نقد و بررسی فیلم غلامرضا تختی
غلامرضا تختی یکی از جذاب‌ترین چهره‌های ورزشی تاریخ ایران برای اهالی سینماست؛ این بار، فیلم غلامرضا تختی به کارگردانی بهرام توکلی، زندگی او را روایت می‌کند.
در به تصویر کشیدن زندگی نابغه کشتی که بخاطر پاک کردن رنگ فقر از چهره خاک گرفته‌اش سرشاخ می‌شود، چه کسی جز بهرام توکلی می‌‌تواند شاهکار خلق کند. بهرام توکلی که در کنار سعید ملکان، مستند نگاری زندگی پرفراز و نشیب جهان پهلوان تختی را به جشنواره فجر ۳۷ آورد و فیلمی را بر پرده سینما به تصویر کشید که تلخی بی‌نظمی‌های روز اول جشنواره را از یاد همه اهالی رسانه ببرد: فیلم غلامرضا تختی
فیلم غلامرضا تختی شاهکاری است که اگر پلک بزنید، آن را از دست خواهید داد. فیلمی سخت و پرکشش به‌اندازه تمام سختی‌های زندگی واقعی جهان پهلوان. جذاب و پراحساس به اندازه تمام جوانمردی‌های غلامرضا و غرورآفرین مثل تمام لحظه‌هایی که تختی مدال طلا را برگردن می‌اندازد. فیلمی که در به تصویر کشیدن یک سوژه قهرمان، قهرمان است و به همان اندازه جسارت دارد تا حتی لحظه خودکشی او را هم به تصویر بکشد. شجاعتی که تنها، کارگردان و تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس آن را در کار خود به جریان انداختند و با بازی گرفتن از بازیگران آماتور در نقش اصلی، تنها یک پیام داشتند، فیلم غلامرضا تختی را ببینید، بدون اینکه غرق نام بازیگر آن شوید.
«غلامرضا تختی» فیلمی است که در لانگ شات درخشان عمل می‌کند. فیلمبرداری درخشان حمید خضوعی ابیانه و اجرای درجه یک بهرام توکلی آن را تبدیل به برگزیده ترین فیلم امسال خواهد کرد. در یک سوم ابتدایی فیلم آنچنان درگیر روایت دوران کودکی تختی می شویم که فراموش می کنیم زمان و مکان این روایت کجاست. بعد از آن روای وارد می شود و نریشن های او قرار است تکمیل کننده یک مستند نگاری باشد. روایتی که از یک خبرنگار نزدیک به غلامرضا بیان می شود و از همه میخواهد تا برای شناخت جهان پهلوان وصیت نامه او را بخوانند.
مروری بر تاریخچه جشنواره فیلم فجر
فیلم ساختن از زندگی جهان پهلوان تختی همواره یکی از جذاب ترین سوژه ها برای کارگردان ها بوده و از مسعود کیمیایی و علی حاتمی قصد ساختن این فیلم را داشتند. اما جسارت بهرام توکلی در به تصویر کشیدن شخصیت چند بعدی غلامرضا تختی و حوادث خاص دوران او از نظر تحولات سیاسی و اجتماعی این فیلم را به یک شاهکار تبدیل کرد.
مهمترین نقطه قوت فیلم بهرام توکلی روایت صادقه و بدون جهت گیری از زندگی تختی است. مخاطب همان چیزی را می بیند که بیشتر از هر وقت دیگری به واقعیت نزدیک است و از احساسات، منش، تفکر، جهت گیری سیاسی، جوانمردی و بزرگی تختی همان شناختی را به دست می آرود که انگار هم عصرو زمانه او است.
فیلم غلامرضا تختی فیلم پرزحمتی است که بعضی سکانس‌های آن تبدیل به یک شاهکار جهانی شده است. آنچه مخاطب را از تماشای تختی راضی نگه می دارد دیدن صرف زندگی غلامرضا است و سنجش دقیق ریتم از سوی کارگردان باعث می شود تا مخاطب با تختی بزرگ شود، با او قهرمان شود، با او افسرده شود، با او از جامعه طرد شود و با او زندگی را پایان دهد.
در نشست خبری فیلم غلامرضا تختی چه گذشت؟
این نشست با صحبت های بهرام توکلی در مورد ساختار مستندگونه فیلم آغاز شد: این که فیلم از قصه خالی بود را قبول ندارم. ما تلاش کردیم در مورد نکاتی که از زندگی ایشان هم مستنداتی وجود داشت بپردازیم. ملکان درباره واقعی بودن داستان بیان کرد: این طور نیست که فیلمسازان از پژوهش غافل شوند اما همه فیلم واقعیت است.
افشین عزیزی هم در نشست خبری درباره موسیقی گفت کم یا زیاد بودن آن سلیقه کارگردان و تهیه کننده بود و سعی کردیم زیاد شنیده نشود و همراه فیلم باشد و سلیقه تهیه کننده و کارگردان این طور بوده است.
توکلی هم درباره بازده زمانی انتخاب فیلم توضیح داد: هر فیلمی استراتژی خودش را دارد. درباره تختی بارها صحبت شده اما فیلمی که با تماشاچی ارتباط برقرار کند ساخته نشده و دیگران هم می توانند ایده دیگری را برای ساختن فیلمی درباره تختی انتخاب کنند. از طرفی شخصیت تختی آنقدر وسیع است که نمی توان در یک فیلم به آن پرداخت.
ملکان در پاسخ به سوالی درباره طراحی صحنه فیلم غلامرضا تختی گفت: اصلا این طور نبود که در انتها تصمیم بگیریم فیلم را سیاه و سفید کنیم و در این زمینه هم ضعفی نداشتیم. از روز اول تصمیم گرفتیم فیلم سیاه و سفید باشد. فیلم خاکسپاری از آرشیو تلویزیون بود و بخشی دیگر از آن برای فیلم خانه ملی بود.
همه چیز درباره جشنواره فیلم فجر ۹۹
کارگردان فیلم غلامرضا تختی هم در مورد سیاه و سفید بودن فیلم و همچنین دیالوگ های فیلم و انتقاداتی که در این مورد وجود دارد گفت: این انتقادات حتما نظر دوستان است و محترم است.ولی فکر نمی کنم مواردی که ذکر شد چندان مربوط باشد.
توکلی در مورد تار بودن سیمای تختی در فیلمش گفت: اینطور نیست. ما کلوز آپ های زیادی از چهره تختی داریم و اصلا اینطور نیست که چهره ایشان تار باشد.
