سیاوش طهمورث: در زخم کاری حتی یک هزارم خشونت‌هایی که در جامعه وجود دارد، گفته نشده!
سیاوش طهمورث بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون برای مخاطبان ایرانی کاملا شناخته شده است به بهانه حضور این بازیگر در سریال زخم کاری، گفت‌وگوی کوتاهی داشته‌ایم، با فیلیمو شات همراه باشید.
سیاوش طهمورث بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون برای مخاطبان ایرانی کاملا شناخته شده است و نیازی به معرفی ندارد. این بازیگر به تازگی در سریال زخم کاری، اولین سریال محمدحسین مهدویان، در نقش حاج عمو (نعمت ریزآبادی) ایفای نقش کرده که از پلتفرم فیلیمو در حال پخش است. او اگر چه با نقش کوتاهی در سریال زخم کاری حضور دارد اما با این حال تصویر خوبی از شخصیت حاج عمو به نمایش گذاشته، که از دید منتقدان و مخاطبان جدی سینما و تلویزیون به دور نمانده است.
سیاوش طهمورث در گفتگو با فیلیمو شات از تجربه آخرین نقش‌آفرینی‌اش می‌گوید.
نگاهی به کارنامه سینمایی محمدحسین مهدویان
- در سریال زخم کاری علیرغم آن که چهره شناخته شده و پیشکسوتی هستید، نقش کوتاهی بازی کردید که همین نقش کوتاه نیز به خوبی دیده شد و بازخوردهای خوبی را از سوی منتقدان و مخاطبان به همراه داشت؛ به نظر شما کوتاهی یا بلندی نقش‌ها چقدر در دیده شدن یک کاراکتر و بازی بازیگران اهمیت دارد؟
سیاوش طهمورث: «شخصیت حاج عمو در قسمت‌های بعدی این سریال هنوز هم حضور دارد اما با این حال از نقش‌های دیگری که تاکنون بازی کرده‌ام، کوتاه‌تر است. با این حال، برای من کوتاهی یا بلندی نقش‌ها هیچ فرقی نمی‌کند بلکه مهم شخصیتی است که بازیگر خلق می‌کند و در آن زندگی می‌کند. من هم دوست داشتم بیشتر با این شخصیت زندگی کنم ولی به هر حال این اتفاق نیفتاده و من هم سعی کردم که این شخصیت را به گونه‌ای بازی کنم که آن را بهتر به مخاطب بشناسانم تا بتواند ارتباط خوبی با او برقرار کند.
من نقش‌های دیگری هم در فیلم‌ها و سریال‌های دیگر داشته‌ام از جمله در سریال‌های نابرده رنج، فکر پلید و گرگ‌ها که همه موفق بودند و به نظر من این موفقیت، ارتباطی به کوتاهی یا بلندی نقش‌ها ندارد.
باید نقش را در ذهن ساخت و آن را پذیرفت و بعد هم بتوانی با نقش زندگی کنی که این زندگی کردن با نقش می‌تواند در ۱۰ ساعت یا ۱۰ هزار ساعت باشد.
من برای این سریال، ابتدا فیلمنامه را خواندم و شخصیت حاج عمو را ساخته و پرداخته کردم؛ و بعد با آن زندگی کردم، که اگر موفق بوده، خوشا به حال من و از این بابت از همه کسانی که من را تشویق کردند و به من ابراز لطف داشتند، تشکر می‌کنم.
به هر حال باید بگویم که این روش من است که دوست ندارم فقط دیالوگ بگویم و بروم. دوست دارم با شخصیت قصه زندگی کنم.»
- برای رسیدن به نقش حاج عمو چه کردید؟ چه بخشی از آن تخیلی و ذهنی و چه بخشی از آن منطبق بر واقعیت جامعه است؟
سیاوش طهمورث: «شخصیت حاج عمو را من به شکل ذهنی نساختم بلکه این شخصیت در اجتماع وجود دارد. وقتی نویسنده شخصیت را خلق می‌کند به هر شکل سعی دارد این شخصیت را به مخاطب القا کند و من بازیگر باید این شخصیت را ابتدا در اجتماع و بعد در خودم پیدا کنم تا بعد بتوانم با آن زندگی کنم و آن را به مخاطب القا کنم.
من با تخیل شخصیتی را نمی‌سازم و معتقدم که تخیل کردن برای ساخته و پرداخته کردن شخصیت‌ها بدون پشتوانه وجودی آن در اجتماع، تخیل باارزشی نیست. نویسنده و کارگردان هم باید همین کار را کنند. لازم است که تخیل پشتوانه اجتماعی و تاریخی داشته باشد و من هم به‌عنوان بازیگر بر اساس فیلمنامه‌ای که خوانده‌ام، شخصیت‌ها را دراجتماع پیدا می‌کنم. من به‌عنوان بازیگر در جامعه پیش می‌روم، حتی اگر نویسنده از من عقب بماند.»
- برخی نسبت به خشونت موجود در این سریال انتقادهایی را مطرح کردند، نظر شما درباره نمایش این خشونت چیست؟
سیاوش طهمورث: «این بستگی به دیدگاه ما دارد؛ خشونت در تمام جامعه بشری وجود دارد. ما از زمان تولد تا زمانی که دنیا را ترک می‌کنیم گرفتار خشونت هستیم. خشونت هم فقط زدن و کشتن نیست؛ بلکه فقر موجود در یک جامعه نیز نوعی خشونت است. وقتی اخلاق را در یک جامعه از بین می بریم، باز نوعی خشونت است.
