بهترین فیلم های اجتماعی سینمای ایران

فهرست بهترین فیلم های اجتماعی ایران به ترتیب سال تولید مرتب شده‌اند و نه کیفیت آنها

فهرست بهترین فیلم های خنده دار ایرانی

فیلم علفزار | کاظم دانشی | ۱۴۰۰

• بازیگران: پژمان جمشیدی، سارا بهرامی، ستاره پسیانی، ترلان پروانه، مهدی زمین پرداز، صدف اسپهبدی

خلاصه داستان: داستان این فیلم الهام‌گرفته از ماجرای واقعی و تجاوز گروهی در خمینی‌شهرِ اصفهان در سال ۱۳۹۰ خورشیدی می‌باشد. در این پرونده ۶ مرد به صورت غیرقانونی وارد یک مراسم خانوادگی در باغی می‌شوند و پس از حبس کردن مردان، به زنان تجاوز می‌کنند. بازپرس که قصد رسیدگی عادلانه به ماجرا را دارد با ممانعت دادستان به سفارش شهرداری مواجه می‌شود که اعضای خانواده‌اش در این ماجرا مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و از ترس از دست دادن موقعیت خود اعضای خانواده‌اش را مجبور به رضایت می‌کند. در این میان تنها، عروس خانواده که همسرش پس از حادثه در کما به سر می‌برد پیگیر شکایت خود می‌شود و به هر قیمتی به دنبال قصاص مجرمان است. بازپرس با وجود تهدیدات شکایت را تنظیم و به دادگاه ارجاع می‌دهد. پس از مدتی دادستان به دلیل تبانی با شهرداری تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و از رتبه خود عزل شد.

نقدها و حاشیه‌های فیلم علفزار

چرا باید علفزار را ببینیم؟

اولین فیلم کاظم دانشی یک درام دادگاهی است که فیلمساز تلاش می‌کند بدون نگاه جانبدارانه تصویری واقعی از فضای دادسرا و جلسه‌های بازپرسی ارائه دهد. نتیجه کار یک فیلم شجاعانه است که با بازی خوب بازیگران به ویژه پژمان جمشیدی به یکی از آثار مهم سینمای اجتماعی ایران بدل شده است. حضور بهرام رادان در مقام تهیه‌کننده در کنار دانشی نشان می‌دهد ساخت فیلم‌های دغدغه‌مند اجتماعی با رویکرد واقع‌گرایانه عزمی جزم می‌خواهد که در علفزار به وضوح مشخص است.

 

فیلم صحنه زنی | علیرضا صمدی | ۱۴۰۰

• بازیگران: مهتاب کرامتی، بهرام افشاری، پیام احمدی‌نیا، مجید صالحی، فرزانه سهیلی، محمد نادری، لیندا کیانی

خلاصه داستان: صحنه‌زنی فیلمی با موضوع اجتماعی است که به چالش‌های زندگی شخصیت‌ها در جامعه می‌پردازد. صحنه‌زنی داستان گروهی خلافکار را روایت می‌کند که سردسته آن‌ها اسد است. اسد همراه با گروهش صحنه‌های جعلی تصادف می‌سازد تا از بیمه خسارت بگیرد.

چرا باید صحنه  زنی را ببینیم؟

صحنه زنی از آن دست فیلم‌هایی است که در فضای سینمای اجتماعی ایران حضورش واجب به نظر می‌رسد. فیلم هسته و نطفه اولیه درخشانی دارد که اگرچه در اجرا برخی کم و کاستی‌ها قابل دیدن است اما موضوع اولیه آن به تماشای فیلم می‌ارزد. فیلم نگاهی به موضوع تصادف‌های ساختگی و خسارت‌هایی که از بیمه به واسطه دیه و تصادف می‌گیرند دارد و آسیب‌شناسی این نوع از کسب درآمد را بررسی می‌کند.

 

شنای پروانه | محمد کارت | ۱۳۹۸

• بازیگران: جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، علی شادمان، مه‌لقا باقری، ایمان صفا، مهدی حسینی‌نیا، ناهید مسلمی، نادر شهسواری، آبان عسکری، پانته‌آ بهرام

خلاصه داستان: پروانه به گاراژ صافکاری برادرشوهرش حجت می‌رود و از او می‌خواهد تا جلوی همسرش هاشم  را بگیرد. هاشم به خاطر فیلمی که از شنای پروانه در استخر در فضای مجازی پخش شده‌است، به همراه نوچه‌هایش برای انتقام‌جویی به استخر رفته و مشغول تخریب آن است. در راه بازگشت از استخر، هاشم پروانه را با ضرباتی می‌کشد. حجت پس از دستگیر شدن هاشم و زندانی شدن او به دنبال عامل اصلی پخش فیلم شنای پروانه می‌رود که در این میان به حقایق تلخی در مورد برادرش دست پیدا می‌کند که باعث می‌شود در نهایت تصمیمی غیر از نجات برادرش بگیرد.

