داود رشیدی؛ راه‌های افتخار ۴۰ ساله

کارنامه سینمایی داود رشیدی در یک نگاه

پیش از انقلاب

داود رشیدی که اواخر دهه ۴۰، بازیگری در سینما را با حضور در فیلم «تجاوز» ساخته حمید مصداقی و نویسندگی بهزاد فراهانی آغاز کرد تا قبل از انقلاب در ۱۲ فیلم سینمایی از جمله «فرار از تله» (جلال مقدم)، «کندو» (فریدون گله)، «جهنم به اضافه من» (محمدعلی فردین)، «میعادگاه خشم» (سعید مطلبی) و «قدغن» (علیرضا داودنژاد) هنرنمایی کرد که بازی او در نقش آقا حسینی فیلم «کندو» در یاد و خاطره علاقمندان به سینما مانده است.

۱۳۵۷ تا ۱۳۶۳

رشیدی پس از انقلاب و تا سال ۱۳۶۳ در ۱۴ فیلم سینمایی دیگر نیز ایفای نقش کرد که از این میان می‌توان به فیلم‌های «کمال‌الملک» (علی حاتمی)، «گل‌های داودی» (رسول صدرعاملی)، «جایزه» (علیرضا داودنژاد)، «شیلات» (رضا میرلوحی) و «بی‌بی چلچله» (کیومرث پوراحمد) اشاره کرد. او البته در این فاصله در مجموعه تلویزیونی «هزاردستان» (علی حاتمی) در نقش به یادماندنی «مفتش شش انگشتی» نیز بازی کرد.

۱۳۶۳ تا ۱۳۷۲

رشیدی از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۲ از سینما دور بود و فعالیت خود را بر حضور در سریال‌های تلویزیونی و تله تئاترها متمرکز کرد که از این سریال‌ها هم می‌توان «کوچک جنگلی» (بهروز افخمی)، «گرگ‌ها» (داود میرباقری)، «عطر گل یاس» (بهمن زرین پور)، «امام علی» (ع) (داود میرباقری) و «گل پامچال» (محمدعلی طالبی) را نام برد.

۱۳۷۲ تا ۱۳۹۰

در دهه ۷۰ و از سال ۱۳۷۲ داود رشیدی فعالیت در سینما را بار دیگر از سر گرفت و تا پایان دهه هشتاد در فیلم‌هایی چون «عبور از تله» (غلامرضا رمضانی)، «راه افتخار» و «تکیه بر باد» (داریوش فرهنگ)، «خط آتش» (علی سجادی حسینی و فرید سجادی حسینی)، «زمهریر» (علی رویین تن)، «ملاقات با طوطی» (علیرضا داودنژاد) و چند فیلم دیگر هنرنمایی کرد.

به دلیل اینکه آمار دقیقی از آثار اکران شده داود رشیدی در سال‌های قبل از ۱۳۶۴ وجود ندارد به همین جهت در ادامه تنها تعداد مخاطبان آثار اکران شده او از سال ۱۳۶۴ تا به امروز را بررسی خواهیم کرد.

دهه ۶۰ | تسخیر گیشه با گل‌های داودی

گلهای داودی ساخته رسول صدرعاملی و با هنرنمایی جمشید مشایخی، پروانه معصومی، داود رشیدی، بیژن امکانیان و هیلدا پیرزاد که در سومین دوره جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۶۳) لوح زرین (آن موقع از سیمرغ بلورین خبری نبود!) بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد (پروانه معصومی و جمشید مشایخی)، بهترین تدوین (عباس گنجوی)، بهترین موسیقی متن (کامبیز روشن روان) و بهترین فیلمبرداری (فیروز ملک زاده) را به دست آورده بود در ۱۶ مرداد ۱۳۶۴ در سینماهای ایران به نمایش درآمد و موفق شد ۲ میلیون و ۲۳۱ هزار تماشاگر را به سالن‌های سینما بکشاند و پایین‌تر از «عقاب ها» و «تاراج» در رده سوم جدول پربیننده‌ترین‌های سال قرار گیرد.

کمال‌الملک ساخته علی حاتمی و با هنرنمایی جمشید مشایخی، عزت الله انتظامی، علی نصیریان، داود رشیدی، محمدعلی کشاورز، پرویز پورحسینی و… هم در سومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و هیات داوران از فیلمنامه آن تقدیر کرد و جمشید مشایخی هم برای نقش آفرینی در این فیلم همراه با حضورش در فیلم گل‌های داودی لوح زرین را به دست آورد.

