معرفی و نقد فیلم ایر Air
فیلم ایر به کارگردانی بن افلک، داستان همکاری تاریخی مایکل جردن و کمپانی بزرگ محصولات ورزشی نایکی را به تصویر میکشد
ورزش بسکتبال تاریخچهای درخشان و غنی در تاریخ سینما دارد، اما شاید باورش کمی دشوار باشد که تاکنون فیلم زندگینامهای درخوری درباره یکی از بزرگترین چهرههای این ورزش، مایکل جردن، ندیدهایم. البته این به معنای نادیده گرفتن فیلم هرج و مرج فضایی (Space Jam) نیست. فیلمی که در آن این شمایل مشهور انبیای به لونی تونز کمک میکند تا با گروهی از بیگانگان دیوانه مقابله کند. اما تا پیش از فیلم ایر، داستان واقعی دقیقتری پیرامون این ستاره بازگو نشده بود. بن افلک در فیلم ایر، تا حدی داستان مایکل جردن را به شیوهای کاملا منحصر بفرد بازگو کرده است.
اما چرا تا حدی؟ زیرا بن افلک در اینجا داستان تبدیل شدن مایکل به یک ستاره بسکتبال را مستقیما بازگو نمیکند و در عوض روی کفش ورزشی نمادینی تمرکز میکند که در آینده تبدیل به ستاره تمام کفشهای ورزشی در جهان تبدیل میشود. این فیلم با عنوان ساده ایر، پنجمین فیلم بن افلک در مقام کارگردان محسوب میشود و دوست دیرینه و شریک سینمایی او متن دیمون در نقش سانی واکارو در آن حضور دارد. یک مدیر اجرایی ورزشی الهامبخش که دلیل شهرتش عقد قرارداد تاریخی میان مایکل جردن با نایکی بود. بنابراین ایر نه تنها خاستگاه مایکل جردن را به نوعی کاوش میکند، بلکه همچنین نشان میدهد که چگونه نایکی از یک کسب و کار نه چندان مهم به یکی از بزرگترین برندهای لوازم جانبی ورزشی در جهان تبدیل میشود.
خلاصه داستان ایر
فیلم ایر Air بر یکی از مهمترین رخدادهای تاریخ نایک تمرکز میکند که به آنها کمک کرد به یک برند شناخته شده جهانی تبدیل شوند. خلاصه داستان رسمی ایر به شرح زیر است: ایر، شراکت سرنوشتساز و شگفتانگیز میان مایکل جردن در آن زمان تازهکار و بخش بسکتبالی نوپای نایکی را نشان میدهد که دنیای ورزش و فرهنگ معاصر را با برند ایر جردن متحول کرد. این داستانی تاثیرگذار درباره یک تیم غیرمعمول است که همه چیز خود را به خطر میاندازد و قماری میکند که تعیینکننده مسیر حرفهای آنها است. همچنین ایر داستان بصیرت تسلیم نشدنی مادری که ارزش استعداد عظیم پسرش را میداند و پدیده بسکتبالیای که میتواند بهترین تمام دوران شود را بازگو میکند.
عوامل سازنده و بازیگران فیلم ایر
همه ما بن افلک را درجه اول بخاطر فعالیتهای بازیگری و نقشآفرینیهایش در فیلمهای مختلف میشناسیم. از حضور در قالب ابرقهرمانهایی مانند بتمن و دردویل گرفته تا نقشهای دراماتیکی در فیلمهایی مانند دختر گمشده (Gone Girl) و کمدیهایی مانند پاساژگردها (Mallrats)، همه جور نقشی در کارنامه افلک دیده میشود. اما همچنین افلک با ساخت فیلمهایی مانند رفته عزیزم رفته (Gone Baby Gone)، شهر (The Town) و آرگو (Argo)، استعداد و مهارت خود را در کارگردانی نشان داده است. ایر، اولین فیلم بن افلک محسوب میشود که یک درام جنایی نیست. همچنین قابل ذکر است که افلک در حیطه نویسندگی و تهیهکنندگی یک چهره شناخته شده و قابل احترام در صنعت محسوب میشود.
