لیست اسامی برندگان جشنواره فجر ۹۹

سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به پایان کار خود رسید و برندگان مشخص شدند؛ با فیلیمو شات همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به لیست اسامی برندگان جشنواره فجر ۹۹ و جمع‌بندی نهایی مهم‌ترین رویداد سینمای ایران.

---

لیست برندگان اسکار ۲۰۲۱

همه چیز درباره جشنواره فیلم فجر ۹۹ + فیلم ها و آخرین اخبار و اسامی نامزدها
مروری بر فیلم های پیمان معادی | درخشش یک ستاره

---

اسامی برندگان جشنواره فجر ۹۹

برندگان سیمرغ بلورین از جشنواره فجر ۹۹ در بخش تبلیغات، مستند و فیلم کوتاه

• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: مریم اسمی خانی برای فیلم وضعیت اورژانسی
• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند بلند:‌ تقی امیرانی برای فیلم کودتای ۵۳
• برنده سیمرغ بلورین بهترین عکس: سحاب زری‌باف برای فیلم خورشید
• برنده سیمرغ بلورین بهترین پوستر: وحید عبدالحسینی برای فیلم هفت و نیم
• برنده سیمرغ بلورین بهترین تیزر: حمید نجفی راد برای فیلم شنای پروانه

برندگان سیمرغ بلورین از جشنواره فجر ۹۹ در بخش فنی

• برنده سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه میدانی:‌ ایمان کرمیان برای فیلم تک تیرانداز
• برنده سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه بصری: فرید ناصر فصیحی برای فیلم ابلق
• برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی:‌ ایمان امیدواری برای فیلم ابلق
• برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس: مارال جیرانی برای فیلم بی همه چیز
• برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه: سهیل اشراقی برای فیلم روزی روزگاری آبادان
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: رشید دانشمند برای فیلم یدو
• برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: امیرحسین قاسمی برای فیلم یدو
• برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن: حامد ثابت برای فیلم بی همه چیز
• برنده سیمرغ بلورین بهترین تدوین: عماد خدابخش برای فیلم بی همه چیز
• برنده دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری: محمد رسولی برای فیلم زالاوا
• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: مرتضی نجفی برای فیلم‌های یدو و روشن

برندگان سیمرغ بلورین از جشنواره فجر ۹۹ در بخش بازیگری

• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: پوریا رحیمی سام برای فیلم زالاوا
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن: گلاره عباسی برای فیلم ابلق
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد: رضا عطاران برای فیلم روشن
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن: رویا افشار برای فیلم مامان
• برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن: ستاره پسیانی برای فیلم یدو

برندگان سیمرغ بلورین از جشنواره فجر ۹۹ در بخش کارگردانی

• برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردان فیلم اولی: ارسلان امیری برای فیلم زالاوا
• برنده دیپلم افتخار بهترین کارگردان فیلم اولی: حسین دارابی برای فیلم مصلحت
• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: آیدا پناهنده و ارسلان امیری برای فیلم زالاوا
• برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: مهدی جعفری برای فیلم یدو
• برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت‌داوران: محسن قرایی برای فیلم بی همه چیز

• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم: فیلم یدو
• برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: فیلم ابلق به کارگردانی نرگس آبیار و تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمیان

---

اندر محسنات جشنواره‌ سی و نهم فیلم فجر

در جشنواره‌ سی و نهم فیلم فجر فیلم‌هایی نمایش داده شدند که یا در شرایط کرونا فیلمبرداری شده بودند، یا تولیدشان به شرایط سخت همه‌گیری ویروس گره خورده بود. با این‌حال تأثیر این شرایط در تولید حداقلی بود و فیلم‌ها  کم و بیش کیفیت‌هایی یکسان داشتند. آنچه موجب تمایز فیلم‌های خوب از متوسط و معمولی می‌شد، قدرت بازیگران، تلاش برای تعریف کردن داستان‌های تازه و توانایی کارگردان‌ها برای خلق موقعیتی چالش برانگیز بود. همچنین با ریز شدن در جزئیات اجرائی نظیر فیلمبرداری و صداگذاری می‌توان دریافت سینمای ایران طی چند سال اخیر پیشرفتی قابل قبول داشته و مسیری رو به رشدی را می‌پیماید.

