در فیلیمو شات نگاهی داریم به سه عنوان از بهترین انیمیشن های کوتاه اسکار ۲۰۲۰؛ با ما همراه باشید
در پوششها و تحلیلهای خبری، قسمتهای کوتاه جوایز اسکار شامل بهترین انیمیشن کوتاه، بهترین فیلم لایواکشن کوتاه و بهترین مستند کوتاه همیشه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص میدهند؛ دلیلش، نبود ستارههای بزرگ و سلبریتیها در این بخش است. اما این بخش همیشه توانسته پدیدهها و احساسات بشری را گاهی بهتر از فیلمهای برتر سال به تصویر بکشد و طرفداران خاص خودش را هم دارد.
در فیلیمو شات نگاهی داریم به سه عنوان از بهترین انیمیشن های کوتاه اسکار ۲۰۲۰ ؛ بهخصوص فیلم «عشق مو» یا «Hair love» که برنده اسکار بهترین انیمیشن کوتاه شد.
۱- دختر اثر داریا کاشچیوا
صنعت انیمیشن جمهوری چک، برای ما ایرانیان یادآور دو انیمیشن «بوب و بوبک» و «پت و مت» است؛ آثاری که بخش مهمی از کودکی ما با آنها گذشته است. صنعت انیمیشنسازی چک که در دوران قدرت کمونیستها در اوج بود، بعد از فروپاشی شوروی مدتی در محاق رفت و حالا توانسته است با «دختر» نامزد جایزه اسکار شود. «دختر»، روایت رابطه عاطفی یک پدر و دختر است که نمیتوانند عشق خود را به یکدیگر ابراز کنند و این ناتوانی در ابراز عشق، در بازههای زمانی مختلف از جمله کودکی، نوجوانی و میانسالی دختر به تصویر کشیده میشود. درست مانند همان «پت و مت» که ذکرش رفت، «دختر» هم درامش را کاملا بدون نیاز به زبان جلو میبرد. دوربین اثر، شاید مهمترین مولفه آن باشد؛ برخلاف آنچه از انیمیشنهای استاپ موشن انتظار داریم، دوربین «دختر» بیشتر یک دوربین روی دست با عمق میدان بسیارکم است. خلاقیتی که همخوانی بسیاری با فضای درونی اثر دارد و این انیمیشن را بیشتر شبیه فیلمی مثل «پسر شائول» کرده تا انیمیشنهای استاپ موشنی که معمولا انتظارش را داریم. درنهایت، «دختر» با طراحی دکور و شخصیتهای بسیار زمختش دوباره همان حس تلخ و شیرین دهه شصت شمسی از انیمیشن بلوک شرق را برای ما زنده میکند.

ده فیلم برنده اسکار که بهتر از تصور ما هستند
۲- خواهر اثر سیگی سانگ
سیاست تکفرزندی کشور چین، سوژه این انیمیشن پراحساس است که روایتگر روابط یک برادر و خواهر در دهه نود است. فیلم، با نریشنی شروع میشود که از رابطه پرفرازونشیب یک برادر و خواهر از کودکی تا نوجوانی میگوید. «خواهر» هم مانند «دختر»، بیشتر روی بار عاطفی یک رابطه تمرکز دارد و تلاشی هم ندارد طراحی شخصیتهایش (که بیشتر با متریالهای تولید لباس ساخته شده) را لطیفتر کند. به نظر میرسد که در هردوی این انیمیشنها این زمختی باعث شده که شخصیتها به عروسکهای دستساز یک کودک شبیه شوند که مخاطب را با درام بیشتر درگیر میکند: انگار که با عروسکهای کودکانه، فردی در حال تعریف داستانی بسیار عمیق است و این تضاد فرم و محتوا، به اثرگذاری بیشتر فیلم کمک شایانی میکند.
در فیلیمو تماشا کنید: انیمیشن جدید روز دنیا

۳- عشق مو اثر متیو چری
برگزیده انیمیشن های کوتاه اسکار ۲۰۲۰ ، روایت مشکل یک کودک سیاهپوست در درست کردن موی مجعد و فرفریاش است؛ او وقتی موفق نمیشود به این موی نامرتب سروسامانی بدهد به سراغ پدرش میرود که او هم هیچ ایدهای در مورد چگونگی رفتار با موهای یک دختر سیاهپوست ندارد.
«عشق مو» از آن داستانهایی است که میتواند به کمک درامش و به شکلی درست مسئله یک نژاد خاص (در اینجا سیاهپوست) را به مسئله جمعی همه ما تبدیل کند و درنهایت هم با پیچ داستانیاش فضا را بیش از همیشه احساسی کند. فیلم، مثل بیشتر آثار انیمیشن کوتاه حول محور عشق و علاقه مخصوصا در خانواده میگذرد. ایدهای که پیکسار استاد به نمایش کشیدن آن است اما به نظر میرسد که امسال قافیه را به کمپانی انیمیشنسازی سونی باخته است!
فضای دوبعدی و رنگارنگ این انیمیشن خیلی همهپسندتر از فضای استاپموشن و وهمی عجیب فیلمی مثل «خواهر» یا «دختر» است و شاید همین همهپسند بودنش و البته پرداختن به مسئلهای درباره اقلیتهای نژادی و روایت بدون سکته و سرراستش، باعث شد که بتواند مجسمه طلایی را به خانه ببرد.
اسکار بهترین انیمیشن کوتاه، که از پنجمین دوره اسکار در ۱۹۳۲ اهدا میشده است، همیشه محلی برای جلو بردن فرم انیمیشن در جهان بود؛ از اولین تلاشها برای ساخت انیمیشن رنگی تا اضافه شدن موسیقی و دوبله، همه این ایدهها ابتدا در انیمیشنهای کوتاه امتحان میشدند و سپس به انیمیشنهای بلند راه مییافتند. آنچه در انیمیشن های کوتاه اسکار ۲۰۲۰ میتوان دید، تبدیلشدن فرمت انیمیشن به یک فرم زبانی و بیانی خاص برای ابراز عواطف است که سینمای زنده (Live action) نمیتواند آن را به هنرمند بدهد. با توجه به نامزدهای امسال، شاید باید در سالهای آینده منتظر تماشای انیمیشنهای تجربی بیشتر و همچنین آثار بیشتری با موضوعیت کودکان اقلیتهای نژادی و دینی آمریکایی باشیم.
