فیلم معجزه عشق کمدی تلخی است

فهرست بهترین فیلم های کمدی و خنده دار ایرانی

• ایده فیلم معجزه عشق از کجا می‌آید؟

محمدرضا ممتاز: همیشه دغدغه‌ام این بوده است زندگی افرادی را که به عنوان مشاور فعالیت می‌کنند حتی اگر روحانی هستند، به نمایش بگذارم و درباره این مساله صحبت کنم که زندگی شخصی آن‌ها ممکن است دستخوش چه تغییراتی شود. ناگفته نماند کلیپ‌هایی را هم از روحانیون که مشاور خانواده هستند، می‌دیدم تا متوجه شوم چه می‌گویند و چگونه رفتار می‌کنند.

• نگارش آن چه قدر طول کشیده است؟ فیلمنامه برای چه زمانی است؟

حدود ۵ ماه نگارش فیلمنامه طول کشیده است. ناگفته نماند که این اثر در سال ۹۷-۹۶ ساخته شد و می‌توانم بگویم که آن زمان کار جالب و قابل تامل و تعمق بود اما بنا به دلایلی فیلم در سال ۱۴۰۲ اکران شد.

• شاید بتوان گفت آفتی که فیلم‌های کمدی با آن روبه‌رو هستند، قصه‌های تکراری است. چه قدر نو بودن قصه برایتان اهمیت داشت و از چه مولفه‌هایی برای دوری از تکرار بهره بردید؟

اتفاقاتی که برای فیلم‌های کمدی در حال رخ دادن این است که ما بعضا در آثار کمدی لازم باشد که شوخی‌های مثبت ۱۸ کنیم تا بتوانیم مخاطب را جذب کنیم؛ مانند برخی از فیلم‌هایی که در حال اکران است. ما در «معجزه عشق» تلاش کردیم از مولفه‌های درست بهره ببریم تا مخاطب را جذب کنیم و تماشاگر از تماشای آن بدش نیاید. فرهنگ و دین و همچنین قانون کشور ما چارچوب دارد، اینکه برخی از آن خارج می‌شوند تا گیشه را در دست بگیرند، بحثش جداست اما ما تلاش کردیم در داستان و ساختار فیلم از پرداختن به مسایل نادرست پرهیز کنیم. ناگفته نماند که در آثار کمدی ما باید به فیلمنامه‌ای برسیم که چفت و بست درستی داشته باشد. برخی تصور می‌کنند برای ساخت یک اثر کمدی باید فیلمنامه هم کمدی باشد اما بسیاری از فیلم‌های کمدی را می‌توان جدی روایت کرد و حتی برعکس.

محمدرضا ممتاز: «جدا از بحث ساخت و تولید، نحوه اکران اثر و تعداد سالن‌های اختصاص یافته به فیلم و همچنین شیوه تبلیغات نیز بسیار جدی‌ست. شنیده‌ام که ۲۰ میلیارد تومان هزینه تبلیغات یک اثر شده است که کم نیست. همین مساله باعث می‌شود مخاطب به سمت یک فیلم با همه ضعف‌هایش کشیده شود»

• چه چیزی باعث شد که اثر را هم خود کارگردانی کنید؟

شغل اصلی من کارگردانی و دغدغه اصلی‌ام ساخت فیلم خوب است. «معجزه عشق» دومین اثر سینمایی من بود و در حال حاضر مشغول پیش‌تولید چهارمین اثر سینمایی خود هستم که امیدوارم در بحث کیفیت کارگردانی اتفاقات خوبی برایم رقم بخورد.

• از همکاری با داریوش باباییان به عنوان تهیه‌کننده اثر برایمان بگویید.

داریوش باباییان تهیه‌کننده قدیمی سینما محسوب می‌شود و کارکردن کنار ایشان برای من به لحاظ تولید و اکران اطمینان خاطری را به همراه داشت. ایشان نظر خودش را تحمیل نمی‌کند، در طول ساخت به کارگردان اعتماد می‌کند و کیفیت را به دست فیلمساز می‌سپارد در صورتی که برخی تهیه‌کنندگان اینگونه عمل نمی‌کنند. داریوش باباییان آثاری را در سینما خلق است که هنوز حرفی برای گفتن دارند. همچنین بازیگرانی را به سینما معرفی کرده است که تبدیل به سوپراستار شدند.

