محسن تنابنده متولد ۲۶ فروردین سال ۱۳۵۴ است و فعالیت در سینما را از سال ۱۳۸۲ و با حضور در فیلم سینمایی «دانه‌های ریز برف» به کارگردانی علیرضا امینی آغاز کرد. او در دهه ۸۰ در ۱۲ فیلم سینمایی و تله‌فیلم به عنوان بازیگر حضور داشت که از این میان تنها ۶ فیلم سینمایی فرصت اکران عمومی پیدا کردند.
تنابنده این روزها در سریال «رهایم کن» ساخته شهرام شاه‌حسینی بازیگر نقش اول است و به همین بهانه نگاهی آماری انداختیم به تعداد تماشاگران آثار سینمایی اکران شده محسن تنابنده در سینماهای ایران.
دهه ۸۰ | زمانی برای سیمرغ‌ها
اولین سیمرغ بلورین محسن تنابنده
پس از «دانه های ریز برف» که ۲۲ اردیبهشت سال ۱۳۸۴ در سینماها به روی پرده رفت و تنها حدود ۲ هزار مخاطب داشت، دومین فیلم اکران شده تنابنده «استشهادی برای خدا» ساخته علیرضا امینی بود که در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۸۶) در بخش مسابقه حضور داشت و محسن تنابنده برای هنرنمایی‌اش در نقش یک روحانی موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. فیلم استشهادی برای خدا با نقش‌آفرینی جمشید هاشم‌پور، احمد مهران‌فر، علی سرابی و سروناز مستوفی ۳ سال پس از تولید در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۸۸ در سینماهای ایران اکران شد و کمی بیش از ۵ هزار نفر به دیدن آن رفتند و رتبه ۶۱ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال به فیلم علیرضا امینی تعلق گرفت.
سیمرغ؛ این‌بار برای نقش اول
تنابنده پس از بازی در فیلم‌های مخاطب خاص و تجربی، در سال ۱۳۸۸ در ۲ فیلم سینمای بدنه ظاهر شد که هر ۲ استقبال نسبی تماشاگران را در پی داشتند: ملودرام تلخ «هفت دقیقه تا پاییز» و کمدی «سن پطرزبورگ». ضمن اینکه تنابنده در این سال یک فیلم دیگر نیز بازی کرد که هیچگاه فرصت اکران پیدا نکرد: «سنگ اول».
فیلم هفت دقیقه تا پاییز به کارگردانی علیرضا امینی و با حضور بازیگرانی چون هدیه تهرانی، حامد بهداد و خاطره اسدی در نقش‌های اصلی همراه با فیلم «سنگ اول» ساخته ابراهیم فروزش و هنرنمایی اندیشه فولادوند در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر در بخش مسابقه حضور داشتند که محسن تنابنده برای بازی در هر ۲ فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دست آورد. «هفت دقیقه تا پاییز» در ۶ بخش دیگر نامزد دریافت جایزه بود. هفت دقیقه… ۲۶ خرداد سال ۱۳۸۹ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و توانست نزدیک به ۲۳۰ هزار تماشاگر را با خود همراه کند و در نهایت در رتبه ۱۵ جدول پرتماشاگرترین‌های سال قرار گیرد.
کمدی سن پطرزبورگ ساخته بهروز افخمی و بازی پیمان قاسم‌خانی، اندیشه فولادوند، امین حیایی، بهاره رهنما، شیلا خداداد و… بدون حضور در جشنواره فیلم فجر، ۱۴ مهر سال ۱۳۸۹ اکران عمومی شد و نزدیک به ۳۷۲ هزار نفر به دیدن آن رفتند و جایگاه ششم جدول پربیننده‌ترین‌های سال به فیلم بهروز افخمی رسید.
انتخاب فیلم های متفاوت
تنابنده در سال ۱۳۸۹ در درام خیابانی «ندارها» به کارگردانی محمدرضا عرب و هنرنمایی پژمان بازغی، هانیه توسلی، مریم بوبانی، بهرنگ علوی و … بازی کرد و در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای سومین بار نامزد دریافت جایزه شد که در نهایت دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد و دهه ۸۰ را با ۳ جایزه به پایان برد. دهه‌ای موفقیت‌آمیز برای بازیگری که نشان داد توانایی بازی در هر نقشی را دارد.
فیلم ندارها ۹ شهریور سال ۱۳۹۰ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و برخلاف داستان پرکشش و جذاب خود تنها ۱۰۵ هزار نفر را توانست با خود همراه کند و رتبه ۲۶ جدول پرتماشاگرترین‌های سال را به دست آورد.
