فیلم دسته دختران؛ معرفی و نظر منتقدان

فهرست بهترین فیلم های سینمای دفاع مقدس

خلاصه داستان فیلم دسته دختران

فیلم دسته دختران دومین فیلم بلند منیر قیدی است که روایتی از قصه زنان جنگ و صبوری‌ها و مقاومت‌های آن‌هاست. منیر قیدی که پیش از این، فیلم ویلایی‌ها را در کارنامه خود داشته، مجدد تصمیم گرفته تا اثری دیگر با محوریت جنگ و مقاوت تولید کند. خلاصه داستان رسمی فیلم دسته دختران از این قرار است: «دوسال پس از انقلاب ایران در شرایطی که کشور هنوز در تلاطم است ارتش عراق به رهبری صدام حسین با تجهیزات کامل نظامی به جنوب حمله کرده و در حال پیشروی است. مردم به سختی مقاومت می‌کنند اما به دلیل کمبود سلاح و مهمات و نیروی تعلیم دیده، سقوط شهر نزدیک است…»

عوامل و بازیگران فیلم دسته دختران

نیکی کریمی، پانته‌آ پناهی‌ها، فرشته حسینی، هدی زین‌العابدین، حسین سلمانی و صدف عسگری و با حضور مهدی حسینی‌نیا بازیگران فیلم دسته دختران هستند.

کارگردان: منیر قیدی، تهیه‌کننده: محمدرضا منصوری، نویسنده: منیر قیدی، میلاد اکبرنژاد و ابراهیم امینی، بازنویسی فیلمنامه: ساناز بیان، مدیر فیلمبرداری: سامان لطفیان، تدوین: حمید نجفی‌راد، موسیقی: ستار اورکی، طراح صحنه و لباس: محمدرضا شجاعی، طراح چهره‌پردازی: عباس عباسی، صدابردار: مهدی ابراهیم‌زاده، صداگذار: حسین ابوالصدق،‌ طراح جلوه‌های ویژه میدانی: محسن روزبهانی و کاووس روزبهانی، جلوه‌های ویژه بصری: حسن نجفی‌منش و امیر ولی‌خانی، طراح بدلکاری: علیرضا فتحی، مدیر تولید: علی‌اصغر صبوری‌راد، برنامه‌ریز: افشین رضایی، دستیار اول کارگردان: پانته‌آ حسینی، منشی صحنه: فائزه فرزام، عکس: مجید طالبی.

تولید بنیاد سینمایی فارابی و سازمان سینمایی سوره

 

جوایز فیلم دسته دختران

این فیلم منیر قیدی ۷ نامزدی سیمرغ بلورین در جشنواره فیلم فجر داشت و تدوینگر و طراح صحنه و لباس دسته دختران برای فیلم‌های مشترک سیمرغ گرفتند:

حسن نجفی‌منش و امیر ولی‌خانی | سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه تصویری | دوره چهلم جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۰

فرشته حسینی | دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن | دوره چهلم جشنواره فیلم فجر – ۱۴۰۰

 

نقد و بررسی اولیه دسته دختران منیر قیدی

نقد شفاهی احسان عمادی درباره فیلم دسته دختران

رضا صائمی

منیر قیدی در تداوم جهان سینمایی که با نخستین فیلمش «ویلایی ها» به بازنمایی حضور و نقش زنان در جنگ می‌پردازد به ساخت فیلم «دسته دختران» می‌پردازد. این بار اما شاهد حضور زنان در میدان جنگ و تجربه نبرد هستیم. فیلم را می‌توان نمونه زنانه «تنگه ابوغریب» دانست. فیلم با صحنه‌های تکان دهنده و تاثیرگذاری از خشونت جنگ همراه است و می‌تواند هولناک بودن آن را به نمایش بگذارد اما مهمترین مشکل فیلم در فقدان قصه است. قصه منجسم سر و ته داری که بتواند به شکل گیری درام بیانجامد. گویی با خرده پیرنگی مواجه هستیم که در نهایت به یک داستان واحد هویتمند بدل نمی‌شود. محیط جغرافیایی و هویت آن چندان روشن و باورپذیر نیست و تمام تلاش فیلمساز این است تا صحنه‌هایی از جنگ را به واسطه تکنیک به نمایش بگذارد تا مخاطب را مرعوب کند.

البته نه لزوما به معنای منفی آن بلکه به قصد نمایش وحشتناک بودن جنگ. یکی دیگر از مشکلات فیلم به انتخاب نیکی کریمی برمی گردد که به نوعی لیدر این زنان جنگجو است. چهره و صدا و جنس بازی او هیچ نسبت منطقی و باورپذیری با فضای قصه ندارد و انگار با نگاه به گیشه انتخاب شده است اما به همین اندازه انتخاب پانته آ پناهی‌ها با ایفای نقش مناسب است و به خوبی از پس آن برمی آید. بازی فرشته حسینی هم از امتیازهای فیلم است. «دسته دختران» علی رغم ضعف و کاستی‌هایی که در قصه گویی و شخصیت‌پردازی دارد اما فیلم تاثیرگذاری است در به تصویر کشیدن یک مقاومت زنانه.

