همه آنچه درباره فیلم سرهنگ ثریا باید بدانید

بهترین فیلم های دفاع مقدس؛ از جنگی تا اجتماعی

خلاصه داستان فیلم سرهنگ ثریا

فیلم سرهنگ ثریا محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که از زاویه‌ای متفاوت به حضور سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در پادگان اشرف می‌پردازد. داستان مادری که فرزندش توسط گروه منافقین به پادگان اشرف رفته است و مادر تلاش خود را برای آزادی فرزندش از دست این گروه تروریستی انجام می‌دهد. این فیلم سینمایی اولین ساخته سینمایی لیلی عاج است و از داستانی واقعی الهام گرفته شده است. اما در خلاصه داستان رسمی آن آمده: «این راه با گریه باز نمیشه!»

 

بازیگران و عوامل فیلم سرهنگ ثریا

بازیگران: ژاله صامتی، وحید آقاپور، حمیدرضا محمدی، دیبا زاهدی، سلیمه رنگزن، شهروز آقایی‌پور، منیره حسین‌زاده و مجید پتکی

نویسنده و کارگردان: لیلی عاج، تهیه‌کننده: جلیل شعبانی، مدیر فیلمبرداری: علیرضا برازنده، تدوین: فرامرز هوتهم، موسیقی: بهزاد عبدی، طراح صحنه: بابک پناهی، طراح لباس: مهرناز اکبری، طراح چهره‌پردازی: مهدی صیاد، صدابردار: حسین بشاش، صداگذاری: آرش قاسمی، مجری طرح: مجید صادقی‌ولنی، جلوه‌های بصری: محمد برادران، جلوه‌های ویژه میدانی: حمید رسولیان، مدیر تولید: امیر اسکندری، مدیر برنامه ریزی: محمد ثقفی، منشی صحنه: آزاده جهانبخش، مدیر تدارکات: سید رسول حسینی، عکاس: سمیه جعفری، طراح پوستر و لوگو: احسان حسینی، محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج.

لیلی عاج کارگردان سرهنگ ثریا کیست؟

لیلی عاج متولد ۱۳۵۷ است؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان که مدرک کارشناسی ارشد در رشته ادبیات نمایشی دارد. او دوره فیلمسازی را در انجمن سینمای جوانان گذرانده است. عاج از نویسندگی تا دستیاری در تئاتر را تجربه کرده تا به کارگردانی برسد. تولید اثر در حوزه فیلم کوتاه و تلویزیون را هم باید به فهرست تجربیاتش اضافه کرد. فیلم‌های کوتاهی چون «پاییز»، «همین»، «هه‌ره وس»، «زن خط تیره مرد» و «هرچه تو را به یاد من بیاندازد زیباست» از جمله آثار اوست. لیلی عاج در تلویزیون هم در سمت‌های نویسنده و کارگردان، مدیر تولید و دستیار تهیه فعالیت کرده و فیلم «لونه شغال» را هم نویسندگی کرده است. حالا در کنار همه این تجربیات، فیلم سرهنگ ثریا colonel soraya 2023 اولین تجربه فیلمسازی عاج محسوب می‌شود.

 

جایزه های فیلم سرهنگ ثریا

سیمرغ بلورین گوهرشاد | جایزه ویژه وزیر ارشاد | چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۱
لیلی عاج | دیپلم افتخار بهترین فیلم اول | چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۱

ژاله صامتی | جایزه بهترین بازیگر زن | هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت – ۱۴۰۱
جایزه ویژه هیات داوران | هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت – ۱۴۰۱

 

نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم سرهنگ ثریا

برنامه نقد سینما

محمد تقی فهیم | فیلم کار قابل تقدیری بود اما یکی از مهم ترین اشکالات که می شود از آن گرفت این است که مخاطب دهه هشتادی که نمی داند مریم رجوی کیست و منافقین چه کسانی هستند، متوجه نمی شوند که چرا فرزندان خانواده ها حاضر به ترک اردوگاه اشرف نیستند. در حالی که مخاطب امروزی باید ماهیت شخصیت ها را در سیر داستان ببیند.