کمال الملک بلافاصله پس از پایان جشنواره در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۶۳ در سینماهای ایران اکران شد و نمایشش به فصل بهار سال ۱۳۶۴ هم کشیده شد. در مجموع حدود ۹۴۰ هزار نفر از فیلم دیدن کردند و رتبه هفدهم جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال به فیلم علی حاتمی رسید.

بی بی‌چلچله دومین همکاری مشترک داود رشیدی با کیومرث پوراحمد پس از فیلم «تاتوره» – که در سال ۱۳۶۳ اکران شد – با اینکه در سال ۱۳۶۳ ساخته شده بود، با سه سال تأخیر و به عنوان آخرین فیلم اکران شده داود رشیدی در دهه شصت، در تاریخ ۱۷ شهریور سال ۱۳۶۶ در سینماهای ایران به نمایش درآمد و حدود ۱۱۰ نفر به دیدن آن رفتند و رتبه هشتاد و نهم جدول پرتماشاگرترین آثار سال به فیلم پوراحمد تعلق گرفت.

دهه ۷۰ | بازی در دو ژانر متفاوت؛ موفق در جذب تماشاگر

داود رشیدی پس از حدود ۹ سال دوری از سینما با حضور در فیلم «عبور از تله» ساخته غلامرضا رمضانی بار دیگر به دنیای پرده نقره‌ای بازگشت. عبور از تله که در دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر تنها نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم اول شده بود، در ۱۱ آذر سال ۱۳۷۳ به روی پرده رفت و حدود ۹۱ هزار بیننده را جذب سالن‌های نمایش دهنده کرد و در جایگاه هفتاد و پنجم جدول پرمخاطب ترین‌های سال ایستاد.

در سالی که «کلاه قرمزی و پسرخاله» (ایرج طهماسب) با جذب بیش از ۴ میلیون و سیصد هزار نفر نه تنها در صدر جدول پرمخاطب ترین‌های سال ایستاد بلکه عنوان یکی از پرتماشاگرترین آثار سینمای پس از انقلاب را نیز از آن خود کرد و فیلم‌های «نیش» (همایون اسعدیان) و «همسر» (مهدی فخیم زاده) به ترتیب با ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر و ۲ میلیون و صد هزار نفر عناوین دوم و سوم جدول پربیننده ترین‌های سال ۱۳۷۳ را به دست آورده بودند.

خط آتش که حین ساخته، سازنده‌اش علی سجادی حسینی بر اثر یک حادثه سهوی کشته شد و برادرش فرید سجادی حسینی ادامه فیلم را کارگردانی کرد، هم حین نمایش در جشنواره سیزدهم فیلم فجر (۱۳۷۳) و هم حین اکران عمومی از آثار پربیننده بود. داود رشیدی، احمد نجفی، حسین ملاقاسمی، جمشید جهانزاده، نادیا دلدار گلچین، سیامک اطلسی از بازیگران اصلی «خط آتش» بودند. فیلم در ۸ شهریور ۱۳۷۴ اکران عمومی شد و توانست بیش از یک میلیون و ۵۷۰ هزار تماشاگر را روانه سالن‌های سینما کند و جایگاه چهارم جدول پربیننده ترین‌های سال را از آن خود کند.

داود رشیدی که در فیلم «راه افتخار» ساخته داریوش فرهنگ (با جذب حدود ۴۷۰ هزار مخاطب) نقش آفرینی کرده بود در سال ۱۳۷۹ و در دومین همکاری مشترک در فیلم «تکیه بر باد» نیز بازی کرد. امین حیایی، لعیا زنگنه، مریلا زارعی، داود رشیدی، سلیمه رنگزن، زهره حمیدی، کاظم هژیر آزاد از بازیگران فیلم داریوش فرهنگ بودند که بدون حضور در جشنواره فیلم فجر در تاریخ ۲۰ مهر ۱۳۷۹ در سینماهای ایران به نمایش درآمد و توانست حدود یک میلیون و ۶۴۰ هزار بیننده را روانه سالن‌های نمایش دهنده کند و رتبه پنجم جدول پرتماشاگرترین‌های سال را به دست آورد.

دهه ۸۰ | شکست داود رشیدی در گیشه با علیرضا داودنژاد

داود رشیدی در سال ۱۳۸۲ در چهارمین همکاری‌اش با علیرضا داودنژاد به عنوان بازیگر در فیلم «ملاقات با طوطی» ایفای نقش کرد. هنرمندانی چون محمدرضا فروتن، مهتاب کرامتی، میترا حجار، مرجان شیرمحمدی، ماهایا پطروسیان، محمدرضا داودنژاد، آفرین عبیسی و… در فیلم حضور داشتند. ملاقات با طوطی در بخش مهمان یکی از بهترین دوره‌های جشنواره فیلم فجر که بیشمار فیلم قابل توجه و تحسین برانگیز در آن به نمایش درآمد، حضور داشت. فیلم‌هایی چون «مهمان مامان»، «بوتیک»، «شهر زیبا»، «دوئل»، «چند تار مو»، «اشک سرما»، «رسم عاشق کشی»، «قدمگاه»، «مارمولک».