چرا باید شنای پروانه را ببینیم؟

محمد کارت در اولین تجربه فیلمسازی خود در سینمای ایران به سراغ یک سوژه ملتهب اجتماعی رفت. درام ملتهب و خیابانی شنای پروانه با فیلمنامه‌ای پازل گونه و تاثیرپذیری از الگوی مار و پله در هر مرحله به سراغ یکی از رخدادهای تلخ اجتماعی جاری در جنوب شهر می‌رود و فضای ملتهب فیلم چنان باورپذیر است که نشانه‌های ظهور یک فیلمساز مستعد و قابل اتکا را برای مخاطب نوید می‌دهد. محمد کارت اگرچه بعد از شنای پروانه تا امروز نتوانسته فیلم دیگری بسازد و آخرین ساخته‌اش سریال یاغی از فیلیمو است اما مخاطب حرفه‌ای سینما منتظر یک اتفاق خوب از فیلمساز جوان شیرازی است.

 

متری شیش و نیم | سعید روستایی | ۱۳۹۷

• بازیگران: نوید محمدزاده، پیمان معادی، فرهاد اصلانی، پریناز ایزدیار، هومن کیایی، مهدی حسینی‌نیا، علی باقری، گیتی قاسمی، پیمان شریعتی

خلاصه داستان: چند تن از مأمورین پلیس مبارزه با مواد مخدر به سردستگی صمد (پیمان معادی) به دنبال فروشندهٔ بزرگ شیشه در تهران به اسم ناصر خاکزاد (نوید محمدزاده) هستند.

چرا باید متری شیش و نیم را ببینیم؟

سعید روستایی در دومین ساخته سینمایی‌اش چنان به بلوغ و تکاملی دست پیدا کرد که در طول نزدیک به ۲ ساعت فیلم متری شیش و نیم مخاطب پای تصویر میخکوب می‌نشیند. فیلمنامه‌ای پر تعلیق با جزئیاتی دقیق از مافیای مواد مخدر و تلاش پلیس برای مبارزه با بزهکاری و کارگردانی پر جزئیات و دیالوگ‌های ناب همه و همه باعث شده است متری شیش و نیم به یکی از فیلم‌های مهم سینمای ایران بدل شود. فیلمی که همه چیز دارد تا سعید روستایی را تبدیل به یکی از آینده‌داران سینمای ایران تبدیل کند.

 

فیلم جان‌دار | حسین دوماری و پدرام پورامیری | ۱۳۹۷

• بازیگران: فاطمه معتمدآریا، حامد بهداد، جواد عزتی، باران کوثری، مسعود کرامتی، علی شادمان، گیتی قاسمی

خلاصه داستان: در شب عروسی اسما، مسعود برادر یاسر (خواستگار سابق اسما) به تحریک او به مراسم عروسی به قصد به هم ریختن آن می رود، اما مسعود در درگیری به دست جمال برادر ناتنی اسما کشته می شود.

چرا باید جان‌دار را ببینیم؟

جان‌دار اولین ساخته حسین دوماری و پدرام پورامیری یک روایت هولناک از یک شب عروسی است که منجر به فروپاشی یک خانواده می‌شود. کارگردانان‌ جوان فیلم با تکیه بر یک خط روایی ملتهب داستانی از یک خانواده جنوب شهری را روایت می‌کنند که یک انتقام کور آن‌ها را به بیراهه برده و زندگی همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فیلمنامه کار نگاه ژرفی به مسائل روز جامعه دارد و تصویر درستی از جامعه ایرانی را در بخشی از زیست شهری ارائه می‌دهد. تماشای جان‌دار یک تجربه نفس‌گیر و جانکاه است که هر بیننده‌ای را میخکوب تصویر می‌کند.

 

فیلم کارت پرواز | مهدی رحمانی | ۱۳۹۶

• بازیگران: منصور شهبازی، ندا جبرائیلی، اصغر رفیعی‌جم، محمدعلی نجفی، شیرین یزدان‌بخش

خلاصه داستان: ندا برای حل بحران مالی‌اش، تصمیم گرفته که با خوردن مواد مخدر به ترانزیت آن روی بیاورد. اما این کار برایش خطراتی در پی دارد.

چرا کارت پرواز را ببینیم؟

توجه مهدی رحمانی به فقر و تبعات آن که تبدیل به ناهنجاری جامعه می‌شود سوژه اصلی فیلم کارت پرواز را رقم می‌زند. موضوع قاچاق مواد مخدر از مرزهای هوایی توسط انسان با بلعیدن مواد موضوعی است که هر بیننده‌ای را به فکر فرو می‌برد. به خصوص آنکه پایان‌بندی فیلم به طرز عجیبی فرجام این تلخ‌کامی را به خوبی نشان می‌دهد.