برگزیده از فیلم دسته دختران

• صحنه‌های تاثیرگذار از جنگ و عملیات جنگی
• انتخاب غلط نیکی کریمی برای بازی در این فیلم
• بازی خوب پانته آ پناهی‌ها و فرشته حسینی در فیلم

احمد شاهوند

حجم ببش از اندازه انفجار و کشتار و جسد و خون که انصافا به لحاظ فنی (فیلمبرداری معرکه سامان لطفیان که پیش از این در «شنای پروانه» و «شبی که ماه کامل شد» ثابت کرده بود آینده درخشانی دارد، تدوین تحسین برانگیز و خوش ریتم حمید نجفی راد و موسیقی پرحجم اما فضاساز ستار اوکی و بخصوص جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه فوق العاده) و حتی کارگردانی یک سر و گردن بالاتر از سینمای ایران است، زیر سایه فیلمنامه‌ای کم ملاط و نحیف و لاغر که بزرگ‌ترین ضعفش شخصیت‌پردازی است رنگ باخته است و حیف و صد حیف بابت بودجه‌ای که صرف ساخت چنین فیلمنامه‌ای شده است…

به همه این‌ها اضافه کنید حضور نچسب نیکی کریمی در میان جمعی (پانته آ پناهی ها، فرشته حسینی، هدی زین العابدین و حتی صدف عسگری) که هر کدامشان چند پله بهتر از ستاره دهه ۷۰ سینمای ایران هستند. البته انتخاب اشتباه نیکی کریمی از جانب کارگردان برای ایفای نقشی که اتفاقا قرار است فرمانده و معلم دسته دختران هم باشد مزید بر علت است. کافی است نگاه کنید به آخرین فصل دو نفره پانته آ پناهی‌ها و نیکی کریمی که هم به لحاظ لهجه و بیان و هم به لحاظ میمیک، پناهی‌ها تمام و کمال سرتر از نیکی کریمی است.

برگزیده از فیلم دسته دختران

• اجرای معرکه همه عوامل فنی
• بازی به شدت ضعیف نیکی کریمی
• فیلمنامه ضعیف

سید آریا قریشی

اگر به جای ۲۰ میلیارد، ۲۰۰ میلیارد تومان هم خرج یک فیلم کنید، تا وقتی که فیلمنامه منسجمی وجود نداشته باشد امکان ندارد با یک فیلم ماندگار مواجه باشیم. فیلم دسته دختران فیلم پرزحمتی است و در لحظاتی ممکن است نفس تماشاگر را در سینه حبس کند اما چیزی بیش از این ندارد. مشکل اصلی به فیلمنامه‌ای سردرگم و بی‌خاصیت برمی‌گردد که نه می‌تواند قهرمان بسازد، نه در خلق شخصیت موفق است، نه در باوراندن منحنی‌های تحول شخصیت‌ها به جایی می‌رسد و نه – در مواردی – منطق قابل پذیرشی دارد (یکی از شخصیت‌ها در لحظه‌ای ملتهب و بحرانی کنجکاو دانستن پایانِ «آنتیگونه» است).

ساخت یک فیلم خلوت با یک شخصیت اصلی پرورده‌شده دستاورد بسیار بزرگ‌تری از ساخت فیلمی با پنج شخصیت محوری است که هیچ‌کدام به‌درستی شکل نگرفته‌اند. در مرحلۀ اجرا هم عملاً با فیلم سرگردانی مواجه‌ایم. خلق چند لحظۀ تکان‌دهندۀ انفجار و قطع عضو و خونریزی به‌معنای کارگردانیِ خوب نیست بلکه بیشتر ناشی از کار خوب تیم جلوه‌های ویژه است. به تمام این موارد، بازی بد نیکی کریمی را – در قالب مهم‌ترین شخصیت فیلم – اضافه کنید که حتی نمی‌تواند راکورد لهجه‌اش را حفظ کند و در مواردی حتی دو جملۀ متوالی را هم نمی‌تواند با لهجۀ یک‌دست بیان کند. «دستۀ دختران»، در مقایسه با «ویلایی‌ها» (که فیلم متوسطی بود) یک سقوط تأسف‌آور برای قیدی محسوب می‌شود.

