت از طریق طبیعت شجاع و مهربان مادر خانواده و شیطنت‌های کودکانه و بامزه دخترانشان، اصطکاک و ناسازگاری اولیه میان آن‌ها و اتو به قالب یک رابطه دوستانه تغییر شکل می‌دهد که باعث تغییری عظیم در زندگی اتو می‌شود. اما آیا این تغییر دائمی خواهد بود یا اینکه اتو بعد از مدتی دوباره به حالت قبل بازخواهد گشت؟ آیا او معنا و شادی را دوباره در زندگی خود پیدا خواهد کرد؟ زندگی‌ای که به گمان او بعد از مرگ همسرش هیچگاه مثل قبل نمی‌شود.

بازیگران فیلم مردی به نام اتو

بازیگر برنده جایزه اسکار تام هنکس در نقش شخصیت اصلی فیلم مردی به نام اتو حضور دارد. یک مرد که گویی تنها هدفش در زندگی سرزنش همسایگانش و هر شخص دیگری است که سر راهش قرار می‌گیرد. هنکس همچنین به همراه همسرش ریتا ویلسون، فردریک ویکستروم نیکاسترو و گری گوتزمن از تهیه‌کنندگان فیلم است. ماریانا تروینو در نقش ماریسول، مادر جوان خانواده همسایه، و مانوئل گارسیا-رولفو در نقش همسر او تامی حضور دارند.

ریچل کلر در نقش سونیا همسر درگذشته اتو، کمرون بریتون در نقش جیمی همسایه خوشرو و همیشه در حال ورزش اتو، دو چهره دیگر مطرح فیلم هستند. جالب است بدانید که ترومن هنکس، پسر واقعی تام هنکس و ریتا ویلسون، نقش جوانی‌های اتو را در فیلم بازی می‌کند. از دیگر بازیگران فیلم می‌توان به پیتر لاوسون جونز، الساندرا پرز، مایک بیربیگلیا، دیوید مگی و جان هیگینز، اشاره کرد.

درباره کارگردان و فیلمنامه‌نویس

مارک فورستر برای علاقه‌مندان به فیلم‌های آمریکایی، نامی آشنا است. در کارنامه فیلمسازی این کارگردان کهنه‌کار نامزد بفتا آثاری مانند در جستجوی ناکجا‌آباد Finding Neverland، عجیب‌تر از داستان Stranger than Fiction، بادبادک‌باز The Kite Runner، جنگ جهانی زد World War Z و بیست و دومین فیلم از ماجراهای جیمز باند، ذره‌ای آرامش Quantum of Solace به چشم می‌خورد.

دیوید مگی که بخاطر نگارش فیلمنامه فیلم‌هایی مانند زندگی پی Life of Pi و بازگشت مری پاپینز Mary Poppins Returns شناخته می‌شود، فیلمنامه مردی به نام اتو را نوشته است. او و فورستر پیش از این در جستجوی ناکجاآباد با یک‌دیگر همکاری کرده‌اند. مگی که علاوه بر نویسندگی گاهی به عنوان بازیگر در فیلم‌ها دیده می‌شود در اینجا نیز نقشی کوتاه به عهده دارد.

نقد و بررسی کوتاه منتقدان درباره فیلم مردی به نام اتو

شیکاگو سان تایمز | امتیاز: ۷۵ از ۱۰۰

ریچارد روپر | این جواهر کوچک و صمیمی با حضور یکی از بهترین بازیگران کهنه‌کار ما، یک بازسازی خوش‌ساخت و احساسی از فیلمی درباره یک مرد بیوه و بدعنق است که پس از تجربه برخی شکست‌ها و بدبیاری‌های بزرگ زندگی، شروع به رشد و تغییر می‌کند.

لس آنجلس تایمز | امتیاز: ۷۰ از ۱۰۰

مارک اولسن | این فیلم با سطحی از مهارت و حرفه‌ای گری ساخته شده است که بطرز غافلیرگننده‌ای کمیاب شده است. فیلمی که یک ستاره واقعی سینما می‌تواند کاریزما و جذبیت خود را بر آن بتاباند. همچنین همه بازیگران، شخصیت‌هایی ظریف و عمیقا احساسی را در آن به تصویر می‌کشند.

شیکاگو تریبون | امتیاز: ۶۳ از ۱۰۰

کیتی والش | بازی پرشور و همدلی‌برانگیز تروینو در نقش ماریسول، مردی به نام اتو را پیش می‌برد. هم بازیگر و هم شخصیت ثابت می‌کنند که نعمتی نجات‌بخش برای مرد عبوس و فیلم هستند.

