سه ستاره زن از سه نسل | بهترین بازیگر زن جشنواره سی و نهم کیست؟
نکته بارز جشنواره فجر ۹۹ درخشش سه زن از سه نسل متفاوت است که شاه‌نقش‌های چند سال اخیر خود را تصاحب و ایفا کرده‌اند؛ اما بهترین بازیگر زن جشنواره کیست؟
همزمان با ادامه سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در یک شرایط ویژه و تحت تاثیر پاندمی کرونا، شاهد تفاوت‌های زیادی در شکل برگزاری، تعداد فیلم‌ها و کیفیت آثار هستیم. از آنجا که به دلیل ظرفیت محدود اکران روزانه، تعداد آثار انتخاب‌شده برای جشنواره فجر نیز کاهش داشته، تنها فیلم‌هایی به بخش رقابتی راه پیدا کرده‌اند که در یکی از بخش‌ها نامزده جایزه سیمرغ بلورین شده باشند. شاید همین امر باعث شده تا کیفیت فنی نسبتا قابل قبولی را میان کلیت آثارسی و نهمین جشنواره فیلم فجر شاهد باشیم.
یکی از نکات بارز سی و نهمین جشنواره فیلم فجر برآیند مثبت در میان بازیگران و کیفیت نقش‌آفرینی آن‌ها در آثار سینمایی امسال است. در میان بازیگران زن، شاهد درخشش سه بازیگر از سه نسل متفاوت در سینمای ایران هستیم که به نوعی شاه‌نقش‌های چند سال اخیر خود را تصاحب و ایفا کرده‌اند؛ اما بهترین بازیگر زن جشنواره امسال کیست؟
در ادامه با فیلیمو شات همراه باشید برای مروری بر حضور این سه ستاره زن در آثار مهم جشنواره فجر امسال.
همه چیز درباره جشنواره فیلم فجر ۹۹ + فیلم ها و آخرین اخبار
فاطمه معتمدآریا در فیلم روزی روزگاری آبادان
فاطمه معتمدآریا از نسل اول بازیگرانی است که بعد از انقلاب وارد سینمای ایران شدند. با درخشش در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰، چهار سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن جشنواره (۲تا برای ایفای نقش اول و ۲ تا برای ایفای نقش مکمل) را در همان ابتدای فعالیت هنری خود کسب کرد. در ادامه مسیر هنری‌اش با چالش‌های متفاوتی روبرو شد. نقش‌های مهم و موثری را در سینما ایفا کرد ولی اکثراً با بی‌مهری جشنواره مواجه می‌شد. معتمدآریا در دوره‌هایی حتی اسیر حاشیه‌ها و موضع‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی‌اش شد و برای مدتی ممنوع‌الکاری را تجربه کند. همه این شرایط دست به دست هم داد تا مسیر پیوسته معتمدآریا در بازیگری دچار انقطاع شود. با این حال در چند سال اخیر شاهد آن هستیم که این بازیگر به شکل پیوسته سالی یک یا دو فیلم در جشنواره فجر دارد و به کیفیتی ثابت و قابل اتکا در آثار سینمایی دست یافته است.
فاطمه معتمدآریا اکنون به بازیگری تبدیل شده که فیلمساز می‌تواند نقش را طراحی کند و به دست او بسپارد و خیالش از به سرانجام رسیدن کاراکتر و شخصیت راحت باشد. اتفاقی که در فیلم روزی روزگاری آبادان و در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر نیز شاهدش بودیم. معتمدآریا در نقش یک زن جنوبی و دچار روزمرگی‌های خانوادگی، یک بازی سطح بالا را از خود ارائه می‌دهد. فضای محدود، لوکیشن ثابت و فرم نمایشی و تئاتری این فیلم و هم‌چنین پلان-سکانس‌های طولانی بستر مناسبی را برای بازیگرانش مهیا کرده تا قابلیت‌های کیفی خود را هرچه بیشتر و واضح‌تر به معرض نمایش بگذارد.
نقد و بررسی فیلم روزی روزگاری آبادان
روزی روزگاری آبادان یکی از غافلگیری‌های بزرگ سی و نهمین جشنواره فیلم فجر بود که چه در طراحی قصه و چه در جسارت‌هایی که با تلفیق ژانرها به کار بسته است، می‌تواند مخاطبش را جذب کند و پیامش را بدون شعارزدگی منتقل سازد. کیفیت کار بازیگران در اجرای جسارت‌آمیز فیلمساز بسیار کمک‌کننده بوده و نقش فاطمه معتمدآریا در این میان انکارناپذیر است.
هدیه تهرانی در بی همه چیز
بی همه چیز یکی از مناقشه‌برانگیزترین فیلم‌های سی و نهمین جشنواره فیلم فجر است. فیلمی که موافقان و مخالفان به طور جدی یا از آن دفاع کردند یا نقدهای اساسی به داستان و موضع‌گیری‌های ضد‌مردمی‌اش وارد ساختند. متاسفانه کلیت فیلم از یک باور اشتباه و غلط رنج می‌برد و تصویر ناقصی از کلمه مردم ارائه می‌کند. محتوای فیلم مورد پسند بسیاری، از جمله نگارنده، نبوده ولی در عین حال نمی‌توان از قابلیت‌های فنی و هنری بی همه چیز به سادگی گذشت. به طور مثال، حضور هدیه تهرانی در بی همه چیز یک توافق جمعی را در میان همه ایجاد کرد که انگار ستاره به حوزه قدرتش بازگشته است.
