نقد فیلم «جاندار»؛ از غافل‌گیری تا نااُمیدی

مهم‌ترین ویژگیِ فیلم «جاندار»، جسارت سازندگان در پرداختن به چنین داستان ملتهبی است.

فیلم «جاندار» اولین ساخته‌ بلند حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری در مقام کارگردان مثل هر “فیلم اولی” دیگری ویژگی‌های مثبت و منفی پُررنگی دارد که شاید در اثر کارگردانی که چندین فیلم ساخته به‌سادگی به چشم نیاید اما برای فیلم اول مهم و قابل‌توجه هستند. در ادامه، با فیلیمو شات همراه باشید تا از جنبه‌های مختلف نگاهی داشته باشیم به «جان‌دار».



مهم‌ترین ویژگیِ «جان‌دار» جسارت سازندگان در پرداختن به چنین داستان ملتهبی است. اینکه قتلی ناخواسته اتفاق اُفتاده و خواه ناخواه موضوع قصاص پیش می‌آید، داستانی تازه در سینمای ایران نیست. حتی به نحوی می‌توان گفت سینمایِ اجتماعی ایران در پرداختن به این موضوع به اشباع رسیده است. اما «جان‌دار» به جایِ سکون جاری در چنین فیلم‌هایی، مرحله‌به‌مرحله همه‌چیز را سخت‌تر و به جای تلاش برایِ حل‌وفصل کردن خصومت‌های به وجود آمده، جسورانه گره‌های داستانی را کورتر می‌کند تا همراه با پریشانیِ شخصیت‌های اصلی بیننده نیز دچار اضطرابِ سرانجام این ماجرا بشود. این ویژگی باعث می‌شود «جان‌دار» برخلاف فیلم‌های پیشین با موضوع قصاص، همواره برگی برنده برای رو کردن نزدِ بیننده داشته باشد و تا صحنه‌ پایانی بیننده را با خود همراه نگه دارد.


نقد و بررسی فیلم استرداد | طلاهای از دست رفته


مجموعه‌ای از بازیگران شناخته‌شده در کنار تیم حرفه‌ای پشت دوربین، آرزوی هر فیلمسازِ فیلم اولی است اما امیری دوماری و پورامیری نشان داده‌اند که توانایی استفاده از چنین امکاناتی را نیز دارند.

در کنار چنین فیلمنامه‌ پُرالتهابی که با دقت فصل‌بندی شده و به شکل حساب‌شده‌ای موقعیت مرکزی‌اش را گسترش می‌دهد، فیلم «جاندار» در اجرا نیز نشانه‌هایی از شهامت سازندگانش را دارد. مجموعه‌ای از بازیگران شناخته‌شده در کنار تیم حرفه‌ای پشت دوربین، آرزوی هر فیلمسازِ فیلم اولی است اما امیری دوماری و پورامیری نشان داده‌اند علاوه بر اقبال بلندشان، توانایی استفاده از چنین امکاناتی را نیز دارند. انتخابِ جواد عزتی در نقش یاسر که در طول فیلم و با کنترل و هدایت سازندگان به هیولایی غیرقابل‌کنترل تبدیل می‌شود و حامد بهداد در نقش نعیم که در ظاهرِ برادرِ بزرگ خانواده است اما عملاً رفتاری به دور از عقل و منطق دارد، انتخاب‌هایی شجاعانه برای نقش‌هایی هستند که بیننده انتظار دیدنِ آن‌ها را در چنین نقش‌هایی ندارد. به‌خصوص که این دو شخصیت به کمکِ گریم خلاقانه‌ عباس عباسی، سیمایی متفاوت پیدا کرده‌اند. به این‌ها اضافه کنید میزانس‌های صحنه‌های عروسی اول فیلم و خواستگاری یاسر در انتهای فیلم را که با وجود تعدد بازیگران حاضر در صحنه، به خوبی کارگردانی شده‌اند و به کمک تدوینِ سنجیده‌ بهرام دهقانی، خشونتِ موجود در محیط را بازنمایی می‌کنند.


میراث شیرین؛ نقد فیلم قصر شیرین


فاطمه معتمدآریا در نمایی از فیلم جاندار

با این حال ایراد اساسی که می‌توان به «جان‌دار» وارد کرد، پایان‌بندی عجیب آن است: پس از کش‌وقوس‌های فراوان فیلم با پایانی که هم باز به نظر می‌رسد و هم به نحوی تلخ و آزاردهنده پایان‌دهنده‌ تمامی ماجراهاست، به انتها می‌رسد. چنین پایانی چه آن را باز بدانیم و چه بسته، چندان مناسب فیلمی که در تمامی دقایق خود بیننده را تحت‌فشار قرار داده و به دنبال خود کشانده نیست. بیننده دوست دارد آنچه بناست اتفاق بیفتد را در قالب تصویر ببیند تا از غم یا یأسی که در پایانِ داستان وجود دارد به شکل بصری بهره‌مند شود. پایان دادنِ «جان‌دار» با گفتار متنی که می‌کوشد برداشتی تقدیرگرایانه از داستان را به بیننده تحمیل کند، بازتابی از کم‌تجربگی سازندگان است که هنوز تسلط کافی بر سینما و ابزار بیانی آن ندارد و تازه در حال برداشتن قدم‌های ابتدایی خود در این عرصه هستند.