در ادامه، با فیلیمو شات همراه باشید برای مروری جشنواره امسال و عناصر مهم و چشمگیر فیلم‌های برگزیده آن.

سالِ بازیگران

نقش‌هایی سخت، اجراهایی دشوار و شخصیت‌های پیچیده. جشنواره‌ امسال، جشنواره‌ی بازیگران بود. فیلم‌ها برای باور پذیر کردن داستان‌ها و موقعیت‌های‌شان مسئولیت زیادی به دوش بازیگران گذشته بودند و به جز مواردی معدود بازیگران حتی در نقش‌های فرعی نیز به خوبی از عهده‌ی کار بر آمده بودند.

رمانتیسم عماد و طوبا زوجی تازه و عجیب به سینمای ایران معرفی می‌کند. حسام محمودی و الناز حبیبی که بیشتر به عنوان بازیگران تلویزیونی شناخته می‌شوند و حضور آن‌ها در فیلم‌های سینمایی به ایفایِ نقش‌های فرعی محدود بوده، در رمانتیسم عماد و طوبا در نقش‌های اصلی ظاهر شده‌اند. آن هم در فیلمی کمدی فانتزی که به ثبت لحظات رمانتیک یک زوج عاشق می‌پردازد. تفاوت قد و قامت آن‌ها، استفاده از تُن صدای متفاوت و تسلط محمودی و حبیبی در انتقال احساساتی که به راحتی قابل بیان نیستند، باعث شده رمانتیسم عماد و طوبا بدون حضور این دو بازیگر قابل تصور نباشد.

همه چیز درباره فیلم رمانتیسم عماد و طوبا

بی همه چیز کلکسیونی از شخصیت‌های پیچیده است. امیر خان (با بازیِ پرویز پرستویی)، قهرمانی که به ذلت می‌اُفتد؛ لیلی (با بازیِ هدیه تهرانی) که برای تسکین عقده‌های فروخورده‌اش به کینه‌ای قدیمی دامن می‌زند؛ دهدار (با بازیِ هادی حجازی‌فر) که در فکر آبادی روستاست اما با دستان خودش اهالی را به جان هم می‌اندازد؛ آسیه (با بازیِ لاله مرزبان) و معلم (با بازیِ پدرام شریفی) که خیلی دیر می‌فهمند در موازنه‌ی قدرت جایگاهی ندارند و… . بی همه چیز بر دوشِ بازیگرانش سوار شده و بخش زیادی از باور پذیری موقعیت داستانی به دلیل اجرایِ کنترل شده و در خدمت فیلمِ بازیگران است. پرستویی بعد از مدت‌ها هیچ نشانی از پرستویی تکراری چند سال اخیر ندارد و هدیه تهرانی لذت تماشای دوباره‌ یک ستاره‌ی پُر فروغ را به بیننده منتقل می‌کند. حجازی‌فر به دور از پرخاشگری‌هایِ کلیشه‌ای‌اش شخصیتی گرفتار شده را به تصویر می‌کشد و  بابک کریمی و فرید سجادی حسینی در نقش‌هایی تیپیکال، همدلی تماشاگر را بر می انگیزند.

همه چیز درباره فیلم بی همه چیز

با وجود بازی در چند فیلم اخیرِ هاتف علیمردانی، ملیسا ذاکری همچنان بازیگری شناخته نشده یا حداقل جدی گرفته نشده به حساب می‌آید اما بازی او در ستاره بازی درخشان است. در این حد که تشخیص دادن او به عنوان بازیگری ایرانی در ابتدا سخت و تمیز دادن او از بازیگری آمریکایی دشوار است. ذاکری در ستاره بازی نقش دختری آمریکایی را نیازی می‌کند که گرفتار اعتیاد است و مشکلات روانی جدی دارد اما بازی او به هیچ وجه یادآورِ بازی‌های کلیشه‌ای در نقش زنان معتاد نیست.