فیلم مغزهای کوچک زنگ زده | هومن سیدی | ۱۳۹۶

• بازیگران: نوید محمدزاده، فرهاد اصلانی، نوید پورفرج، فرید سجادی حسینی، نازنین بیاتی

خلاصه داستان: در منطقه ای نزدیک البرز و زندان قزل حصار، یک آبادی وجود دارد که مختص فقیران و آشغال جمع کن‌ها، اراذل و اوباش، فروشندگان مواد و افراد به شدت گیر افتاده در تمکن مالی است. شکور، شاهین، شهره و شهروز به همراه پدر و مادرشان، در این آبادی زندگی می‌کنند. خشونت‌های جامعه و مسائل جمعی مواد مخدر به طوری این خانواده را تحت‌الشعاع قرار داده‌است که این خانواده از هم می‌پاشد. این داستان ها جنایت‌ها و جرم‌هایی را در دنیای این افراد به وجود می آورد …

چرا باید مغزهای کوچک زنگ زده را ببینیم؟

مغزهای کوچک زنگ زده به گواه کارنامه کارگردانی هومن سیدی یکی از بهترین آثار سینمایی او به حساب می‌آید. اشراف فیلمساز به جغرافیای مورد نیاز قصه و آدم‌های درون این جغرافیا و زندگی آن‌ها که تحت تاثیر مواد مخدر و افیون و فساد و فقر به تباهی کشیده شده است باعث شده مغزهای کوچک زنگ زده به یک اثر اجتماعی با دغدغه‌ها و مفاهیم مهمی تبدیل شود که تماشای آن برای هر بیننده‌ عاشق سینما واجب است.

 

فیلم لاتاری | محمدحسین مهدویان | ۱۳۹۶

• بازیگران: ساعد سهیلی، هادی حجازی‌فر، حمید فرخ‌نژاد، زیبا کرمعلی، جواد عزتی، نادر سلیمانی، علیرضا استادی، مهدی زمین‌پرداز

خلاصه داستان: امیرعلی و نوشین دو جوان بیست و یک و بیست و دو ساله قصد ازدواج با یکدیگر را دارند. خانواده‌هایشان چندان موافق نیستند. آنها صبر پیشه کرده‌اند تا به مرور زمان رضایت خانواده‌هایشان را جلب کنند. آن دو یک رؤیای مشترک دارند؛ برنده شدن در لاتاری و دریافت گرین کارت آمریکا، اما نوشین به واسطه دوست یکی از آشنایان برای کار ترجمه به دبی می‌رود. پس از مدتی امیرعلی خبر دار می‌شود نوشین خودکشی کرده و او برای پی بردن به راز خودکشی به دبی می‌رود و می‌فهمد نوشین گرفتار باندهای قاچاق جنسی شده بوده‌است.

چرا باید لاتاری را ببینیم؟

محمدحسین مهدویان بعد از ساخت چند فیلم در حوزه سینمای انقلاب و دفاع مقدس به سراغ یک موضوع ملتهب اجتماعی رفت و ملودرامی معمایی و عاشقانه با مضمونی اجتماعی را به تصویر کشید. ماجرای قاچاق دختران ایرانی به کشورهای شیخ‌نشین حاشیه خلیج فارس و سواستفاده از آن‌ها موضوعی است که جراید دوره دولت اصلاحات به آن پرداختند و مهدویان آن را سوژه فیلمش در سال ۹۶ کرد. فیلمی خوش ساخت و ملتهب و نفس‌گیر که هر انسان دغدغه‌مندی را به تفکر وا می‌دارد.

 

فیلم جاده قدیم | منیژه حکمت | ۱۳۹۶

• بازیگران: مهتاب کرامتی، آتیلا پسیانی، ترلان پروانه، محمدرضا غفاری، شیرین یزدان‌بخش، لیلی رشیدی، هدی زین‌العابدین، بهناز جعفری، بانیپال شومون، پرویز پورحسینی

خلاصه داستان: این فیلم داستان زنی کارمند را روایت می‌کند که شب عید نوروز با مشکلاتی مواجه می‌شود.

چرا باید جاده قدیم را ببینیم؟

منیژه حکمت در آخرین ساخته سینمایی‌اش (تا این لحظه) به سراغ یک سوژه ملتهب رفته و روایتی از تجاوز به یک زن را در شب عید نوروز به تصویر کشیده است. اتفاقی که باعث شد خانواده زن از هم بپاشد و اتفاقاتی در زندگی یک خانواده نسبتا مرفه اتفاق بیفتد که قابل باور نیست. حکمت به خوبی اتمسفر ماجرا را درک کرده و آن را برای مخاطب بازگو می‌کند. تماشای جاده قدیم برای آن‌هایی که دغدغه‌هایی از جنس خانواده دارند توصیه می‌شود.

 

فیلم ابد و یک روز | سعید روستایی | ۱۳۹۴

• بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار، شبنم مقدمی، ریما رامین‌فر، مهدی قربانی، معصومه رحمانی، شیرین یزدان‌بخش

خلاصه داستان: سمیه دختر جوانی است که قرار است به زودی به عقد مردی افغان درآید. اما سمیه برای انتخاب این وصلت مردد است چرا که وضعیت خانه ای که در آن قرار دارد تا حدود زیادی به او وابسته است. خانواده‌ای که درگیر مشکلات مختلفی همچون اعتیاد، فقر، بیکاری و مشکلات خانوادگی هستند. وی مادر پیر و از کار افتاده ای دارد و البته برادران و خواهرانی که همواره در حال نزاع با یکدیگر هستند و…

چرا ابد و یک روز را ببینیم؟

سعید روستایی در نخستین تجربه فیلمسازی‌اش به سراغ موضوعی اجتماعی رفت و فراز و نشیب‌های زندگی یک خانواده جنوب شهری را نشان می‌دهد که درگیر فقر و اعتیاد و مهاجرت هستند و هر کدام از اعضای خانه به نحوی با مشکلاتی که دارند دست و پنجه نرم می‌کنند. نگاه جهان‌محوری روستایی به شخصیت‌های فیلمش و توجه به موضوعاتی که تا امروز در حد مقاله‌های روزنامه‌ها باقی مانده بود و تاثیرپذیری بالای مخاطب از رئالیسم جاری در اثر باعث شد روستایی با نخستین فیلمش یک شبه ره صد ساله را برود.