فیلم علیرضا داودنژاد به عنوان برنامه نوروزی سال ۱۳۸۳ در سینماهای ایران به روی پرده رفت و با وجود بهره‌مندی از بیشمار بازیگر چهره و پولساز آن دوران در گیشه شکست خورد و تنها توانست حدود ۳۸۱ هزار تماشاگر را به سالن‌های نمایش دهنده بکشاند و در جایگاه دوازدهم جدول پرمخاطب‌ترین‌های سال قرار گیرد.

پرچم‌های قلعه کاوه ساخته محمد نوری‌زاد دیگر فیلمی بود که داود رشیدی در دهه ۸۰ در آن هنرنمایی کرد. محمد صادقی، شهاب حسینی، رضا صفایی‌پور و بهزاد فراهانی دیگر بازیگران این فیلم بودند که در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه (حسین طلابیگی) شد. فیلم در ۱۶ مرداد سال ۱۳۸۷ در سینماهای ایران اکران شد و تنها حدود ۷ هزار نفر به دیدن آن رفتند و جایگاه پنجاه و نهم جدول پرتماشاگرترین آثار سال به فیلم محمد نوری‌زاد رسید.

دهه ۹۰ | آخرین فیلم به نمایش درآمده داود رشیدی

آخرین فیلمی که با حضور کوتاه داود رشیدی و سه سال قبل از مرگ او بر پرده سینماها نقش بست فیلم «اکباتان» ساخته مهرشاد کارخانی بود که در تاریخ ۲۵ دی سال ۱۳۹۲ اکران شد و تنها حدود ۱۳ هزار نفر از آن دیدن کردند. در این فیلم شاهد احمدلو، مزدک میرعابدینی، سحر قریشی، سروش صحت و پوراندخت مهیمن نیز هنرنمایی کرده بودند.

چهره‌ها از نمای فیلیموشات

داود رشیدی در نقش تهیه کننده | موفق‌تر از بازیگری

از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۴ داود رشیدی تهیه‌کنندگی چهار فیلم را بدون اینکه در آن‌ها بازی کند، بر عهده گرفت. فیلم‌هایی چون «امتحان» و «صبحی دیگر» (ناصر رفایی)، «مثلث آبی» (هادی صابر) و «قطعه ناتمام» (مازیار میری) که از این میان «قطعه ناتمام» در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۷۹) در بخش مسابقه بین الملل موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین کارگردانی شد و در بخش بهترین فیلمنامه (کامبوزیا پرتوی) هم شایسته تقدیر شناخته شد.

قطعه ناتمام همچنین در جشنواره‌های متعدد خارجی شرکت کرد که در سی و ششمین دوره جشنواره کارلو ویواری (۱۳۸۰) تقدیرنامه ویژه هیأت داوران را از آن خود کرد و در هفتمین دوره جشنواره فیلم داکا (۱۳۸۰) جایزه فیپرشی را به دست آورد. فیلم «امتحان» به کارگردانی ناصر رفایی نیز در بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر موفق به کسب جایزه ویژه هیات داوران و همچنین کسب سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (ناصر شکوهی نیا و یدالله نجفی) شد. امتحان هم در بیشمار جشنواره‌های بین المللی شرکت کرد و چند جایزه از جمله بهترین فیلم جشنواره فیلم چونجو (کره جنوبی)، جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره فیلم مانهایم (آلمان)، لوح تقدیر بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فیلم سه قاره نانت (فرانسه) را نصیب خود کرد.

فیلم‌های به نمایش درنیامده داود رشیدی

زمهریر (۱۳۸۸) ساخته علی رویین‌تن و با نقش آفرینی وحید جلیلوند، بیتا بادران، جمشید مشایخی، داود رشیدی، افسانه بایگان، امین تارخ، محمود پاک نیت، ابوالفضل پورعرب، رضا رویگری و جمع دیگری از بازیگران مطرح و سرشناس، تنها یک نمایش در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۸۸) داشت آن هم برای اهالی رسانه که جنجال نشست مطبوعاتی‌اش معروف است! و تا به امروز در محاق توقیف قرار دارد که اگر اکران شود، شاید آخرین فیلم به نمایش درآمده داود رشیدی باشد.