همه چیز درباره فیلم ستاره بازی

شیشلیک با اتکا به نبوغ عطاران در به تصویر کشیدنِ شخصیت‌های چرک اما دوست‌داشتنی ساخته شده و در این راه از پرسونایِ آشنایِ پژمان جمشیدی در فیلم‌های کمدی های‌اش آشنایی‌زدایی می‌کند.

همه چیز درباره فیلم شیشلیک

درباره‌ بازی رضا عطاران در شیشلیک و روشن | جوکر ایرانی!

ابلق برایِ بازنمایی محله‌ای فقیرنشین با مردمانی از فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف به سراغ بازیگرانی شناخته شده رفته. الناز شاکردوست در نقش راحله، زنی پاکدامن که لهجه‌ی آذری دارد؛ هوتن شکیبا در نقش مردی بی‌مسئولیت که زندگی‌اش را صرف کفتربازی می‌کند و لکنت زبان دارد؛ بهرام رادان که از خیر‌خواهی‌اش به عنوان پوششی برایِ هرزگی بهره می‌برد؛ گلاره عباسی در نقش زنی حامله که چهره و اندامی از ریخت اُفتاده دارد و گیتی معینی در نقش پبرزنی نق نقو و هوچی. بازیگران ابلق با توجه به پس‌زمینه‌ای که از آن‌ها در ذهن داریم، بازی‌های متفاوتی ارائه داده‌اند و در مجموع تأثیر مثبتی در پذیرش موقعیت و محیطی ناشناخته برای بیننده دارند.   

آنتونیا شرکا از ابلق نرگس آبیار می‌گوید: خفگی  

نقد و بررسی فیلم ابلق ساخته نرگس آبیار در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر | بی‌رحمی تحمل‌ناپذیر

زالاوا با حضور نوید پورفرج و پوریا رحیمی‌سام در نقش‌های اصلی بیننده را شگفت‌زده می‌کند. نه پورفرچ با آن نگاه نافذ و رفتاری کنترل شده شبیه به پورفرجِ مغزهای کوچک زنگ‌زده است و نه رحیمی‌سام را در آن لباس جن‌گیری و صدای لزانش را می‌توان به سادگی به جا آورد.

همه چیز درباره فیلم زالاوا

انتخاب رضا عطاران برای ایفای نقش اصلی روشن جسورانه‌ترین انتخاب جشنواره است. شخصیتی منفعل و دافعه‌برانگیز که برخلاف انتظار نه تنها خنده بر لب‌های تماشاگر نمی‌آورد بلکه او را عصبی نیز خواهد کرد. عطاران در روشن همان‌قدر که از پرسونایی سینمای خود برای باور‌پذیر کردنِ شخصیت وام می‌گیرد، در حال آشنایی‌زدایی کردن از آن نیز هست. همان کاری که سیامک انصاری با حضور در نقش شخصیتی پنهان‌کار اما دلسوز انجام می‌دهد.  

همه چیز درباره فیلم روشن

فاطمه معتمد آریا، محسن تنابنده، الهام شفیعی، هیراد آذرنگ و سهیل جمالی؛ این پنج نفر خانواده‌ی آبادانیِ روزی روزگاری آبادان را تشکیل می‌دهند و هر یک از آن‌ها سهم مهمی در پیشبرد فیلم و باور‌پذیریِ داستان تخیلی آن دارند. از معتمدآریا با اندامی بزرگ‌شده و تنابنده‌ای که در اجرایِ گویشی جدید و بازی در نقشی مُسن‌تر از خودش همچنان موفق است، بگیرید تا سه بازیگر تازه‌کار دیگر که نقش بچه‌های خانواده را بازی می‌کنند.