• برای ساخت یک فیلم کمدی مولفه‌هایی باید دست به دست هم بدهند که استقبال تماشاگر از فیلم بیش از حد انتظار باشد. این مولفه‌ها کدام است؟

در حال حاضر سینما به سمتی رفته است که باید بازیگر درست در جای درست قرار بگیرد. به عنوان مثال انرژی بهرام افشاری در فیلم «فسیل» ستودنی و به فیلم بسیار کمک کرده است و شاید اگر بازیگری دیگری این نقش را ایفا می‌کرد، از آب در نمی‌آمد. اسم بازیگر در برخی از آثار مخاطب را به سینما می‌کشاند در حالی که ممکن است مخاطب پس از تماشای فیلم از انتخاب خود پشیمان شود. اکبر عبدی با وجود آنکه در «رسوایی» نقش یک روحانی را بازی کرده بود، در «معجزه عشق» به دنبال این بود که گریم و بازی‌ شبیه فیلم قبلی‌اش نشود و اگر مخاطب دقت کند، بازی زیرپوستی‌اش با نقش قبلی او متفاوتش کرده است و همین دلیل باعث می‌شود به ایشان مرد هزار چهره بگوییم.

ذکر این نکته را ضروری می‌دانم که جدا از بحث ساخت و تولید، نحوه اکران اثر و تعداد سالن‌های اختصاص یافته به فیلم و همچنین شیوه تبلیغات نیز بسیار جدی‌ست. شنیده‌ام که ۲۰ میلیارد تومان هزینه تبلیغات یک اثر شده است که کم نیست. همین مساله باعث می‌شود مخاطب به سمت یک فیلم با همه ضعف‌هایش کشیده شود.

• استفاده ازشوخی‌های درست و عدم به‌کارگیری الفاظ نامناسب با هدف خنده گرفتن از مخاطب در این فیلم‌ها تا چه اندازه اهمیت دارد؟

متاسفانه در سینمای ما این باب شده است و برخی به سراغ خط قرمزهایی می‌روند که مخاطب ممکن است با آن ارتباط برقرار کند. سوال اساسی که اینجا پیش می‌آید این است که خنداندن به چه قیمتی؟ فیلم «معجزه عشق» کمدی تلخی‌ست که بعضا در موقعیت‌هایی که برای کاراکتر اصلی رخ می‌دهد، خنده را بر لب مخاطب می‌آورد و با همین هدف اسم اولین اثر «تبسم تلخ» بود.

• دلیل انتخاب اکبر عبدی برای این پروژه چه بود؟ چه قدر انتخاب بازیگران درست انجام شد؟ خود شما چه قدر راضی بودید؟

صادقانه بگویم که اکبر عبدی را برای نقشی انتخاب کردیم که ۳ تا ۴ جلسه بیشتر با ایشان کار نداشتیم اما زمانی که ایشان فیلمنامه را خواند، گفت که دوست دارد نقش روحانی فیلم را ایفا کند. در حقیقت برایش مهم بود که خود را به چالش بکشد و روحانی متفاوتی را پیش از آنکه در «رسوایی» بازی کرده بود، به نمایش بگذارد. افتخار این را داشتم که در اثر با اکبر عبدی همکاری کنم و معتقدم ایشان مردی تمام‌نشدنی‌ست که بسیار ظرفیت دارد. ایشان دنبال حواشی نیست و اگر کارگردان به او دقیق بگوید که چه می‌خواهد، به نقطه درست می‌رسد. حتی ایشان برای استفاده از لهجه اصفهانی نیز بسیار دقت می‌کرد و برایش مهم بود که کلمات را درست ادا کند.

درباره دیگر هنرمندان حاضر در این اثر نیز باید بگویم که تلاش کردیم بازیگرانی را انتخاب کنیم که نزدیک به نقش‌ها باشند و خوشحالم که به آنچه می‌خواستیم، نزدیک شدیم.

محمدرضا ممتاز، کارگردان فیلم معجزه عشق: «صادقانه بگویم که اکبر عبدی را برای نقشی انتخاب کردیم که ۳ تا ۴ جلسه بیشتر با ایشان کار نداشتیم اما زمانی که ایشان فیلمنامه را خواند، گفت که دوست دارد نقش روحانی فیلم را ایفا کند. در حقیقت برایش مهم بود که خود را به چالش بکشد و روحانی متفاوتی را پیش از آنکه در «رسوایی» بازی کرده بود، به نمایش بگذارد»

• آیا فیلم در زمان اکران با ممیزی مواجه شد؟ تا چه اندازه؟

بله. ما سراغ شخصیتی رفتیم که به لحاظ اجتماعی حساسیتی روی آن است و با ممیزی هم مواجه شدیم. «معجزه عشق» چندین مرتبه بازبینی شد و اصلاحیه خورد که برخی موارد آن درون اثر مشخص است و مخاطب متوجه آن می‌شود. دوست دارم اصل فیلم را در جایی به نمایش بگذارم که مخاطب بداند ما چه زحمتی برای «معجزه عشق» کشیدیم.

