واکنش اولیه تعدادی از منتقدان به «پوست» را در فیلیمو شات مرور میکنیم.
«پوست»، ساخته برادران ارک آخرین فیلم اولی بود که امسال در جشنواره برای اهالی رسانه به نمایش درآمد و با تشویقی فراتر از انتظار مواجه شد. آنها، پیشتر با فیلمهای کوتاهشان چون «نجس» و «حیوان» توجهات را به خود جلب کردند و با «حیوان» در جشنواره کن نیز حضور پیدا کردند. واکنش منتقدان به فیلم «پوست» هم مثبت و امیدوارانه بود.
اولین ساخته بلند برادران ارک، در فضایی بومی و آمیخته به جادو میگذرد و پر است از المانهای فولکلور آذری، طلسم و…؛ داستان، فضای بیزمانی و مکانی دارد و تمام فیلم به زبان آذری است.
واکنش اولیه تعدادی از منتقدان به فیلم «پوست» را در فیلیمو شات مرور میکنیم.
بهمن عبدللهی: ترکیب واقعیت و افسانه در ستایش عشق. نخستین فیلم بهمن و بهرام ارک فیلمی قابل دفاع است. نخست آنکه برادران ارک به بوم و اقلیم خود توجه کردهاند و این رویکرد میتواند خلا سینماگرانی چون یدالله صمدی را پر کند. اما خود فیلم، ترکیبی از افسانه و واقعیت است که توسط یک عاشیق و به شیوه فاصلهگذاری برشتی روایت میشود. آدمهای جغرافیای آن روستای کوچک جملگی یا درگیر ترساند یا سحر. اما شخصیت اصلی داستان، با عشق بر ترس و جادو غلبه کرد و به وصال رسید. همه این ماجراها با تصاویری سورئالیستی و روایتی تودرتو تماشاگر را با خود همراه میکند و درنهایت به شبیهخوانی ایام محرم میرسد؛ نتیجهگیری جالبی از ماجرای عشق. میتوان به این دو برادر امیدوار بود، همچنان که پیشتر در حوزه فیلم کوتاه موفق بودهاند.
بهنام شریفی: یک سایکودرام درجهیک در سینمای ایران است که میتواند تماشاگرش را تحت تٲثیر قرار دهد. مفاهیم روانشناسانه و در رٲس آنها عقده مادر بهدرستی در بافتار روایت جاافتادهاند. فصلبندی فیلم با آوازهای عاشیق، کارگردانی در خدمت روایت و فضاسازی درست فیلم، «پوست» را به تجربهای یگانه بدل میکند. رابرت بلای در کتاب «مردِ مرد» مینویسد: «کلید مردانگی هر پسری زیر بالش مادرش است.» کل فرآیند روایت و استفاده از افسانه و خرافات برای نشان دادن فرآیند مردانگی آراز است.
کتایون کیخسروی: فیلمی بر اساس افسانههای فولکلور آذربایجان. فیلمی دشوار و پیچیده که اگر اجرای خوبی نداشت میتوانست سازندگانش را به خطر بیاندازد؛ اما فیلم، از پس این داستان و فضای سخت برمیآید و گلیمش را از آب بیرون میکشد. فیلم با وجود آنکه کاملا به زبان آذری است و زیرنویس فارسی دارد، مخاطبان غیرآذری را هم به درون داستان میکشد، با بازیهای روان و درهم تنیده که میتوانند مخاطب را تا پایان روی صندلی نگه دارند و حتی آنها را مجاب کند که لحظاتی به تشویق اثر بپردازند.
امین مبینی: «پوست» یک نمونه خوب از فیلم تجربی است و آن چیزی که مشکل «تعارض» بود (ترس و عدم جسارت در تجربهگرایی) اینجا حسن فیلم محسوب می شود. فیلمسازان بدون آنکه به باج دادن به مخاطب فکر کنند، تلاش میکنند تصویر سینمایی خود از افسانههای فولکلور آذربایجان را خلاقانه و در عین حال با بهرهگیری از المانهای بومی بسازند. تلاشی نسبتا موفق که باعث میشود «پوست» بهعنوان یک فیلم ترسناک-وهمآلود در سینمای ایران نمونه بدیعی قلمداد شود. هرچند اکتفا به داستانهای فولکلور و عدم پرورش بیشتر آن توسط سازندگان، تماشای آن را کمی کسالتبار و از بزرگتر شدن فیلم جلوگیری میکند، اما موفقیت برادران ارک در روایت داستان با این فرم تازه و خلق سکانسهای بهیادماندنی، «پوست» را در زمره آثار مهم جشنواره امسال قرار میدهد.
علی نعیمی: «پوست» ساخته برادران ارک، فیلم ژانر است؛ برادران ارک با روایت یک قصه اساطیری با تهمایههای عاشقانه سعی کردهاند روایتی متفاوت از مواجهه مردمان محلی با رخدادهایی همچون وجود جن در جامعه ارائه کنند که در گام نخست برای شروع فیلمسازی، یک حرکت مثبت و قابل توجه است.
سید آریا قریشی: برگ برنده فیلم، توانایی برادران ارک در ساخت فضایی مرموز و دلهرهآور است. فیلم، یک فیلم ترسناک به معنای کلاسیکش نیست بلکه ترکیبی است از یک عاشقانه و ماجرایی افسانهای با الهام از داستانهای بومی و با ارجاع به خرافات کهن. شاید فیلم میتوانست در پرورش شخصیتها (بهخصوص شخصیتهای مکمل از جمله مادر که به نظر میرسد انگیزهاش برای ایستادن در مقابل عشق دو شخصیت اصلی چندان قدرتمند نیست) موفقتر عمل کند. همچنین میتوان فیلم را با یک تدوین مجدد کمی فشردهتر کرد. با وجود این، «پوست» بهعنوان نمونه درست و قابل قبولی از یک فیلم بومی با فضاسازی متفاوتی در سطح سینمای ایران و موفق در ترکیب الگوهای فیلمهای ترسناک و عاشقانه، اثری ارزنده محسوب میشود.