۷ فیلم برتر انیو موریکونه آهنگساز بزرگ تاریخ سینما

این شما و این لیست بهترین فیلم های انیو موریکونه که او برای‌شان آهنگسازی کرده و بخشی از زندگی و حافظه شنوایی ما را ساخته است.

به خاطر یک مشت دلار | ۱۹۶۴ | A Fistful Of Dollars

اولین همکاری موریکونه با لئونه در فیلم «به خاطر یک مشت دلار» به تولد یکی از اصوات ضروری در ژانر وسترن اسپاگتی منجر شد. قطعه اصلی ساخته شده توسط موریکونه برای این فیلم حاوی عناصری بود که بعدها به امضای کار این استاد بی‌بدیل تبدیل شد: استفاده گسترده از ارکستر زهی، تک‌نوازی‌های ترومپت و گروه کری که فضایی حماسی و سرشار از شکوه ایجاد می‌کنند.

این عناصر بعدتر در دو وسترن بعدی لئونه هم توسط موریکونه تکرار شدند. قطعه اصلی به خاطر یک مشت دلار با آن سولوی گیتار و صدای سوت مینی‌مال و مشهورش بلافاصله شبح قهرمان بدون نام (کلینت ایست‌وود) را به ذهن دوست‌داران سینما مبتادر می‌کند.

خوب، بد، زشت | ۱۹۶۶ | The Good, The Bad And The Ugly

اگر موریکونه در به خاطر یک مشت دلار سبک مشهورش را ابداع کرد، آن را در «خوب، بد، زشت» به اوج پختگی و عمق رساند و کاری کرد تا این شاهکار لئونه را نشود از موسیقی‌اش جدا تصور کرد. فیلم به لطف کار عالی موریکونه و البته فضای بی‌نظیر و سرشار از تنش و طنزی که لئونه کبیر ساخته، همواره جایگاه رفیعی در فهرست منتقدان سینما و البته فیلم‌های محبوب تماشاگران در سایت IMDB داشته است.

ثانیه به ثانیه کار استاد در فیلم شایان توجه است، خصوصا صدای پارس سگ در پس‌زمینه تم اصلی و صدای سوت مشهوری که توسط «آلساندرو آلساندرونی» نواخته شده. اما نقطه اوج کار آهنگساز را باید در دو قطعه «توهم طلا» و «سه‌گانه» دید و شنید. قطعه اول مربوط به صحنه رسیدن سه کاراکتر مرد فیلم به قبرستان برای کشف طلاهاست و قطعه سوم مربوط به صحنه دوئل مشهور آن‌ها. اولی آن‌قدر مشهور شد که گروه هوی‌متال «متالیکا» الان چند دهه است از آن به عنوان قطعه پیش‌درآمد تمام کنسرت‌هایش استفاده می‌کند!

روزی روزگاری در غرب | ۱۹۶۸ | Once Upon A Time In The West

بلافاصله پس از ساخت و اکران سه‌گانه مشهور لئونه و موریکونه، این دو نابغه باز هم به دنیای وسترن بازگشتند تا در اوج شهرت و پختگی «روزی روزگاری در غرب» را بسازند. موسیقی این فیلم حقیقتا غم و اندوه ناشی از پایان یک دوره را تقویت می‌کند. لئونه در فیلم برای هر کدام از کاراکترهای اصلی فیلم (فرانک، جیل و هارمونیکا) یک تم اختصاصی ساخته و یک ساز جداگانه به آن‌ها اختصاص داده است.

شخصیت تلخ و بی‌رحم فرانک با گیتار الکتریک معرفی می‌شود و جیل را همراه با صدای ملایم ترومپت و آواز یک زن در فیلم می‌بینیم. هارمونیکا هم با سازی که اسمش را از آن وام گرفته‌اند می‌شناسیم: هارمونیکا یا همان سازدهنی.

سینما پارادیزو | ۱۹۸۸ | Cinema Paradiso

کار انیو موریکونه همیشه آن‌قدر ستودنی بود که وقتی کارگردانی با او کار می‌کرد دیگر حاضر نبود از او دل بکند! مثل لئونه، «جوزپه تورناتوره» دیگر کارگردان ایتالیایی هم همکاری بلندمدتی با هموطنش موریکونه داشت که نقطه اوج این همکاری در فیلم دوست‌داشتنی و گرم سینما پارادیزو رقم خورد.

فیلم نامه‌ای عاشقانه از طرفدار ایتالیایی‌ها به خود سینماست و موریکونه هم با انتخاب یک موسیقی ارکسترال باشکوه، بر عظمت مضمون زیبای فیلم افزوده. تم اصلی و «تم عشقی» دو موتیف موسیقیایی فیلم هستند که به فیلم شخصیت می‌دهند و در ترکیب با جلوه‌های بصری و تدوین تورناتوره، برخی از بهترین لحظات سینمای ایتالیا را خلق می‌کنند و این شکوه در پایان فیلم به اوج می‌رسد.

