نقد و معرفی فیلم هناس
فیلم سینمایی هناس به کارگردانی حسین دارابی و تهیه کنندگی محمدرضا شفاه از تولیدات حوزه هنری است که بعد از تجربه ساخت فیلم مصلحت در سال گذشته دومین همکاری مشترک این تهیه کننده و کارگردان به حساب می آید.
همه چیز درباره جشنواره فجر ۱۴۰۰
اولین اظهار نظر منتقدان درباره فیلم هناس حسین دارابی
کمال پورکاوه
حسین دارابی بعد از فیلم قابل قبول مصلحت، با ساخت فیلم هناس یکسره به پرتگاهی عمیق سقوط کرده است. فیلم، علیرغم داشتن یک دستمایه مناسب برای تولید یک اثر هیجان‌انگیز (برداشتی آزاد از زندگی یکی از شهدای هسته‌ای) با فیلمنامه ضعیفی که اوج و فرود چندانی را برای تماشاگرش طرح‌ریزی نمی‌کند، بارها و بارها مخاطبش را تا مرز کسالت پیش می‌برد.
اثری که با توجه به مضمون و داستانی که دارد، می‌توانست تبدیل به یک تریلر هیجان‌انگیز سیاسی شود، با تمرکز فیلمساز بر روی دغدغه‌های سطحی کاراکتر زن، عملا به یک ملودرام خانوادگی رقیق و دم دستی تبدیل شده که نمونه‌های مشابه آن را در سریال‌های درجه دو ظهر تلویزیون می‌توانیم شاهد باشیم. اینجا است که حتی ایده‌هایی همچون همسایه‌ای که از پنجره روبرو به خانه دانشمند هسته‌ای نگاه می‌کند و یا تماس‌های تلفنی تهدیدآمیزی که زن دریافت می‌کند، در میان تمرکز فیلمساز بر روی تلاشهای زن برای ترغیب همسرش جهت استعفا دادن بی‌ثمر باقی می‌ماند.
فیلم بیش از آنکه اثری درباره زندگی پر تلاطم و تلاشهای یک دانشمند هسته‌ای برای رسیدن به موفقیت باشد، به زندگی زنی میپردازد که بیش از هر چیز نگران معیشت و سلامت خانواده‌اش است و در این مسیر با اجتناب از نزدیک شدن به قهرمان اصلی داستان، با سکانسهایی چون تولد و سینما رفتن و رفت و آمد زن به شرکت رقیب و ترسیم کلی شخصیت فرعی که هیچ نقشی در درام اصلی نمی‌توانند بازی کنند، وقت مخاطب را تلف می‌کند.
۳ برگزیده از فیلم هناس
- بهروز شعیبی بدترین بازی جشنواره را تا اینجا ارائه داده است
- فیلمنامه آسیب زیادی به پیکره فیلم وارد کرده است
- برعکس مصلحت، در اینجا حسین دارابی شجاعت لازم برای نزدیک شدن به سوژه را نداشته است
سید آریا قریشی
در مقایسه با دیگر آثار استراتژیکِ ساخته‌شده توسط نهادهای عمومی در سال‌های اخیر، می‌توان از چند جنبه برای «هناس» اعتبار قائل شد. دارابی و همکارانش زاویه دید جدیدی – در مقیاس این شکل از سینما و در سطح سینمای ایران – برای روایت داستان انتخاب کرده‌اند؛ بیش از اکثر همکاران‌شان سعی کرده‌اند تا داستان را از زاویه‌ای «ملّی» (و نه «حزبی») مطرح کنند؛ و کمتر از دیگر نمونه‌های مشابه به‌سمت شعارزدگی رفته‌اند. با این وجود «هناس» هم به یک فیلمِ ازدست‌رفته تبدیل می‌شود. ما قرار است داستان بخش‌هایی از زندگی شهید داریوش رضایی‌نژاد را با محوریت همسرش، شهره پیرانی تماشا کنیم. شهره نگران فعالیت‌های همسرش است و سعی می‌کند او را ترغیب به تغییر مسیر کاری‌اش کند. تا حدود دقیقه ۳۰، فیلم افتان و خیزان به پیش می‌رود اما از جایی که شهره سعی می‌کند شخصا ماجراهایی را پیگیری کند، فیلم به‌طور کامل از دست می‌رود. مهم‌ترین بی‌منطقی فیلم این است که – با در نظر گرفتن این نکته که خطر بیخ گوش داریوش است و هر لحظه ممکن است حادثه‌ای برای او رخ دهد – پنهان‌کاری شهره و اقدامات سرخود او نه چندان باورپذیر است و نه منطقی جلوه می‌کند. استفاده نه‌چندان دلچسب از عنصر تصادف – شهره سر بزنگاه شنونده گفت‌وگویی است که تصمیم او را تغییر می‌دهد، سانتی‌مانتالیسمی که مدام غلیظ‌تر می‌شود و پایان‌بندی ضعیف – فیلم چیزی حدود ده دقیقه بعد از پایان حقیقی‌اش ادامه می‌یابد – هم از دیگر مشکلات فیلم محسوب می‌شوند.
