معرفی و نقد کامل فیلم نهنگ دارن آرونوفسکی

داستان فیلم نهنگ درباره چیست؟

خلاصه داستان فیلم نهنگ یا وال The Whale آرنوفسکی از این قرار است؛ چارلی یک معلم انگلیسی ساکن ایالت آیداهو است. او با ۲۷۲ کیلو وزن که دامنه حرکتی‌اش را محدود کرده است اشتیاق خود به ادبیات را (به ویژه رمان مورد علاقه‌اش موبی دیک) در حالی‌که که روی کاناپه خود نشسته است به شکل کاملا مجازی به اشتراک می‌گذارد. چارلی علاوه بر مرض چاقی ناخوشایندش آنقدر افسرده است که به سمت خودکشی پیش می‌رود، زیرا او سعی دارد تا سر حد مرگ بخورد. تنها دلیلی که چارلی را از رسیدن هر چه سریع‌تر به این هدف بازمی‌دارد، تمایلش به برقراری رابطه مجدد با دختر نوجوانش الی است. در واقع این آخرین فرصت چارلی گوشه‌گیر برای رستگاری است.

فیلم وال براساس یک نمایشنامه ساخته شده است

همانطور که اشاره کردیم فیلم نهنگ یا وال براساس نمایشنامه‌ای در سال ۲۰۱۲ نوشته ساموئل دی. هانتر ساخته شده است. او خود کار اقتباس روی این نمایشنامه را انجام داده است. این نمایش در زمان خود با نقدهای بسیار مثبتی روبرو شد و چندین جایزه معتبر دریافت کرد. این نمایشنامه درباره یک معلم انگلیسی میانسال ۲۷۲ کیلویی است که پس از ترک خانواده‌اش سعی می‌کند دوباره با دختر نوجوان خود ارتباط برقرار کند. مردی که برای کنار آمدن‌ با غم‌های خود تصمیم می‌گیرد که تا سر حد مرگ به خوردن رو بیاورد. نمایشنامه هانتر کاوشی در مضامین پیچیده‌ای مانند خودویرانگری و اعتیاد است که البته برای آرونوفسکی تازگی چندانی ندارند. سبک آرونوفسکی بدون شک برای اقتباس از چنین اثری مناسب است، زیرا فیلم‌های او اغلب درباره شخصیت‌های افسرده حال و مغمومی هستند که بخاطر عناصر آزاردهنده و ملودراماتیک‌شان شناخته می‌شوند.

درباره کارگردان نهنگ؛ دارن آرونوفسکی

آرونوفسکی در دانشگاه هاروارد فیلمسازی خواند و با فیلم ترسناک روانشناختی پی، نخستین فیلم بلند خود را کارگردانی کرد. منتقدان و تماشاگران از همان اولین فیلم آرونوفسکی به استعداد ویژه او در فیلمسازی پی بردند. او از آن زمان مدام در حال ساخت فیلم‌هایی است که مخاطبانش را سرگرم و حتی گاهی شوکه می‌کنند. در واقع، دوستداران سینمای آرونوفسکی معتقدند که او فیلمسازی با یک ذهنیت سینمایی شگفت‌انگیز است. فیلمسازی که همواره به گفتن داستان‌هایی متعهد است که احساس می‌کند باید به تصویر کشیده شوند. از این منظر کارنامه سینمایی او بطور شگفت‌انگیزی متنوع است و طیف گسترده‌ای از فیلم‌هایی با بودجه‌ها و مقیاس‌ها و ژانرهای متفاوت را در بر می‌گیرد. در کارنامه او هم فیلمی با مقیاس حماسی کتاب مقدس مانند نوح دیده می‌شود و هم فیلمی در محیط محصور اما هیجان‌انگیز و پرهرج و مرج مانند مادر!