برگزیده از فیلم دسته دختران

• کار قابل تحسین تیم جلوه‌های ویژه
• منحنی‌های تحول ناقص و باورناپذیر
• ناتوانی فیلمساز در ساخت حتی یک قهرمان پذیرفتنی علی‌رغم رفت‌وآمد میان ۵ شخصیت کلیدی

کمال پورکاوه

این سال‌ها هر وقت خبر تولید یکی از آثار سینمای ایران را با صفاتی چون ” فاخر” ، ” ملی ” و یا ” بیگ پروداکشن” در رسانه‌ها میخوانیم ، تقریبا می‌توانیم مطمئن باشیم با یک فیلم به هدر رفته و کسالتباری روبرو هستیم که تنها دلیل محکمی که برای تولیدش وجود داشته ، همان بودجه هنگفت و عظیمی بوده که برای خرج کردن آن فراهم شده است.معمولا هیجان تولید این گونه فیلم‌ها ، از دقت نظر لازمی که باید بر روی عنصر مهمی چون فیلمنامه گذاشته شود بیشتر است و مشخص است که سهم بزرگی از انرژی کارگردان و دیگر تولید کنندگان، بر روی دریافت بودجه هر بیشتر از طریق تعامل و رایزنی با ارگانهای عموما دولتی و وابسته به بیت‌المال گذاشته شده و بقیه امور ظاهرا با سیاه لشکر و موسیقی و توپ و تفنگ و ترقه قابل رفع و رجوع است.

دسته دختران ساخته منیر قیدی نمونه تام و تمام از همین رویکرد عجیبی است که انگار نه برای تولید یک فیلم آبرومند ، که برای خرج کردن بودجه سرسام‌آوری که دریافت کرده‌اند تولید شده است. فرمول فیلمساز برای ساختن چنین فیلم پر هزینه‌ای این است: پنج دختر را در دکورهای خرمشهر سال پنجاه و نه رها می‌کنیم و از ابتدا تا انتهای فیلم روی سر آنها موشک و خمپاره و تیر و ترقه رها می‌کنیم تا تماشاگر ( همان سرمایه‌گذاران فیلم) شگفت زده شده و از این حجم خون و خونریزی منقلب شده و با دیدن مرد لات قمارباز و مشروب‌خوری که تبدیل به قهرمان ملی و نجات دهنده اهالی خرمشهر شده است به وجد آید.

حالا مهم هم نیست که بازیگر اصلی فیلم ( نیکی کریمی) میان لهجه تهرانی ، جنوبی در نوسان است و هر از چند گاهی فراموش می‌کند که مشغول بازی در چه نقشی است، مهم این است که سروشکل پر از خاک و خون او و دیگر بازیگران به راحتی می‌تواند هیات انتخاب جشنواره را تحت تاثیر قرار دهد. آن هم اثری که نه همدلی مخاطب را برمی‌انگیزد و نه صحنه‌های جنگی‌اش میتواند با نمونه‌های قدیمی‌ای چون دوئل و سرزمین خورشید برابری کند.

برگزیده از فیلم دسته دختران

• • فیلمنامه نحیف و بدون کشش فیلم
  • بازی غیر قابل باور نیکی کریمی
  • پایان‌ سرهم بندی شده فیلم

همه چیز درباره جشنواره فجر ۱۴۰۰

حرف‌های سازندگان در جشنواره فجر ۱۴۰۰

منیر قیدی | کارگردان دسته دختران

هیچ شخصیتی به‌طور مستقیم از کتاب یا ماجرا یا حقیقتی شکل نگرفته بود اما شخصیت‌ها برآوردی از مطالعات من هستند. همه کاراکترها ساختگی‌اند و باید بگویم که من تنها فیلم‌هایی را می‌سازم که به موضوع آن اشراف و احاطه داشته باشم. ما فیلم‌های بسیاری داریم که در سینمای دفاع مقدس الگو می‌شوند اما سعی می‌کنم سینمای خود را داشته باشم و اگر قرار باشد الگویی داشته باشم، آن الگو بی‌شک فیلم «تنگه ابوقریب» نیست. ما درباره یک حقیقت فیلم ساختیم و متاسفانه همه ما می‌دانیم که خرمشهر سقوط می‌کند اما این فیلم نه درباره سقوط خرمشهر که درباره عشق و امید به آینده بود.

فرشته حسینی | بازیگر فیلم دسته دختران

من کاراکتر آرامی دارم و این شخصیت بسیار از من دور بود اما با تصاویری که از جنگ در کشورم می‌بینم، احساس همزادپنداری با نقش می‌کردم و از ته دل کار می‌کردم. من بین افغانستان و ایران تفاوتی به لحاظ حسی قائل نیستم و باید بگویم که من ایران را بسیار دوست دارم. فکر می‌کنم همه می‌توانند درک کنند که وقتی جایی بزرگ می‌شوی متعلق به همان‌جا خواهی بود.

ابراهیم امینی | نویسنده

ما در این اثر با فیلمی طرف هستیم که پر از فراز و نشیب است و سعی کردیم همه واقعیت را نشان دهیم. کاراکترها به این باور رسیدند که می‌توانند جان افراد را نجات دهند و شکست را به تصویر نمی‌کشد.

عکس های صحنه و پشت صحنه فیلم دسته دختران

گفت‌وگوی تصویری با منیر قیدی | کارگردان دسته دختران

 

پوستر فیلم دسته دختران