 

فیلم لانتوری | رضا درمیشیان | ۱۳۹۴

• بازیگران: نوید محمدزاده، مریم پالیزبان، باران کوثری، مهدی کوشکی، بهرام افشاری، رضا بهبودی، بهناز جعفری، کاظم سیاحی، یسنا میرطهماسب، وحید قاضی‌زاهدی، هادی احمدی، شهریار فرد، امیرحسین طاهری، فاطمه نقوی، پریوش نظریه، نادر فلاح، اردشیر رستمی، حسین پاکدل، بهرنگ علوی، ستاره پسیانی، سیاوش چراغی‌پور

خلاصه داستان: پسر جوانی به نام پاشا که سردسته باند تبهکارانه لانتوری است، عاشق دختری به نام مریم می‌شود. مریم یک روزنامه‌نگار و کُنِشگر اجتماعیست. او در جهت کسب رضایت از خانواده‌هایی فعالیت می‌کند که به دلیل از دست دادن نزدیکانشان در پی اجرای حکم قصاص برای مجرمین هستند. مریم بارها پاشا را که به دلیل علاقه بسیار باعث زحمت و مزاحمت او می‌شود، از خود می‌راند. پاشا که به‌صورت بیمارگونه‌ای به او دل بسته است، پس از تلاش های بسیار در جهت جلب توجه مریم، سرانجام ناامید می‌شود و از سر خشم فراوان و حس سرخوردگی عصیان می‌کند. او تصمیم می‌گیرد به صورت مریم اسید بپاشد. مریم که پس از این حادثه زیبایی و بینایی خود را از دست داده است، مانند تمام خانواده هایی که روزی با آنها در رابطه با چشم پوشی از قصاص صحبت می‌کرد، اکنون تنها قصاص می‌خواهد.

چرا باید لانتوری را ببینیم؟

لانتوری ساخته رضا درمیشیان به موضوع اسیدپاشی می‌پردازد. موضوعی که از دیرباز تا امروز یکی از دغدغه‌های جامعه ایرانی است و یکی از راه‌های ناثواب برای زهر چشم گرفتن از زنان و دخترانی است که به هر نحوی در یک رابطه خواستار پایان دادن به آن هستند. این رفتارهای ضداجتماعی در سال‌های اخیر تنش‌هایی را در سطح قانون‌گذاری و اجرای حکم قصاص ایجاد کرده است تا بلکه نگاه واپس‌گرای عده‌ای در جامعه با این نوع قصاص به سمت انزوا حرکت کند. درمیشیان در لانتوری با بازی خوب نوید محمدزاده به خوبی این نگاه را درک کرده و آن را در فیلم خود گنجانده است. تماشای لانتوری برای آن‌ها که گاه به رفتارهای آسیب‌زا در جامعه فکر می‌کنند یک نهیب جدی است.

 

فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند | پوران درخشنده | ۱۳۹۲

• بازیگران: طناز طباطبایی، شهاب حسینی، مریلا زارعی، بابک حمیدیان، نیما صفایی، امیر آقایی، جمشید هاشم‌پور، ستاره اسکندری، فرهاد آئیش، امیر دژاکام، هادی مرزبان، مائده طهماسبی، شیرین بینا، محبوبه بیات، مجید مشیری، اسماعیل سلطانیان، رضا توکلی

خلاصه داستان: شیرین ۸‌ساله، مورد آزار جنسی مردی از نزدیکان قرار می‌گیرد. آنچه این زخم را عمیق‌تر می‌کند و واقعه را به فاجعه ختم می‌سازد، این است که دخترک هیچ‌کس را نمی‌یابد تا دردش را با او در میان بگذارد و حرفش را باور کنند. شیرین در بزرگسالی بعد از دو نامزدی ناموفق حالا واقعاً عاشق شده اما وقتی می‌خواست با او ازدواج کند مردی را می‌بیند که می‌خواهد به دختر کوچکی تجاوز کند که شیرین دختر کوچک را فراری می‌دهد و…

چرا باید هیس دخترها فریاد نمی‌زنند را ببینیم؟

شجاعت و دقت نظر فیلمسازی همچون پوران درخشنده باعث شد در سینمای سرشار از سوتفاهم که مدیران سینمایی همواره رودرروی سینماگران هستند فیلمی ساخته شود که از لحاظ خطوط قرمز مرزهای جدیدی را برای راحتی فیلمسازان باز کرده است. موضوع تجاوز به کودکان دختر در سنین پایین و آسیب‌های اجتماعی چنین رفتارهایی یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه ایرانی است که به دلیل نگاه و بافت سنتی جامعه کمتر به آن پرداخته می‌شود و حالا شاهد هستیم که پوران درخشنده به خوبی این نگاه را در فیلمش تبدیل به دغدغه کرده و تابوی نگفتن آن را در جامعه شکسته است.