زمانی که خبر رسید آرونوفسکی قرار است نمایشنامه تحسین شده ساموئل دی. هانتر یعنی نهنگ را اقتباس کند کنجکاوی‌های زیادی پیرامون این پروژه تازه او شکل گرفت. فیلمی که احتمالا کوچک‌ترین پروژه‌ای است که آرونوفسکی تاکنون روی آن کار کرده، هرچند بنظر می‌رسد که هنوز مضمون وجودی جایگاه یک انسان در جهان در اینجا نقش اصلی را ایفا می‌کند. اما شاید کنجکاوی‌برانگیزترین نکته درباره فیلم نهنگ حضور برندن فریزر در نقش اصلی باشد. بازیگری که فراز و نشیب‌های زیادی در حرفه خود داشته است. استعداد و کاریزمای فریزر همواره نادیده گرفته شده است، اما او با فیلم نهنگ در بازگشتی حماسی و کاملا شایسته دوباره توجهات را به خود جلب کرد.

بازیگران و عوامل فیلم نهنگ

بازگشت برندن فریزر

برندن فریزر اگرچه بیش‌تر بخاطر بازی در سه گانه مومیایی (The Mummy) شناخته می‌شود، اما کارنامه بسیار متنوعی دارد که شامل هنرنمایی در فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف می‌شود. در کارنامه بازیگری او از کمدی‌های تمام عیاری مانند مسحور (Bedazzled) تا درام ابرقهرمانی اگزیستانسیالی مانند سریال تلویزیونی دووم پاترول (Doom Patrol) دیده می‌شود. نهنگ به راحتی می‌تواند جاه‌طلبانه‌ترین و چالش‌برانگیزترین نقش فریزر تا به امروز باشد. البته بنظر می‌رسد که رنسانس فریزر با نهنگ تازه شروع شده است. زیرا او پس از درخشش در نقش چارلی، به احتمال زیاد امسال با فیلم قاتلان ماه گل (Killers of the Flower Moon) مارتین اسکورسیزی در نقش سیاستمدار آمریکایی ویلیام استیون همیلتون دوباره به روی پرده بازخواهد گشت. علاوه بر این او به تازگی در پروژه جدید مکس بارباکو، کارگردان پالم اسپرینگز (Palm Springs)، با عنوان برادران (Brothers) حضور پیدا کرده است.

حضور ستاره سریال چیزهای عجیب

سیدی سینک، بازیگر نقش مکس میفیلد در سریال بسیار محبوب چیزهای عجیب (Stranger Things)، در نقش الی، دختر ۱۷ ساله چارلی، حضور دارد. سینک سابقه خوبی برای بازی در ژانر وحشت دارد و در فیلم اسلشر سه قسمتی خیابان ترس (Fear Street) و فیلم ترسناک ایلای (Eli)، هنرنمایی کرده است. تماشای بازی او در فیلمی که هیجانات روانشناختی عمیق‌تری را کاوش می‌کند، جذاب خواهد بود.

علاوه بر فریزر و سینک، چهره‌های شناخته‌شده دیگری در نقش‌های فرعی حضور دارند. سامانتا مورتون که برای بازی در فیلم‌هایی مانند گزارش اقلیت (Minority Report) استیون اسپیلبرگ و نیویورک، جز به کل (Synecdoche, New York) چارلی کافمن شناخته می‌شود شخصیت مری را به تصویر کشیده است. مری، مادر الی و همسر سابق چارلی است. هانگ چائو نیز در نقش پرستار و همراه چارلی حضور دارد. نقشی که برای چائو نامزدی اسکار در بخش بهترین بازیگر زن نقش مکمل را به ارمغان آورده است. همچنین شاهد نقش‌آفرینی تای سیمپکینز در نقش یک مبلغ مذهبی به نام توماس خواهیم بود.