الکس کانوری تازه کار نیز فیلمنامه ایر را به نگارش درآورده است. فیلمنامه کانوری در لیست سیاه بهترین فیلمنامههای تولید نشده سال ۲۰۲۱ قرار گرفت. افلک و دیمون با یکدیگر روی پیشنویس بازنویسی شده فیلمنامه کار کردند که این جدیدترین همکاری نویسندگی آنها پس از دو فیلم ویل هانتیگ نابغه (Good Will Hunting) و آخرین دوئل (The Last Duel) است. از سایر عوامل برجسته فیلم میتوان به رابرت ریچاردسون فیلمبردار و ویلیام گلدنبرگ تدوینگر اشاره کرد.
بازیگران ایر چه کسانی هستند؟
مت دیمون نقش شخصیت اصلی ایر، سانی واکارو را ایفا میکند. رابطه میان افلک و دیمون به دوران کودکی آنها در بوستون برمیگردد، اما همکاریهای حرفهای آنها شامل یک جایزه اسکار به صورت مشترک برای نگارش فیلمنامه ویل هانتینگ نابغه و همبازی بودن در فیلمهایی مانند دگما (Dogma)، فیلمهای جی و باب ساکت (Jay and Silent Bob)، روابط مدرسه (School Ties) و به تازگی آخرین دوئل (و همچنین خود ویل هانتینگ نابغه)، میشود. با اینحال، این اولینباری است که افلک، دیمون را در فیلمی کارگردانی میکند. افلک که معمولا در فیلمهایش برای خود نقشی کنار میگذارد (آرگو و شهر) شخصیت آیکونیک فیل نایت – رئس سانی واکارو – را به تصویر میکشد.
جیسون بیتمن در نقش مدیر اجرایی راب استراسر، کریس مسینا در نقش کارگزار ورزشی دیوید فالک، گوستاو اسکاشگورد و باربارا سکووا به عنوان زوج شرکت رقیب آدیداس، هورست و کتی داسلر، کریس تاکر در نقش هاوارد وایت نماینده نایکی، مارلون وینز در نقش جورج راولینگ ستاره انبیای، جسیکا گرین در نقش منشی واکارو به نام کاترینا ساینز و وایولا دیویس و جولیوس تنن به عنوان مادر و پدر مایکل جردن، دلوریس و جیمز جردن، از دیگر بازیگران برجسته فیلم هستند.
بازیگر نقش مایکل جردن کیست؟
شاید از خود بپرسید پس چه کسی نقش خود مایکل جردن را به عهده دارد؟ در پاسخ باید بگوییم که جردن به صورت مستقیم در فیلم نشان داده نمیشود و ما چهره او را تنها در تصاویر آرشیوی میبینیم. در لحظاتی که او در فیلم حضور تنها از پشت نشان داده میشود که در این صحنهها دیمین یانگ در قالب او حضور دارد.
نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم ایر Air
ایندیوایر | امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰
ماریسا میرابال | ایر یک پیروزی مطلق و در نهایت یکی از بهترین فیلمهای ورزشی تمام دوران است.
اسکرین دیلی | امتیاز: ۹۰ از ۱۰۰
تیم گریرسون | بن افلک یکی از جذابترین درامهای سرگرمکننده خود را تهیه کرده است. البته یکی از آن درامهایی که هرگز واقعیت سرمایهداریای که در پس داستان مفرحش قرار دارد را فراموش نمیکند.