روزی روزگاری در آمریکا | ۱۹۸۴ | Once Upon A Time In America

اگر موریکونه براساس دقیقه بابت کارهایش دستمزد گرفته باشد، قاعدتا از صدقه‌سر همکاری با لئونه به ثروتی هنگفت رسیده، چون دست لئونه در مونتاژ مطلقا به کم نمی‌رفت و فیلم‌هایش زیر ۲.۵ ساعت زمان نداشت! طولانی‌ترین اثر مشترک این دو که یکی از طولانی‌ترین فیلم‌های مشهور تاریخ سینما هم هست، یک اثر حماسی است به مدت چهار ساعت و یازده دقیقه درباره ورود دو جوانک یهودی به جهان گنگسترها در نیویورک پر از مافیا.

لئونه قبل از این فیلم به مدت سیزده سال فیلم نساخته بود و می‌خواست آخرین اثرش، وصیت‌نامه سینمایی‌اش باشد. سوئیت اصلی فیلم و قطعه «دبورا» دوتا از شاهکارهای مسلم استاد آهنگسازی است. موریکونه برای ساخت موزیک این فیلم با موزیسین برجسته همکاری کرد؛ نخست «گئورگی زامفیر» نوازنده چیره‌دست پان فلوت و بعد «اِدا دلورسو» خواننده اپرایی که در تمام آثار مشهور موریکونه صدای وسیعش را می‌شنویم.

موجود | ۱۹۸۲ | The Thing

موریکونه در ساخت موسیقی فیلم سخت‌گیر بود و کسی فکرش را هم نمی‌کرد در اوج پختگی حرفه‌ای، برود سراغ ساخت موسیقی یک فیلم ترسناک که توسط یکی از پدران سینمای وحشت مدرن یعنی «جان کارپنتر» کارگردانی می‌شد. فیلمی که توسط منتقدان تحویل گرفته نشد و آن را تقلید بی‌مایه‌ای از فیلم «بیگانه» می‌دانستند، اما به مرور ارزش‌هایش درک و به یک فیلم کالت تبدیل شد.

جالب این‌جاست که کارپتنر خودش آهنگساز هم بود و «موجود» از معدود فیلم‌های اوست که خودش کار آهنگسازی آن را به عهده نگرفت و ترجیح داد از جادوی موریکونه در فیلمش استفاده کند. موریکونه هم با رویکردی هوشمندانه و مناسب با فیلم‌های علمی-تخیلی، قطعاتی ساخت که در عین ظرافت، پرتنش هم بودند.

استاد که همیشه در استفاده از ارکستر بزرگ گشاده‌دست بود، این بار برای درآوردن اتمسفر فیلم سراغ سازهای الکترونیک رفت و موسیقی خلوت‌تری نسبت به کارهای قبلی‌اش به تاریخ سینما هدیه کرد.

هشت نفرت‌انگیز | ۲۰۱۵ | The Hateful Eight

عالم و آدم می‌دانستند که «کوئنتین تارانتینو» به عنوان یک خوره فیلم، شیفته و دیوانه سینمای وسترن اسپاگتی بوده و ارجاع به عناصر فیلم‌های مهم و حتی درجه سه این سینما، در آثارش به وفور یافت می‌شود. دیوانه دوست‌داشتنی سینما سال‌ها مترصد همکاری با موریکونه بود و برای ساخت موسیقی دو فیلم «پالپ فیکشن» و «حرامزاده‌های بی‌آبرو» رسما به او پیشنهاد همکاری داد، اما موریکونه از او خوشش نمی‌آمد!

با این حال تارانتینو بارها به شکل وسیعی از آثار استاد در فیلم‌های مختلفی مثل همان حرامزاده‌ها و البته «بیل را بکش» و خصوصا «جنگوی از بند رها شده» استفاده کرد و بر آتش خشم موریکونه افزود. چرا که پیرمرد بدخلق احساس می‌کرد این پسرک آمریکایی از آثار او روی صحنه‌های چیپی استفاده می‌کند!

سرانجام سماجت‌های تارانتینو جواب داد و با قبول کردن آهنگسازی فیلم هشت نفرت‌انگیز از سوی استاد، تارانتینو به آرزویش رسید.

موریکونه در این فیلم به یاد دوران خوش گذشته حسابی مایه گذاشت، با تارانتینو گرم گرفت و بالاخره توانست اولین اسکار حرفه‌ای‌اش را بگیرد! یکی از نقاط سیاه کارنامه اسکار همین بود که شخصی با کارنامه موریکونه فقط یک اسکار افتخاری در سال ۲۰۰۷ گرفته بود و بابت شاهکارهایش در چندین فیلم فقط نامزدش کرده بودند! (استاد برای هیچ‌کدام از کارهایش با لئونه حتی نامزد اسکار هم نشد!)

چهره‌ها از نمای فیلیموشات