 

فیلم خون بازی | رخشان بنی‌اعتماد | ۱۳۸۵

• بازیگران: بیتا فرهی، باران کوثری، بهرام رادان، مسعود رایگان

خلاصه داستان: داستان خون بازی درمورد دختر جوانی به اسم «سارا» است. سارا به مواد مخدر اعتیاد دارد و «آرش»، نامزدش که در تورنتوی کانادا درس می خواند از اعتیاد او بی خبر است. یک ماه پیش از آن که آرش برای برگزاری مراسم ازدواج به ایران بیاید سارا تصمیم می گیرد تا اعتیادش را ترک کند. تصمیم سخت که در کشاکش وسوسه و مقاومت مورد امتحان قرار می گیرد.

چرا خون بازی را ببینیم؟

رخشان‌ بنی‌اعتماد در سومین دهه فیلمسازی‌اش و پس از سال‌ها کسب تجربه خون بازی را به صورت مشترک با محسن عبدالوهاب همکار مستندسازش ساخت. تاکید بنی‌اعتماد بر پژوهش‌های پیرامون اعتیاد دختران جوان و مشکلاتی که بر سر راه آن‌ها برای تهیه مواد است خون بازی را به یک اثر ملتهب و نفس‌گیر در نیمه نخست تبدیل کرده است. فیلمی که تماشایش برای تمامی خانواده‌ها واجب است.

فیلم آفساید | جعفر پناهی | ۱۳۸۴

• بازیگران: سیما مبارک‌شاهی، شایسته ایرانی، محسن تنابنده، آیدا صادقی، محمد خیرآبادی، علی برادری

خلاصه داستان: داستان روایتگر شرح حال دخترانی است که حاضرند هر کاری انجام دهند تا بازی ایران-بحرین را برای ورود ایران به جام جهانی ببینند تا جای کسانی را که در بازی ایران-ژاپن جان خود را از دست داده‌اند خالی نباشد. آن‌ها هر کدام با لباسی مبدل سعی می‌کنند وارد ورزشگاه بشوند اما تعدادی از آن‌ها به دلیل ممنوعیت ورود زن‌ها به ورزشگاه‌ها دستگیر می‌شوند. سرانجام به دست سربازانی که آن‌ها را گرفته‌اند به کمیته منتقل می‌شوند اما در راه به علت برد ایران در بازی با بحرین خیابان‌ها شلوغ می‌شود و دخترها به این ترتیب فرار می‌کنند.

چرا باید آفساید را ببینیم؟

جعفر پناهی به گواهی ساخت آفساید یکی از فیلمسازان پیشرو در عرصه مسائل اجتماعی است. آفساید یکی از دغدغه‌های اصلی ورزش ایران و بانوان را سوژه خود قرار داده و ماجرای رفتن دختران به ورزشگاه آزادی و تماشای بازی فوتبال را به تصویر کشیده است. موضوعی که هنوز هم بدون حل شدن به عنوان یکی از مشکلات اجتماعی بانوان وجود دارد و از این دولت به دولت بعد ارجاع داده می‌شود و هنوز هم راه‌حلی برای آن در نظر گرفته نشده است. نگاه مستندگونه فیلمساز در آفساید باعث شده است تماشای این فیلم برای آن‌ها که دغدغه تماشای آثار اجتماعی دارند به یک تجربه دلپذیر تبدیل شود.

فیلم رستگاری در هشت و بیست دقیقه | سیروس الوند | ۱۳۸۳

• بازیگران: شهاب حسینی، بهرام رادان، مهتاب کرامتی، سیاوش طهمورث، عنایت‌الله بخشی، صغری عبیسی، صدرالدین حجازی، سعید پیردوست، مهدی تقی‌نیا، هومان رضوی، ثریا قاسمی

خلاصه داستان: زنی ناشناس در محله‌ای سنتی در جنوبی‌ترین نقطه تهران سکنی می‌گزیند. یک گروه پرشور در محله که می‌خواهند «حُکمِ خدا» را اجرا کنند، حضور زن را که رفت و آمدهای مشکوکی هم دارد برنمی‌تابند و از او می‌خواهند که محله را ترک کند. زن اما نمی‌پذیرد و می‌ماند. یکی از جوان‌ها مأمور مقابله با زن می‌شود و…

چرا رستگاری در هشت و بیست دقیقه را ببینیم؟

در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ سینمای ایران رادیکال‌ترین دوران خود را پشت سر می‌گذاشت. فیلمسازان تلاش می‌کردند تندترین نقدها را به برخی باورها و مسائل مطرح کنند و برای همین به سراغ داستان‌های ملتهب اجتماعی می‌رفتند. سیروس الوند هم در اوج دوران بازیگری شهاب حسینی و بهرام رادان و مهتاب کرامتی فیلمی ساخت که درون آن حرف‌ها و اتفاق‌های عجیب و جالب توجهی رخ می‌داد. فیلمی که نقدهایی به جامعه و برخی تندروی‌ها داشت و در زمان خود بسیار مورد توجه قرار گرفت.