ای. وی. کلاب | امتیاز: ۵۰ از ۱۰۰

مارک کیزر| هنکس برخلاف جیک نیکلسون یا بیل مری که لبخندشان می‌تواند جذاب یا شوم باشد، همیشه به ما اطلاع می‌دهد که شخصیتش در حال حرکت به سمت رستگاری است. اگر هنکس اینگونه عمل نمی‌کرد، مردی به نام اتو سفر احساسی واقعی‌تری رقم می‌زد.

مجله اسلنت | امتیاز: ۳۸ از ۱۰۰

کیث واتسون| تلاش مردی به نام اتو برای انتقال داستان هولم از شهر کوچکی در سوئد به ایالت فولاد پنسیلوانیا متقاعدکننده نیست.

چکیده‌ای از نقد فیلم مردی به نام اتو از سایت Slash Film

جف اوینگ | در کارنامه سینمایی بسیار متنوع تام هنکس همه جور نقشی دیده می‌شود؛ از وکیلی در حال مرگ بر اثر ایدز گرفته (فیلادلفیا) تا یک مغازه دار عاشق (بی‌خواب در سیاتل) تا مرد ساده‌ای که به شکل غیر منتظره‌ای به آدمی تاثیرگذار تبدیل می‌شود (فارست گامپ). او در مردی به نام اتو که بر اساس رمان سال ۲۰۱۲ فردریک بکمن و فیلم سوئدی محصول ۲۰۱۵ هر دو با عنوان مردی به نام اووه ساخته شده، در نقشی متفاوت حضور پیدا کرده است: نقش یک مرد بیوه مسن بداخلاق و ترشرو. داستان مردی که از زندگی بدون سونیای محبوبش خسته شده است.

از سوی دیگر، مردی به نام اتو در کنار دیگر فیلم‌های درباره مردان مسن بدخلق رستگار شده مانند بهتر از این نمیشه As Good As It Gets و گرن تورینو Gran Torino قرار می‌گیرد. آنچه که این فیلم را از دیگر اسلاف خود متمایز می‌سازد غرابت چالش منحصربفرد اتو است. زیرا ما متوجه می‌شویم که اتو آنقدر از مرگ همسرش پریشان است که قصد دارد با خودکشی، در جهان دیگر به او بپیوندد. ایده‌ای که به نوعی پیش از این در فیلم‌هایی که لحنشان تراژیک نیست مانند اثر کلاسیک فرانک کاپرا چه زندگی شگفت‌انگیزی It’s A Wonderful Life و آپارتمان The Apartment بیلی وایلدر به خوبی به تصویر کشیده شده است. مردی به نام اتو با بازیگران با استعداد خود و برخی لحظات لذت‌بخش تلاش می‌کند به این لیست اضافه شود، اما لحن متاسفانه ناجور آن و برخورد عجیبش با چنین موضوع جدی‌ای، آن را از رسیدن به این هدف بازمی‌دارد.

مردی به نام اتو با مردی در حال خریدن طناب در یک فروشگاه ابزار‌آلات شروع می‌شود. این مرد اتو (تام هنکس) یک بازنشسته بیوه است که به طول طناب خود و همچنین چیزهای دیگر توجه ویژه دارد. او زباله‌ها را از وسایل بازیافتی جدا می‌کند، قوانین پارکینگ را اجرا می‌کند و با دقت زیاد مراقب محله دلنشین و در حال اعیانی ساز شدن خود است. البته اتو همه این کارها را با اخمی روی صورتش انجام می‌دهد. او آدم بداخلاق و ترشروی محله است و بعد از مرگ همسرش سونیا تا حد زیادی در کنج عزلت بسر می‌برد … حداقل تا زمانی که همسایه جدیدش ماریسول (ماریانا تروینو) و خانواده جذابش به آنجا نقل مکان می‌کنند. آشنایی اتو با این خانواده و ماریسول به او اجازه می‌دهد که رشد کند و عشق و دوست داشتن را به درون خودش راه بدهد.