خبرگزاری ایسنا

علیرضا بهرامی | «سرهنگ ثریا» در قاب‌ها بیشتر یک تله فیلم است. این بدان معناست که این‌گونه فیلم‌ها در محتوا نیز ممکن است به نوعی از تک گویی منجر شود که این احتمال در فیلم مورد بحث ما محقق شده است. همین تک‌گویی لوکیشن آن را هم محدود کرده است. البته طراحی صحنه قابل قبول که قاعدتا در مکان دیگر غیر از جغرافیای واقعی نیز احداث شده، از نقطه‌های مثبت فیلم است. اما به هر حال تک گویی در هر فیلم موجب می‌شود که بار دراماتیک قصه تحت تاثیر قرار گیرد.

روزنامه فرهیختگان

آراز مطلب‌زاده | فیلم «سرهنگ ثریا» ایده اولیه نابی دارد. سینمای ایران تا به امروز مادران ماندگاری را به خود دیده است اما اثری را به یاد ندارم که قهرمانش مادر یک عضو سازمان مجاهدین‌خلق بوده باشد. سرهنگ ثریا درباره مادری است که برای ملاقات با فرزند مجاهد خود مرارت‌ها و ملالت‌های فراوان و فرساینده‌ای را متحمل می‌شود.

سایت شهرآرانیوز

«سرهنگ ثریا» درباره چیرگیِ ایدئولوژی (بگوییم مجموعه‌باور‌هایی که هر کسی، آگاهانه یا ناآگاهانه، دارد و، خواسته یا ناخواسته، براساس آن‌ها رفتار می‌کند) و چیرگی بر ایدئولوژی است، اینکه ایدئولوژی چرا و چگونه پیروز می‌شود و چرا و چگونه شکست می‌خورد. قدرت ایدئولوژی را، اغلب، یا خیلی دست‌بالا می‌گیرند یا خیلی دست‌کم. اگر بگوییم که این را هم باز ایدئولوژی تعیین می‌کند، ظاهرا، گرفتار تسلسل خواهیم شد. اما، فی‌الحال، این مهم نیست؛ آنچه الآن مهم است این است که فیلم‌ساز ما، یعنی لیلی عاج، دراین‌باره چه موضعی دارد و آیا، بدون اینکه صرفا طرح ادعا کند، توانسته است در عمل هم موضع خودش را نشان بدهد یا نه.

پاتوق فرهنگی مشهد

محمدرضا قائمی نیک | به‌لحاظ فنی به‌نظر می‌رسد مخصوصاً در بخش طراحی دکور و صدا و موسیقی نیازمند ساختِ حرفه‌ای‌تر بود. در چنین فیلمی می‌شد از موسیقی‌های بسیار موثرتری بهره بُرد. گنگیِ بعضی از شعارها، مخصوصاً از حیث صداگذاری از نقصان‌های زنندۀ فیلم بود. فارغ از نقش محوریِ فیلم و نقش‌های دوم و سوم، بازیِ نقش‌های افراد داخل پادگان چندان چنگی به دل نمی‌زد و اگر نقش‌آفرینیِ ژاله صامتی در میان نبود، ضعف‌های بازیگری نقش‌های حاشیه‌ای‌تر، بسیار به چشم می‌آمد. گویی همۀ فیلم، نقش‌آفرینی ژاله صامتی و یکی دو نقشِ دیگر است و دیگر بازیگران، استطراداً در فیلم بازی کرده‌اند.

خبرگزاری فارس

نفیسه ترابنده | «سرهنگ ثریا» با نمایش احوال خانواده‌‌های چشم‌‌انتظار، نفرت از سازمان منافقین را در قلب‌‌ها می‌پراکند. خانواده‌‌هایی که به واسطه اعمال فرزندانشان نه در ایران مقبولیت دارند و نه حتی عراق که سال‌هاست به منافین پناه داده، برای آن‌ها میزبان خوبی است، سازمانی غیرانسانی که با فجیع‌‌ترین روش‌‌ها سعی دارد به آرمان دروغین خود برسد و از هرکجا و تحت هر شرایطی به فکر جذب نیروست. فرقی نمی‌‌کند در اردوگاه‌های اسرای جنگی در عراق باشد یا در کمپ پناه‌جویان در یونان. این سازمان تروریستی مانند هر فرقه  دیگری با شستشوی مغزی اعضای خود، آن‌ها را از خانواده‌­هایشان بیزار کرده و کاری می‌کند که فرزند، مادرش را کنار می‌‌گذارد.

