ده فرمان استنلی کوبریک برای فیلمسازی
«فیلم خودش باید حرف بزند»
استنلی کوبریک احتمالاً باحساب‌وکتاب‌ترین فیلمساز تاریخ سینما است؛ مردی که می‌خواست همه چیز دقیقاً آن طور که می‌خواست باشد و برای همین به برداشت‌های پرشمار و تکرار طاقت‌فرسای نماهای آثارش مشهور بود تا اینکه همه چیز در تک‌تک قاب‌های آثار او دقیقاً همان طوری ثبت شود که می‌خواست. پس عجیب نیست که بارها از او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فیلمسازان تاریخ سینما یاد شده است. فیلم‌های استنلی کوبریک در گستره وسیعی از ژانرهای سینمایی قرار می‌گیرند و به خاطر واقع‌گرایی (رئالیسم)، طنز سیاه، فیلمبرداری منحصربه‌فرد، طراحی صحنه‌های تمام‌عیار و وسیع، استفاده تداعی‌گر از موسیقی و ویژگی‌های پرشمار دیگری شناخته می‌شوند.
از استنلی کوبریک بسیار می‌توان یاد گرفت اما فعلاً این ده توصیه را داشته باشید که از ویدیویی با عنوان «ده توصیه استنلی کوبریک در خصوص فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی» استخراج شده است.
۱- شجاعت شروع کار و ابراز وجود را داشته باشید
این یکی از مشهورترین نقل‌قول‌های استنلی کوبریک است که می‌گوید سخت‌ترین بخش کارگردانی، پیاده‌شدن از اتومبیل است! در واقع منظور کوبریک، شجاعت ابراز وجود و نمایش خود واقعی است؛ و به عهده‌گرفتن فرایند خلق یک فیلم. اگر دست به کار شدید و خواستید فیلمی بسازید باید از این موضوع مطمئن شوید که کاملاً برای چنین چالشی خودتان را آماده کرده‌اید. به‌صراحت آن‌چه را که در چنته دارید به دنیا نشان دهید و بگویید چرا چنین کاری را انتخاب کرده‌اید.
۲- فیلم خودش باید حرف بزند
پس از پایان کار و نمایش فیلم، شما می‌توانید به رسانه‌ها و تماشاگران بگویید که چرا فیلم را ساختید و هدف‌تان چه بود و فیلم چه می‌گوید؛ اما محصول نهایی شما باید خودش حرف بزند. بیش از حد توضیح ندهید و اجازه دهید فیلم شما به همه بگوید چه کسی هستید و چه باورهایی دارید.
۳- فیلم شما باید وارد قلمروهایی شود که مردم گاهی وقت‌ها از آن‌ها پرهیز می‌کنند
باید تحریک‌گر باشید و پا به جاهایی بگذارید که مردم از آن‌ها واهمه دارند. باید جنبه‌هایی از بشریت را برجسته کنید که دیگران نادیده گرفته‌اند. کار شما به عنوان فیلمساز این است که حقیقت را بگویید، بنابراین از صحبت کردن درباره موضوع‌هایی نترسید که دیگران می‌خواهند آن‌ها را دفن کنند. چنین موضوع‌هایی هستند که بهترین گفت‌وگو را با مخاطب شکل می‌دهد.
۴- زمان انتخاب داستان به همان احساس انتزاعی‌ای اکتفا کنید که نمی‌توانید توضیحش بدهید!
هنگامی که داستان‌تان را انتخاب می‌کنید باید عامل‌های متعددی را در نظر بگیرید اما در نهایت، درست مثل عاشق شدن، باید بر اساس همان احساس انتزاعی درون‌تان تصمیم بگیرید که نمی‌توانید توضیحش بدهید. علاوه بر این، نباید نوشتن فیلمنامه‌ای را شروع کنید بدون آن‌که بدانید داستان‌تان چه‌طور به پایان می‌رسد. برای اینکه حقیقتاً شیفته پروژه‌ای شوید، شما باید خط سیر داستان را بدانید و نحوه پیشرفت آن را درک کنید. وقتی به این‌جا رسیدید، معطل نکنید. فیلمنامه را بنویسید و آن را جوری ترسیم کنید که انگار عشق‌تان را روی پرده نقره‌ای می‌بینید.