همه چیز درباره فیلم روزی روزگاری آبادان

حامد بهداد با سیبیلی مضحک و لباس کاراته که معلم فارسی است و قرار است بدلِ جمشید هاشم‌پور در فیلم‌هایش باشد، در مقابلِ باران کوثری، زن مطلقه و ساده‌دلی که می‌خواهد با نمایش فیلم‌های اکشن از پسرش یک مرد بسازد. بهداد و کوثری آگاهانه نقش‌هایشان را در مرز تیپ‌های تلویزیونی ایفا می‌کنند تا به عشق نامعقولی که بینِ زن و مرد فیلم به وجود آمده جلوه‌ای دو چندان بدهند. گیج‌گاه نیمی از جذابیتش را مدیون بازیگران اصلی‌اش است و نیمه‌ی دیگر را مدیون انتخاب درست آنها.

همه چیز درباره فیلم گیجگاه

مامان شاید فیلمی نباشد که به مذاق هر کسی خوش بیاید اما نمی‌توان مامان را دید و شیفته‌ی رؤیا افشار نشد. نقش مادری که با رفتار دوگانه‌اش سد راه خوشبختی بچه‌هایش شده را بازیگری درجه یک ایفا می‌کند که هیچ اِبایی ندارد از تصویر مقدس مادر در سینمای ایران تقدس زدایی کند.

همه چیز درباره فیلم مامان

انتخابِ ستاره پسیانی برایِ بازی در نقش زنی آبادانی و تقریباً پنجاه ساله در ابتدا عجیب و دور از ذهن به نظر می‌رسد اما پسیانی با اتکا به تجربیاتِ سی‌ساله‌اش در تئاتر، به شخصیتی جان داده که کیلومترها از او فاصله دارد. اجرای لهجه‌ای دشوار، لَنگ زدن و تحمل گریمی سنگین در کنار مدیریت کردن بازی سه بچه‌ای که همواره در کنار او قرار دارند، باعث شده بازی پسیانی در یدو یکی از بهترین بازی‌های جشنواره‌ سی و نهم باشد. علاوه بر اینکه نمی‌توان از هنرنمایی میلاد صویلاوی و محمدمهدی آلبوعلی در نقش دو پسر بچه‌ی فیلم چشم پوشی کرد.

همه چیز درباره فیلم یدو

تی تی برای اولین بار، پارسا پیروزفر و الناز شاکردوست را در برابر هم قرار می‌دهد. آن هم در نقش‌هایی متفاوت و عجیب که بیننده انتظار دیدن آن‌ها را ندارد. پیش‌زمینه‌ ذهنی بیننده مسیری دیگری را برای شخصیت‌ها ترسیم می‌کند اما فیلم پا به وادی غریبی می‌گذارد و بارِ باورپذیری فیلم را به دوش بازیگرانش می‌گذارد. 

مرور کارنامه سینمایی پارسا پیروزفر به بهانه حضورش در فیلم تی تی

همه چیز درباره فیلم تی تی

داستان‌های تازه

تعداد زیادی از آثار به نمایش در آمده در جشنواره‌ی امسال نه آن سویه‌های پُررنگ اجتماعی را داشتند، که به شکل مشخص به مسائلی نظیر قصاص و خیانت بپردازند، و نه دنباله‌روی سینمای آپارتمانیِ یک دهه‌ی اخیر بودند که کل ماجراها را به محیط یک آپارتمان محدود می‌کند. در عوض شاهد به تصویر کشیده شدنِ داستان‌هایی بودیم که به جای راحت طلبی در اجرا و اشاره‌های تکراری پُر رنگ به مسائل اجتماعی، در پی ساخت دنیایی جدید و محیط‌هایی تازه بودند.

رمانتیسم عباد و طوبا به جای تبدیل شدن به فیلمی تین‌ایجری، مسیر فانتزی را در پیش می‌گیرد، شیشلیک، بی همه چیز، زالاوا، ابلق و یدو برای تعریف کردن داستان‌شان ناحیه‌ای به وسعت یک شهر، روستا یا محله را به تصویر می‌کشند، ستاره بازی کل داستانش را در آمریکا روایت می‌کند، گیج‌گاه و مصلحت ماجراهایشان را در دهه‌ای گذشته پی می‌گیرند، تی تی در شمال کشور ساخته شده و منصور و تک‌تیرانداز در پی ساخت فیلمی اکشن/جنگی با امکانات سینمای ایران هستند. از این‌رو تنوع محیط و موضوعات باعث می‌شود هر یک از فیلم‌ها تفاوتی اساسی با دیگری داشته باشند و شباهت میان آن‌ها موجب تکدر بیننده نشود.