در همین سال محسن تنابنده فیلم «زمانی برای دوست داشتن» ساخته ابراهیم فروزش را نیز در اکران عمومی داشت. فیلمی که نگین صدیق گویا، بهناز جعفری، رضا شمسایی، محراب رضایی و … در آن ایفای نقش کرده بودند در تاریخ ۲۳ بهمن سال ۱۳۹۰ (۳ سال پس از ساخت) به روی پرده سینماهای ایران رفت و تنها نزدیک به ۶۲۰۰ نفر به استقبال آن رفتند و جایگاه ۷۶ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال را به دست آورد.
دهه ۹۰ | نوبت فتح گیشه‌ها توسط محسن تنابنده
تولد نقی معمولی در تلویزیون
تنابنده در سال ۱۳۸۹ علاوه بر بازیگری، به عنوان نویسنده و بازیگردان در سریال پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم حضور یافت و این سریال در دهه ۹۰ و تا سال ۱۳۹۸ در ۶ فصل به روی آنتن تلویزیون رفت و عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های دهه اخیر را از آن خود کرد. تنابنده در نقش «نقی معمولی» یکی از بهترین بازی‌های خود را در این ۶ فصل به نمایش گذاشت.
اما محسن تنابنده در این دهه ۹ فیلم سینمایی در اکران عمومی داشت که از این میان ۴ فیلم با استقبال خوب تماشاگران روبرو شدند و رتبه‌های خوبی را در جدول پربیننده‌ترین‌های سال اکران خود به دست آوردند.
تنابنده در ادامه روند تجربه گرایی‌اش در سال ۱۳۹۲ در فیلم «لامپ ۱۰۰» اولین ساخته سینمایی سعید آقاخانی در نقش یک معتاد، درخشان ظاهر شد اما فیلم که در بخش نگاه نوی سی و دومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد به موفقیتی دست نیافت. «لامپ ۱۰۰» با بازی دیگر بازیگرانی چون ساره بیات، مسعود کرامتی، پوریا پورسرخ، نیما شاهرخ شاهی، حمید لولایی و بهشاد شریفیان ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۳ و در بدترین زمان ممکن به اکران عمومی درآمد و حدود ۱۱۲ هزار نفر از آن دیدن کردند و جایگاه ۲۴ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال به فیلم سعید آقاخانی رسید.
پرمخاطب‌ترین فیلم کارنامه محسن تنابنده
محسن تنابنده از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ درگیر بازی در فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله» ساخته مجید مجیدی بود. فیلمی که در بخش خارج از مسابقه سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و سرانجام در تاریخ ۵ شهریور سال ۱۳۹۴ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و با جذب بیش از ۲ میلیون و ۴۶۴ هزار نفر به سالن‌های نمایش دهنده، عنوان پرتماشاگرترین فیلم سال را از آن خود کرد. تنابنده در فیلم مجیدی در نقش ساموئل یهودی ایفای نقش کرده بود. مهدی پاکدل، علیرضا شجاع نوری، مینا ساداتی، ساره بیات، داریوش فرهنگ، رعنا آزادی‌ور، نسرین نصرتی، صادق هاتفی و … دیگر بازیگران فیلم بودند. تا به امروز «محمد رسول الله» پرمخاطب‌ترین فیلم کارنامه سینمایی محسن تنابنده است.
تجربه ساخت اولین فیلم
در سال ۱۳۹۳ تنابنده در ۲ فیلم کمدی نیز بازی کرد که یکی از آن‌ها را نیز کارگردانی کرده بود و هر ۲ نیز در اکران سال ۱۳۹۴ با استقبال تماشاگران مواجه شدند؛ «گینس» اولین تجربه سینمایی محسن تنابنده در مقام کارگردان با هنرنمایی بازیگرانی چون رضا عطاران، حسین اسکندری، هومن حاجی عبدالهی، جمال اجلالی و… بدون حضور در جشنواره فیلم فجر در تاریخ ۳ تیر سال ۱۳۹۴ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و توانست ۶۳۶ هزار نفر را جذب سالن‌های نمایش دهنده کند و جایگاه ششم جدول پربیننده‌ترین‌های سال را به دست آورد.