۵- نبوغ یعنی ۹۰ درصد سختکوشی
آدم‌هایی که ما ستایش می‌کنیم و جزو بزرگان به حساب می‌آوریم، مثل استنلی کوبریک، صرفا نابغه متولد نشده‌اند. آن‌ها همواره سخت کار کرده‌اند تا به نتیجه مورد نظر خود برسند. این کاری است که همه باید انجام دهند. بدون تلاش، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و معجزه همین طوری اتفاق نمی‌افتد. هرچه بیش‌تر به کارتان مسلط شوید، بیش‌تر نتیجه خواهید گرفت و موفقیت را تجربه خواهید کرد.
۶- در زمان نویسندگی و کارگردانی، یک رویکرد کلی برای حل مشکلات بزرگ داشته باشید
همیشه با استراتژی سراغ پروژه‌ای بروید. ژانر، شخصیت‌ها و جزییات مرتبط را به‌خوبی شناسایی کنید و به آن‌ها مسلط شوید. درس‌هایی که در هر پروژه یاد می‌گیرید در پروژه‌های بعدی هم به کار شما می‌آیند. اصلاً فیلمسازی یعنی حل مشکلات؛ و هرچه بیش‌تر جلو بروید، بهتر می‌توانید از پس مشکل‌ها برآیید و آن‌ها را حل کنید.
۷- سعی کنید پتانسیل فیلم‌ها را درک کنید و باور داشته باشید که سینما بدون مرز است
سینما یک زبان جهانی است. ایده‌های کوبریک، تماشاگران سراسر جهان را از خود بی‌خود می‌کردند و در نهایت، همه ما را به هم نزدیک‌تر کردند و می‌کنند. وقتی می‌دانید که تماشاگران سراسر جهان مخاطب شما هستند، باید فیلمی بسازید که همه بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. مضامین جهانی می‌توانند آثار شما را دست‌یافتنی‌تر کنند و به شما کمک کنند تا کارنامه‌ای برای خودتان سروشکل دهید.
۸- با منابعی که در دسترس دارید فیلم بسازید؛ سپس از اشتباه‌های خود یاد بگیرید و در فیلم بعدی‌تان آن‌ها را اصلاح کنید
از فکر کردن و تمرکز روی چیزهایی که ندارید دست بردارید و فقط به آن‌چه متکی باشید که خودتان دارید. هر نوع دوربینی که داشته باشید می‌توانید فیلمساز شوید. داستان درست را انتخاب کنید تا بودجه و هنرورهای متناسب با آن از راه برسند. درباره آن چیزهایی بنویسید که در اطراف‌تان می‌شناسید، می‌بینید و می‌توانید از آن‌ها به‌راحتی یا بی‌دردسر استفاده کنید. گام به گام پیش بروید و انتظار نداشته باشید یک شبه ره صد‌ساله را طی کنید.
۹- چشم‌ها و قلب‌ها را هدایت کنید
کوبریک اغلب درباره نماها و ایده‌های سنجیده‌اش سخن می‌گفت. برای او همه چیز فقط در شمایل و ظاهر خلاصه نمی‌شد و احساسات هم مهم بودند. او نماها و مضامینی را انتخاب می‌کرد که می‌دانست تماشاگرش را به طرق مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهد و در مسیرهایی پیش می‌برد که او می‌خواهد. توأمان روی قلب و ذهن تمرکز کنید. به این موضوع فکر کنید که با چه کسی صحبت می‌کنید و چرا.
۱۰- تمام سوال‌های سخت درباره فیلم‌تان را پیش از نوشتن و کارگردانی آن از خودتان بپرسید
قبل از اینکه ایده و داستانی را بنویسید و بسازید، حسابی روی آن کار کنید. از دوستان‌تان نظر بگیرید و به گونه‌ای کارتان را بهتر کنید که دچار این احساس نشوید که کارتان ارزشی ندارد. روی جزییات تمرکز کنید.
منبع: نو فیلم اسکول – جیسن هِلِرمن