فیلم بوتیک | حمید نعمت‌الله | ۱۳۸۲

• بازیگران: محمدرضا گلزار، گلشیفته فراهانی، رضا رویگری، حامد بهداد، ‌ افسانه چهره‌آزاد، یوسف تیموری، علی علایی، افشین سنگ‌چاپ، صبا کمالی، اکبر معززی

خلاصه داستان: اتی (احترام) سهم خود را از خانه اجاره ایی که با دوستانش اجاره کرده نپرداخته و صاحب خانه قصد دارد آنها را بیرون کند. جهانگیر جوانی که در بوتیک کار می‌کند مبلغ مورد نیاز اتی را فراهم می‌کند. اما اتی با آن مبلغ تصمیم می‌گیرد به خارج برود. سعی اتی برای تهیه کسری پولی که برای خارج رفتن نیاز دارد اتی را در موقعیت خطیری قرار می‌دهد.

چرا باید بوتیک را ببینیم؟

حمید نعمت‌الله در اولین ساخته سینمایی خود داستانی اجتماعی بر بستر رخدادهای جاری در زیر پوست شهر را روایت کرد. تماشای یک محمدرضا گلزار متفاوت و بازی درخشان گلشیفته فراهانی باعث شد بوتیک در جشنواره بیست‌ودوم فیلم فجر تبدیل به یکی از پدیده‌های جشنواره شود و یک فیلمساز مهم را به سینمای ایران معرفی کند. بوتیک سرشار از صحنه‌های به یادماندنی و دیدنی است. از سکانس‌های حضور رضا رویگری تا بازی درخشان حامد بهداد و افسانه چهره‌آزاد. بوتیک را در هر زمان و لحظه‌ای که تماشا کنید با یک فیلم درخشان روبرو هستید که چندین قدم از جامعه خود جلوتر است.

فیلم شمعی در باد | پوران درخشنده | ۱۳۸۲

• بازیگران: بهرام رادان، آزیتا حاجیان، شهاب حسینی، حسام نواب صفوی، عسل بدیعی، ایرج راد، سیروس ابراهیم‌زاده، جمشید گرگین، محمد شیری، جمشید مشایخی

خلاصه داستان: فرزین دانشجوی انصرافی است که پدر و مادرش از هم جدا شده‌اند و او با مادرش زندگی می‌کند. مادر فرزین قصد ازدواج مجدد دارد و فرزین هم بین رفتن به خارج از کشور و انواع و اقسام پریشانی‌ها و اضطراب‌ها تنها مانده و کسی او را درک نمی‌کند. او به‌طور اتفاقی با آیدا که مدیر یک مؤسسه خیریه است آشنا می‌شود و قرار می‌شود برای او سایت راه اندازی کند. به تدریج رابطه آنها عمیقتر می‌شود و فرزین پی می‌برد که آیدا می‌تواند او را به آرامش برساند…

چرا باید شمعی در باد را ببینیم؟

پوران درخشنده نبض تپنده جامعه خودش است. او در تمامی آثارش به سراغ مهم‌ترین دغدغه‌های روز رفته و آثاری را ساخته که توانسته به عنوان یک مولفه هشدار دهنده در جامعه بازتولید امید کند. شمعی در باد درست در روزگاری ساخته شد که افیون اعتیاد به مواد روان‌گردان در بین جوانان به سرعت در حال رشد بود و درخشنده با آگاهی کامل و با تحقیق و نگاهی دلسوزانه به سراغ ساخت این فیلم رفت. فیلم در زمانه خود بسیار دیده شد و هنوز هم می‌توان آن را به عنوان یک فیلم دغدغه‌مند که به مسائل اجتماعی با نگاهی باز و آگاهی کامل می‌پردازد حساب کرد.

فیلم آب و آتش | فریدون جیرانی | ۱۳۸۰

• بازیگران: پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، آتیلا پسیانی، بهناز جعفری، عبدالله اسفندیاری، فرشید ابراهیمیان، فریماه فرجامی

خلاصه داستان: علی مشرقی نویسنده، پس از جر و بحثی شدید با همسرش، مهرانگیز، شبانه از خانه خارج می‌شود و با اتومبیلش بی‌هدف در خیابان‌ها پرسه می‌زند و اتفاقی با زنی خیابانی به نام مریم شکوهی آشنا می‌شود و برای حمایت از او در برابر مردانی که به دنبالش هستند، همراهی‌اش می‌کند. مریم او را به آپارتمانش می‌برد تا دفتر شعرهایش را نشان دهد. علی با ورود مردی به نام مجید شهلا -صاحب یک بوتیک که خود را مالک مریم می‌داند- به ساختمان، در اتاقی پنهان می‌شود و صبح روز بعد در بازگشت به خانه با جسد همسرش روبه رو می‌شود که به شکل مرموزی به قتل رسیده‌است.

