توشیرو میفونه؛ معنای واژه سامورایی
۲۴ دسامبر سالمرگ توشیرو میفونه است
اگر فیلمهای غربی سامورایی را دوست دارید حتما توشیرو میفونه Toshiro Mifune را میشناسید. مردی که میتوان گفت واژه سامورایی را در سینمای جهان معرفی کرد. او در ۱۵۰ فیلم سینمایی و تلویزیونی بازی کرد و یکی از محبوبترین شخصیتهای تاریخ ژاپن شد و سرانجام در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۷ به دلیل نارسایی چند ارگان داخلی و سرطان فوت کرد. اینجا دربارهاش نوشتهایم.
توشیرو میفونه بعد از جنگ جهانی دوم در سینمای ژاپن با بازی در نقشهای سامورایی به شهرت جهانی رسید. او بیشتر همکاریهایش با آکیرا کوروساوا Akira Kurosawa –کارگردان، نویسنده و تهیهکننده ژاپنی– بود. اولین فیلم این تیم طلایی یعنی فیلم راشومون Rashomon باعث شهرت و محبوبیت بینظیری شد. از دیگر فیلمهای کروساوا و میفونه او میتوان به «هفت سامورایی»، «قلعه پنهان»، «تخت خون» و «جهنم در اقیانوس آرام» و همچنین مینی سریال «شوگان» که بر اساس رمانی به همین نام ساخته شده است، اشاره کرد.
۱۴ نکته خواندنی درباره توشیرو میفونه
- توشیرو میفونه متولد چینگدائو در چین است البته پدر مادر او ژاپنی بودند و قبل از اینکه خانوادهاش به منچوری بروند در شهر دالیان چین بزرگ شد.
- میفونه ۱۹ سال به عنوان شهروند ژاپنی در چین زندگی کرد و در بخش هوانوردی ارتش امپراتوری ژاپن استخدام شد. او در زمان جنگ جهانی دوم در بخش عکاسی هوایی خدمت کرد. او در مصاحبهای درباره دوران جنگ با چشمانی اشکبار میگوید: «جنگ چیزی جز ویرانی نیست»
- میفونه در مسابقه «کشف چهرههای جدید» که توسط استودیو توهو برگزار میشد شرکت کرد و در آنجا بود که استعدادش کشف و دراین مسابقه برنده شد.
- اولین فیلم بلند میفونه، شین باکا جیدای «Shin Baka Jidai» محصول سال ۱۹۴۷ در ۷۷ دقیقه بود.
- توشیرو میفونه در ۱۶ فیلم به کارگردانی اکیرا کوروساوا بازی کرد. او به عنوان سامورایی در فیلمها به شهرت رسید و در اکثر نقشهایش شخصیتی مشابه داشت.
- او بسیار شوخ طبع، صبور و خوددار بود. خصوصیات اخلاقی او در نقشهایش هم نمود پیدا میکرد. گفته میشود کاراکترهایهای قهرمان فیلمهایی مثل «هفت سامورایی»، «یوجیمبو»، «راشومون» و «آنیماس تروجانو» به شخصیت خود توشیرو میفونه بسیار نزدیک بودند.
- توشیرو میفونه مدرسه بازیگری برپا کرد که در ۳ سال به خاطر سو مدیریت ورشکست شد!
- میفونه در هشتمین و دهمین جشنواره بین المللی فیلم موسکو جزو هیئت داوران بود که خود افتخار بزرگی محسوب میشد.
- میفونه برای فیلم مکزیکی آنیماس تروجانو «Ánimas Trujano» تمام فیلمهای بازیگران مکزیکی را دید تا بتواند دیالوگهای خود را به اسپانیایی درست ادا کند. بسیاری از مکزیکیها لهجه او را تایید کردند و گفتند مثل یک مکزیکی بومی صحبت کرده است.
- فیلم «آفتاب سرخ» میفونه فیلمی وسترن محصول مشترک فرانسه،ایتالیا، اسپانیا است.
- میفونه عاشق ساچیکو یوشمن میشود. او یکی از ۳۲ نفر چهره انتخاب شده در مسابقه استعداد یابی ژاپن بود. او پیشنهاد ازدواج میفونه را رد میکند که با کمک تامیگوچیسنکیچی و آکیرو کروساوا در نهایت او را متقاعد میکنند و در ۱۹۵۰ در کلیسای متدیست آنها پیمان ازدواج میبندند. حاصل ازدواج آنها دو پسر بود. در سال ۱۹۸۲ هم از معشوقه اش میکا کیتاگاوا صاحب یک دختر میشود.