«ایران برگر» ساخته مسعود جعفری جوزانی دیگر فیلم کمدی تنابنده در سال ۱۳۹۳ بود. این فیلم در سی و سومین جشنواره فیلم فجر در بخش مسابقه حضور داشت و موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی (مهین نویدی) شد. ضمن اینکه تنابنده در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد نیز نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود. علی نصیریان، سحر جعفری جوزانی، حمید گودرزی، نیوشا ضیغمی، احمد مهران‌فر، شهره لرستانی، گوهر خیراندیش، فریبا متخصص، هادی کاظمی، محمدرضا هدایتی و … بازیگران فیلم ایران برگر بودند که در تاریخ ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۳ و به عنوان برنامه نوروزی سال ۱۳۹۴ به روی پرده سینماهای ایران رفت و توانست حدود ۹۲۰ هزار تماشاگر را راهی سالن‌های نمایش دهنده کند و در رتبه ۴ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال قرار گیرد.
ملاقات دوباره با سیمرغ بلورین
محسن تنابنده در سال ۱۳۹۵ یکی دیگر از بازی‌های متفاوت و درخشانش را در فیلم «فِراری» ساخته علیرضا داودنژاد رو کرد و در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد و سومین سیمرغ بلورین کارنامه سینمایی‌اش را در تالار افتخاراتش ثبت کرد.
فیلم فراری سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه، بهترین صدابرداری و جایزه ویژه هیات داوران را نیز در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به دست آورد. در فراری، ترلان پروانه، سیامک صفری، سیما تیرانداز، محمدرضا داودنژاد و رضا داودنژاد بازی کردند و در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۱۳۹۶ و به عنوان برنامه نوروزی سال ۱۳۹۷ اکران شد و در نهایت حدود ۵۶ هزار نفر از آن دیدن کردند و جایگاه ۴۹ جدول پرتماشاگرترین‌های سال به فیلم داودنژاد تعلق گرفت.
تنابنده در سال ۱۳۹۷ یک فیلم سینمایی ساخت و در آن بازی نکرد: «قسم» با هنرنمایی مهناز افشار، حسن پورشیرازی، سعید آقاخانی، مهران احمدی و … در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در ۶ بخش از جمله بهترین فیلمنامه (محسن تنابنده) نامزد شد و البته هیچ جایزه‌ای کسب نکرد. فیلم قسم ۹ مرداد سال ۱۳۹۸ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و نزدیک به ۲۳۵ هزار نفر به دیدن آن رفتند و رتبه ۲۷ جدول پربیننده‌ترین آثار سال به قسم رسید.
حضوری درخشان در کسوت یک افغان
تنابنده در سال ۱۳۹۷ در یک فیلم سینمایی در نقش یک افغان بازی کرد. «شکستن همزمان بیست استخوان» به کارگردانی جمشید محمودی در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر حضور داشت و دیپلم افتخار بهترین فیلم آسیایی را در بخش جلوه‌گاه شرق از آن خود کرد. همچنین محسن تنابنده برای بازی در همین فیلم از هشتمین جشنواره فیلم استرالیا برنده جایزه شد. فیلم شکست همزمان بیست استخوان در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۹۸ اکران عمومی شد و نزدیک به ۲۱ هزار نفر جذب سالن‌های نمایش دهنده فیلم شدند و رتبه ۵۴ جدول پربیننده‌ترین آثار سال به فیلم جمشید محمودی تعلق گرفت.
تنابنده سعید حنایی می‌شود
محسن تنابنده در سال ۱۳۹۸ در فیلم «عنکبوت» ساخته ابراهیم ایرج‌زاد در نقش سعید حنایی قاتل زنجیره‌ای معروف هنرنمایی کرد. فیلمی که در آن ساره بیات، شیرین یزدان‌بخش، ماهور الوند، فرید سجادی حسینی، مهدی حسینی‌نیا، سیدجواد یحیوی و … بازی کردند، در بخش خارج از مسابقه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر و فقط مخصوص اهالی رسانه به نمایش درآمد. فیلم عنکبوت به عنوان جدیدترین حضور محسن تنابنده بر پرده سینماهای ایران، با ۲ سال تاخیر و در تاریخ ۲۶ بهمن ۱۴۰۰ اکران عمومی شد و نزدیک به ۷۵ هزار نفر به دیدن فیلم رفتند و رتبه ۹ جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال به فیلم ابراهیم ایرج‌زاد رسید.
تجربه حضوری جهانی محسن تنابنده در فیلم فرهادی
«قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی با وجود آنکه یک سال پس از «عنکبوت» ساخته شد، اما قبل از آن و در تاریخ ۵ آبان سال ۱۴۰۰ به روی پرده‌های سینماهای ایران نقش بست. امیر جدیدی، فرشته صدرعرفایی، احسان گودرزی، سارینا فرهادی، سحر گلدوست و… بازیگران فیلم اصغر فرهادی بودند. فیلم فرهادی بدون حضور در جشنواره فیلم فجر در بخش مسابقه جشنواره کن به نمایش درآمد و موفق شد به طور مشترک با فیلم «کوپه شماره ۶» به کارگردانی یوهو کاسمانن برنده جایزه بزرگ هیأت داوران جشنواره فیلم کن شود.
