نقد فیلم ترکی «خویشاوندان پدربزرگم»؛ سرگذشت مهاجران به روایت سینمای ترکیه
فیلم «خویشاوندان پدربزرگم» (Dedemin İnsanları) اثری است که شاید فقط طرفداران جدی و اهل مطالعه سینمای ترکیه با آن آشنایی داشته باشند.
چاقان ایرماک یکی از مهم‌ترین فیلمسازان حال حاضر ترکیه است که در داخل و خارج کشور مورد تحسین قرار گرفته. هرچند که او شهرت جهانی امثال نوری بیلگه جیلان را ندارد، اما در بین علاقه‌مندان و مخاطبان جدی سینما در داخل ترکیه به‌شدت مورداحترام است. یکی از آثار مهم او «خویشاوندان پدربزرگم» (با عنوان اصلی Dedemin İnsanları) است که شاید فقط طرفداران جدی و اهل مطالعه سینمای ترکیه با آن آشنایی داشته باشند. برای بررسی چرایی این موضوع و نقد فیلم ترکی «خویشاوندان پدربزرگم» با فیلیمو شات همراه باشید.
در کارنامه ایرماک، فیلم‌های متعدد و متنوعی دیده می‌شوند. دلیل عمده این تنوع را باید در تسلط تکنیکی قابل‌توجه او جستجو کرد که باعث شده تا ابایی از رفتن به سراغ ژانرها و قصه‌های مختلف نداشته باشد. البته تمام آثار کارنامه ایرماک هم به یک اندازه مورداستقبال قرار نگرفته‌اند و مردم همچنان او را به‌واسطه درام‌های نوستالژیک با مایه‌های اجتماعی می‌شناسند.
روایت ایرماک و اتمسفری که در «خویشاوندان پدربزرگم» خلق کرده به اندازه‌ای جذاب و گیراست که بدون نیاز به مطالعه و شناخت از فرهنگ بومی هم می‌توان با فیلم همراه شد.
بهترین اپیزود فصل پنجم آینه سیاه؛ داستان شاهزاده خانمی با بازی مایلی سایرس
فیلم ترکی «خویشاوندان پدربزرگم» بیشتر در میان طرفداران خاص سینمای ترکیه محبوبیت دارد چرا که این ساخته ایرماک تا حدود زیادی زیر سایه دو اثر مهم دیگر سینمای ترکیه گم شده؛ یکی «روزی روزگاری آناتولی» شاهکار بین‌المللی نوری بیلگه جیلان که همزمان با همین فیلم در سال ۲۰۱۱ به نمایش در آمد و پس از موفقیت در جشنواره کن، در سطح جهان نیز با واکنش‌های مثبت روبه‌رو شد. دیگری «پدرم و پسرم» از ساخته‌های قبلی خود ایرماک و یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ ترکیه است که محبوبیت فراگیر آن باعث شده تا در فهرست ۲۵۰ فیلم برتر IMDB هم حضور پیدا کند و به دلیل شباهت‌های تماتیک و فضا، «خویشاوندان پدربزرگم» مورد مقایسه با آن قرار گرفته است. اما مقایسه با آثار دیگر نباید باعث شود که ارزش و جایگاه این فیلم زیر سؤال برود.
نگاهی به فیلم ترکی رازهای سفره | از پختن تا کشتن در سینمای ترکیه
قصه درباره پیرمردی است که به روزهای آخر عمر خودش نزدیک می‌شود و تنها یک آرزو در دلش باقی مانده: بازگشت به سرزمین مادری. ماجرا برمی‌گردد به هفتاد سال قبل. زمانی که منازعات مرزی میان ترکیه و یونان امروزی باعث می‌شود که تعداد زیادی از مردم دو سرزمین ناچار به کوچ اجباری شوند و به منطقه‌ای دیگر مهاجرت کنند. شخصیت اصلی قصه هم در هفت‌سالگی همراه با خانواده‌اش از کِرِت در یونان به منطقه‌ای در آناتولی آمده و الان که در آستانه هشتادسالگی است و چندین فرزند و نوه دارد، همچنان دل‌تنگ خانه اصلی و اقوامی است که به دلیل مسائل سیاسی تمام عمر از آن‌ها بی‌خبر بوده. حال تصمیم می‌گیرد تا به آنجا سفر کند، درحالی‌که ترکیه نیز همزمان دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی شده است.
در ظاهر با یک درام ساده و شیرین با محوریت تعلقات قلبی به خاک و خویشان مواجهیم که در بستر تاریخ و مقایسه دو مقطع تاریخی مهم در ترکیه روایت می‌شود. فیلم ترکی «خویشاوندان پدربزرگم» نگاهی انسانی به مسئله مهاجرت دارد. اما با مرور واکنش‌ها و نقدهایی که در خود ترکیه بر روی فیلم نوشته شده، پی می‌بریم که فیلم، جنبه‌های اجتماعی بومی پررنگی دارد و شاید خیلی از مخاطبان خارجی متوجه آن نشوند؛ چراکه تبعیض و تفاوت‌های قومی و نژادی یکی از مسائل مهم و ریشه‌دار فرهنگی ترکیه است که در کنار تقابل سنت و مدرنیته، با چند نسل از مردمان آن سرزمین همراه بوده و هست.
نقد فیلم ترکی «زخم های مادرم» را در فیلیمو شات بخوانید
البته که روایت ایرماک و اتمسفری که در «خویشاوندان پدربزرگم» خلق کرده به اندازه‌ای جذاب و گیرا هست که بدون نیاز به مطالعه و شناخت از فرهنگ بومی هم می‌توان با فیلم همراه شد و از تماشای یکی از آثار قابل‌اعتنای سینمای ترکیه لذت برد.
فیلم «خویشاوندان پدربزرگم» محصول ۲۰۱۱ سینمای ترکیه به کارگردانی چاقان ایرماک و با نقش‌آفرینی بازیگران سرشناسی چون چتین تکیندور، حمیرا آقبای، ظفر الگوز، اییت اوزشنر، گوکچه بهادر، مرد فرات، ازگی مولا، محمدعلی کاپتانلار، یونال سیلور و اوشان چکیر هم‌اکنون بر روی فیلیمو قابل‌تماشاست.