سایر عوامل فیلم وال

متیو لیباتیک که فیلمبرداری همه فیلم‌های آرونوفسکی بجز کشتی‌گیر را انجام داده است، در اینجا نیز در کنار او حضور دارد. تدوین فیلم توسط اندرو ویزبلوم انجام شده که با آرونوفسکی در فیلم‌های قوی سیاه، مادر!، نوح و کشتی‌گیر کار کرده است. آرونوفسکی همچنین در اینجا با طراح صحنه و لباس فیلم قبلی‌اش مادر!، دنی گلیکر، دوباره همکاری کرده است.

راب سیمونسن آهنگسازی نهنگ را انجام داده است. این نخستین همکاری سیمونسن با آرونوفسکی محسوب می‌شود. سیمونسن که پیش از این موسیقی فیلم‌های مستقل کوچک‌تری مانند اکنون شگفت‌انگیز (The Spectacular Now) را ساخته، اخیرا روی پروژه‌های تجاری‌تر و بزرگ‌تری مانند دختر ستاره‌ای هالیوود (Hollywood Stargirl) از دیزنی و پروژه آدم (The Adam Project) از نتفلیکس کار کرده است.

نقد و بررسی منتقدان درباره نهنگ آرونوفسکی

شیکاگو سان تایمز | امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰

ریچارد روپر | فریزر در اینجا به چارلی تبدیل می‌شود. شخصیتی که فریزر او را با هوشمندی، ترحم، شوخ‌طبعی و احساس به تصویر می‌کشد. این یکی از بهترین بازی‌های سال در یکی از بهترین فیلم‌های سال است.

نیویورک پست | امتیاز: ۸۸ از ۱۰۰

جانی اولکسینسکی | فریزر آنچه را که می‌توانست یک شوخی، یک تراژدی یکنواخت و یا حتی یک سخنرانی درباره وزن باشد را می‌گیرد و آن را به شکلی بسیار خوب با انسانیتی شگفت‌انگیز آغشته می‌سازد.

لیتل وایت لایز | امتیاز: ۸۰ از ۱۰۰

هانا استرانگ | تماشای اینکه به فریزر نقشی محول شده است که می‌تواند با جان و دل آن را بازی کند، لذت‌بخش است. در واقع این بازی ظریف او است که نهنگ را از تبدیل شدن به یک نمایش فرومایه و یا یک اپیزود بسیار تصنعی از برنامه تلویزیونی واقع‌نما و استثمارگرانه زندگی ۶۰۰ پوندی من (My 600-lb Life) نجات می‌دهد.

تایم | امتیاز: ۷۰ از ۱۰۰

استفانی زاکارک | گاهی اوقات یک بازیگر می‌تواند به کم کردن ضعف‌ها و کاستی‌های یک کارگردان کمک کند و این کاری است که فریزر در اینجا انجام می‌دهد.

بی بی سی | امتیاز: ۶۰ از ۱۰۰

نیکلاس باربر | نهنگ ریتم، ساختار و قراردادهای یک ملودرام خوب اما کلیشه‌ای را حفظ می‌کند.

Reelviews | امتیاز: ۵۰ از ۱۰۰

جیمز براردینلی | سمت بدبین من معتقد است که این فیلم اساسا ممکن است برای تمجیدهای آخر سال ساخته شده باشد، زیرا بنظر نمی‌رسد دلیل قانع‌کننده دیگری برای ساخت این فیلم وجود داشته است.

رولینگ استون | امتیاز: ۴۰ از ۱۰۰

دیوید فیر | نهنگ می‌داند که در هسته خود یک پتانسیل بالقوه دارد با اینحال همچنان در تلاش است تا به شما ثابت کند که یک بیانیه قابل توجه و مهم است. فیلمی که نمی‌تواند خود را از له شدن زیر وزن احساسی و نمادین خود باز دارد.

راجر ایبرت | امتیاز: ۳۸ از ۱۰۰

کریستی لمیر | وال فیلمی نفرت‌انگیز با بازی‌های عالی است.