۳ برگزیده از فیلم هناس
- تلاش برای ساخت فیلمی استراتژیک بدون باج‌دادن به یک گروه یا حزب سیاسی خاص
- ناتوانی در توجیه اقدامات شخصیت اصلی از جایی به بعد
- انتخاب اشتباه بهروز شعیبی که در لحظات عاشقانه موفق است اما هرجا که باید کوچک‌ترین رگه‌ای از اقتدار از خود نشان دهد ناکام می‌ماند
رضا صائمی
نام عجیب فیلم کنجکاوی برانگیز است اما تماشای آن نا امید کننده. فیلمی که بر اساس داستان واقعی قرار است قصه زندگی و ترور شدن یک دانشمند هسته‌ای را روایت کند اما واقعیت در آن به دلیل سستی در فیلمنامه و شخصیت‌پردازی‌ها به خلق موقعیتی رئالیستی نمی‌انجامد. وقتی قرار است یک داستان واقعی و حتی یک مستند را هم به تصویر بکشیم نیازمند یک درام و منطق دراماتیک هستیم. اینجا قرار نیست شخصیت‌های واقعی در فیلم حضور داشته باشند بلکه قرار است کاراکترهایی نقش آن‌ها را بازی کنند و این یعنی محتاج درام‌پردازی هستیم که منطق خودش را لازم دارد. هناس بیشتر دچار سانتی مانتالیسم و نوعی روایت پروپاگاندایی در قصه شده و به همین دلیل تاثیرگذاری‌اش را از دست می‌دهد. آنچه که اتفاق نمی‌افتد شکل گیری و باورپذیری یک قهرمان ملی است. گرچه فیلمساز تلاش کرده با تمرکز و تاکید بر همسر این قهرمان به او بنگرد اما در نهایت از حاشیه به متن نمی‌رسد و نمی‌تواند قهرمان بسازد. وقتی فیلمی قهرمان‌ور قهرمان نمی‌سازد سایر عناصر فیلم حتی اگر واجد ارزش‌های زیبایی شناختی باشد خنثی شده و در خدمت ایده مرکزی قصه قرار نمی‌گیرد. هناس در نهایت نمی‌تواند نام داریوش رضایی نژاد را در ذهن مخاطب ثبت کند. فیلم داستان زنی است که تلاش دارد به هر نحوی زندگی خود و خانواده‌اش را حفظ کرده و آن را از خطرات و آشوب‌های پیرامون کاری همسرش دور سازد. روایتی زنانه که اغلب دل‌نگرانی‌ها و اضطراب‌های او را به تصویر می‌کشد. همین زاویه دید غلط فیلم برای روایت قصه‌اش به ضد خود بدل می‌شود.
۳ برگزیده از فیلم هناس
- فقدان قهرمان در فیلمی قهرمان محور
- تقدم شخصیت مکمل بر شخصیت اصلی
- بازی‌های کلیشه‌ای
خلاصه داستان هناس
فیلم هناس روایتگر ماجرایی عاشقانه در تلاطم یک زندگی است. این فیلم به نوعی روایتگر قصه زنی است که زندگی اش را در آستانه فروپاشی می‌بیند و به دلیل مورد تهدید قرار گرفتن خانواده اش، دچار تشویق ها و نگرانی های درونی می‌شود و تلاشهای عاشقانه ای برای بیرون کشیدن زندگی‌اش از تشویش و تلاطم می کند…
بازیگران و عوامل فیلم هناس
مریلا زارعی و بهروز شعیبی، وحید رهبانی، سیاوش طهمورث، سولماز غنی، امین میری، علیرضا نایینی و بازیگر خردسال کوثر حیدری در «هناس» بازی می‌کنند.
کارگردان: حسین دارابی و تهیه کننده: محمدرضا شفا، مدیر فیلمبرداری: مجید گرجیان، چهره‌پرداز: سیامک احمدی، طراح صحنه: بهزاد جعفری، طراح لباس: سوسن نوروزی، تدوین: سیاوش کردجان، صدابردار: امیر شاهوردی، صداگذار: آرش قاسمی، موسیقی: فردین خلعتبری، جلوههای میدانی: آرش آقابیگ، جلوههای بصری: محمد لطفعلی
حرف‌های سازندگان فیلم هناس در جشنواره فجر
حسین دارابی کارگردان: انتخاب بازیگران یکی از سخت‌ترین مراحل کار است. انتخاب اشتباه می‌تواند تمام فیلم را نابود کند. خوشبختانه مریلا زارعی پیشنهاد ما را پذیرفتند و نتیجه خوبی رخ داد. پرداخت چنین سوژه‌هایی بسیار سخت است. ما فکر کردیم بهترین حالتی که با آن می‌توان به فضا نزدیک شد همین نگاه شهره پیرانی است و هدف ما ترسیم تشویش درون زن چنین همسری بود. ما با فیلمی بیوگرافیک عاشقانه طرف هستیم. فضای چنین اثری ایجاب می‌کند که ریتم قصه کند باشد و به آرامی پیش برود. اما من فکر می‌کنم موفق شدیم که ضرباهنگ کار جوری پیش برود که ریتم قصه خسته‌کننده نباشد.
بهروز شعیبی: بازیگری و کارگردانی ۲ مقوله جدا از هم هستند اما هرکدامشان انتخاب‌هایی هستند که از دل علاقه برمی‌آید و فیلم «هناس» از جهت سوژه ملتهبی که به آن میپردازد برایم سوژه‌ای محترم است و دوستش داشتم.
مریلا زارعی: خانم پیرانی بیش از حد تصور به ما عشق دادند و حتی او دست من را باز گذاشت تا هر زمانی که سوالی داشتم از او بپرسم و من هم گفتم که با توکل برخدا من در درون ایشان گوهری به نام عشق پیدا کردم و با همان احساس پیش می‌روم. من اولین بار بود که این فیلم را می‌دیدم ولی با اشک‌های خانم پیرانی اشک ریختم و خوشحال شدم که صاحب این کاراکتر از فیلم راضی باشد.
پوستر فیلم هناس