فیلم «جاندار» اولین تجربه کارگردانی حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری با نقش‌آفرینی بازیگران سرشناسی چون فاطمه معتمدآریا، حامد بهداد، جواد عزتی، باران کوثری، علی شادمان و… هم‌اکنون در فیلیمو قابل تماشاست.


نظر شما چیست؟

ایمیل شما منتشر نخواهد شد

از اینکه نظرتان را با ما در میان می‌گذارید، خوشحالیم

17 نظر
  1. پری می‌نویسد

    با سلام ببخشید فقط من متوجه نشدم کی مادر کیه و کی داداش کی؟؟؟جریان مادر چی بود خانم معتمد اریا مادر کدوما بود

  2. پری می‌نویسد

    با سلام ببخشید فقط من متوجه نشدم کیمادر کیه و کی داداش کی؟؟؟جریان مادر چی بود

  3. پدرام رضائی می‌نویسد

    باز جای شکرش باقیه، آخرش نشون داد که توی جامعه ما مرگ با شرافت بهتر از زندکی با ذلت محسوب میشه. مقابله با کسی که نه شرف و نه آبرو سرش میشه و به قتل جنین راضی میشه و تسلیم نشدن در برابر اون، به قیمت زندگی آزاد مرد میارزه. البته میشد این هدف رو با یه داستان قشنگ تری بهش رسید. این داستان، داستان بدی نبود، داستان زشتی بود‌.

  4. لادن می‌نویسد

    یه فیلم آشغال که یه عده روانی که از آزار روح و روان مردم لذت می برند فیلی که این سوال مطرح می کرد که واقعا برای چی ساخته شده بود؟؟؟

  5. حسن طالبیان می‌نویسد

    درود

    جان دار یک فیلم واقع گرایانه از سینمای معاصر است که با وجود کارگردانانی جوان ‘موج نوی سوم سینمای ایران’ را درمینوردد. سناریو جامع،لوکیشن های مناسب، میزانسن های ایده آل و بازیگرانی که هریک با نهایت وجود این ژانر جنایی نفس گیر را به زیبایی نقش افرینی کردند.پیام مثبت و منطقی فیلم تداعی گر انستکه کتمان جنایت دار مکافات را بظاهر دور و اما درنهایت با فرجام قصاص مواجه میکند، گرچه تطهیر خطا عذاب وجدانی است که شخص را تا اخرین ثانیه های زندگانیش میازارد.

  6. محمد می‌نویسد

    متاسفانه یه فیلمی با این همه هزینه ساخته میشه، اما یه ایراد حقوقی بزرگ داره. یعنی نمیتونستن یه مشاوره از یه حقوقدان بگیرن؟ طبق ماده ۳۵۶ تو همچین شرایطی که ولی دم صغیره. اگه ولی قهری داشته باشه (یعنی پدر، پدربزرگ، یا جدپدری) اونا میشن ولی دم. در غیر اینصورت نه مادر و نه عمو ولی دم نیستن و حق قصاص ندارن. ریئس قوه قضاییه به نمایندگی از صغیر تصمیم میگیره.
    درمورد ساخت فیلم هم به نظرم بازیگر بعضی نقشها اصلا خوب انتخاب نشده بود، مثل پدر و نعیم. یا اینکه نتونستن اونطور که باید بازیو خوب از آب دربیارن. روند فیلم هم پیوستگی لازم رو نداشت، بعضی جاها حس خلا تو بیننده به وجود میاد. به نظرم میشد بعضی سکانس ها رو کوتاه تر کرد و در عوض یه سری جاها بیشتر مانور داد

