مستند «ذهن ، تشریح شده» نقطه آغازی از نوع جدیدی از مستندهای پژوهشی است. هر اپیزود از این سریال بر روی یکی از جنبههای ذهن تمرکز دارد: حافظه، رویا، استرس، مدیتیشن و مخدرهای روانگردان.
زندگی پر از معما و شگفتی است که انسان با دانش کوشیده تا طی هزاران سال به پاسخهای عقلانی و منطقی برای آنها برسد. اما شاید آنقدر درگیر روزمرگی باشیم که فراموش کنیم خیلی از پدیدههای بهظاهر معمولی هم دستکمی از معجزه ندارند. مثلا یکیاش خود مغز، ذهن و روان است که بهواسطه آن این مطلب را میخوانید و متوجه میشوید! با فیلیمو شات همراه باشید تا به مستند جذابی بپردازیم که درباره همین موضوع ساخته شده است: «ذهن ، تشریح شده» با عنوان اصلی «the Mind, Explained».
در حالی که این مطلب را میخوانید، ناسا چندین سیاره شبیه زمین را در منظومههایی با فاصله چندین سال نوری از ما پیدا کرده است، دانشمندان شرکتهایی مثل گوگل و IBM در حال توسعه رایانههای کوانتومی هستند و چندین هزار دانشمند ژنتیک و بیوشیمی در شرکتهای دارویی بر روی ساختن یکی از پیچیدهترین واکسنهای تاریخ برای مقابله با ویروس کرونا کار میکنند.
بشر در چند صد سال اخیر درباره دنیای اطرافش اطلاعات بسیاری کسب کرده و طبیعت را به کنترل خودش درآورده، اما نکته جالب این است که درباره آنچه در میان جمجمه خودش دارد چیز زیادی نمیداند. بررسی مغز و ذهن تا هزاران سال در حوزه تخصصی فیلسوفان بود که سعی داشتند آن را با منطق و استدلال بفهمند و از دکارت به اینسو نیز هرکدام نظر خاص خودشان را داشتهاند. این تنها در کمتر از صدسال اخیر است که با گسترش دانش و تکنولوژیهایی مثل MRI و fMRI دریچهای تازه بر روی انسان درباره کارکرد ذهنش باز میشود.
«ذهن ، تشریح شده» یکی از بهترین گزینهها برای شروع فهمیدن کارکردهای این معمای بزرگ بشری است. اگر از ذهن تنها نیمکره چپ و راست و لوب پیشانی به گوشتان خورده است و علاقهمندید در مورد اثرات استرس، مواد مخدر، مدیتیشن و … بر روی ذهن خود بیشتر بدانید، حتما این مستند سریالی را ببینید.
نقد مستند اسم من فرانچسکو توتی است | ستاره آسمان رُم
هر اپیزود این سریال بر روی یکی از جنبههای ذهن تمرکز دارد: حافظه، رویا، استرس، مدیتیشن و مخدرهای روانگردان. و در هرکدامشان با حضور روانشناسان، روانپزشکان و نورولوژیستهای برتر جهان، درباره کارکرد بخشهای مختلف ذهن در شرایط گوناگون زیستی گفتگو میشود. اِما استون بازیگر معروف فیلمهایی مثل «لالالند» و «سوگلی» هم راوی این مجموعه مستند است و شما را به داخل دنیای نورونها و سلولهای عصبی میبرد.
این اثر، یکی از محصولات مجموعه «تشریحشده» از مجموعه رسانهای VOX است. اگر با نام وکس آشنا نیستید حتما سری به وبسایت آنها بزنید. این مجموعه رسانهای در سال ۲۰۱۴ با هدف ایجاد یک رسانه تحلیلی، تاسیس شد و در همه جای دنیا به خاطر مقالات مفصل و ویدیوهای پژوهشیاش درباره تاریخ، فرهنگ، سیاست و علم مشهور است. مجموعه «تشریحشده» که به جز ذهن برای «کرونا» و «جنسیت» هم تولید شده، همکاری مشترکی بین این مجموعه و سایت نتفلیکس برای تولید محتواهای مفصلتر است. محتواهایی که بیشتر بر گفتگو با متخصصین، تصاویر آرشیوی و نمودارهای علمی و آماری تکیه دارند.
«ذهن ، تشریح شده» نقطه آغازی از نوع جدیدی از مستندهای پژوهشی است. در حالی که بیشتر مستندهایی که ما در ذهن داریم حول محور یک شخص یا پدیده میگردند و بیشتر به ذات سینما و تماشای بیواسطه حقیقت نزدیک هستند، مستندهایی از جنس «ذهن ، تشریح شده» بیشتر به مقالات مجلات علمی عامهپسند میمانند؛ آنها قرار نیست مثل یک مقاله تخصصی در یک ژورنال عمیق و با جزئیات فراوان باشند و هدفشان تنها انتقال مفاهیم کلی و اولیه و ایجاد پرسشهایی در ذهن شما است که میتوانند به تحقیق و پژوهش بیشتر علاقهمندتان کنند.
پس اگر یک نولوژیست یا روانشناس حرفهای هستید، شاید «ذهن ، تشریح شده» چیز جدیدی برای شما نداشته باشد. اما اگر ذهن و کارکرد آن همیشه برایتان محل پرسش بوده، این مستند سریالی نقطهای بسیار عالی برای شروع است؛ و اگر همهروزه درگیر مسائلی مثل فراموشی و استرس هستید، دیگر تماشای این مجموعه بر شما واجب است!
مستند علمی «ذهن ، تشریحشده» محصول وُکس و نتفلیکس با روایت اما استون هماکنون بر روی فیلیمو قابل تماشاست.