حالا باید دید که کارگردان و نویسنده چقدر بیشتر از آن چه در جامعه بشری خشونت وجود دارد، آن را به تصویر کشیده اند. به نظر من در این سریال حتی در حد یک هزارم خشونت‌هایی که وجود دارد، گفته نشده است. پس به چه اعتراض داریم و به کدام خشونت اعتراض می‌کنیم؟
باید توجه داشت که این خشونت‌ها فقط مختص جامعه ما نیست. این خشونتی است که در کل جامعه انسانی هست. در این سریال هم گفته شده است که تاثیرپذیری آن از نمایشنامه مکبث اثر شکسپیر بوده است و این یعنی این خشونت در انگلستان و اسکاتلند و در زمانه شکسپیر هم وجود داشته و بعد از آن دوران هم بوده و بعد از ما هم این خشونت‌ها همچنان خواهد بود. پس باید آن را به عنوان یک واقعیت بپذیریم و بعد از آن که پذیرفتیم و شناخت لازم را درباره آن به‌دست آوردیم، آن‌گاه می‌توانیم در راستای کاهش آن قدم برداریم.»
- با وجود آن که تنها چند قسمت ابتدایی از این سریال پخش شده، اما با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان روبه‌رو شده است؛ به نظر شما راز این توفیق در جلب مخاطب چه بود؟
سیاوش طهمورث: «این سریال، فکر نو و سوژه جدیدی دارد که در کنار یک ماجرای خوب و جالب و حضور بازیگران سرشناس و بازی خوب آنها می‌تواند تماشاگر را جذب کند. تا زمانی که متن و کارگردانی درست نباشد و بازیگر درست بازی نکند، محال است که کاری موفق باشد.
من برای اولین بار در زندگی ام فقط شش قسمت از فیلمنامه را خواندم و مابقی را نخواندم و اعتماد کردم. نمی‌دانم چه اتفاقی می‌افتد و به کجا می‌رسد اما امیدوارم که این کار تا آخر همین طور خوب جلو برود.»
- کارگردان سریال زخم کاری برای نخستین بار ساخت سریالی را برای شبکه نمایش خانگی تجربه می‌کند؛ برای پذیرش یک نقش، سابقه فیلمساز و کارگردان چقدر برای شما اهمیت دارد؟
سیاوش طهمورث: «برای من فرقی نمی‌کند که کارگردانی فیلم اولش را می‌خواهد بسازد یا این که ساخت ۳۰ فیلم و سریال را در کارنامه هنری خود داشته باشد. فیلمسازانی داریم که ۱۰ تا فیلم ساخته‌اند ولی هیچ‌کدام فیلم به درد بخوری نبوده و در مقابل، فیلمسازانی داریم که اولین فیلمشان بوده ولی شاهکار ساخته‌اند و با این حال این که اولین فیلم کارگردان، بسیار خوب باشد مهم نیست بلکه مهم این است که فیلم‌های بعدی آن فیلمساز هم خوب ساخته شوند و مثل بسیاری از کارگردانانی که در همان فیلم اول ودوم‌شان تمام می‌شوند، نباشند.
من برای کار کردن با فیلمسازان برایم فرقی نمی‌کند که اولین فیلم و سریال‌شان را می‌خواهند بسازند یا اینکه ده‌ها فیلم و سریال ساخته باشند. کارگردانی که کاربلد است و انتخاب و تفکر درستی دارد و حرفی هم برای گفتن دارد، با او کار می‌کنم.»
- شما از بازیگرانی هستید که از پیشینه تئاتری برخوردارید؛ فکر می‌کنید این پیشینه و تجربه تئاتری چقدر برای بازیگری در مقابل دوربین حائز اهمیت است؟
سیاوش طهمورث: «به نظر من اگر بازیگری تئاتر کار نکند به سرانجام نمی‌رسد چرا که پایه و بنیان کارهای نمایشی، تئاتر است و یکی از ضعف‌های ما در سینما همین موضوع است.»
- مخاطبان به دلایل مختلفی، استقبال خوبی از آثاری که در شبکه‌های نمایش خانگی به نمایش درمی‌آید، داشته‌اند، نظر شما درباره آثار شبکه‌های نمایش خانگی چیست؟
سیاوش طهمورث: «متاسفم که سینما و تئاتر در حال از بین رفتن است و سالن‌های سینما و تئاتر خالی از تماشاگران است؛ اما اگر شبکه نمایش خانگی بخواهد این خلاء را پر کند نباید هر چیزی را بسازد و نباید به هر قیمتی فیلم و سریال بسازد.
کارها باید درست انجام شود و در کنار تجارت، باید اثرگذاری فرهنگی و هنری هم داشته باشیم. اگر قرار باشد که فقط به پول و سرمایه توجه کنیم انگار که سر شاخه درختی نشسته‌ایم و ته شاخه را می‌بریم که درنهایت به ضرر خودمان تمام می‌شود. تماشاگر ما آگاه است و اگر آثار خوبی در شبکه نمایش خانگی تولید نشود، ادامه نمی‌دهد و کار را رها می‌کند. بنابراین باید خیلی حواسمان جمع باشد.
به دوستانی که در شبکه نمایش خانگی سرمایه‌گذاری می‌کنند هم باید بگویم که از بابت سرمایه‌گذاری در این زمینه باید از آنها تشکر کرد.»
- پیشنهاد تازه‌ای برای ایفای نقش داشته‌اید؟
سیاوش طهمورث: «سه چهار کار به من پیشنهاد شده که همه را رد کرده‌ام؛ چون همه آنها کارهای ضعیفی بودند.»