- میفونه برای فیلم «آنیماس تروجانو» مکزیک را به دلیل علاقهاش به اسماعیل رودریگرز «Ismael Rodríguez» و فرهنگ مکزیک برای اقامت انتخاب کرد. «آنیماس تروجانو» فیلم محصول سال ۱۹۶۲ در ژانر درام بود که در جشنواره فیلمهای خارجی برنده جایزه شد. همچنین نامزد دریافت اسکار و جایزه در گلدن گلاب نیز شد.
- میفونه پیشنهاد جرج لوکاس «George Lucas» برای بازی در فیلم جنگ ستارگان در نقش اوبی – وان را رد میکند چون فکر میکرد این کار از ابهت و ارزش تصویر یک سامورایی کم میکند.
- شروع بازی میفونه در سینمای آمریکا و اروپا در سال ۱۹۶۹ در فیلم جهنم در اقیانوس آرام ساخته جان بورمن بود.
جوایز بازیگری توشیرو میفونه
توشیرو میفونه در طول دوره درخشان کار خود افتخارات زیادی را کسب کرده است. او دو بار جام ولپی -جایزهای که در جشنواره ونیز به بازیگران میدهند- را در بخش «بهترین بازیگر» و مدال افتخار روبان بنفش -این مدال به کسی تعلق میگیرد که جان خود را برای حفظ جان دیگران به خطر انداخته است- را در سال ۱۹۸۶ از دولت ژاپن دریافت کرده است. همچنین توشیرو میفونه موفق به دریافت نشان افتخار گنجینه مقدس -نشان افتخار که به کارمندان مدنی بابت کمکهای طولانی مدت آنها تعلق میگیرد- در سال ۱۹۹۳ شده است. در پیادهروی مشاهیر هالیوود نیز به خاطر تاثیرگذاریش در سینما ستارهای را از آن خود کرده است.
توشیرو میفونه دارای حرکتهای خاص رزمی و قدرت بدنی بالایی بود. با تن صدای خاص و حرکات پیچیده، شخصیتی از سامورایی را به دنیا معرفی کرد که پیشتر آنقدر ها شناخته شده نبود.
شارل تسون درباره او میگوید: «توشیرو میفونه با بروسلی فرق دارد. از بروسلی هنگام رزم صدای جیغهای او را به یاد داریم اما بازی میفونه بسیار منحصربهفرد است. او بر هر واژه از دیالوگ مکث میکند و آن را بازی میکند. رو هر کلمه میجهد شبیه جهش حیوان وحشی بر شکار. هر کلمه را که ادا میکند گویی میخواهد آن را همان لحظه پس بگیرد. او امکان شنیدن بیان طنز را میدهد. طنزی همراه با حرکات آشفته و دلهرهآور. توشیرو میفونه نمیخواهد کلماتش از بین برود. دوست دارد آنها ماندگار شوند. او اشتیاق عجیبی برای بیان سیلی از کلمات دارد».
مهم ترین فیلم های میفونه
توشیرو میفونه بازیگری چالاک و همهکاره بود. آثاری که میفونه بازی کرده تماما اقتباس از آثار کلاسیک غربی بوده و معروفترین این اقتباسها «سریر خون» از مکبث و «ابله» از فئودور داستایوفسکی است. حرکات شمشیر بازی او باعث حیرت همگان بود اینقدر سریع شمشیربازی میکرد که نمیتوانستند حرکات او را با فیلم ۳۶ میلیمتری ضبط کنند. هیچ بازیگر ژاپنی تا به حال به چابکی او نبوده است.
خود توشیرو میفونه درباره بازیهایش میگوید: «درباره هر نقش که به من داده میشود خوب فکر میکنم. میخواهم خود آن شخصیت باشم. نقشهای متفاوت از هم را زیاد بازی کردم چون نمیخواستم شبیه عروسک خیمه شب بازی کارگردان باشم. من همیشه کاری را انجام دادم که به نظر خودم درست بوده است. حالا کارگردان هرکسی که میخواهد باشد». آخرین همکاری درخشان او با کوروساوا فیلم سینمایی ریش قرمز در سال ۱۹۶۵ بود که در آن برنده جایزه بهترین بازیگر از جشنواره ونیز شد.
از نظر منتقدان سینمای ژاپن مرگ میفونه و کوروساوا ، پایان عصر طلایی سینمای ژاپن است، که طی یک سال، دو ستاره سینمای خود را از دست داد. میتوانید روی عکس زیر کلیک کنید و فیلمهای توشیرو میفونه را در فیلیمو تماشا کنید.