فیلم استیج | امتیاز: ۸۳ از ۱۰۰
جیک کرینگ-شرایفلز | ایر از جهتهای بسیاری مظهر آن دسته از فیلمهای ورزشی دهه گذشته است که از نمایش اکشن و فعالیتهای ورزشی در زمین بازی اجتناب میکردند و بجای آن اتاق مدیران و کلاسهای درس را از نظر میگذراندند تا بازیگران قدرتمند و معاملهگرانی که در پشت پرده قرار دارند را مورد بررسی قرار بدهند.
آستین کرونیکل | امتیاز: ۷۸ از ۱۰۰
ریچارد ویتاکر | افلک یکی از کارگردانهایی است که میتواند – البته مثل همیشه – یک تمثیل قدرتمند را در پوشش یک اثر سرگرمکننده سرخوشانه و مخاطبپسند ارائه کند.
نیویورک تایمز | امتیاز: ۷۰ از ۱۰۰
منولا دارگیس | ایر با فیلمنامهای از الکس کانوری، بخوبی به تعادل دلچسبی میان یک کمدی مفرح و درامی غیرجدی دست پیدا میکند که انجام دادن آن کاری دشوار است. فیلمی سرگرمکننده که البته لحظههای خندهدارش خوددارانه و بیشتر از فیلمنامه به اجرای بازیگران متکی هستند.
ونتیفر | امتیاز: ۶۰ از ۱۰۰
ریچارد لاوسون | غیبت جردن خلا بزرگی در مرکز فیلم ایجاد میکند. ما بجای اینکه شاهد رونمایی و عرضه این پدیده به بازار باشیم، مجبوریم به کاوش مدیران بازاریابی بپردازیم. در حالیکه بدون حضور دلیل وجودی آن، انرژی و نیروی لازم برای ادامه فیلم وجود ندارد.
نیویورکر | امتیاز: ۵۰ از ۱۰۰
ریچارد برودی | محتوای فیلم تا حدی زیادی ضمنی و سربسته باقی میماند و جذابیتهای آن جزئی، پراکنده و کمعمق هستند. فیلم در ارائه مفهوم، پسزمینه، شخصیت و یا هر چیزی که ریسک منحرف کردن حواس مخاطب از جلوهگریهایش را داشته باشد، از خود خست به خرج میدهد.
آبزرور | امتیاز: ۴۰ از ۱۰۰
وندی آید | علی رغم همه جذابیتهای دوستداشتنیاش، چیزی فریبکارانه و غیرصادقانه درباره آن احساس میشود.
چکیدهای از نقد فیلم ایر از سایت مجله اسلنت
گرگ نوسن | ایر به کارگردانی بن افلک ظاهرا یک فیلم بیوگرافیک درباره ارتقای برند نایکی از یک شرکت کفش نوپا به غولی در دنیای ورزش است. در واقع بنظر میرسد این فیلم نشان میدهد که چگونه یک مدیر بازاریابی ورزشی به نام سانی واکارو (مت دیمون) یک ریسک بزرگ را برای قمار کردن کل بودجه بخش بسکتبال شرکت بر روی مایکل جردن در آن زمان تازهکار، مدیریت کرد. اما این فیلمی درباره جردن نیست و همچنین بطور مشخص درباره نایکی به عنوان یک برند نیست، اگرچه که این شرکت به مدت تقریبا دو ساعت، روابط عمومی بسیار خوب بیوقفه و بدون چالشی دریافت میکند.
علاوه بر این، ایر فیلمی درباره یک کفش نیست، هرچند زمانی را با پیتر مور (با حضور یک متیو ماهر جذاب و بی دست و پا)، خالق طرح کلی و اصلی ایر جردن ۱ سپری میکند. و در حالیکه ایر همچنین به عنوان فیلمی درباره مادر قدرتمند جردن، دلوریس (وایولا دیویس)، تبلیغ شده است، اما درباره عشق و معلم راهنمایی که به خلق یک افسانه کمک کرده نیز نیست.