متاسفانه فیلم بیش‌تر مجموعه‌ای از موقعیت‌های تکراری‌ای است که در زندگی اتو گسست ایجاد می‌کنند: اتو روشی را برای خودکشی امتحان می‌کند و در اجرای آن شکست می‌خورد یا توسط یک همسایه نیازمند کمک در آن وقفه ایجاد می‌شود. جاییکه او با بی میلی و غرولندکنان به همسایه مذکور کمک می‌کند. این روند به همین ترتیب ادامه می‌یابد در حالیکه دل داغدیده او به تدریج توسط ماریسول، گربه‌ای که با بی‌میلی به خانه‌اش را می‌دهد و دیگر همسایه‌های محله کوچکش، گرم می‌شود. تام هنکس به عنوان یک مرد بیوه بدخلق، پیچیدگی و عمق مناسبی دارد و لحظات احساسی بسیار قدرتمندی را در کنار قطعه‌های کمدی، به تصویر می‌کشد.

بازیگران دیگر نیز عمدتا در نقش‌های خود حضوری برجسته دارند. ماریانا تروینو در نقش ماریسول عملکردی استثنایی سرشار از احساسات و هیجان ارائه می‌دهد و کاریزمای فوق‌العاده‌ای روی صفحه دارد. ریچل کلر در نقش جوانی‌های همسر اتو، گرما و انسانیت زیادی را در صحنه‌های کوتاه خود به ارمغان می‌آورد… اگرچه نمی‌توان از اینکه چرا خاطرات اتو از همسر محبوبش هرگز از روزهای اولیه با هم بودنشان فراتر نمی‌رود متعجب نشد. از مردی که آنقدر زنش را دوست داشته که می‌خواهد بعد از مرگش به او بپیوندد انتظار می‌رود لحظات بیش‌تری فراتر از یک بازه محدود در سال‌ها قبل را به یاد بیاورد. اما این اتفاق نمی‌افتد و این به نوبه خود حذف عجیبی است.

علاوه بر بازی‌ها، عناصر دیگری هستند که در روایت مردی به نام اتو نقشی موثر و برجسته دارند. از جمله می‌توان برخی از لحظات خوب کمدی فیلم اشاره کرد که عمدتا از رفتارهای لجوجانه اتوی آتشی مزاج هنکس در آن لحظات ناشی‌ می‌شوند. بخش خوبی از این لحظات، کمدی‌ای از خطاهای کوچک هستند. منظور جاهایی است که قدرت تحمل کم اتو در مواجهه با مواردی مانند تخلفات مربوط به پارکینگ منجر به خلق صحنه‌هایی خنده‌دار می‌شود. همچنین ذات در اصل خوب اتو، علی رغم تمایل او به تنها ماندن، بارها و بارها او را مجبور به کمک به همسایه‌ها و یا دوست سابقش می‌کند و این خود بخشی دیگر از لحظه‌های خنده‌دار موفق فیلم را تشکیل می‌دهد. این سفری از ارتباط‌های مجدد تصادفی است که داستان جذاب مردی دلشکسته که از طریق قدرت اجتماع خود را احیا می‌کند را به تصویر می‌کشد.

با همه این‌ها، برخی از عناصر و لحظات در مردی به نام اتو، چندان مناسب بنظر نمی‌رسند. اگرچه شوخی‌ها نتیجه می‌دهند، اما فیلم قادر نیست ناهمخوانی لحنی میان موضوع خود و شیوه پرداخت آن را برطرف سازد. این فیلم در هسته خود درباره مردی پریشان حال است که می‌خواهد پس از مرگ همسر محبوبش خودکشی کند تا اینکه یک خانواده موقت جدید پیدا می‌کند. او در طول فیلم بارها و بارها روش‌های تازه‌ای را برای کشتن خود امتحان می‌کند، اما هر بار به شکل کنایه‌آمیزی بخاطر نیاز یکی از همسایگان یا یک اتفاق تصادفی در آن خلل ایجاد می‌شود.

از چنین خط داستانی‌ای می‌توان انتظار یک درام یا کمدی سیاه را داشت، اما کارگردان مارک فورستر تمام تلاش خود را در جهت حفظ لحنی دلگرم‌کننده و خانواده‌پسند بکار می‌برد. همانطور که روایت با تلاش‌های پی در پی اتو برای خودکشی پیش می‌رود شاهد مجموعه‌ای از لحظات خنده‌دار و گرم و صمیمی هستیم بگونه‌ای که شاید گاهی فراموش کنیم چقدر ماده اصلی فیلم تاریک است. در واقع هربار که تلاش‌‌های خنده‌دار یک مرد مضطرب برای خودکشی را مشاهده می‌کنیم، احساس عجیبی در ما به وجود می‌آید. این مسئله منجر به خلق یک لحن آشفته گیج‌کننده می‌شود.