همه چیز درباره فیلم بی همه چیز
هدیه تهرانی ستاره دهه هفتاد سینمای ایران است و بازیگری بود که از میانه‌های دهه ۸۰ به شکل خودخواسته از سینما و دنیای پرحاشیه بازیگری فاصله گرفت. فیلم‌های مستقل و جمع و جور را برای نقش‌آفرینی انتخاب کرد و به نوعی از دیده‌ها پنهان شد. حالا بعد از سال‌ها انگار او مجددا بازگشته است. با پایان سریالی چون هم‌گناه و فیلمی در ابعاد بی همه چیز می‌توان مدعی شد که ستاره به میدان بازی خود وارد شده است.
مروری بر کارنامه سینمایی هدیه تهرانی در سه دهه؛ ستاره بود، ستاره ماند
نگاهی به سریال «هم گناه» و ویژگی‌های متفاوت آن
تهرانی در فیلم بی همه چیز در شمایل یک زن کامل، که گذشته ناقصی داشته، در کمال شکوه و عظمت به شهر ویرانه‌ای پا می‌گذارد که قرار است با قدرت، با ثروت، با کاراکتر ویژه و با زیبایی فریبنده‌اش برای مردمان آن شهر تصمیم بگیرد، روی آن‌ها تاثیر بگذارد و شاید با چاشنی دلپذیر انتقام، روزهای بد گذشته را تلافی کند. با همین توضیح کوتاهی که در مورد این شخصیت دادیم، چه بازیگر دیگری را به جای هدیه تهرانی در محدوده سینمای ایران سراغ دارید که مناسب‌تر از او برای ایفای این نقش باشد؟
در بی همه چیز نقش و بازیگر برای هم کار می‌کنند و در نتیجه شاهد یک حضور سینمایی درخشان دیگر در کارنامه هدیه تهرانی هستیم.
الناز شاکردوست با تی تی و ابلق
اگر بگوییم الناز شاکردوست در سال‌های اخیر، بزرگترین تغییر ماهیتی در شکل بازی و بیشترین پیشرفت را در کارنامه کاری خود در میان همه بازیگران تاریخ سینمای ایران داشته است، سخنی به گزاف نگفته‌ایم. الناز شاکردوست همیشه بازیگری بود که مشخصا پتانسیل و ظرافت‌های متفاوتی در اجرای نقش‌ها، حتی در سطحی‌ترین آثار کمدی از خود نشان می‌داد. حتی با فیلم‌هایی چون در میان ابرها و اتوبوس شب تجربه‌های قابل قبولی در سینمای هنری و تجربی ایران پشت سر گذاشته بود و تا نامزدی سیمرغ هم پیش رفت. ولی در این مسیر انگار چیزی برای شاکردوست جدی نبود. تا مدت‌ها به حرفه خود بیشتر به‌عنوان یک تفریح نگاه می‌کرد. با پتانسیل ذاتی و چهره زیبایش انگار از چیزی که داشت راضی شده و با حواشی ستاره بودن سرگرم بود. به طور طبیعی وقتی بازیگری بعد از سال‌ها فعالیت، هیچ تمایلی برای تغییر جایگاه از خود نشان نمی‌دهد، تقریباً همه اهالی سینما و مخاطبانش او را در دسته بازیگران معمولی یا اصطلاحا تجاری قرار می‌دهند. و به نظر می‌رسد ورود به چنین دسته‌بندی‌های عمومی بدترین اتفاق برای یک هنرمند در فعالیت‌های خود است. مشخصا شکستن باور عمومی نسبت به خود چالش و سختی موفقیت را چندین برابر خواهد کرد.
اینکه چه شد تا بعد از سال‌ها، در شرایطی که انتظارش را نداشتیم، با یک الناز شاکردوست متفاوت روبه‌رو شدیم، بر همه پوشیده است. آیا این یک هدف‌گذاری شخصی بوده؟ یک اتفاق بوده؟ یا یک تلنگر و کشف و شهود شخصی؟ نمی‌دانیم. هرچه که هست، بعد از حضور درخشان این بازیگر در فیلم خفه‌گی ما با پرونده تازه‌ای از یک بازیگر متفاوت روبرو شدیم. شاید بتوان مصدومیت از ناحیه کمر و بستری شدن الناز شاکردوست در بیمارستان را هم در این مسیر موثر دانست. چنین زخم‌ها و تلنگرهایی معمولا جسارت انسان را برای خیزش مجدد و انگیزه آن‌ها را برای بازگشت قدرتمندانه افزایش می‌دهد. بعد از همان حادثه بود که الناز شاکردوست سخت‌ترین نقش زندگی خود را در عین مصدومیت در شبی که ماه کامل شد پذیرفت و اولین سیمرغ بازیگری خود را با چشمانی اشکبار دریافت کرد.
نگاهی به فیلم شبی که ماه کامل شد
حالا امروز درسی و نهمین جشنواره فیلم فجر به جایی رسیدیم که الناز شاکردوست با دو فیلم مهم تی تی و ابلق همه نگاه‌ها را به خود معطوف کرده است و می‌تواند برای کسب عنوان بهترین بازیگر زن جشنواره رقابت کند. بازی او در ابلق تقریبا پروژه تکامل او را به سرانجام می‌رساند و کیفیت حضورش در تی تی به برترین ویژگی آن فیلم تبدیل می‌شود. حالا به راحتی می‌توان ادعا کرد که سینمای ایران صاحب یک ستاره مهم و تاثیرگذار شده است که هم در گیشه و هم در سینمای هنری حرفی برای گفتن دارد.