چرا باید آب و آتش را ببینیم؟

در روزگاری که حوزه هنری با اعتماد به هنرمندان آثاری متفاوت و ساختارشکن تولید می‌کرد فریدون جیرانی که با ساخت قرمز به یک فیلمساز مولف در سینما تبدیل شده بود به سراغ ساخت فیلمی معمایی با رگه‌های اجتماعی رفت و آب و آتش را در حوزه هنری تولید کرد. فیلم اگرچه در زمان اکران خود با بی‌مهری منتقدان روبرو شد اما مرور زمان ثابت کرد داستان آب و آتش هنوز هم تماشایی و قابل ارجاع است.

فیلم زندان زنان | منیژه حکمت | ۱۳۷۹

• بازیگران: پگاه آهنگرانی، رؤیا تیموریان، مریم بوبانی، رؤیا نونهالی، فرخنده فرمانی‌زاده، گلاب آدینه

خلاصه داستان: سال ۱۳۶۲، زندان زنان، زندانیان دست به شورش می‌زنند، طاهره یوسفی رئیس جدید زندان، بین آنها می‌رود تا آرامشان کند و بالاخره هم با اعمال مقررات سختگیرانه اش زندانیان را وادار آرامش و تسلیم می‌کند. ۱۰ سال بعد، در سال ۱۳۷۲، تفاوت حالا با گذشته اینست که از زندانیان و زندان بانهای قبلی، کسی در زندان نیست.

چرا باید زندان زنان را ببینیم؟

منیژه حکمت در اولین تجربه فیلمسازی‌اش شهامت به خرج داد و نسخه زنانه‌ای از زندان‌های ایران را روی پرده سینما ثبت کرد. حکمت با فیلمنامه‌ای از فرید مصطفوی زندان زنان را با تکیه بر نگاه پژوهشی و درامی محکم و قصه‌ای منسجم ساخت و تا به امروز می‌توان عنوان جسورترین فیلم سینمای ایران را به نام حکمت زد. فیلم لحظه‌های تلخ و شیرین بسیاری دارد و نگاه اجتماعی فیلمساز به مقوله بزهکاری زنان قابل توجه است.

فیلم زیر پوست شهر | رخشان بنی اعتماد | ۱۳۷۹

• بازیگران: گلاب آدینه، محمدرضا فروتن، باران کوثری، ابراهیم شیبانی، محسن قاضی مرادی، حمیرا ریاضی، مهراوه شریفی‌نیا، مریم بوبانی، علی اوسیوند، نازنین فراهانی، نازنین جواهری، مهرداد فلاحتگر، وحید رزاقی، احمد یاوری شاد

خلاصه داستان: طوبی، زن کارگری که زندگی فقیرانه‌ای دارد، برخلاف عقیده شوهرش محمود و پسر بزرگش عباس، دوست دارد در همان خانه محقرش زندگی کند. پسر کوچک ترش علی، که به مادرش سواد می‌آموزد در بحبوحه انتخابات مجلس ششم، به مسائل سیاسی کشورش علاقه‌مند است و عباس که رؤیای سفر به ژاپن را در سر دارد و در یک کارگاه پوشاک کار می‌کند، دل در گروی عشق دختری می‌بندد، دختر بزرگ‌تر خانواده که حامله‌است، پس از کتک خوردن از شوهرش با دختر کوچکش به خانه مادرش می‌آید ولی بعدها با وساطت طوبی به خانه‌اش برمی‌گردد و …

چرا زیر پوست شهر را ببینیم؟

نگاه رخشان بنی اعتماد به آسیب‌های اجتماعی و توجه به طبقه فرودست جامعه همواره در آثارش نقش پررنگ و ویژه‌ای دارد. اما تاثیر سیاست بر زندگی طبقه فرودست و کم‌برخوردار جامعه و اثرات آن بر قشر خاکستری جامعه چیزی است که بنی‌اعتماد در فیلم زیر پوست شهر به آن پرداخته است. توجه به موضوع فرار دختران از خانه و فاصله طبقاتی بین مردم و تلاش فرزند خانواده برای کسب درآمد از طریق فروش مواد مخدر و مادری که یک تنه بار اقتصادی زندگی را بر دوش می‌کشد همه و همه تنها از کارگردانی چیره دست چون بنی‌اعتماد بر می‌آید که در یک وحدت همگانی در یک درام اجتماعی دور هم جمع شود.

فیلم دایره | جعفر پناهی | ۱۳۷۸

• بازیگران: فرشته صدرعرفایی، نرگس ممی زاده رازلیقلی، منیر عرب، مریم پروین آلمانی، الهام سبکتکین

خلاصه داستان: فیلم روایتگر داستان شش زن است که از زندان گریخته‌اند و سرنوشت متفاوتی را تجربه می‌کنند. فرشته، مائده، الهام و نرگس هر یک به دنبال پناهگاهی برای خود هستند. مائده خیلی زود توسط پلیس دستگیر می‌شود. نرگس قصد بازگشت به شهر خود را دارد که به علت موانع متعدد ممکن نیست. فرشته که از طرف خانواده طرد شده درصدد سقط جنین فرزندی است که پدرش اعدام شده است…

چرا باید دایره را ببینیم؟

دایره یکی از جنجالی‌ترین آثار سینمای ایران در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بود. جعفر پناهی به سراغ یک داستان ملتهب اجتماعی از زندگی ۶ زن زندانی رفت و فیلم در زمان خود با وجود داشتن پروانه ساخت توقیف شد. اگرچه بعدها فیلم تنها در یک سانس در ایران اکران شد اما هنوز هم بسیاری از مخاطبان نتوانستند فیلم پناهی را تماشا کنند. نکته جالب آنکه در دوران جشن خانه سینما نیز با دایره بی‌مهری شد و وقتی جایزه بهترین فیلم به جعفر پناهی داده شد برای آنکه صدای اعتراض هم‌صنفان پناهی بلند شده بود در نهایت مجبور شدند جایزه پناهی را در پارکینگ مراسم اختتامیه به دست او برسانند.