  7. حسین رشیدزاده می‌نویسد

    موضوع فیلم تا حدودی جالب بود اما چون تجربه اول کارگردان گرامی بود اشکالاتی در اون به وضوح دیده می شد انتخاب بازیگرانش یکیش بود
    از جواد عزتی دوس داشتی که شخصیتش به هیولا شدن نمی خورد
    گرفته
    تا حامد بهداد که خوب نتوانسته نقش یک انسانی که درست تصمیم نمی گیرد رو خوب بازی کند
    و باران کوثری مورد علاقه بنده
    باید یه شخصیت خیلی خیلی مظلوم تر و سکون تر برای باران انتخاب میشد نه بارانی که همیشه ما با جسارتش اونو می شناسیم
    اما پدر خانواده که ان قدرتی که در فیلمنامه رو داره در نقش و بازی اش رو به خوبی اجزا نکرده است
    پلان دعوا نیز به خوبی نمایش داده نشده شخصیت ها بار ها به پایان جنگ نزدیک می شوند اما باز دوباره شروع می شود و اینکه انقد جدی دعوا نمی شود و به وضوح دیده میشود
    و مردن در اثر یک ضرب قیچی زیاد قابل باور شاید نباشد
    مرسی

  8. الست می‌نویسد

    به نظرم هرکس عقیده ای دارد ولی من با مادرش موافق بودم
    زندان اوین مرگ خیلی فقط داره
    اخرش زد حال خوردم که جون ادمو از خیلی چیزا بی اهمیت تر میدونستن
    چیز هایی که ارزش جون رو نداره

  9. سارا می‌نویسد

    نظر لیلا خانم و شیرین رو جواب بدیم بهتره که هنوز نمیدونن از سال ۹۴ قانون مملکت تغییر کرده و قیومیت خدا رو شکر بعد از پدر به مادر میرسه و در صورت عدم صلاحیت مادر به جد پدری ..عزیزم قبل از نظر دادن یک مقدار مطالعه کفایت میکنه

  10. شیرین صفوی می‌نویسد

    عزیز گرامی کفالت و حضانت با هم فرق میکنن حضانت سرپرستی موقتی تا سن رسیدن به دادگاه است و کفالت ولی قهری یعنی بجه میتواند پیش مادر تا سن ۷ سالگی بماند ولی کفیلش پدر بزرگ پدری یا عمو باشد مگر این که در دادگاه ولی قهری آن را به مادر واگذار کند آنهم باید مادر توانایی مالی داشته باشد

  11. لیلا می‌نویسد

    کارگردان حتی نمیدونست که قیومیت بعد از پدر به پدر بزرگ و در صورت در قید حیات نبودن پدر بزرگ به مادر میرسه نه عمو !!! حداقل ۳۰ ساله که قانون اینه !!!!
    نکته بعدی هم وجود باران کوثری هست که با وجود این هیکل و تو این سن ، دیگه نمیشه به عنوان یه دختر دم بخت که هزار تا خاطر خواه داره جا زد !

    1. نسرین می‌نویسد

      عزیزم اینکه شما میگید حضانته.قیومت احکامش جداس.هرچند در این موورد هم فیلم خالی از اشکال نیست.ومادر میتونست قبل از عمو درخواست قیومیت کنه وبا توجه به شرایطی که داشت درخواستش پذیرفته میشد.

    2. شیرین صفوی می‌نویسد

      عزیز گرامی کفالت و حضانت با هم فرق میکنن حضانت سرپرستی موقتی تا سن رسیدن به دادگاه است و کفالت ولی قهری یعنی بجه میتواند پیش مادر تا سن ۷ سالگی بماند ولی کفیلش پدر بزرگ پدری یا عمو باشد مگر این که در دادگاه ولی قهری آن را به مادر واگذار کند آنهم باید مادر توانایی مالی داشته باشد

  12. ماریه طوسی می‌نویسد

    به نظرم اینکه به بیننده یاد میده مسولیت اشتباه خودشون رو بپذیرن نقطه ی قوت این فیلم! جای خالیش در فرهنگ ما بیداد میکنه اونجاش که می گه به خاطر اسماه تو زندان نیستم به خاطر کاری که خودم کردم این تو هستم!!!

  13. نيلوفر می‌نویسد

    نیازی نبود پایان تکراری صحنه دار را ببینیم! اتفاقا در ارامش انتهای فیلم وقتی برای بیننده داده میشد تا خودش رو پیدا کنه و جمع بندی داشته باشه

  14. زهرا می‌نویسد

    برخلاف شنیده ام از دوستی که اصلا از فیلم خوشش نیامده بود وبا اینکه تلخی دردآوری بر فضای فیلم حاکم بود ولی یک فیلم حرفه ای بود بازی های خوب ونحوه بیان داستان عالی بود بنظرم فیلم حرف مهمی برای گفتن داشت ودر رساندن پیامش موفق بود شخصیت جمال که در پایان فیلم به پختگی رسیده بود دوست داشتم

  15. ایدا می‌نویسد

    فیلم فوق العاده مخصوصا باتوجه به اینکه فیلم اول کارگردانان هست و اینچنین بازی زیبا رو تو همه ی صحنه ها شاهد هستیم ممنون

fosil