نقد فیلم نهنگ از سایت اسکرین رنت

می عبدالباقی | وال بخاطر بازی فوق‌العاده برندن فریزر شناخته می‌شود. البته فریزر که فعالیت حرفه‌ای‌اش به عنوان یک بازیگر برای مدتی طولانی متوقف شده بود، شایسته این تمجیدها بخاطر ایفای نفش چارلی است. تازه‌ترین فیلم دارن آرونوفسکی فیلمساز، براساس فیلمنامه‌ای از ساموئل دی. هانتر، به دلیل بازی فریزر در نقش اصلی، اثری قدرتمند است. در واقع این رمز موفقیت فیلم محسوب می‌شود. در حالیکه فیلم مصمم است رنج و دردی که شخصیت اصلی‌اش احساس می‌کند را به ملموس‌ترین شکل به تصویر بکشد، لحظاتی از آسیب‌پذیری ملایم و تعمق در گناه، رستگاری، اندوه و تروما در آن وجود دارد.

چارلی (فریزر) یک استاد انگلیسی ۶۰۰ پوندی است که از نارسایی احتقانی قلب رنج می‌برد. او تنها زندگی می‌کند و عمدتا بی‌حرکت است، اگرچه دوستش لیز (هانگ چائو) که یک پرستار است اغلب به ملاقاتش می‌رود. همچنین یک مبلغ مذهبی سمج و مزاحم به نام توماس (تای سیمپکینز) که در تلاش برای نجات چارلی است نیز به دیدنش می‌رود. هنگامی که درد به چارلی حمله می‌کند او برای اینکه آرام شود و احساس بهتری داشته باشد، مقاله‌ای درباره موبی دیک می‌خواند. با اینحال، چارلی که می‌داند پایان زندگی‌اش نزدیک است با دخترش الی (سیدی سینک) که با او رابطه‌ای ندارد تماس می‌گیرد، به این امید که قبل از مرگش رابطه‌شان را ترمیم کند.

بازی فریزر در فیلم نهنگ یا وال، گیرا و ظریف است. او چارلی را سرشار از خوش بینی، مهربانی و همدلی تجسم می‌بخشد. در حالیکه اکثر شخصیت‌ها، به استثنای لیز، بسیار آزاردهنده و بی‌رحم هستند، چارلی اینگونه نیست. فیلم این مسئله را تایید می‌کند که او در طول زندگی‌اش چیزهای بسیاری را تجربه کرده است

بازی فریزر گیرا و ظریف است. او چارلی را سرشار از خوش بینی، مهربانی و همدلی تجسم می‌بخشد. در حالیکه اکثر شخصیت‌ها، به استثنای لیز، بسیار آزاردهنده و بی‌رحم هستند، چارلی اینگونه نیست. فیلم این مسئله را تایید می‌کند که او در طول زندگی‌اش چیزهای بسیاری را تجربه کرده است. از جمله اینکه او عشق زندگی خود را از دست داد و نتوانست آنطور که می‌خواست در کنار دخترش باشد. علی رغم همه این سختی‌ها، احساس پشیمانی و اندوه چارلی بر نیاز او برای یافتن بارقه‌ای از نور و روشنایی در یک موقعیت تراژیک دیگر غلبه نمی‌کند. نهنگ چارلی را از دریچه‌ای همدلانه به تصویر می‌کشد. داستان به اندازه کافی شخصیت او را بررسی می‌کند تا او و سفرش را درک کنیم. سفرش از جایی که بود تا نقطه‌ای که زندگی در نهایت او را به آنجا می‌رساند. شخصیت‌های دیگر همدردی خود را نشان می‌دهند و می‌خواهند کمک کنند، اما آن‌ها خودشان گم شده‌اند و به کسی که ظاهرا به انداره کافی هدف آسانی بنظر می‌رسد ضربه می‌زنند.