فیلم دختران انتظار | رحمان رضایی | ۱۳۷۸

• بازیگران: پارسا پیروزفر، نیکی کریمی، شراره رخام، امید متقی، کامبیز دیرباز، ایمان خردمند، فخرالدین صدیق‌شریف

خلاصه داستان: سعید مسرور دانشجوی رشته پزشکی برای پرداخت قرض خود به آقای سام ناچار می‌شود برای گرفتن وام، با دختر دانشجویی به نام روشنک ازدواج صوری انجام دهد تا بتواند از وام ازدواج بهره‌مند شود. از طرفی دیگر شراره دختر آقای سام به سعید علاقمند شده و……

چرا باید دختران انتظار را ببینیم؟

دختران انتظار به موضوع مهمی در جامعه دوران خود اشاره می‌کند. ازدواج‌های صوری برای دریافت وام ازدواج و بعد هم طلاق. حالا در این میان ازدواجی شکل می‌گیرد که رفته رفته میان زوج علاقه هم به وجود می‌آید. علاقه‌ای که البته هیچ‌گاه امکان وصال ندارد. دختران انتظار در زمان ساختش یک موضوع اجتماعی و ملتهب را به تصویر می‌کشد که البته هنوز هم مابه‌ازای بیرونی دارد و تماشایش حوصله مخاطب را سر نمی‌برد.

بودن یا نبودن | کیانوش عیاری | ۱۳۷۷

• بازیگران: عسل بدیعی، فرهاد شریفی، چکامه چمن‌ماه، کتایون جهانگیری، مریم بوبانی، رضا فیاضی، شبنم طلوعی، لوریک میناسیان

خلاصه داستان: دختر جوانی بنام آنیک نیاز شدید به پیوند قلب دارد. او به همراه پزشکش به بیمارستانی می‌روند که پسر جوانی بنام امیر که در شب ازدواجش طی نزاعی دچار مرگ مغزی شده را به آنجا آورده‌اند. از آنجا که خانواده امیر وی را زنده می‌پندارند تلاش‌های دکتر برای راضی کردن آن‌ها به پیوند به نتیجه نمی‌رسد. تلاش‌های آنیک برای رضایت گرفتن برای پیوند قلب بالاخره به نتیجه می‌رسد و عمل پیوند قلب با موفقیت انجام می‌شود.

چرا باید بودن یا نبودن را ببینیم؟

شاید هیچ فیلمسازی به اندازه کیانوش عیاری نمی‌توانست از یک موضوع به ظاهر ساده درامی را خلق کند که در ابعاد انسانی نشانه‌هایی از یک رخداد اجتماعی را به تصویر بکشد. بودن یا نبودن در عین سادگی روایتی از پیچیدگی‌های ابعاد اجتماعی پیوند اعضا در ایران می‌گوید و همین نکته باعث شده است بعد از گذشت بیش از دو دهه از این فیلم باز هم تماشای آن برای مخاطب پیگیر سینما مهم باشد.

 

فیلم دختری با کفش‌های کتانی | رسول صدرعاملی | ۱۳۷۷

• بازیگران: پگاه آهنگرانی، مجید حاجی‌زاده، عبدالرضا اکبری، اکرم محمدی، داریوش مؤدبیان، محمود جعفری، نادیا دلدار گلچین، محمود عزیزی، بهمن زرین‌پور، مهدی میامی، مرتضی ضرابی، حبیب الهیاری، پویا کرمی، لوریک میناسیان، مینا جعفرزاده

خلاصه داستان: آیدین و تداعی که در پارک با هم آشنا شده بودند در حین گردش در پارک توسط مأمورین نیروی انتظامی متوقف شده و به کلانتری برده می‌شوند. با تشکیل پرونده و تا برگشت آن از دادسرا آیدین در کلانتری مانده و تداعی نیز برای تحقیقات به پزشکی قانونی منتقل می‌شود و…

چرا باید دختری با کفش‌های کتانی را ببینیم؟

رسول صدرعاملی در اولین تجربه از سه‌گانه دخترانه خود موضوعی ملتهب و ما به ازای بیرونی جامعه را دستمایه ساخت فیلمش کرد. دختری با کفش‌های کتانی درباره فرار کردن دختران نوجوان از خانه به دلیل برخی اختلافات با خانواده است. فیلمی که از زمانه خود چند پله جلوتر بود و به یکی از آثار مهم سینمای ایران در دهه ۷۰ تبدیل شد.

فهرست بهترین فیلم های ایرانی عاشقانه