موقعیت‌های چالش‌برانگیز

اما فیلم‌ها تنها به طرح داستان‌شان در محیطی تازه و پراختن به موضوعاتی جدید بسنده نکرده‌اند. آنچه اکثر فیلم‌های جشنواره را به تجربه‌ای نو برای بیننده تبدیل می‌کرد، خلق موقعیت‌های چالش برانگیز، جسارت پرداختن به آن و به سرانجام رسیدن آنها بود.

در بی همه چیز، طمع و فقر مردم را در برابرِ قهرمان روستا قرار می‌دهد؛ در شیشلیک انتخاب میان فقر یا ذلت را به مسئله‌ای مهم زندگی آدم‌ها‌یش تبدیل می‌کند؛ در ابلق شخصیت اصلی می‌بایست میانِ مصلحت زندگی‌ بخش یا حقیقت تفرقه‌افکن یکی را انتخاب کند؛ زالاوا جن‌گیرش را در برابر مأمور قانون قرار می‌دهد و مردم را در برابر قانون؛ روشن خط باریکی میان انفعال و پذیرش ترسیم می‌کند و تی تی شخصیت‌هایش را بر سر دوراهیِ  زندگی ساده یا نجات بشریت قرار می‌دهد.

چنین موقعیت‌ها، دوراهی‌ها و پرسش‌های سختی که فیلم‌های جشنواره‌ امسال پیش روی بینندگان قرار می‌دهد چنان چالش‌برانگیزند که در بسیاری موارد موجب برداشت‌های متناقض و اختلافات جدی میان طرفدارن و منتقدان فیلم‌ها شده. اتفاق خوشایندی که نشان می‌دهد قصه‌گویی و خلق موقعیت‌های دراماتیک هنوز هم می‌تواند سینما را به موضوعی مهم برای بحث و اندیشه تبدیل کند.

کیفیتِ فنی بالا

در اختیار داشتنِ امکانات سخت‌افزاری نظیر جدیدترین دوربین‌ها و نرم‌افزاری نظیر بهترین برنامه‌های تدوین یک چیز است و توانایی و خلاقیت استفاده از آن‌ها چیزی دیگر. جشنواره‌ی امسال ثابت کرد سینمای ایران حداقل در بخش فنی چیزی از سینمای روز جهان کم ندارد.

نورپردازی و بازی با سایه روشن‌ها در روشن؛ مدیریت صحنه‌های پُرجمعیت ابتدایی بی همه چیز؛ رنگ‌بندیِ رمانتیسم عباد و طوبا؛ انتقال هراس به وسیله ی دوربین ثابت در زالاوا؛ تدوینِ سکانس‌هایِ پرتشویشِ ابلق  و جنگیِ تک‌تیرانداز؛ پلان‌های نقاشی‌شده‌ تی تی و نرمیِ حرکت دوربین در پلان‌های در هم تنیده شده در یدو، نمونه‌هایی از این توانایی بالا و خلاقیت‌های فنی در فیلم‌های جشنواره سی و نهم فیلم فجر بودند.

جمع‌بندی

در مجموع می‌توان گفت سینمای ایران در سال پایانیِ قرن در مسیر تازه‌ای قرار گرفته است، جسارت پرداختن به موضوعات تازه و خلق موقعیت‌هایِ  غامض را به دست آورده و در بخش فنی توانایی لازم برایِ ورود به عرصه‌های جدیدی را دارد. از سوی دیگر بازیگرانی در اختیار دارد که می‌توانند به شخصیت‌هایی پیچیده جان دهند. شاید نتیجه کار به شکل کلی مورد قبول همگی نباشد اما نباید فراموش کرد که این تازه آغاز راه است. سینمای ایران در آستانه‌ی ورود به وادی‌های دیگری‌ است که در دهه‌ی نود امکان یا علاقه ورود به آن‌ها وجود نداشت.

---