• آیا موقعی که در جریان ساخت فیلم بودید، حدس می‌زدید که این اتفاق برای اکران عمومی فیلم رخ بدهد؟ عدم موفقیت این اثر در اکران عمومی به چه دلیل بود؟

البته در کنار آثار برخی از استادان و بزرگان سینما، فیلم «معجزه عشق» در اکران عمومی با استقبال بدی مواجه نشد و بنا بر تعداد سالن سینما، زمان اکران، میزان تبلیغات و… نمی‌توانم بگویم در گیشه شکست خوردیم. حتی اگر برداشت گیشه از شکست این باشد که فیلم ضرر کرده است، نه، اینگونه نشد. اگر هم قرارست این فیلم با «فسیل» مقایسه شود که از اساس غلط است. انتظار ما از فروش «معجزه عشق» در سینما بالاتر از این بود اما متاسفانه دلایلی از جمله ماه محرم و صفر ما را به این سمت برد که آن را به اکران آنلاین بدهیم.

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که فیلم «فسیل» در سانس‌های خوب مانند ۱۸ و ۲۰ و ۲۲ نمایش داده می‌شد اما به «معجزه عشق» ساعت ۱۳:۳۰ را برای اکران اختصاص داده بودند. سالن‌های بزرگ در اختیار فیلم مذکور بود و سالن‌های کوچک در اختیار ما. همچنین سینمای سرگروه ما یعنی «ماندانا» پلمپ شد. از سوی دیگر سایت‌های سینمایی که بلیت فروشی انجام می‌دهند از اکران فیلم‌های دیگر حمایت می‌کردند اما به «معجزه عشق» که می‌رسید، یادشان می‌رفت! نمی‌دانم چرا این کارها را انجام می‌دادند. حتی برخی به حمایت‌های اندکی که از ما می‌شد هم اعتراض داشتند.

• آیا تبلیغی به این اثر در زمان اکران عمومی تعلق گرفت؟

علارغم همه تلاش‌های ما متاسفانه حمایتی برای تبلیغات صورت نگرفت.

• چرا؟

با شهرداری نامه‌نگاری کردیم و به دنبال بیلبورد بودیم اما این اتفاق رخ نداد. حتی سایت‌ها و خبرگزاری‌ها و همچنین صداوسیما نیز به این اثر نپرداختند. نمی‌دانم مشکل کجا بود.

• ضعف جدی کمدی در سینمای ایران چیست؟

ما باید به روز شویم و فیلم‌های کمدی دنیا را ببینیم تا از ظرفیت آن‌ها اطلاع یابیم و بیاموزیم. خنداندن مردم سخت شده است اما از سویی دیگر ما به عنوان فیلمساز اجازه نداریم با خیلی موارد شوخی و موقعیت کمدی خلق کنیم. در این میان دست ما بسیار بسته است و با هر کس شوخی می‌کنیم، ناراحتی و شکایت در پی دارد. ناگفته نماند که در این مسان فیلمنامه خوب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است اما باید از پروداکشن درست نیز استفاده شود.

• «معجزه عشق» در کجای کارنامه کاری شما قرار دارد و ساخت آن چه تجربه‌ای را برای شما رقم زد؟

اگرچه پلان‌هایی از این اثر را مخاطب ندیده و ممکن است از صحبت من قضاوت کند اما می‌خواهم بگویم این فیلم جای درستی از کارنامه کاری‌ام ایستاده و به آن افتخار می‌کنم. این فیلم هم مانند دیگر آثار ضعف‌هایی حتی در کارگردانی دارد و به آن واقف هستم اما به دنبال حرکت رو به جلو هستم. «معجزه عشق» تجربه بسیار خوبی را برای من رقم زد و امیدوارم از آن‌ها در آثار بعدی‌ام استفاده کنم.

• سخن پایانی…

از تک تک عوامل که با تمام داشته‌های خود در این پروژه حضور یافتند تا این اثر ساخته شود، تشکر می‌کنم. از سینمادارانی هم که در اکران عمومی اثر کمک کردند، قدردانی می‌کنم. خوشبختانه این فیلم هم‌اکنون در پلتفرم معتبری همچون فیلیمو در حال اکران است که برای من جای افتخارست و به عنوان فیلمساز قول می‌دهم که برای رشد سینمای کشور تلاش کنم.