واکنش‌های اولیه منتقدان به «عامه‌پسند» ساخته سهیل بیرقی؛ زنی در آستانه له شدن
واکنش اولیه تعدادی از منتقدان به «عامه پسند» را در فیلیمو شات مرور می‌کنیم.
امسال باید خودتان را برای فیلم‌های تلخ و تند حاضر در جشنواره فجر آماده کنید. سومین فیلمی که دیروز در پردیس ملت برای منتقدان و خبرنگاران به نمایش درآمد «عامه‌پسند» بود از سهیل بیرقی با نقش‌آفرینی فاطمه معتمدآریا، هوتن شکیبا و باران کوثری. قصه درباره زنی میانسال است که بعد از شکست در زندگی زناشویی، برای شروعی تازه به شهری کوچک می‌رود، اما قرار نیست که همه‌چیز با انتظارات قبلی همخوان باشد.
بیرقی مانند دو فیلم قبلی خود باز هم به سراغ دغدغه‌های اجتماعی رفته است و با شخصیت‌های زن موثر سروکار دارد. بازی‌های فیلم، چشمگیر و روایت اجتماعی آن واقعا تندوتیز است و واکنش منتقدان به «عامه پسند» هم مثبت بود. می‌توان گفت که در اولین روز سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر با آثاری مواجه بودیم که با یکدیگر تفاوت‌هایی اساسی داشتند.
واکنش اولیه تعدادی از منتقدان به «عامه پسند» را در فیلیمو شات مرور می‌کنیم.
مدیسا مهراب‌پور: فیلمساز، کل جهان فیلم را بی‌رحمانه علیه کاراکتر اصلی‌اش می‌شوراند، همراهی دیگر شخصیت‌ها هم اتفاقا در راستای تنهاتر شدن اوست. نکته مهم اینجاست که فیلمساز تا پایان همراه شخصیت اصلی‌اش می‌ایستد و نگاهش ترحم‌آمیز نمی‌شود.
سید آریا قریشی: با دستمایه اولیه‌اش می‌توانست فیلم بهتری باشد اما درعین‌حال، فرصتی را که ایده اولیه‌اش (ماجرای زنی که در میانسالی تازه می‌خواهد روی پای خودش بایستد اما قواعد ایجاد کسب‌وکار در یک جامعه ریاکار را بلد نیست) ایجاد کرده، نیز به‌تمامی هدر نمی‌دهد. روایت غیرخطی نیمه اول فیلم، قسمتی از پتانسیل آن را هدر داده است. بخشی از کوبندگی ایده اولیه، ناشی از غافلگیری مواجهه با این حقیقت است که اوضاع آن‌طور پیش نمی‌رود که انتظار می‌رفت اما فیلم این نکته را خیلی زود فاش می‌کند و این، تا حدی ضرب ماجرا را می‌گیرد. با وجود این، بخشی از پتانسیل اثر به‌عنوان یک فیلم انتقادی با مایه‌های صریح اجتماعی به تماشاگر منتقل می‌شود.
کتایون کیخسروی: اسمش قطعا شبیه فیلم کالت کوئنتین تارانتینو «قصه‌های عامه‌پسند» است که سبک روایی فیلمنامه‌اش نیز سعی دارد مثل آن اثر مطرح، به‌هم‌ریخته و از نظر زمانی نامتوالی باشد؛ اما در روزهایی که خودِ تارانتینو از این مدل دهه نودی در روایت فیلم‌های موخرش استفاده نمی‌کند، فیلم «عامه‌پسند» وطنی نیز در این روش موفق نیست. نقطه قوت فیلم شاید فاطمه معتمدآریا در نقش زنی در آستانه شصت‌سالگی است که می‌خواهد پس از سال‌ها زندگی سنتی، آزاد و مستقل باشد. البته که معتمدآریا پیش از این آنقدر نقش‌های خوب بازی کرده است که شاید بازی‌اش در «عامه‌پسند» در بین بهترین‌های کارنامه‌اش قرار نگیرد.
امین مبینی: فیلم، در ادامه آثار قبلی بیرقی، درباره زنی است که می‌خواهد کنش‌گر و فعال باشد اما جامعه سنتی و ضدزن به انحا مختلف مانع او می‌شود. ایده فیلم می‌توانست منجر به اثر جذابی شود اگر به صورت معمول روایت می‌شد. اما انتخاب روایت غیرخطی با فلش‌بک و فلش‌فورواردهای فراوان، نه تنها فیلم را به‌طور کامل از نفس انداخته، بلکه منجر به یک طراحی مغشوش و نامفهوم شده است. بسیاری از سکانس‌ها بدون دلیل خاصی تکرار شده‌اند و بسیاری دیگر، کمکی به پیشبرد داستان و شناخت کاراکتر نمی‌کند. بااین‌حال حضور فاطمه معتمدآریا در هر فیلمی، تماشای آن را تسهیل می‌کند.
علی ملاصالحی: «عامه‌پسند» چند شخصیت جالب خلق می‌کند و می‌تواند بحران معنایی زن میانسال ایرانی را در سیر درامش تعریف کند اما می‌توانست در پلات و ساختار غیرخطی تدوین‌اش کمی بهتر باشد.
مریم قربانی‌نیا: بازی بی‌نظیر و باورپذیر بازیگران فیلم و پرداخت به موضوع زنانی از سوی همسر و فرزندان خود که مورد بی‌توجهی و بی‌مهری قرار گرفته‌اند و تلاش می‌کنند با انجام کارهای سخت و بزرگ به همه، به‌ویژه نزدیکان خود اثبات کنند که می‌توانند روی پای خود بایستند و کارهای بزرگی انجام دهند که غالبا به دلیل بی‌تجربگی در طول سال‌های زندگی مشترک خود، در دام افراد سوءاستفاده‌گر می‌افتند، موضوعی است که توجه بسیاری را جلب کرده و بخش زیادی از جامعه را با خود همراه می‌کند.
علی نعیمی: «عامه‌پسند» شاید عامه‌پسندترین فیلم سهیل بیرقی باشد. فیلمساز جوان ما در سومین اثر از سه‌گانه زنانه‌اش، به سراغ تقابل جامعه سنتی و زن ایرانی رفته است. هرچند ایده مرکزی فیلم نشان‌دهنده نگاه دغدغه‌مند فیلمساز است اما این نگاه در اجرا نتوانسته به خوبی پرورش پیدا کند. «عامه‌پسند» محصول دوران تازه‌ای در جامعه ایران است که قهرمان قصه سعی می‌کند پوسته سنت را از پیکره زندگی‌اش خارج کند اما توان مقابله با افکار مردمان زمانه خود را ندارد. بازی فاطمه معتمدآریا نقطه قوت فیلم است و به نظر می‌رسد در مواجهه با مخاطب بتواند تماشاگر را نسبت به کنش‌های قهرمان فیلم مجاب کند.
