نقد و بررسی فیلم پیر یا Old | روایت گذر سریع عمر در تعطیلات ساحلی

ماجرای فیلم پیر یا Old از این قرار است که مسافران یک سفر تفریحی به مناطق گرمسیری، در سواحل زیبای دریا متوجه می‌شوند که مکانی که به آن سفر کرده‌اند خاصیتی دارد که باعث می‌شود آن‌ها به سرعت پیر شوند. در میان مسافران، زوجی به نام‌های گای (با بازی گائل گارسیا برنال) و پاتریشیا (با بازی ویکی کریپس) هم حضور دارند. با گذشت هر ساعت، آن‌ها به اندازه چند سال پیرتر و ناتوان‌تر می‌شوند و به‌این‌ترتیب باید برای رمزگشایی هرچه سریع‌تر از معمای این ساحل عجیب با زمان مسابقه بدهند. برای نقد و بررسی فیلم پیر با فیلیمو شات همراه باشید.

هیچ‌کس از ام نایت شیامالان انتظار آن را ندارد که فیلمی مشابه حس ششم (The Sixth Sense) را دوباره به روی پرده بفرستد؛ چرا که ساخت چنین شاهکاری را تنها یک‌بار در تمام دوران کاری یک هنرمند می‌توان انتظار داشت. اما در برخی از آثار او جرقه‌های درخشانی به چشم می‌خورد که سطح کیفی آن را بسیار ارتقا بخشیده‌اند و تماشای آن‌ها را لذت‌بخش می‌نمایند. درباره فیلم پیر (که شیامالان علاوه‌بر کارگردانی، نویسندگی آن را نیز بر عهده داشته)، می‌توان گفت که کسل‌کننده‌ترین فیلم این کارگردان تاکنون به شمار می‌رود. فیلم پیر داستانی معمایی در ساحلی زیبا را به تصویر می‌کشد که کامل و به خوبی طرح‌ریزی شده است؛ حتی می‌توان گفت که گاه زیبا نیز هست و هر از گاهی سروکله اشباح نیز پیدا می‌شود. این داستان مرموز به‌ندرت سمت‌وسوی ساده‌انگارانه به خود می‌گیرد و برای بیننده‌ای که به‌تازگی سریال گمشده (Lost) را تماشا نکرده باشد، قطعاً جالب‌توجه خواهد بود. اگر مخاطب قسمت‌هایی از ماجراهای فرا طبیعی سریال جزیره فانتزی (Fantasy Island) را ندیده باشد و آن را سنگ معیار سنجش روایتی استادانه از ماجراهای این‌چنین نداند، اصلاً متوجه نمی‌شود و حتی به ذهنش خطور هم نمی‌کند که کارگردانی چیره‌دست او را به بازی گرفته باشد.

نقد و بررسی سریال «خدمتکار» اثر ساخته‌های شیامالان

در ساحل زیبایی که به نظر می‌رسد جایی کم‌نظیر در جمهوری دومینیکن باشد، چندین خانواده خوشحال در حال گذراندن تعطیلات خود هستند. مدیر آژانس مسافرتی که مجری این تعطیلات نیز هست، این سفر را «تجربه‌ای بی‌همتا در تمام عمر» می‌داند. شیامالان هنرمندانه از تمام امکانات بهره می‌گیرد تا با مشغول کردن ذهن مخاطب به مشکلات جدی دنیای بزرگ‌سالان، توجه او را از برخی مسائل این مکان منحرف نماید. در این فیلم، سوژه موردنظر او جدایی زن‌وشوهری است که زندگی مشترک بدون عشق را تجربه می‌کنند؛ اما گایل گارسیا برنال و ویکی کریپس در نقش این زوج، هیچ‌یک چندان که باید نمایشی اقناع‌کننده ندارند و تنها صدای آن‌ها از پشت درهای بسته به گوش می‌رسد که بر سر هم فریاد می‌کشند.

ایده اصلی فیلم پیر را می‌توان شاعرانه دانست؛ اما شیامالان به ندرت از احساسات به‌عنوان اساس کار خود بهره می‌گیرد.

در ساحل تفریحی، افرادی حضور دارند که از تنبلی و سکون لذت می‌برند؛ زنی بدرفتار با بازی ابی لی، پزشکی مغرور با بازی روفس سوئل و یک خواننده رپ با بازی آرون پیر از این قماش افراد به شمار می‌روند همه این افراد ناگهان در می‌یابند که در این مکان در هر ساعت به اندازه چندین ماه پیر می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود که مشکلات زناشویی زوج داستان به زودی کمرنگ شده و در حاشیه قرار گیرد. نکته اینجاست که کسی نمی‌تواند آنجا را ترک کند و برود. در این داستان و ایده اصلی آن، ظرافتی شاعرانه وجود دارد که گذر سال‌ها را همچون نسیمی تابستانی کوتاه و گذرا می‌بیند؛ اما شیامالان به نظرت از مسائل احساسی به‌عنوان اساس و زیربنای کار خود بهره می‌گیرد. منبع اصلی ایده فیلم پیر، داستانی مصور به نام قلعه شنی (Sandcastle) است که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده. شیامالان در بیشتر موارد به دنبال نتایجی است که مخاطب با دیدن آن‌ها یکه می‌خورد؛ دو کودک در ساحل با سطل‌های پلاستیکی خود به بازی مشغول‌اند، اما تنها چند دقیقه بعد آن‌ها را می‌بینیم که در سن نوجوانی دست در دست هم بر روی شن‌ها قدم می‌زنند؛ و یا شکم زن بارداری با سرعتی ترسناک بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود.

آیا در داستان این ساحل، حیله‌ای وجود دارد؟ باید اذعان داشت که تا کنون هیچ کارگردانی تا این حد خود را گرفتار غافلگیری‌های غیرواقعی و سختِ عامل سومی در داستان نکرده است. در این نوشتار، داستان و معماهای آن را بازگو نخواهیم کرد؛ اما باید گفت که فیلم پیر شیامالان در میانه راه برجا مانده است. این فیلم اصرار دارد که خود را بهتر از آنچه که واقعاً هست مطرح کند؛ فیلمی عمیق‌تر، با محتوایی متافیزیکی که کمتر گرفتار حیله‌های پیش پا افتاده می‌شود. داستان به این فکر اولیه چسبیده که عده‌ای در ساحلی تسخیرشده گیر افتاده‌اند، که البته به‌خودی‌خود ایده بدی به شمار نمی‌رود؛ اما کاش کسی به کارگردان یادآوری می‌کرد در حالی‌که او با جزئیات به تشریح اتفاقات داستانش می ‌پردازد، زمان در حال گذر است.

فضایی خاکستری و ایده‌ای ارزشمند که با جلوه‌های تصویری و چهره‌آرایی فوق‌العاده به نمایش درآمده است، تریلری خوب و جذاب را شکل داده‌اند که در جلب‌توجه اولیه مخاطب، بسیار موفق عمل کرده است. اما در نهایت، برای ارائه ایده اصلی خود درباره مسئله‌ای همچون گذر عمر و پیر شدن، بسیار محافظه‌کار است.

---

منبع: EmpireOnline