روزنامه جام جم

علی رستگار | مهم‌ترین نکته مثبت فیلم همین ایده بازگرداندن عزیزان فریب‌خورده به آغوش خانواده و میهن است؛ داستانی که براساس واقعیت به نگارش درآمده و دراماتیزه شده، به اندازه کافی برای یک روایت سینمایی کشش و جذابیت دارد. نکته‌ای که نشان می‌دهد با وجود قصه‌های مختلف بازگو شده در سینمای انقلاب، هنوز چقدر داستان و زوایای ناگفته برای طرح وجود دارد. کاری که سرهنگ ثریا انجام داده و آن را واجد اهمیت و اشاره کرده، همین بهره‌مندی درست از شخصیت و ماجرایی واقعی است. ثریا عبداللهی، مادری است که شخصیت ثریا و فیلم سرهنگ ثریا با الهام از زندگی او و مادرانی چون او به فیلم درآمده، بنابراین اگر تاثیر و تاثری به‌واسطه بازی ژاله صامتی در تماشاگر ایجاد می‌شود، برآمده از واقعیت غمبار و رنج‌آلود این مادر است.

 

چند نکته درباره Colonel Soraya

• لیلی عاج یکی از کارگردانان زن حاضر در جشنواره فیلم فجر است. ناهید عزیزی کارگردان فیلم آه سرد دیگر کارگردان زن این دوره از جشنواره است.
• در دهه ۹۰ توجه بسیاری به فعالیت‌های منافقین در قالب ساخت فیلم‌های مختلف شده است. بهروز شعیبی و محمدحسین مهدویان فیلمسازانی هستند که به بخشی از تاریخ این گروه تروریستی در آثارشان اشاره کردند.
• حضور ژاله صامتی در قامت یکی از مادرانی که فرزندش درگیر گروه منافقین شده است از جذابیت‌های این فیلم است.
• در هنگام اکران فیلم در پردیس ملت مادران فرزندانی که در پادگان اشرف گرفتار گروهک منافقین شدند، حضور داشتند.
• ژاله صامتی نقش یکی از همین مادرانی را ایفا کرد که سال‌ها فرزندش گرفتار گروهک منافقین بود. این مادر در زمان نمایش فیلم در سالن جشنواره فجر با حالی دگرگون به تماشای فیلم نشست و صدای گریه‌اش خیلی‌ها را تحت تاثیر قرار داد.

 

صحبت‌های عوامل فیلم در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۱

لیلی عاج | کارگردان سرهنگ ثریا:

• سال ۹۹ از طرف مرکز هنرهای نمایشی برای چاپ کتاب دعوت شده بودم. بچه گیلانغرب هستم و پدر بزرگم عضو گروه مرصاد بود به همین دلیل از کودکی می‌خواستم آن را بنویسم. همان طور که درباره سازمان مجاهدین جست‌وجو می‌کردم مادری کنار سیم‌خار‌دارها دیدم که بسیار تاثیرگذار بود. کم‌کم مراحل تحقیق را انجام دادم و با ثریا عبداللهی که یکی از مادرها بود، آشنا شدم و فیلم سرهنگ ثریا شکل گرفت.
• موفقیت فیلم و هر نکته‌ای درباره آن در دست خداست. ربطی به هیچ‌کس ندارد. من یک سوژه زنانه ملتهب دیدم که درام داشت و ترغیب شدم به عنوان اولین فیلم آن را بسازم. حداقل فایده‌ای که این فیلم دارد، این است که سفید‌سازی پرونده فرقه رجویه و مجاهدین را باور نکنیم.

جلیل شعبانی | تهیه‌کننده:

• زمانی که درباره فیلمنامه با خانم عاج صحبت می‌کردیم بحثمان این بود که ممکن است این اتفاق در همه جای دنیا اتفاق بیفتد و مادر و خواهرهایی پشت درهای بسته باشند به همین دلیل فکر می‌کنم سوژه بین‌المللی است و ممکن است در هر کجای جهان اتفاق بیفتد.

بهزاد عبدی | آهنگساز:

• برای خلق اثر هنری سعی می‌کنیم به روح اثر نزدیک شویم و من هم آثار مختلف را دیدم و زمانی که به روح اثر نزدیک شدم تصمیم گرفتم این طور کار کنم گرچه ۲جور کار انجام دادم و با مشورت خانم عاج با همان تحلیل پیش رفتم. سولوی کار بر اساس دودوک بود و صدای زنی بود که افکار را متوجه فرزندش کند.

همه چیز درباره جشنواره فجر ۱۴۰۱

تیزر، عکس ها و پوستر فیلم سرهنگ ثریا