ایر در عمیقترین لایه خود، فیلمی درباره فناپذیری است. فیلمی درباره آنچه که باقی میماند، در مورد اینکه چه کسی ورای این دنیای فانی و مصائبش به یاد خواهد ماند و چه کسی میتواند این داستانها را بنویسد. افلک، علاوه بر خودش فیلم را از بازیگرانی مملو کرده است که یکی پس از دیگری شخصیت عمومیشان با موفقیتهایشان روی پرده تعریف شده است. در راس آنها، دیمون قرار دارد که هنگامیکه در قالب واکارو در سال ۱۹۸۴، با لباسهای خاکی رنگ بزرگ و تیشرتهای یقهدار معمولی در دفاتر غیرتجملی نایکی پرسه میزند، سنگینیاش را احساس میکنید. دیمون با ظاهری که با شکل و شمایل فیزیکیاش در جیسون بورن فاصلهای دور دارد.
کریس تاکر نیز در نقش هاوارد وایت، پدرخوانده برند ایر جردن حضور دارد. تاکر شهرت خود را در نقش کارآگاه کارتر وراج و فوقالعاده در فیلمهای ساعت شلوغی (Rush Hour) به دست آورد. جیسون بیتمن در نقش راب استراسر، مدیر بازاریابی انقلابی، خسته و فرسوده است و مارلون وینز در نقش مربی سابق المپیک جورج راولینگ، از حضور خود بیشترین استفاده را میبرد و جی مهر در نقش مدیر اجرایی برند رقیب آدیداس بازی میکند. کسی که در نبرد بازاریابی قرن رهبری شرکت آلمانی غولپیکر را به عهده دارد.
باتوجه به آنچه که این بازیگران روی پرده تجسم میکنند، غیرممکن است که ایر را به عنوان فیلمی درباره پیری، گذر زمان و اینکه چگونه افسانهها ساخته و خرید و فروش میشوند، نبینیم. به همین دلیل است که دیدن واکاروی از نفس افتاده مت دیمون که همکارانش بخاطر اضافه وزن سر بسرش میگذارند و او را برای سالمتر بودن تحت فشار قرار میدهند، دلخراش بودن خود را تا پایان حفظ میکند. بی دلیل نیست که فیل نایت (بن افلک) مدیر عامل و یکی از بنیانگذاران مسن نایکی در صحنهای با شعارهای توخالی بودایی به وراجی میپرازد و وانمود میکند که پورشه انگوری رنگش نمایش متکبرانهای از پاداش سالهای کار کردنش نیست.
آنچه که ایر بطور تمام و کمال محقق میسازد و با ظرافتی خیرهکننده دراماتیزه میکند این است که چگونه نایکی از طریق آدمهای خلاق پا به سن گذاشتهای که میکوشند حرفه شغلیشان را به وسیله مایکل جردن جوان احیا کنند، در مسیری میان موفقیت و شکست حرکت میکند. ایر بر تلاش نومیدانه نایکی برای رسیدن به موفقیت و پول متمرکز است، بنابراین اینکه جردن به ندرت در طول فیلم دیده میشود کاملا بجا بنظر میرسد. چهره او فقط در تصاویر آرشیوی دیده میشود. در طول جلسات نیز دیمین یانگ در قالب او حضور دارد، اما فقط از پشت به صورت اجمالی او را میبینیم. این به نوعی نشاندهنده وضعیت او به عنوان یک غول در ورزش خود است، حتی اگر نتیجه به یک کسب و کار احمقانه منجر شود. از همین منظر هنگامی شاهد تلاشهای پرشور واکارو هستیم، رویکرد سفت و سخت فیلم برای نشان ندادن چهره جردن، بطور غیرقابل انتظاری خندهدار بنظر میرسد.