فیلم نهنگ داستانی حزن‌انگیز از اندوه، پشیمانی و رستگاری است. فیلم چارلی را نشان می‌دهد که با نزدیک شدن به مرگ به زندگی‌اش نگاه می‌کند –شادی‌ها و لذت‌ها و گام‌های اشتباهی که در این مسیر برداشته – و همچنین به مذهب، تمایلات جنسی و والد بودن، می‌اندیشد. وال از عملکرد پیچیده برندن فریزر که تمام احساسات چارلی را با صداقت و حساسیت به تصویر می‌کشد، قدرت می‌گیرد. بازی باوقار، صادقانه و زیبای او به شیوه‌ای است که چارلی را عمیق و انسانی می‌سازد. بدون فریزر، نهنگ آن چیزی که هست نمی‌شد، به ویژه اینکه جنبه‌های مختلف فیلمنامه در بهترین حالت سطحی و در بدترین حالت به شکلی غیرضروری ملودراماتیک و احساسات گرایانه هستند. با اینحال، سفر چارلی و تمایل او به دوست داشتن و دوست داشته شدن، واکنش احساسی لطیف و دلسوزانه‌ای را برمی‌انگیزاند. چارلی پس از تمام چیزهایی که پشت سر گذاشته، آسیب‌هایی که تجربه کرده و ضعف‌هایی که به عنوان یک پدر داشته است، تنها می‌خواهد با نگاهی روشن و امیدوار به دنیا و زندگی خود نگاه کند و زیبایی آن را ببیند. کاری که فریزر با اجرای خود انجام می‌دهد دوست داشتنی است و یکی از قوی‌ترین و امیدبخش‌ترین جنبه‌های فیلم را تشکیل می‌دهد.

فیلم آرونوفسکی خالی از اشکالات نیست. توهین لفظی زیادی به چارلی می‌شود و دخترش الی به ویژه رفتاری منزجرکننده با او دارد. قساوت و بی‌رحمی‌ای که در اقدامات و حرف‌های برخی از شخصیت‌ها وجود دارد گاهی بیش از حد بنظر می‌رسد و تماشای فیلم را در لحظاتی آزاردهنده می‌سازد. این امر به ویژه در زمانی صادق است که آرونوفسکی چارلی را به شکل وحشتناکی به نمایش می‌گذارد که به منظور منزجر کردن مخاطبان طراحی شده است بجای اینکه در جهت ایجاد همدلی‌ای حرکت کند که در صحنه‌های دیگر پیشنهاد می‌دهد. گویی سازندگان نهنگ می‌خواستند تا قبل از پایان فیلم چارلی را در معرض بدترین موقعیت‌ها قرار بدهند. در واقع این تمایل ظاهری برای ایجاد دردی بی‌پایان برای شخصیت اصلی است که شاید مخاطبان را دلسرد کند.

در حالیکه نهنگ هرگز کسل‌کننده نیست، صحنه‌پردازی بیش از حد تئاتری آن برخی از عناصر فیلمنامه را به یک ملودرام پرحرارت  تبدیل می‌کند که همیشه نتیجه نمی‌دهد. با اینحال نهنگ فیلمی حائز اهمیت است، اگر کسی بتواند با درد چارلی همراه شود و پیشمانی، احساس گناه و اندوه او را لمس می‌کند. اگرچه فیلم اغلب خوانش‌هایی سطحی از مذهب و روابط پدر و دختر ارائه می‌دهد، اما تنها بخاطر اجرای فریزر ارزش تماشا کردن دارد.

