صفی یزدانیان در فیلم ناگهان درخت جاهطلبانهتر از در دنیای تو ساعت چند است؟ عمل کرده. علیرغم تمام شباهتها، یزدانیان به تکرارِ حالوهوای فیلمِ قبلی اکتفا نکرده و از آن فراتر رفته است.
فیلم ناگهان درخت ، از جنبههایی، شباهتهای زیادی به فیلم قبلی و تحسینشده صفی یزدانیان، در دنیای تو ساعت چند است؟ دارد. شباهتِ شخصیتهای اصلی این دو فیلم، به یکسان بودن نام کوچکشان (فرهاد) محدود نمیشود؛ هر دو، انگار جایی در خاطرات گذشته جا ماندهاند. فرهادِ فیلم ناگهان درخت ، از این جنبه، حتی از همتای خود صریحتر است. او صراحتاً میگوید که «قبل از هر چیزی» را از «بعدش» بیشتر دوست دارد. یادآوری نوستالژیها، و قاببندیهایی که انسان را در نسبت با طبیعت به تصویر میکشند، از دیگر شباهتهای دو فیلم محسوب میشوند.
مروری بر فیلم های پیمان معادی | درخشش یک ستاره

معرفی و بررسی جدیدترین فیلمهای سینمایی ایرانی
اما صفی یزدانیان اینبار جاهطلبانهتر از در دنیای تو… عمل کرده است. علیرغم تمام شباهتهای ذکرشده، یزدانیان به تکرارِ حالوهوای فیلمِ قبلی اکتفا نکرده بلکه سعی میکند از آن فراتر رود. ناگهان درخت صرفاً تکرار عناصر ستایششده در دنیای تو… نیست بلکه میتوان آن را نوعی تلاش برای گسترش آن الگوها – و اضافهکردن اَبعادِ تازه به آنها – قلمداد کرد. اگر در دنیای تو… یادآور حالوهوای امیدبخشِ آغاز یک رابطه است (حتی اگر با یک احساس کاملاً یکطرفه روبهرو باشیم)، ناگهان درخت – از جایی به بعد – انگار ادامه داستان فیلم قبلی بهنظر میرسد. در فیلم قبلی یزدانیان، شاهد شعلهکشیدنِ یک احساس قدیمی بودیم. حالا، در ناگهان درخت ، یکی از پرسشهای اصلی این است: «اگر عاشق به معشوق برسد چه میشود؟» میتوان در دنیای تو… و ناگهان درخت را بهترتیب با پیش از طلوع (۱۹۹۵) و پیش از نیمهشب (۲۰۱۳) (دو ساختۀ تحسینشدۀ ریچارد لینکلیتر) مقایسه کرد: اولی در ستایش لذت «خاطرهسازی» و دومی وقتی این خاطرات شیرین با واقعیت تلاقی میکنند. پس قابلانتظار است که لحن ناگهان درخت ، علیرغم لحظات دلنشینی که در طول فیلم مشاهده میشود، به شیرینیِ فیلم قبلی یزدانیان نباشد.
همه چیز درباره فیلم ابلق + نقد و بررسی
به بهانه اکران آنلاین فیلم ناگهان درخت ، در فیلیمو شات نگاهی داریم به دومین ساخته صفی یزدانیان که پیشتر در سیوهفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و واکنشهای متفاوتی را از سوی منتقدان به همراه داشت.

از سوی دیگر، اینبار فقط با بحثِ «بازخوانیِ گذشته در زمان حال» روبهرو نیستیم. یزدانیان اینبار به آینده هم میپردازد. در ناگهان درخت بحث به تولد فرزند کشیده میشود و این یعنی اینبار دیگر فقط گذشته و حال مهم نیست بلکه آینده هم از اهمیت ویژهای برخوردار میشود. افزایش جاهطلبیِ یزدانیان نسبت به اولین ساختهاش، اینجاست که مشخص میشود. او بخش مهمی از عناصرِ اصلی فیلم قبلیاش را در اینجا حفظ کرده اما سعی کرده تا آن را وارد حوزههایی تازه کند و – با اضافهکردن عناصری جدید – لحنی پیچیدهتر به آن ببخشد. شاید همین گسترش باعث شده تا ناگهان درخت از نظر ساختاری هم تفاوتهایی با در دنیای تو… داشته باشد. اینجا بیشتر با ساختاری کُلاژمانند طرفایم: انگار یزدانیان تکههایی از علایق شخصیاش را برداشته و به هم چسبانده باشد. ناگهان درخت مشخصاً از نظر زمانی فیلم پیوستهای نیست؛ داستان فیلم در واقع در سه دوره زمانی مختلف میگذرد. یزدانیان البته سعی کرده تا بهانهای برای پیوند دادنِ این دورههای زمانی پیدا کند (فرهاد نزد یک روانشناس رفته و ماجراهای گذشته خود را برای او بازگو میکند). اما مشخصاً پیوستگی قطعات پازل در اینجا کمتر از ساختۀ قبلی یزدانیان است.
نقشآفرینیهای ماندگار لیلا حاتمی بازیگر فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»؛ پرترههای یک بازیگر
نقشآفرینی بهیادماندنی پیمان معادی در «درخت گردو»؛ یک بمب بیهدف و مرگ!
نقشآفرینی مهناز افشار در فیلم «گیلدا»؛ کوارتت آلترناتیو زنانه
اما جدا از این ساختار کُلاژمانند (که میشود آن را انتخاب فیلمساز دانست)، بهنظر میرسد که این تغییرات و گسترشها از جنبههایی باعث چندپارگی فیلم شده است. به همین دلیل است که ناگهان درخت مقداری عقبتر از در دنیای تو… قرار میگیرد. در اوایل کار، بهوضوح، با لحنی شوخوشنگ و ریتمی نسبتاً تند روبهرو هستیم اما از جایی به بعد، ماجرای دیگری – در زمانی دیگر – آغاز میشود که هم لحن و ریتم کاملاً متفاوتی دارد و هم از نظر داستانی بهطور کامل به بخش اول متصل نمیشود. از سوی دیگر، ارجاعات متعدد یزدانیان به نوستالژیهای شخصی – در مواردی – برخلاف فیلم قبلی به نوستالژی شخصیت تبدیل نمیشود. انگار دست فیلمساز وارد شده تا نوستالژیهای دوران کودکی و جوانی خودش را وارد داستان فردی کند که – برخلاف فرهادِ در دنیای تو… – از جایی به بعد بهنظر میرسد بیشتر به فکر آینده است تا گذشته. همین تفاوت بنیادین میان شخصیتهای اصلی دو فیلم باعث میشود که برخی از ارجاعات فیلم به عناصر دوران گذشته، بر خلاف در دنیای تو… تحمیلی بهنظر برسد. با این وجود، تماشای فیلم برای کسانی که به این عناصر و نوستالژیها دلبستگی دارند میتواند لذتبخش باشد؛ بهخصوص اینکه یزدانیان باز هم با دقت تمام بهسراغ جزییاتِ آن نوستالژیها میرود. برگ برنده او مشخصاً این است که خودش با آن نوستالژیها زندگی کرده و بنابراین تصویری حقیقی، باورپذیر و جزیینگرانه از آن عناصر ارائه میدهد و نه تصویری توریستی و کمتأثیر. شما حتی اگر شخصاً خاطرات زندهای از عناصر و سبک زندگیِ بهتصویر کشیده شده در ناگهان درخت نداشته باشید، باز هم میتوانید مسحورِ تصویرپردازیهای چشمنواز یزدانیان شوید.
همه چیز درباره فیلم تک تیرانداز + نقد و بررسی