«قهرمان» که نامزدی گلدن گلوب در بخش بهترین فیلم خارجی زبان را هم با خود داشت، در سال ۱۳۹۸ در سینماهای ایران به اکران عمومی درآمد و توانست نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر را روانه سالن‌های نمایش دهنده کرده و عنوان سومین فیلم پرتماشاگر سال را از آن خود کند. «عنکبوت» آخرین فیلم محسن تنابنده به عنوان بازیگر است که بر پرده سینماهای ایران نقش بسته است.
آثار اکران نشده محسن تنابنده به عنوان بازیگر
محسن تنابنده در سال ۱۳۹۴ در فیلم تحسین شده «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین» ساخته سامان سالور به عنوان بازیگر هنرنمایی کرد، هرچند که فیلم سامان سالور هیچگاه رنگ پرده را در اکران عمومی ندید.
«آفساید» به کارگردانی جعفر پناهی و حضور کوتاه محسن تنابنده در نقش یک بلیط فروش دوره گرد، با اینکه در بخش خارج از مسابقه بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر شرکت داشت اما پس از جشنواره به محاق توقیف رفت و فرصت حضور بر پرده سینماها را از دست داد.
هومن سیدی پس از سریال «قورباعه» و پس از فیلم سینمایی «مغزهای کوچک زنگ زده» در سال ۱۴۰۱ دست به کار ساخت فیلمی با نام «جنگ جهانی سوم» و با هنرنمایی محسن تنابنده در نقش اصلی شد. مهسا حجازی و ندا جبرائیلی دیگر بازیگران اصلی فیلم بودند. «جنگ جهانی سوم» به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۳ برای چند روز و به صورت کاملا محدود در سینماهای ایران به نمایش درآمد. تنابنده برای بازی در این فیلم از جشنواره فیلم ونیز جایزه بهترین بازیگر را دریافت کرد.
درباره سریال رهایم کن چه می‌دانیم؟
«سه کام حبس» به کارگردانی سامان سالور و «روزی روزگاری آبادان» اولین ساخته سینمایی حمیدرضا آذرنگ که به ترتیب در سی و نهمین و چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش مسابقه حضور داشتند به دلیل همه گیری کرونا همچنان در صف اکران هستند. در «سه کام حبس» که در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر در ۴ بخش نامزد دریافت جایزه بود و البته به موفقیتی دست نیافت، بازیگرانی چون پریناز ایزدیار، سمیرا حسن پور، متین ستوده، مریم بوبانی و یدالله شادمانی ایفای نقش کرده بودند.
«روزی روزگاری آبادان» هم که در آن فاطمه معتمدآریا، الهام شفیعی، هیراد آذرنگ، سهیل جمالی و امیرحسین ابراهیمی هنرنمایی کرده بودند در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر در هفت بخش نامزد دریافت جایزه بود که در نهایت توانست سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه (سهیل دانش اشراقی) را از آن خود کند. محسن تنابنده برای بازی در این فیلم نیز نامزد دریافت جایزه بود.