علاوه بر این می‌توان به موسیقی متن فیلم اشاره کرد که به ندرت با صحنه‌ها مطابقت دارد. گاهی بنظر می‌رسد موسیقی متعلق به یک فیلم تلویزیونی است نه به تازه‌ترین اثر بازیگر باتجربه‌ای مانند تام هنکس. در مجموع، موسیقی متن و آهنگ‌های اورجینال به ندرت با فیلم مطابقت دارند. مردی به نام اتو لحظات لحظات طنز‌آمیز و امیدبخش خود را دارد و به دلیل قدرت بازی‌هایش بهتر از آنچه که باید باشد عمل می‌کند. اما متاسفانه برخی انتخاب‌ها به انسجام کلی آن لطمه زده‌اند.

امتیازهای سایت های سینمایی به فیلم مردی به نام اتو

وبسایت	میانگین امتیاز
IMDB	۷.۵ از ۱۰
کاربران متاکریتیک	۶.۹ از ۱۰
منتقدان راتن تومیتوز	۶۹ درصد بر اساس ۱۹۸ نقد
کاربران راتن تومیتوز	۹۷ درصد
منتقدان متاکریتیک	۵۱ درصد براساس ۳۶ نقد

 

مصاحبه با کارگردان و بازیگران فیلم

مارک فورستر: تام نوازنده‌ای در بالاترین سطح است

او [تام هنکس] شگفت‌انگیز است و هر چیزی که درباره او می‌شنوید حقیقت دارد. او بهترین فرد در هالیوود است. همه این‌ها حقیقت دارند. حتی در رویاهای من همکاری بهتر از او وجود نداشت. او خودخواه نیست، بلکه مهربان است و به دیگران گوش می‌دهد. کار کردن با آدمی به خوبی او که به قول همه یکی از بهترین بازیگران همه دوران‌ها است، خارق‌العاده است. او نوازنده‌ای در بالاترین سطح است…

ماریانا تروینو: نباید فیلمی از تام هنکس را از دست بدهید

حدس می‌زنم که این فیلمی است که از جهت‌های زیادی غافلگیرکننده خواهد بود. فقط باید بگویم که نباید فیلمی از تام هنکس را از دست بدهید. خواهید دید که در پایان حسی شگفت‌انگیز خواهید داشت زیرا هنکس همیشه آن را ارائه می‌دهد.

آن دو (شخصیت هنکس و تروینو در فیلم) بدون اینکه هیچکدام متوجه آن بشوند شروع به نزدیک شدن به یک‌دیگر می‌کنند. زیرا قاعده زندگی همین است. عبارتی در کتاب وجود دارد که می‌گوید:«گاهی عشق به شکلی شگفت‌انگیز و غافلگیرکننده‌ای از راه می‌رسد. شما انتظارش را ندارید ولی ناگهان به وجود می‌آید». فکر می‌کنم این همان اتفاقی است که برای این دو شخصیت رخ می‌دهد و این چیز زیبایی است.

تام هنکس: من در ۲۶ سالگی شبیه پسرم بودم

ما (تام و پسرش) زمان زیادی با هم کار نکردیم. همیشه در روزهای مختلفی فیلمبرداری داشتیم. ما درباره برخی حرکات فیزیکی و نحوه راه رفتن در هنگام عصبانیت صحبت کردیم. خبر خوب اینکه من در ۲۶ سالگی شبیه او بودم. خبر بد این است که او ۴۰ سال دیگر شبیه من خواهد شد و فقط باید با آن کنار بیاید.

من و ماریانا تا زمانی که به دفتر تولید در پیستبرگ رفتیم، یک‌دیگر را ملاقات نکرده بودیم. قبل از آن یادم می‌آید که ریتا (همسر هنکس) وارد اتاق شد تا عکسی از ماریانا را در آی‌‌پد خود به من نشان بدهد. گفتم:«خوبه. فکر می‌کنم او را باید کنار خود داشته باشیم». فکر می‌کنم موضوع فیلم این است که اگر می‌خواهید زندگی بهتری داشته باشید، از یک زن مکزیکی فضول بخواهید در خانه شما را بزند و بگوید:«چه اتفاقی افتاده»؟

۱۷ حقیقت کوتاه و جالب درباره تام هنکس

پوستر فیلم A Man Called Otto