بهطور کلّی، سبک اجرای یزدانیان به شکلگیری حالوهوای آرامشبخش در خیلی از لحظات کمک کرده است. پس از تماشای دو فیلم از او، میتوان گفت که حوزۀ قدرت صفی یزدانیان جایی است که محوریت صحنه را از انسان به اشیاء و طبیعت تغییر میدهد. او، به سبکی که یادآور کارِ آندری تارکوفسکی بهنظر میرسد، در میان کارگردانهای ایرانی، متخصص بهتصویر کشیدنِ نسبت انسان به طبیعت بهنظر میرسد. دیدنیترین و تأثیرگذارترین نماهای ناگهان درخت را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: نماهای نزدیک و جزیینگرانه از اشیا، و نماهای بسیار دور از طبیعت و نمایش انسانهایی که صرفاً بخشی از طبیعت هستند؛ نه بیشتر و نه کمتر.
نقد و بررسی فیلم ستاره بازی در جشنواره فجر ۹۹

فیلم ناگهان درخت ، مثل در دنیای تو…، تأکیدی است بر علایق یزدانیان. در عین حال، نشاندهنده این است که او نمیخواهد محدود به این علایق بماند و سعی در گسترش کار خود دارد. این تلاش، در لحظاتی از فیلم موفق بوده و در لحظاتی، نه. اما نشان میدهد که شاید یزدانیان در آثار بعدی خود بتواند غافلگیریهای جدیتری برای تماشاگر داشته باشد.
همزمان با طرح اکران آنلاین و آغاز نمایش فیلم ناگهان درخت ، جدیدترین ساخته صفی یزدانیان با نقشآفرینی بازیگرانی چون پیمان معادی، مهناز افشار، پانتهآ پناهیها، سیامک صفری، زهره عباسی، شقایق دهقان، مهراب قاسمخانی و… را میتوانید در سینمای آنلاین فیلیمو تماشا کنید.

- کارگردان: صفی یزدانیان
- تهیهکننده: پیمان معادی
- نویسنده: صفی یزدانیان
- بازیگران:
پیمان معادی
مهناز افشار
زهره عباسی
سیامک صفری
شقایق دهقان
مهراب قاسمخانی
پانتهآ پناهیها - موسیقی: کریستف رضاعی
- فیلمبردار: همایون پایور
- تدوینگر: هایده صفییاری
- سال ساخت: ۱۳۹۷
- تاریخ اکران آنلاین: ۱۷ آذر ۹۹
این نوشته در تاریخ ۲۱ دی ۹۹ بهروزرسانی شده است.
به گزارش روابط عمومی فیلیمو و نماوا، فیلم سینمایی ناگهان درخت به کارگردانی و نویسندگی صفی یزدانیان و تهیهکنندگی پیمان معادی از ۱۷آذر ۱۳۹۹ وارد سینمای آنلاین دو پلتفرم فیلیمو و نماوا شد و از امروز ۲۱ دیماه، با گذشت یک ماه از اکران آنلاین، با فروش سی هزار و سیصد بلیت به کار خود پایان داد و وارد شبکه نمایش خانگی شد. ناگهان درخت به فروش ۶۰۶ میلیون تومانی دست پیدا کرده است. این فیلم، در سیوهفتمین جشنواره فیلم فجر (سال ۱۳۹۷) روی پرده رفته بود و سال گذشته در افتتاحیه جشنواره جهانی فیلم پارسی استرالیا هم اکران شد.