بیشترین همکاری با کارگردانان در فیلم‌ها
- علیرضا امینی / ۴ فیلم؛ «کنار رودخانه» (بازیگردان)، «دانه های ریز برف» (بازیگر)، «استشهادی برای خدا» (بازیگر و نویسنده) و «هفت دقیقه تا پاییز» (بازیگر و نویسنده)
- شاهد احمدلو / ۲ فیلم؛ «چند می‌گیری گریه کنی؟» (نویسنده) و «اگه می‌تونی منو بگیر» (نویسنده)
- ابراهیم فروزش / ۲ فیلم؛ «زمانی برای دوست داشتن» (بازیگر) و «سنگ اول» (بازیگر)
- سامان سالور / ۲ فیلم؛ «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین» (بازیگر) و «سه کام حبس» (بازیگر)
تعداد تماشاگران آثار اکران شده محسن تنابنده
| ردیف | نام فیلم | سال ساخت |
تاریخ اکران |
سال اکران |
تعداد تماشاگران |
رتبه |
| ۱ | دانه های ریز برف | ۱۳۸۲ | ۲۲ اردیبهشت | ۱۳۸۴ | ۲,۱۱۲ | ۱۲۰ |
| ۲ | استشهادی برای خدا | ۱۳۸۵ | ۲۵ آذر | ۱۳۸۸ | ۵,۰۳۲ | ۶۱ |
| ۸ | هفت دقیقه تا پاییز | ۱۳۸۸ | ۲۶ خرداد | ۱۳۸۹ | ۲۲۶,۶۰۱ | ۱۵ |
| ۹ | سن پطرزبورگ | ۱۳۸۸ | ۱۴ مهر | ۱۳۸۹ | ۳۷۱,۶۶۰ | ۶ |
| ۷ | ندارها | ۱۳۸۹ | ۹ شهریور | ۱۳۹۰ | ۱۰۵,۳۱۳ | ۲۶ |
| ۳ | زمانی برای دوست داشتن | ۱۳۸۷ | ۲۳ بهمن | ۱۳۹۰ | ۶,۱۶۹ | ۷۶ |
| ۱۰ | لامپ ۱۰۰ | ۱۳۹۲ | ۲۲ بهمن | ۱۳۹۳ | ۱۱۱,۴۸۶ | ۲۴ |
| ۱۲ | ایران برگر | ۱۳۹۳ | ۲۰ اسفند ۱۳۹۳ | ۱۳۹۴ | ۹۱۷,۵۸۶ | ۴ |
| ۱۱ | گینس | ۱۳۹۳ | ۳ تیر | ۱۳۹۴ | ۶۳۶,۶۶۱ | ۶ |
| ۱۳ | محمد رسول الله | ۱۳۹۳ | ۵ شهریور | ۱۳۹۴ | ۲,۴۶۳,۱۲۵ | ۱ |
| ۱۴ | فراری | ۱۳۹۵ | ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ | ۱۳۹۷ | ۵۵,۷۰۰ | ۴۹ |
| ۱۹ | قسم | ۱۳۹۷ | ۹ مرداد | ۱۳۹۸ | ۲۳۴,۰۱۵ | ۲۷ |
| ۱۵ | شکستن همزمان بیست استخوان | ۱۳۹۷ | ۲۲ شهریور | ۱۳۹۸ | ۲۰,۶۶۹ | ۵۴ |
| ۱۸ | قهرمان | ۱۳۹۹ | ۵ آبان | ۱۴۰۰ | ۴۹۸,۹۵۴ | ۳ |
| ۲۱ | عنکبوت | ۱۳۹۸ | ۲۶ بهمن | ۱۴۰۰ | ۷۵,۰۰۰ | ۹ |
| میانگین تعداد تماشاگر | ۳۸۲,۰۰۶ |
ده فیلم پرتماشاگر تنابنده
| ردیف | نام فیلم | سال ساخت |
تاریخ اکران |
سال اکران |
تعداد تماشاگران |
رتبه |
| ۱ | محمد رسول الله | ۱۳۹۳ | ۵ شهریور | ۱۳۹۴ | ۲,۴۶۳,۱۲۵ | ۱ |
| ۲ | ایران برگر | ۱۳۹۳ | ۲۰ اسفند ۱۳۹۳ | ۱۳۹۴ | ۹۱۷,۵۸۶ | ۴ |
| ۳ | گینس | ۱۳۹۳ | ۳ تیر | ۱۳۹۴ | ۶۳۶,۶۶۱ | ۶ |
| ۴ | قهرمان | ۱۳۹۹ | ۵ آبان | ۱۴۰۰ | ۴۹۸,۹۵۴ | ۳ |
| ۵ | سن پطرزبورگ | ۱۳۸۸ | ۱۴ مهر | ۱۳۸۹ | ۳۷۱,۶۶۰ | ۶ |
| ۶ | قسم | ۱۳۹۷ | ۹ مرداد | ۱۳۹۸ | ۲۳۴,۰۱۵ | ۲۷ |
| ۷ | هفت دقیقه تا پاییز | ۱۳۸۸ | ۲۶ خرداد | ۱۳۸۹ | ۲۲۶,۶۰۱ | ۱۵ |
| ۸ | لامپ ۱۰۰ | ۱۳۹۲ | ۲۲ بهمن | ۱۳۹۳ | ۱۱۱,۴۸۶ | ۲۴ |
| ۹ | ندارها | ۱۳۸۹ | ۹ شهریور | ۱۳۹۰ | ۱۰۵,۳۱۳ | ۲۶ |
| ۱۰ | عنکبوت | ۱۳۹۸ | ۲۶ بهمن | ۱۴۰۰ | ۷۵,۰۰۰ | ۹ |