همانطور که واکارو جسورانه در لحظهای از فیلم اشاره میکند، سرمایهگذاری روی جردن نه برای معنادارتر کردن زندگی این پدیده، بلکه برای معنی بخشیدن به زندگی خود آنها است. ایر به عنوان یک درام اداری، با شور و انرژی بسیاری به تصویر کشیده شده است، اما به این خاطر که پیشینه بازیگرانش در انظار عمومی را با همه چیزهایی که خلاقان نایکی زمانی که در تعقیب جردن بودند برای قبولاندن آن تلاش میکردند، هم قافیه قرار میدهد. شاید همه ما نتوانیم چیزی خلق کنیم که بیشتر از ما عمر کند، اما ایر به ما نشان میدهد که خواستن آن میتواند به اندازه کافی هدف باشد.
امتیازهای فیلم ایر Air
(تا زمان انتشار مطلب)
وبسایت | میانگین امتیاز |
IMDB | ۷.۸ از ۱۰ |
کاربران متاکریتیک | ۷ از ۱۰ |
منتقدان راتن تومیتوز | ۹۱ درصد بر اساس ۲۷۰ نقد |
کاربران راتن تومیتوز | ۹۸ درصد |
منتقدان متاکریتیک | ۷۳ درصد براساس ۵۹ نقد |
صحبت های بازیگران فیلم ایر
بن افلک: همه درباره مایکل صحبت میکنند و شما هرگز او را نمیبینید
- افلک درباره چرایی عدم حضور فیزیکی جردن در فیلم این توضیح را به او داده است:«تو نمیتوانی در این فیلم باشی، بخاطر اینکه اول از همه تو برای بازی کردن در نقش خودت خیلی مسن هستی، دوم من توان مالی برای آوردنت ندارم و سوم اینکه اگر از بازیگر دیگری بخواهم که تو را جعل کند، هیچکس آن را باور نخواهد کرد».
- من این ایده را دوست دارم که همه درباره او صحبت میکنند و شما هرگز او را نمیبینید. زیرا یک نابغه به نوعی همین شکلی است: مرموز و گریزان. با اینحال برای ما معنایی دارد.
- من این ایده را دوست دارم که فکر کنید قرار است داستانی درباره مایکل جردن ببینید، اما در واقع در مورد شخصی است که برای مایکل جردن مهمترین آدم بود. کسی که بدون او مایکل جردنی وجود نداشت. به این ترتیب این به نوعی ادای احترام به هر شخصی است که چنین نقشی را در زندگی کسی ایفا کرده است. بنابراین اینکه توانستیم با او (وایولا دیویس) کار کنیم، یک نعمت بود. من به این فکر میکنم که اگر فردا با یک ماشین زیر گرفته شوم اشکالی ندارد، زیرا بهتر از این نمیتوانست اتفاق بیفتد.
مت دیمون: بازیگران بزرگ معمولا نویسندگان بزرگی نیز هستند
- هنگامی که فیلمنامه را خواندیم داستان آن خیلی جالب بنظر میرسید. ما با خود گفتیم این واقعا یک داستان جالب است. ما فراموش کرده بودیم که نایکی زمانی یک کمپانی کفش بازنده و دست چندم بود. جذاب بود که به گذشته برگردیم و آنچه که آنها قبل از همکاری با جردن بودند و قبل از آنکه همه اینها اتفاق بیفتد را مرور کنیم.
- بازیگران بزرگ معمولا نویسندگان بزرگی نیز هستند. او (دیویس) چیزهای زیادی به ما بخشید و این از هوش و استعداد او میآید. او به دلایلی یک جواهر آمریکایی است. او نمیتواند اشتباه عمل کند.
- کریس تاکر یک نویسنده و کمدین در سطح جهانی است و جیسون بیتمن چندین قسمت از مجموعه اوزارک که در آن به عنوان بازیگر نیز حضور دارد را کارگردانی کرده است. بنابراین اینطور بنظر میرسد که شما در حال جمع آوری یک تیم رویایی هستید که میتوانند بیایند و واقعا میدانند که باید چه کاری انجام بدهند. …آنها واقعا در ساخت فیلم به شما کمک میکنند.