 

امتیاز سایت های سینمایی به فیلم نهنگ (تا زمان انتشار مطلب)

وبسایت	میانگین امتیاز
IMDB	۸ از ۱۰
کاربران متاکریتیک	۷.۸ از ۱۰
منتقدان راتن تومیتوز	۶۵ درصد بر اساس ۲۹۴ نقد
کاربران راتن تومیتوز	۹۱ درصد
منتقدان متاکریتیک	۶۰ درصد براساس ۵۴ نقد

مصاحبه با برندن فریزر و دارن آرونوفسکی

برندن فریزر: همه ما یک چارلی در زندگی خود می‌شناسیم

همه ما یک چارلی در زندگی خود می‌شناسیم. آن‌ها شاید دوست یا عضو خانواده نباشند، اما قطعا با افراد زیادی روبرو شده‌ایم که مانند او هستند؛ کسانی که با چاقی زندگی می‌کنند. در مورد چارلی، این مسئله برای سلامتی‌اش خطرناک است، زیرا او وزن بسیار زیادی دارد. او کسی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. زندگی او و داستانش پشت درهای بسته یک آپارتمان ۲ خوابه در جایی در آیداهو رقم می‌خورد. ما تا کنون درباره این زندگی درونی چیزی نمی‌دانستیم. دارن این فیلم را با داستانی از ساموئل ساخت و ما را به آن دعوت کرد. او از ما می‌خواهد طرز تفکر متعصبانه خود درباره آدم‌هایی که با چاقی زندگی می‌کنند را تغییر بدهیم.

شما در هنر مجاز به ریسک هستید. شما باید به سمت خطر بروید. جایی که بیش‌ترین پیشرفت برای شما رخ می‌دهد، اغلب جایی است که جالب‌ترین انتخاب‌ها انجام می‌شود. باتوجه به اینکه این فیلم توسط آرونوفسکی کارگردانی شده است می‌دانستم انتخاب درستی است. فیلمسازی در کلاس جهانی که دائما شرایط انسانی را به چالش می‌کشد و هرگز پاسخ‌های ساده‌ای در اختیارمان نمی‌گذارد تا خودمان تعمق کنیم. نمی‌دانستم برای بازی در این نقش دعوت می‌شوم یا خیر، زیرا دارن نمی‌دانست که قرار است این فیلم را بسازد یا نه. این مسئله به این بستگی داشت که او یک بازیگر پیدا کند.

دارن آرونوفسکی: ۱۰ سال پیش اولین‌بار نهنگ را به عنوان یک نمایش دیدم

تصور می‌کنم این فیلم تماما درباره برقراری ارتباط با افرادی است که شما معمولا با آن‌ها ارتباط برقرار نمی‌کنید. فکر می‌کنم وقتی ۱۰ سال پیش اولین‌بار نهنگ را به عنوان یک نمایش دیدم، شخصیت‌هایی روی صحنه بودند که نمی‌دانستم قرار است با آن‌ها ارتباط برقرار کنم و در عرض ۵ دقیقه شروع به نزدیک شدن به آن‌ها کردم و در پایان نمایش گریه کردم. بنابراین این داستان با پتانسیل تبدیل شدن به یک فیلم واقعا هیجان‌انگیز بود. زیرا در این زمان است که فیلم‌ها در بهترین حالت خود قرار می‌گیرند. هنگامی که شما در یک فیلم با شخصیت‌هایی ملاقات می‌کنید که غیرمنتظره‌ هستند اما کاملا به یک‌دیگر متصل هستید.

یکی از دلایل مهمی که من این فیلم را زودتر نساختم این بود که بازیگر دیگری وجود داشت که واقعا علاقه‌مند بود با من کار کند اما این اتفاق نیفتاد. فکر می‌کنم تمام دلیل ساخت این فیلم این بود که به چارلی جان ببخشیم و تجربه‌، همدلی، احساسات، شادی و زیبایی‌اش را با دنیا به اشتراک بگذاریم. من بطور تصادفی به کلیپی کوتاه از برندن برخوردم. من هرگز پیش از این به او فکر نکرده بودم اما با دیدن این کلیپ ناگهان فهمیدم که چگونه با او می‌توانم چارلی را به تصویر بکشم و فکر کردم ایده جذابی است. بعد وقتی با برندن ملاقات کردم، او فقط پر از نور و زندگی بود و تمایل زیادی برای بازگشت به کار داشت.

 

پوستر فیلم نهنگ یا وال