 

تعداد تماشاگران آثار اکران شده داود رشیدی به عنوان بازیگر

از ۱۳۶۴ تا به امروز (به ترتیب سال اکران)

نام فیلم	سال ساخت	تاریخ اکران	سال  اکران	تعداد تماشاگران	رتبه
گل های داودی	۱۳۶۳	۱۶ مرداد ۱۳۶۴	۱۳۶۴	۲,۲۳۱,۹۸۸	۳
کمال الملک	۱۳۶۳	۲۴ بهمن ۱۳۶۳	۱۳۶۴	۹۳۹,۰۹۴	۱۷
بی بی چلچله	۱۳۶۳	۱۷ شهریور	۱۳۶۶	۱۱۰,۹۱۷	۸۹
عبور از تله	۱۳۷۲	۱۱ آذر	۱۳۷۳	۹۱,۰۷۴	۷۵
راه افتخار	۱۳۷۳	۲۰ اردیبهشت	۱۳۷۴	۴۶۹,۵۰۳	۳۳
خط آتش	۱۳۷۳	۸ شهریویر	۱۳۷۴	۱,۵۷۱,۶۶۵	۴
بازی های پنهان	۱۳۷۴	۱۳ تیر	۱۳۷۵	۱۲۸,۱۸۸	۷۲
تکیه بر باد	۱۳۷۹	۲۰ مهر	۱۳۷۹	۱,۶۳۸,۷۷۹	۵
ملاقات با طوطی	۱۳۸۲	۲۸ اسفند ۱۳۸۲	۱۳۸۳	۳۸۱,۶۹۴	۱۲
پرچم های قلعه کاوه	۱۳۸۶	۱۶ مرداد	۱۳۸۷	۷,۱۸۹	۵۹
اکباتان	۱۳۹۰	۲۵ دی	۱۳۹۲	۱۲,۴۳۵	۴۶
		میانگین تماشاگر		۶۸۹,۳۲۱

ده فیلم پرتماشاگر داود رشیدی به عنوان بازیگر

از ۱۳۶۴ تا به امروز

	نام فیلم	سال ساخت	تاریخ اکران	سال اکران	تعداد تماشاگران	رتبه
۱	گل های داودی	۱۳۶۳	۱۶ مرداد ۱۳۶۴	۱۳۶۴	۲,۲۳۱,۹۸۸	۳
۲	تکیه بر باد	۱۳۷۹	۲۰ مهر	۱۳۷۹	۱,۶۳۸,۷۷۹	۵
۳	خط آتش	۱۳۷۳	۸ شهریویر	۱۳۷۴	۱,۵۷۱,۶۶۵	۴
۴	کمال الملک	۱۳۶۳	۲۴ بهمن ۱۳۶۳	۱۳۶۴	۹۳۹,۰۹۴	۱۷
۵	راه افتخار	۱۳۷۳	۲۰ اردیبهشت	۱۳۷۴	۴۶۹,۵۰۳	۳۳
۶	ملاقات با طوطی	۱۳۸۲	۲۸ اسفند ۱۳۸۲	۱۳۸۳	۳۸۱,۶۹۴	۱۲
۷	بازی های پنهان	۱۳۷۴	۱۳ تیر	۱۳۷۵	۱۲۸,۱۸۸	۷۲
۸	بی بی چلچله	۱۳۶۳	۱۷ شهریور	۱۳۶۶	۱۱۰,۹۱۷	۸۹
۹	عبور از تله	۱۳۷۲	۱۱ آذر	۱۳۷۳	۹۱,۰۷۴	۷۵
۱۰	اکباتان	۱۳۹۰	۲۵ دی	۱۳۹۲	۱۲,۴۳۵	۴۶

بیشترین همکاری داود رشیدی با کارگردانان به عنوان بازیگر

علیرضا داودنژاد / ۴ فیلم

«قدغن» (۱۳۵۷)، «جایزه» (۱۳۶۲)، «خانه عنکبوت» (۱۳۶۲) و «ملاقات با طوطی» (۱۳۸۲)

کیومرث پوراحمد / ۲ فیلم

«بی بی‌چلچله» (۱۳۶۳)، «تاتوره» (۱۳۶۲)

رسول صدرعاملی / ۲ فیلم

«رهایی» (۱۳۶۰)، «گل‌های داودی» (۱۳۶۳)

علی حاتمی / ۲ فیلم

«کمال الملک» (۱۳۶۲)، «طهران روزگار نو» (۱۳۷۸)

داریوش فرهنگ / ۲ فیلم

«راه افتخار» (۱۳۷۳)، «تکیه بر باد» (۱۳۷۹)

جمشید حیدری / ۲ فیلم

«مرز» (۱۳۶۰)، «کرکس‌ها می‌میرند» (۱۳۵۹)